CC BY
2ЦАЗАЦСТАННЫЦ ЖЕР ЦАТЫНАСТАРЫ САЛАСЫНДАГЫ ЦИФРЛАНДЫРУДЫЦ ЦАЗ1РГ1 ТЕНДЕНЦИЯЛАРЫ
Т1ЛЕГЕН АЦНИЕТ ГАЛЫМЖАЩЫЗЫ, ТИМУРЗИЕВА ХАВА АБДУЛХАМИТОВНА
С.Сейфуллин атындагы ^азак Агротехникальщ Зерттеу Университетi КеА^ Жер
ресурстарын баскару, сэулет жэне дизайн факультет «Кадастр» кафедрасы мамандыгыныц
студенттерi, Астана, Казакстан
ЕСЖАНОВА ТАЗАКУЛЬ СУЛЕЙМЕНОВНА
С.Сейфуллин атындагы Казак Агротехникалык Зерттеу Университет КеАК Жер ресурстарын баскару, сэулет жэне дизайн факультет «Кадастр» кафедрасыньщ ага
окытушысы, Астана, Казакстан
Аннотация. Цазгргг заманныц талаптарына сай, Казацстандагы жер цатынастары саласындагы мемлекеттт цызмет кврсету Yдерiсiне цифрлыц технологияларды енг1зу мемлекеттж цызметшшер мен цогамныц оц багасын алып келедi деп айтуга болады. Елiмiздегi жер саясатыныц дамуы Yшiн цифрландырудыц мацызы ерекше. Бул мацаланыц негiзгi мацсаты - жер саясатында мемлекеттт цызмет кврсету барысында цифрлыц технологияларды цолданудыц тшмдштн жан-жацты зерттеп, нацты нэтижелi шешiмдерге назар аудару. Мацалада Казацстанныц жер цатынастары саласындагы цифрландырудыц цазiргi тенденциялары царастырылады. Цифрлыц технологиялардыц енгiзiлуi жер ресурстарын тиiмдi басцаруга, мемлекеттт цызметтердi кврсету Yдерiсiн жецыдетуге жэне ашыцтыцты цамтамасыз етуге ыцпал етедi. Цифрландырудыц негiзгi аспектiлерi, оныц штде Жылжымайтын мYлiктiц бiрыцгай мемлекеттт кадастры (БМЖМК), Мемлекеттт жер кадастрыныц автоматтандырылган ацпараттыц ЖYйесiнiц (МЖК ААЖ) рвлi талданады. Сонымен цатар, цифрлыц платформалар арцылы кврсетшетт цызметтердщ тшмдшт жэне олардыц цогамга тигiзетiн оц эсерi туралы айтылган.
Ктт свздер: цифрландыру, Жылжымайтын мYлiктiц бiрыцгай мемлекеттж кадастры (БМЖМК), Мемлекеттт жер кадастрыныц автоматтандырылган ацпараттыц ЖYйесi (МЖК ААЖ).
КР АШМ желiсi бойынша жер катынастары саласын кешендi цифрландыру тэуекелдердi темендетуге, климаттыц езгеруше бешмделуге, ауыл шаруашылыгы дакылдарыныц туамдшп мен жануарлардыц ешмдшгш арттыруга, агротехнологияларды уактылы жоспарлауга мумкшдш береди
Мемлекет басшысы Казакстан халкына Жолдауында халыкка тYрлi кызмет турлерш керсету кезшде электрондык форматка кешу кажеттiгiн атап етп.Аталган тапсырманы iске асыру ушш Министрлiк халыкка керсетiлетiн мемлекеттiк кызметтерд^ салалык бизнес-процестердi автоматтандырды жэне оцтайландырды.Мэселен, бYгiнгi кYнi керсетiлетiн мемлекетпк кызметтердщ 94% автоматтандырылды.[1]
Цифрлык даму министрлш Ауыл шаруашылыгы министрлiгiмен жэне Эдшет министрлiгiмен бiрлесiп жер жэне жылжымайтын мулш бойынша бiрьщFай ашык деректер базасын курды. Бул "Жылжымайтын мулштщ бiрьщFай мемлекеттiк кадастры" (БМЖМК) жаца акпараттык жYЙесiне кешу шецбершде жасалды.[2]
Бул цифрлык жYЙе жер ресурстарын баскару мен мемлекетпк кызмет керсету процестерш айтарлыктай жещлдетш, келес артыкшылыктарды камтамасыз еттi:
1. Жер учаскелерш тiркеу жэне акпаратка колжепмдшк: БМЖМК порталы жер учаскелершщ кукыктык мэртебесiн, шекараларын, келемiн жэне баска да мацызды мэлiметтердi тiркеудi автоматтандырды. Бул жер иелершщ кукыктарын корFауды кYшейттi жэне жерге байланысты дауларды азайтуFа кемектестi.
2. Мемлекетпк кызметтердщ ашьщтыгы мен жылдамдыгы: Цифрлык портал аркылы жердi т[ркеу, кадастрлык акпарат алу жэне баска да кызметтердi онлайн режимiнде алуга мYмкiндiк туды. Бул мемлекеттiк кызмет керсету процесiн ашык эрi жедел етп.
3. Сыбайлас жемкорлыкты азайту: Адам факторыныц темендеуiмен жер ресурстарына катысты кызметтердегi сыбайлас жемкорлык тэуекелдерi азайды. Барлык операциялар цифрлы; форматта кадагаланады, бул жер катынастары саласындагы зацсыз эрекеттердi болдырмауга кемектестi.
4. Жоспарлау жэне мониторинг жYргiзу: БМЖМК жер ресурстарын тиiмдi жоспарлауга жэне пайдалануга мYмкiндiк беретiн курал ретiнде кызмет етедь Бул ауыл шаруашылыгы, курылыс жэне баска да салалар Yшiн мацызды деректердi талдауга жол ашты.
5. ^огамдык сенiмдiлiк пен катысу: БМЖМК аркылы азаматтар жер ресурстарын баскару туралы акпаратка тiкелей кол жетюзд^ бул олардыц шешiм кабылдау процесiне катысуына мYмкiндiк бердi.
"Жылжымайтын мYлiктщ бiрыцFай мемлекеттiк кадастры" акпараттык жYЙесiшц (БМЖМК) кемегiмен казакстандыктар жылжымайтын мYлiк жэне жер кадастры саласындаFы 12 мемлекеттiк кызметке кол жетюздь
"Жылжымайтын мYлiктщ бiрыцFай мемлекеттiк кадастры" акпараттык жYЙесiшц (БМЖМК) 2023 жылFы 1 шiлдеде енгiзiлдi. Онда жер жэне кукыктык кадастрлардыц деректерi бiрiктiрiлдi. Акпараттык жYЙешц кемегiмен казiр жылжымайтын мYлiк саласында 8 мемлекеттiк кызмет жэне жер кадастры желiсi бойынша 4 кызмет керсетiледi. Мунда, кукык белгiлейтiн кужаттар мен техникалык паспорттардыц телнускаларын алуFа, жер учаскесшщ кадастрлык паспортына тапсырыс беруге жэне алуFа, учаскенi баFалауFа болады.
"Жылжымайтын мYлiктщ бiрыцFай мемлекеттiк кадастры" акпараттык жYЙесiшц (БМЖМК) мацызды ерекшелiгi кужаттарды оцтайландыру болды: жылжымайтын мYлiкке техникалык паспорт жэне жер учаскесше акт бiр кужатка-кадастрлык паспортка бiрiктiрiлдi.
Жер ресурстарын баскаруды камтамасыз ететiн мiндеттердi тшмд^ уактылы жэне сапалы жYзеге асыру Yшiн жер кадастры, жерге орналастыру, жер мониторингi, топографиялык-геодезиялык, топырак, геоботаникалык, гидрогеологиялык жэне баска да iзденiстер бойынша акпараттыц Yлкен келемш жедел iздеу жэне пайдалану, кептеген колданбалы мiндеттердi шешу кажет. Бул акпаратты ецдеу, сактау жэне пайдалану казiргi заманFы есептеу жэне телекоммуникациялык желiлердi пайдаланбай мYмкiн емес, ол Yшiн республикада жер ресурстарын баскарудыц бiрыцFай акпараттык - есептеу жYЙесiн куру кажет. Бул функцияларды республикада калыптасып жаткан Мемлекеттiк жер кадастрыныц автоматтандырылFан акпараттык жYЙесi (МЖК ААЖ) сэтп орындай алады. Мемлекеттiк жер кадастрыныц автоматтандырылFан акпараттык жYЙесi (МЖК ААЖ) барлык децгейдегi мYДделi уйымдар мен кызметтер, тиiстi министрлiктер мен ведомстволар, жеке жэне зацды туеталар жинайтын, сактайтын жэне пайдаланатын жер ресурстары туралы акпаратты тиiстi дереккорларда жинактайды.[3]
Цифрлык порталдар жер ресурстары туралы барлык акпаратты бiр базаFа бiрiктiрiп, олардыц сандык жэне сапалык жаFдайын баFалауFа мYмкiндiк бередi.Егер бурын жер учаскесiн тiркеу немесе оныц мэртебесiн аныктау бiрнеше кYн немесе тшт апта алатын болса, казiр бул кызметтер цифрлык порталдар аркылы бiрнеше минут iшiнде жYзеге асырылады. БYгiнгi тацда БМЖМК порталы аркылы 466 660 кадастрлык паспорт бершдь
ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1
1. АЭК жэне жер катынастарын цифрландыру https://www.kt.kz/kaz/state/a k zh ne zher atynastaryn tsifrlandyru 1377908695.html
2. ^азакстанда жер жэне жылжымайтын мYлiк бойынша бiрьщFай деректер базасы курылды https://www.kt.kz/rus/state/v kazahstane sozdana edinaya baza dannyh po zemle i 1377951 634.html
3. ^азакстан РеспубликасындаFы МЖК ААЖ дамытудьщ казiргi замаеты жYЙесi https://otherreferats.allbest.ru/law/00878120 0.html
