Научная статья на тему 'БЎЛAЖAК БОСШЛAНҒИЧ СИНФ ЎҚИТУВCЧИЛAРИНИ TIMSS ХAЛҚAРО БAҲОЛАШ ДAСТУРИ AСОСИДA МЕТОДИК ТAЙЁРГAРЛИГИНИ РИВОЖЛAНТИРИШДA МУЛТИМЕДИЯ ВОСИТAЛAРИНИНГ ЎРНИ'

БЎЛAЖAК БОСШЛAНҒИЧ СИНФ ЎҚИТУВCЧИЛAРИНИ TIMSS ХAЛҚAРО БAҲОЛАШ ДAСТУРИ AСОСИДA МЕТОДИК ТAЙЁРГAРЛИГИНИ РИВОЖЛAНТИРИШДA МУЛТИМЕДИЯ ВОСИТAЛAРИНИНГ ЎРНИ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
42
6
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Science and innovation
Область наук
Ключевые слова
бўлажак бошланғич синф ўқитувчилари / TIMSS / методик тайёргарлик / мултимедия воситалари. / future primary school teachers / TIMSS / methodical training / multimedia tools.

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Sh. Qayumova

Ушбу мақолада бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларини ТИМСС халқаро баҳолаш дастури асосида методик тайёргарлигини такомиллаштиришда мултимедия воситаларининг ўрни ва аҳамияти ёритилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE ROLE OF MULTIMEDIA RESOURCES IN DEVELOPING THE METHODOLOGICAL TRAINING OF FUTURE PRIMARY CLASS TEACHERS ON THE BASED ON THE TIMSS INTERNATIONAL ASSESSMENT PROGRAM

This article describes the role and importance of multimedia resources in improving the methodological training of future primary school teachers based on the TIMSS international assessment program.

Текст научной работы на тему «БЎЛAЖAК БОСШЛAНҒИЧ СИНФ ЎҚИТУВCЧИЛAРИНИ TIMSS ХAЛҚAРО БAҲОЛАШ ДAСТУРИ AСОСИДA МЕТОДИК ТAЙЁРГAРЛИГИНИ РИВОЖЛAНТИРИШДA МУЛТИМЕДИЯ ВОСИТAЛAРИНИНГ ЎРНИ»

UIF-2022: 8.2 SCIENCE AND INNOVATION 2022

ISSN: 2181-3337 INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL №4

БУЛАЖАК БОСШЛАНГИЧ СИНФ УЦИТУВСЧИЛАРИНИ TIMSS ХАЛЦАРО БА^ОЛАШ ДАСТУРИ АСОСИДА МЕТОДИК ТАЙЁРГАРЛИГИНИ

РИВОЖЛАНТИРИШДА МУЛТИМЕДИЯ ВОСИТАЛАРИНИНГ УРНИ Цаюмова Шохсанам Тулкин кизи

Гулистон давлат университети таянч докторанти https://doi.org/10.5281/zenodo.6896403

Аннотация. Ушбу мацолада булажак бошлангич синф уцитувчиларини ТИМСС халцаро ба^олаш дастури асосида методик тайёргарлигини такомиллаштиришда мултимедия воситаларининг урни ва ауамияти ёритилган.

Калит сузлар: булажак бошлангич синф уцитувчилари, TIMSS, методик тайёргарлик, мултимедия воситалари.

РОЛЬ МУЛЬТИМЕДИЙНЫХ СРЕДСТВ В РАЗРАБОТКЕ МЕТОДИЧЕСКОЙ ПОДГОТОВКИ БУДУЩИХ УЧИТЕЛЕЙ НАЧАЛЬНЫХ КЛАССОВ НА ОСНОВЕ ПРОГРАММЫ МЕЖДУНАРОДНОЙ ОЦЕНКИ TIMSS

Aннотация. В данной статье описывается роль и значение мультимедийных средств в совершенствовании методической подготовки будущих учителей начальных классов на основе международной оценочной программы TIMSS.

Ключевые слова: будущие учителя начальных классов, TIMSS, методическая подготовка, мультимедийные средства.

THE ROLE OF MULTIMEDIA RESOURCES IN DEVELOPING THE METHODOLOGICAL TRAINING OF FUTURE PRIMARY CLASS TEACHERS ON THE BASED ON THE TIMSS INTERNATIONAL ASSESSMENT PROGRAM

Abstract. This article describes the role and importance of multimedia resources in improving the methodological training of future primary school teachers based on the TIMSS international assessment program.

Keywords: future primary school teachers, TIMSS, methodical training, multimedia

tools.

КИРИШ

Узбекистан Республикасида узлуксиз таълим тизимини такомиллаштириш, таълим сифатини яхшилаш ва самарадорлигини оширишда моддий омиллар билан бир каторда, булажак бошлангич синф укитувчиларининг методик тайёргарлигини ривожлантириш масаласи долзарб ахамият касб этади. Чунки, булажак бошлангич синф укитувчиларининг методик тайёргарлигини ривожлантириш ва уларни халкаро бахолаш дастурлари асосида тайёрлаш бугунги кун давр талабларига мувофик амалий фаолият олиб борувчи келажак авлод кадрларни тайёрлаш масаласиини даврнинг узи таказо этмокда.

ТАДЦИЦОТ МАТЕРИАЛЛАРИ ВА МЕТОДОЛОГИЯСИ

Узбекистон Республикаси Президенти Ш.Мирзиёев Олий Мажлисга Мурожаатномасида ислохотлар жараёнида таълим-тарбия тизмини тубдан ривожлантиришда ёш-авлоднинг келажаги унинг баркамол кадр булиб вояга етиш масаласига тухталар экан "хар кандай жамият тараккиётида унинг келажагини таъминлайдиган ёш авлоднинг соглом ва баркамол булиб вояга етиши хал килувчи урин тутади. Шу сабабли биз ислохотларимиз кулами ва самарасини янада оширишда хар томонлама етук, замонавий билим ва хунарларни пухта эгаллаган, азму шижоатли,

UIF-2022: 8.2 SCIENCE AND INNOVATION 2022

ISSN: 2181-3337 INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL №4

ташаббускор ёшларимизга таянамиз" деб таъкидлаганларида хам келажак авлод масаласи барча даврларда хам мухим ахамият касб этиши еслатиб утганлар

К.Маркованинг таъкидлашича, дидактик компетентлик укитувчи мехнат фаолиятининг асосий педагогик жихатларини тахлиллар асосида ёритиб бериш ва уз устида ишлаш ва эгалланган билим, куникма, малака ва амалий фаолиятининг натижаси сифатида юзага чикиши мумкинлиги каби масалаларга тухталиб утган.

ТАДЦЩОТ НАТИЖАЛАРИ

Умуман олганда утказилган тадкикотлардан келиб чикиб, булажак бошлангич синф укитувчиларида методик тайёргарликни ривожлантиришда замон талабларидан келиб чикиб ёндашиш мухим ахамият касб этади. Аввало укитувчиларнинг методик тайёргарлигини оширишда, уларда объектив зарур педагогик билимлар (укитувчи мехнати, унинг педагогик фаолияти хусусиятлари, мулокот, шахс тугрисида, укувчиларнинг психик ривожланишлари, уларнинг ёш хусусиятлари тугрисидаги психология, педагогикадан маълумотлар), куникмалар (етарлича юкори даражада бажарилган хатти-харакатлар), дидактик психологик вазиятлар (укитувчининг хулкини белгиловчи, унинг уз-узига бахоси, дидактик кизикишлари даражасини ифодаловчи ва укитувчининг мотивацияси, уз мехнатининг маъносини англаш билан бевосита боглик, унинг укувчига, хамкасбларига, узига муносабатлари баркарор тизими), унинг билишга оид сохасини (педагогик фикрлаш, рефлексия, уз-узини бахолаш, кузатувчанлик) хамда мотивацион сохасини (максад хосил килиш, шахсий мотивлари, кизикишлари) камраб олувчи психологик хусусиятлар (сифатлар) мажмуи шакллантирилиши лозим.

Халк таълими фаолиятининг устувор йуналиши сифатида булажак бошлангич синф укитувчиларини методик тайёргарлигин ривожлантириш, мазмунан модернизация килиш, илгор тажрибалар асосида укитиш жараёнига инновацион педагогик ва мултимедиали электрон таълимий ресурслардан фойдаланишни жорий этиш, бунда булажак бошлангич синф укитувчиларни инновацион педагогик технологиялардан фойдаланишга булган салохиятини оширишга катта ахамият бериш эътироф етилган.

Бу борада, Узбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг "Халк таълими тизимида таълим сифатини бахолаш сохасидаги халкаро тадкикотларни ташкил этиш чора-тадбирлари тугрисида"ги 997-сонли карори асосида бошлангич синф щыитувчиларини методик тайёргарилигини ривожлантириш, уларга педагоги шарт шароитлар яратиш максадида бошлангич синф укувчиларини TIMSS халкаро бахолаш дастурига тайёрлаш максадида хамда ахборот технологияларини таълим жараёнига жорий этиш буйича мултимедиали электрон ахборот ресурси яратилди. МУ^ОКАМА

Мазкур мултимедияли электрон ахборот ресурсида ТШ^ халкаро бахолаш дастури хакида, ТШ^ топшириклари, халкаро тенденциялар, TIMSS суровномалари, еTIMSS ва масалаларни ечишга оид топшириклар, TIMSS-2019 камров доираси хамда 4-синф математика ва табиатшунослик дарсларида TIMSS топширикларидан фойдаланишга оид курсатмалар берилган.

Шунингдек, мултимедияли электрон ахборот ресурсимизда, 4-синф математика ва табиатшунослик дарсларида укувчилар фаоллигини ошириш ва фикрлаш оркали узлаштиришларини таъминлаш максадида кизикарли укув уйинлари хамда TIMSS топшириклари берилган. Улар ёрдамида укувчиларнинг огзаки ва ёзма математик нутки,

UIF-2022: 8.2 SCIENCE AND INNOVATION 2022

ISSN: 2181-3337 INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL №4

1.1-расм. 4-синф укувчиларини TIMSS халкаро бахолаш дастурига тайёрлаш номли мултимедиали электрон ахборот ресурси тафаккури, диккати хотираси, мулохаза килиш кобиляти, олинган билимларини амалиётда куллаш куникмалари хамда математик тушунчалари хакидаги тасаввурлари ривожлантирилади. Бу ресурсимиздаги топшириклар укувчиларни мустакил фикрлашга, изланиш, хулосалар чикаришга ва укувчиларни математика ва табиатшунослик фанларига кизикишларини оширади. Бу ресурс оркали укувчилар TIMSS халкаро бахолаш тадкикотларида кулланилган топширикларни ишлаб куришадилар ва уларда бундай форматдаги топширикларни ечишга булган куникма ва малакалари шаклланади. ХУЛОСА

Ишлаб чикилган мултимедияли электрон ахборот ресурси булажак бошлангич синф укитувчиларига методик тайёргарлигини ривожлантиришда ва укув дарсларига тайёргарлик куришда ва дарсни олиб боришда куйидаги имкониятларни беради:

дарсларни замонавий илгор педагогик технологиялар ва ахборот технологиялари асосида турли куринишда моделлаштириш;

4-синф математика ва табиатшунослик фанлари буйича янги билимлар

бериш, билим, куникма, малакаларни мустахкамлашга оид кушимча _маълумот ва ахборотларга эга булиш;_

4-синф табиатшунослик ва математика фанларига оид билим, куллаш _ва мулохаза юритишга оид топшириклар билан танишиш;_

TIMSS халкаро бахолаш дастури хакида маълумот ва ахборотларга эга

булиш;

дарс жараёнида укувчилар кизикиши ва фаоллигини ошириш.

2.3. расм. TIMSS халкаро бахолаш дастури аосида яратилган мултимедияли электрон

ахборот ресурсининг имкониятлари 4-синф Математика ва табиатшунослик дарсларида мултимедияли электрон таълим ресурсларидан, замонавий ахборот коммуникация технологияларидан фойдаланиш таълим самарадорлигини ошириш билан бир каторда укувчиларнинг мустакил фикрлаш

UIF-2022: 8.2 SCIENCE AND INNOVATION 2022

ISSN: 2181-3337 INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL №4

жараёнини шаклантиради, укувчиларга мотивация бериб, билимга булган иштиёк хамда кизикишларини устиради, эгалланган билимларини автоматизм даражасига етказишга ва хаётий вазиятларда мустакил куллаш учун куникма ва малакаларини шакллантиришга хизмат килади.

REFERENCES

1. Узбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг "Халк таълими тизимида таълим сифатини бахолаш сохасидаги халкаро тадкикотларни ташкил этиш чора-тадбирлари тугрисида"ги 997-сонли карори. (^онун хужжатлари маълумотлари миллий базаси, 10.12.2018 й., 09/18/997/2289-сон; Конунчилик маълумотлари миллий базаси, 28.08.2021 й, 09/21/545/0832-сон; 05.04.2022 й, 09/22/153/0266-сон)

2. Маркова А.К. Психологический анализ профессиональной компетентности учителя // Педагогика, 1990.- № 8.-С.82-88

3. Blank, R.K., & de las Alas, N. (2009). Effects of teacher professional development on gains in student achievement: How meta analysis provides scientific evidence useful to education leaders. Washington, DC: Council of Chief State School Officers.

4. Ina V.S. Mullis, Michael O. Martin, Pierre Foy, and Alka Arora. Timss 2011 International Results in Mathematics. TIMSS & PIRLS International Study Center Lynch School of Education Boston College, USA,2012. 36 p.

5. Ina V.S. Mullis and Michael O. Martin. Timss 2019 Assessment Frameworks. TIMSS & PIRLS International Study Center, Lynch School of Education, Boston College and International Association for the Evaluation of Educational Achievement (IEA), 2019, 3 p.p. Boston, USA.

6. Qayumova Sh.T. Development of methodological training of future primary school teachers based on the international assessment program TIMSS. Berlin Studies Transnational Journal of Science and Humanities ISSN 2749-0866 Vol.2 Issue 1.5 Pedagogical sciences http://berlinstudies.de

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.