Научная статья на тему 'Қазіргі таңдағы вакцинацияның қоғамда алатын маңызды рөлі. Балалардағы тұмауға қарсы вакцинация'

Қазіргі таңдағы вакцинацияның қоғамда алатын маңызды рөлі. Балалардағы тұмауға қарсы вакцинация Текст научной статьи по специальности «Фундаментальная медицина»

CC BY
1720
111
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ВАКЦИНАЦИЯ / ТұМАУ / БАЛА ДЕНСАУЛЫғЫ / ГРИПП / ЗДОРОВЬЕ РЕБЕНКА / VACCINATION / FLU / HEALTH OF CHILD

Аннотация научной статьи по фундаментальной медицине, автор научной работы — Калбагаева Ж.Е., Самарова У.С.

Бұл мақалада қазіргі таңдағы вакцинацияның маңызды рөлі және көрсеткіштері көрсетілген. Осыған орай мысал ретінде тұмауға қарсы вакцинацияның әдістері мен екпе жасарда және жасалғаннан кейінгі кері әсерлер мен негізгі статистикасы қарастырылған. Сонымен қатар тұмауға қарсы екпенің жасалу ережелері мен түрлерін қосымша көрсеттік.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

BASIC ROLE OF VACCINATION IN SOCIETY ON THIS DAY. VACCINATION AGAINST FLU FOR CHILDREN

In this article it is shown basic and indexes role of vaccination on this day. In this connection in qualities example of it is shown statistical bases and retroaction at a vaccination and methods of vaccinations against a flu. And similarly we showed kinds and rules of vaccination against a flu.

Текст научной работы на тему «Қазіргі таңдағы вакцинацияның қоғамда алатын маңызды рөлі. Балалардағы тұмауға қарсы вакцинация»

ЭОЖ 614.47-053.4-495:2

Ж.Е. Калбагаева1, У.С. Самарова2

Семей каласыньщ мемлекеттiк медицина университет

1Семей к. ММУ когамдык денсаулык сактау мамандыгы бойынша 2 жыл магистранты; 2Когамдык денсаулык сактау кафедрасы

КДЗ1РГ1 ТАНДАГЫ ВАКЦИНАЦИЯНЫН КОГАМДА АЛАТЫН МАНЫЗДЫ Р0Л1. БАЛАЛАРДАГЫ Т¥МАУГА КАРСЫ ВАКЦИНАЦИЯ

Тужырым

Бул макалада казiргi тачдагы вакцинацияныч мачызды рeлi ж8не кврсеткiштерi кврсетiлген. Осыпан орай мысал ретiнде тумауга карсы вакцинацияныч эдiстерi мен екпе жасарда ж8не жасалганнан кейiнгi керi 8серлер мен непзп статистикасы карастырылган. Сонымен катар тумауга карсы екпеыч жасалу ережелерi мен тYрлерiн косымша кeрсеттiк.

Непзп сездер: вакцинация, тумау, бала денсаулыгы.

Такырып езект1л1г1: Вакцина профилактикада еч мачызды роль аткарады. Тургындар арасында бул негiзгi жэне колданбалы алдын алу шаралары болып келедi. Иммунизация жYргiзу 8ртYрлi жукпалы аурулардыч бiрiншiлiк алдын алуда ерекше мачызы бар. ^азрп тачдагы медицина саласы жалпы эпидемия болуын алдын алуда 8ртYрлi 8дiстерiмен алда келе жатыр. Сол квптеген денсаулыкты ныгайту жэне алдын алу шаралар iшiнде алдынгы орында екпе жасау болып келедi. Вакцинация барлык уакытта квптеген кауiптi жукпалы аурулармен курест келедi, соныч шнде эпидемиология, антибиотик ж8не жалпы гигиена туралы бiлiм калыптаспай турганда. Сондыктан вз жумысымызда казiргi тачдагы вакцинация ролi мен ата -аналар арасында нелктен коркыныштар болатынын аныктау максатында жалпы мектепке дейнп жастагы балалар ата-аналар арасынан керi байланыс алынды. ^ байланыс (сауалнама) н8тижесiнен казiргi тачдагы вакцинацияныч 8леуметтiк жэне психиологиялык ролЫ аныктау [1].

Ауру бiлiмiнiч даму себептерЫен, микробтар ж8не вирустардыч рвлще жукпалы ауруга шалдыгудыч дамуында вакцинация iлiмi туындады.

Адам организмiне 8лш микроорганизмдердi енгiзу 8дiсi 18 гасырда медицина гылымындагы кeрнектi жетiстiктердiч бiрi иммунитет калыптастыру максатында миллиондаган адамдар eмiрiн куткарды.

Каарп тачда жаhанда вакцинация кYрестiч инфекциялык ауруларда еч тиiмдi ж8не экономикалык адал 8дютерУч бiрi.

Жедел вакцинация. Жедел вакцинация мемлекетш медициналык мекемеде акы-пулсыз,медициналык полисщ барына карамастан, жумыс жерi жедел вакцинация жYPгiзедi. Мысалы: айталык, айуанаттар тютеген кезде, айрыкша жабайы тYлкiлер немесе иесiз иттер, сол кезде кутыруга карсы вакцина салынады. Еч тиiмдi - ерте салынган вакцина.

Жоспарлы вакцина-арнайы жоспарга сай егу -улттык профилактикалык кYнтiзбе егук ¥лттык профилактикалык кYнтiзбедегi инфекцияга карсы вакцинация ОМС полис бойынша тепн eткiзiледi. Эр адам тегiн егу алуга улттык кYнтiзбеге сай федеральды зачмен бекiтiлген 17.09. 98ж. №157 «Инфекциялык аурулардыч иммунопрофилактикасы жайлы» кукылы. Вакцинамен камтамасыз ету мемлекеттiк дечгейде iске асады. Иммунизацияга арналган вакцина улттык

профилактикалык егу ^ншбес шепнде федеральдi бюджеттен бeлiнедi. Бул ретте отандык eндiрушiлерге калау берiледi [2].

¥лттык, профилактикалык егу кyнтiзбесi - бул ресми кужат, мерзiм мен ег^ уластыру тiзбегiн тагайындайды. ТYPлi ел кYнтiзбелерiнiч бeлектенуi инфекциялык аурулардыч ерекшелiктерiмен ж8не накты территория мен каржыландыру кeлемiне байланысты. Ресей улттык профилактикалык егу ^ншбесЫе туберкулез, В гепатид коклюш, дифтерия, столбняк, полиомиелит, корь, кызылша,эпидемиялык паротит, тумауга карсы вакцина енпзтген. Эр егуге жас пен вакцинация рет аныкталган.

Балаларга егу. ©мiрдiч бiрiншi т8улiктерiнде балага туберкулез ж8не В гепатитiне карсы вакцина егедк Бул н8ресте денсаулыгы Yшiн кажет. Егудiч кeбiн н8ресте бiрiншi жылында алады.Бул баланыч шектеулi байланыстан кажеттi иммунитетi балабакшага барган кезде квп кeлемдi инфекциядан коргану Yшiн осы кезде калыптасады. 1 жаста н8ресте туберкулез, В гепатид коклюш, дифтерия, столбняк, кызылша, кызамык ж8не паротиттен егу алуы тию. Эр айтылган ауру бала шагында ауыр тYPде eтедi. Кейбiр ата-ана егуге алачгасар карап, вз баласын ауру т8уекелге итермелейдi. Д8рiгер усынган тiзiм мен егу уакытын сактау кажет. Белгш, бYгiнгi тачда квкжвтел мен дифтерия ауруына шалдыгулар дамыган елдерде бiрен-саран уакигаларда тiркеледi. Бул вакцинацияныч тшмдтгУч талассыз айгагы болып табылады. Бала-бакшаларда 8ке-шешелердiч квбга балалардыч eткiр респираторлы ауруга шалдыгу м8селесiмен кездеседi. Каарп вакциналар пневмококк пен гемофильды инфекция ,жиi ауратын балаларга мектеп алды, ДДУга баратын,созылмалы вкпе ауруымен ауратын лор,ж8не карт адамдарга арналган. Каарп тачда зачда егiлмеген балаларды бала-бакшага,мектепке,ж8не баска мекемелерге алу жайлы хаттама жок. Бiрак баска положение бар: «профилактикалык е^ч болмауы адамдардыч бiлiмалушы ж8не сауыктыру мекемелерiне алуга тыйым сала отыру,егер массалы инфекциялык ауру немесе эпидемияга кауiп твнсе». (ст. 5, п.2). «Уакытша»карантиндi уакытты бiлдiредi, 8р инфекциялык ауруга т8н - инкубациялык кезеч. Дифтерия Yшiн 3-10 кYн, жугу кезечi 2-3 жумада бiтедi, тасымалдаушы бiрнеше айга дейiн,ол кезде егу квмектеспейд^ керiсiнше. Корь - 10-18 кун, ал егу алды ,

осыпан карсы инкубациялык кезек 21 кунге созылуы мумюн. Барлыгы 6ipTeKTi емес,катак индивидтi турде. Ата-аналар балаларынык вакцинациясына жауапкершiлiкпен карау керек,ал балалар ез ата-аналары Yшiн. Егер жануяда 6 айлык балалар болса,онда оларды ата-анасынык тумауга карсы вакцинаны колданганы жауапкершiлiк деп саналады. Нэрестен коршаган орта вакцинацияланган болуы тию [3].

Вакцинацияга жiберер алдында дэр^ер сiздi кандай инфекцияга карсы егу жYPгiзiлетiнi жэне кандай препарат салынатыны жайлы айтып кету керек. Дэр^ер вакцина коюдык алдында температураны елшеуге мiндеттi. Балаларга вакцинация жасардык алдында, ата-анасы толыгымен акпараттанган болуы тию,жэне ез калаулары бойынша информациялык келгам жазулары тиiс. Отандык немесе импортты вакцинаны такдау - адамнык жеке калауы. Препараттар вакцинациясы федеральды каржыдан туспесе, акылы туде етедi. Осыпан орай кейбiр инфекцияларга карсы вакцинация куншбеге енбеген,бiрак кейбiр контингеттерге усыныска берiлген. Альтернативтi вакцинация бiрталай ауруга шалдыгудык алдын алуынык мYмкiндiктерiн кекейтедг

Тумау - казiргi такда балалар арасында ек жукпалы аурулардык б1р1. Вакцинация эффективтiлiгi 70-90% курайды, бул клиникалык бакылау бойынша (наукастар ауырмайды) дэлелденген. «Тумау» терминi француз ттЫен шыккын gripper (устау, тосу). Осы жукпалы аурулардык риск топтарына мектеп, бала бакша балалары, себебi кеп ортада жургенде жугу каупi жогары болып келедi. Тумауга карсы профилактиканы мYмкiндiгiнше барлык балалар жастайынан алуы керек. Тумауга карсы екпелер жайында пiкiрлер эртYрлi болып келедi [4].

Тумауга карсы иммунизацияны негiзiнен кыркуйек айынан желтоксан айына дейiн кабылдаган тиiмдi болып келедi. Иммунитет вакцинациядан кешн он терт куннен кешн калыптаса бастайды. Тумауга карсы екпелердщ эффективлiгi балалар жасында еткiзу 7090% курайды, бiрак ол барлык респераторлы жукпалы вирустардан сактамайды, тек тумаудан гана коргайды. Сондыктан: «Мен екпен жасасам да ауырамын» деген тф дурыс емес. Ек бастысы, екпе тумаудык гана алдын алады. Эпидемияга дейiн кандайда бiр себептермен вакцинация журпзтмесе, онда басталган кейЫ арнайы вакцинация TYрiмен етуге болады. Иммунитет калыптасу барысында (7-15 кун вакцинациядан кейЫ) тумауга карсы баска да алдын лау шараларын журпап отыру керек. Эпидемия басталганнан кейЫ тiрi вакцинация кабылдау кажет емес. Бул баска да эффектiлердi керсетуi мYмкiн.

Егудiк пайдасы каржы жагынан бурын саналган: акылы вакцина тумаудан емделуден 10 рет арзан. Балалар вакцинациясы 55 пайызга ауру парактарынык эпидемия кезЫде кыскартады. Жыл сайын тумау вирусы эволюцияланады, себебi максималды кораныс Yшiн вакцинанык курамын езгертт отырады. Вакцинаны тумау вирусынык езект штаммдарынан, эпидем жавдайдык анализiн непзге алып дайындайды. Эпидемиянык ресми хабарлануынан кейiн аймак тургындарынык барлыгы ауырмайды. Кейбiреулерi тумаумен 1 айдан сок немесе одан кеп, сми да эпидемия жайлы ескертулер шыккан сок [5].

¥сыныстар. Жу%тыру %атерш калай твмендетуге болады:

1. Yйден шы^ар алдында мурыжа тумауга карсы арнайы мазьдарды жагып шыккан жен. Зарарлану мурынныщ шырышты кабаты аркылы етедi,оFан вирустар жабысады. Егер шырышты кабат мазьбен камтамасыз етiлсе, вирустар елт, тыныс алу жолданына тYспейдi.

2. ^алтада немесе семкеде мурын сYртуге арналFан кiшiгiрiм орамал уста^ыз. Ол эфир майы, лаванда, пихтамен дымкылдатылFан болу керек. Уакыт араль^ында бул иiспен дем алыщыз. Бул ароматтар ауру туFызатын микробтарды елпредк

3. Щачды жерлерден аулак болычыздар,себеб1 вирустар онда отырады.

4. ^амдык келiктерде ерiнмен, мурынмен, кезбен жанаспа^ыздар. Yйге келген соч колыщызды сабынм дурыстап жуып, ауыз куысын прополис, календула немесе хлорофиллиптпен шайыщыз.

5. ^алта^ызда немесе семкенiзде дезинфекциялык гель немесе салфетка уста^ыз. Кез келген жерде колыщызды сYрте аласыз.

6. Ky^ бойы ОРВИ мен ауыратын адамдармен карым-катынас жасама^ыз.

^олдары^ызды 2 рет жуыщыз, ОРВИдан сактану Yшiн.

Америкалык Fалымдар тужырымдамасы бойынша: 1 ретпк кол жуу антибактиялык сабынды колданFанньщ езiнде тиiмсiз. ^амдык эжетханада колыщызды жуFан соч кранды ^аз салфеткамен жабыщыз. Екiншi салфеткамен еакт ашыщыз, колыщызды тигiзбей. Кешке сарымсак немесе пияз косылFан салат же^з.Ол иммунитеттi кетеруге септiгiн тигiзедi. ^н бойы суды ккп мелшерде ¡шНз, ол организмдi токсиндерден KорFайды. Орамалды ауырFан кезде эр 3-4 ^нде ауыстырыщыз. Эпидемия кезiнде кекенстер мен жемю-жидектердi же^здер аскорбин кышкылы бар. Yй температурасын 5°C темендетуге тырысы^ыз. Жылы ауа ауру туFызатын микробтарды4 кебеюiне колайлы орта. Мурын жэне ауыз куысыныщ курFак болуы микробтарFа карсы туралмайды. Ауа дымкылдаткышын колдана сiз ауаныщ дымкылдык де^гейн калыпты устап турасыз.

Оздщ уйкыныз 7-8 саFат тэулiгiне болуы тию, себебi организ вирустарды кабылдуFа бейм болады. ©з денсаулыFымыз ез колымызда.

Эдебиеттер:

1. Бурцева Е.И., Слепушкин А.Н., Белякова А.Л. и др. Выбор оптимальных схем в тактике вакцинации против гриппа пожилых людей. ЖМЭИ 1998; 4: 40-44.

2. Слепушкин А.Н., Бурцева Е.И., Шамшева О.В. и др. Реактогенность и иммуногенность вакцины гриппол у детей младшего школьного возраста (6-11 лет). Новости науки и техники 1999; 5: 3-7.

3. Таточенко В.К., Озерецковский Н.А. Иммунопрофилактика (Справочник). М.: Медицина, 1998. - С. 59-70

4. Учайкин В.Ф. Руководство по инфекционным болезням у детей. М.: Гэотар Медицина, 1998. - С. 75-80

5. Учайкин В.Ф., Шамшева О.В. Вакцинопрофи-лактика и лечение гриппа у детей. Эпидемиология и инфекционные болезни 1998; 1: 17-21.

Резюме

ОСНОВНАЯ РОЛЬ ВАКЦИНАЦИИ В ОБЩЕСТВЕ НА СЕГОДНЯЩНИЙ ДЕНЬ. ВАКЦИНАЦИЯ ПРОТИВ ГРИППА У ДЕТЕЙ Ж.Е. Калбагаева\ У.С. Самарова2 Государственный медицинский университет города Семей 1 Магистрант по специальности «Общественное здравоохранение», 2 Кафедра общественного здравоохранения В статье показана роль вакцинации на сегоднящний день. В качесттве примера расмотрены статистические основы и обратная реакция при вакцинации. А так же показаны виды, методы и правила вакцинации против гриппа.

Ключевые слова: вакцинация, грипп, здоровье ребенка.

Summary

BASIC ROLE OF VACCINATION IN SOCIETY ON THIS DAY. VACCINATION AGAINST FLU FOR CHILDREN

Z.Y. Kalbagayeva\ U.S. Samarova2 State medical university of Semey city 1 Master's degree on speciality the "Public health" 2 Department Public health

In this article it is shown basic and indexes role of vaccination on this day. In this connection in qualities example of it is shown statistical bases and retroaction at a vaccination and methods of vaccinations against a flu. And similarly we showed kinds and rules of vaccination against a flu.

Key words: vaccination, flu, health of child.

УДК: 61:539.2-022.532 И.Г. Краснополина

КГП на ПХВ "Центральная районная больница Зыряновского района" Управления здравоохранения Восточно-Казахстанского акимата

НАНОТЕХНОЛОГИИВ МЕДИЦИНЕ Аннотация

В статье представлен обзор литературных данных о развитии нанотехнологий в области медицины. Основной целью исследования было проведение обзора основных прикладных направлений в диагностике и лечении наиболее актуальных и трудно поддающихся терапии заболеваний, таких как: рак, диабет, хроническая сердечная недостаточность, ВИЧ/СПИД.

Ключевые слова: нанотехнологии, наномедицина, нанодиагностика, нанотехнологии в терапии.

Актуальность

Наноизмерение начинается с размера менее 0,1 мкм, 1 нанометр равен одной миллиардной части метра, 10-9 м. Нанонаука изучает явления, качества и свойства материалов на атомных, молекулярных и макро-молекулярных уровнях в диапазоне измерений между 1 и 100 нм. Следует отметить, что в этой шкале измерений, в особенности при размерах менее 5 нм, свойства материи существенно различаются. Нанотехнологиями можно считать любые технологии создания объектов, потребительские свойства которых определяются необходимостью контроля и манипулирования отдельными наноразмерными объектами [1]. Один нанометр составляет одну миллиардную метра и имеет фактическую ширину в 5 атомов.

Наноматериалы и устройства могут становиться посредниками взаимодействия с клетками и тканями на молекулярном (субклеточном) уровне с высокой степенью функциональной специфичности, позволяя интегрировать ранее невозможные взаимодействия между

различными медицинскими устройствами и биологическими системами [1, 2].

Развитие нанотехнологий в настоящее время идет по нескольким магистральным направлениям - нано-биотехнология, наноэлектромеханика, наноэнергетика, создание новых поколений функциональных и конструкционных наноматериалов и т.д.

Исследования и разработки активно идут более чем в 50 странах, и по прогнозам специалистов, в ближайшие 10 лет общемировой рынок превысит 1 триллион долларов в год. Для эффективного использования имеющихся ресурсов и скорейшего внедрения нанотехно-логий в США, Японии, Германии, Швеции, Франции, Китае и других странах приняты масштабные государственные программы, руководителями которых являются первые лица государства [3, 4].

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.