Научная статья на тему 'ҚАЗАҚСТАНДЫҚ ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ ҰЙЫМДАРЫНЫҢ ҚҰЖАТТАМАЛАРЫНЫҢ ҚАҒАЗСЫЗ НҰСҚАҒА КӨШУ МАҢЫЗЫ'

ҚАЗАҚСТАНДЫҚ ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ ҰЙЫМДАРЫНЫҢ ҚҰЖАТТАМАЛАРЫНЫҢ ҚАҒАЗСЫЗ НҰСҚАҒА КӨШУ МАҢЫЗЫ Текст научной статьи по специальности «Науки о здоровье»

CC BY
41
7
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ЦИФРЛЫқ МЕДИЦИНА / қАғАЗСЫЗ құЖАТТАМА

Аннотация научной статьи по наукам о здоровье, автор научной работы — Шакиртова Б., Раушанова А.М.

Бүкіләлемдік тәжірибеде денсаулық сақтауды цифрландыру және медициналық құжаттарды қағазсыз нұсқада жүргізу белең алған құбылыс екені белгілі. Қазақстандағы денсаулық сақтау ұйымдарының жұмысын жақсарту және жеңілдету мақсатында мұндай ғаламдық жүйелерді елімізге интеграциялау маңызды мәселе болып табылады.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по наукам о здоровье , автор научной работы — Шакиртова Б., Раушанова А.М.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE IMPORTANCE OF SWITCHING THE DOCUMENTATION OF KAZAKHSTAN'S HEALTHCARE ORGANIZATIONS TO A PAPERLESS VERSION

It is well-known in the world practice that digitalization of health care and paperless medical documentation is a common phenomenon. An important issue is the integration of such global systems into our country in order to improve and facilitate the work of healthcare organizations in Kazakhstan.

Текст научной работы на тему «ҚАЗАҚСТАНДЫҚ ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ ҰЙЫМДАРЫНЫҢ ҚҰЖАТТАМАЛАРЫНЫҢ ҚАҒАЗСЫЗ НҰСҚАҒА КӨШУ МАҢЫЗЫ»



1G.T. Kalymzhan, 1Zh.V. Romanova, 1A.T. Dushpanova, 2Z.D. Dushimova, 2I.R. Husainova

1Kazakh National University named after Al-Farabi 2Kazakh Research Institute of Oncology and Radiology

OCCUPATIONAL BURNOUT OF ONCOLOGISTS OF THE KAZAKH RESEARCH INSTITUTE OF ONCOLOGY AND RADIOLOGY AND RELATIONSHIP BETWEEN BURNOUT AND MEDICAL WORKERS' LIFESTYLE

Resume: Among all medical professions, in the special context of professional activity, burnout in oncologists has particular importance. This article presents levels and features of occupational burnout and relationship between burnout and

lifestyle of medical workers, in particular oncologists of the Kazakh Research Institute of Oncology and Radiology. Keywords: occupational burnout; medical workers; oncologists.

УДК 6.61.614.614.2

Б. Шакиртова, А.М. Раушанова

эл-Фараби атындагы К,азац ¥лттыц Университету Медицина жэне денсаулыц сацтау факультетi

казакстандык; денсаулык; са;тау уиымдарынын, кужаттамаларыньщ ^азсыз hvckafa кешу манызы

БYкiлэлемдiк тэжiрибеде денсаулыц сацтауды цифрландыру жэне медициналыц цужаттарды цагазсыз нусцада ЖYргiзу белец алган цубылыс екеш белгш. К,азацстандагы денсаулыц сацтау уйымдарыныц жумысын жацсарту жэне жецлдету мацсатында мундай галамдыцЖYйелердi елiмiзге интеграциялау мацызды мэселе болып табылады. Tyttmdiсвздер: цифрлыцмедицина, цагазсыз цужаттама

Юркпе. Каз!рп 1Т технологиялары медицинада TYбегейлi жаца MYMкiндiктерД ашады. Денсаулык; сактау практикасына акпараттык технологияларды енпзу диагностика мен емдеу эдктерш, дэр^ерлер мен пациенттер, сонымен катар эрштестердщ езара эрекеттесу формаларын, емдеудi жэне денсаулыкты калпына келтiрудi уйымдастыруды оцтайландырады. Муныц бэрi халыктыц 0мiр сапасын жаксартады. Казакстанда заманауи технологияларды пайдаланып, денсаулык сактау уйымдарындагы кагазсыз кужаттама ЖYЙесiне кешу YPДiсi кабылданганына кеп уакыт болган жок. Сондыктан бул ЖYЙенiц алгышарттары мен езге елдер тэж1рибесш талдап, аталган жацартулар бiздiц емiрiмiзге калай эсер ететiндiгiн жэне оныц болашагыныц кандай болуы MYMкiн екендiгiн айкындаган жен.

Елбасы Нурсултан Эбшулы Назарбаев езiнiц 2018 жылдыц 5 казанындагы халыкка жолдауында «2019 жылдыц 1 кацтарынан бастап барлык емханалар мен ауруханалар медициналык кужаттарды кагазсыз, цифрлык нускада ЖYргiзуге кешуге тшс. Бул 2020 жылга карай бYкiл тургындардыц электронды денсаулык паспорттарын жасауга, кезектердi, бюрократияны жоюга, кызмет керсету сапасын арттыруга MYMкiндiк бередЪ» деген болатын [1]. Кептеген факторлар клиницистердщ шаршауына экеледi, оныц iшiнде жумыс ЖYKтемесi, уакыт жетiспеуi, iс ЖYргiзу ауыртпалыгы жэне кэсiби окшаулау. 1с ЖYргiзу ауыртпалыгы, эсiресе KYтiм мен тапсырыстарды енгiзудi кужаттау дэрiгердiц кэйби кажуыныц негiзгi себебi болып табылады. Соцгы зерттеулер дэрiгерлер клиникалык кужаттарды толтыруга ез уакытыныц 50 пайызын жумсайтынын керсеттi [2]. Мейiрбикелер де ез уакытыныц жартысына дейiн клиникалык кужаттардыц талаптарын орындауга жэне сапа бойынша есептiлiк жэне аккредиттеу стандарттарына сэйкестiк сиякты баска талаптар Yшiн деректердi енгiзуге жумсайды [3]. Амбулаторлык жагдайда пациенттердi кабылдап, олармен сейлесуге немесе физикалык тексерудi орындауга аз уакыт жумсайтын KYHделiктi сурактар мен компьютерлш кужаттамаларды ететiн клиникалык бригада MYшелерiн сипаттайды [4]. Дэрiлердiц каушйздМн арттырудан баска мейiрбикелер мен баска да дэр^ерлер электронды! кужаттардыц

дизайнымен жэне Yлкен YДерiстерiмен

канагаттанбайтындыгы туралы хабарлайды [5]. Кептеген клиницистер алдымен ауру тарихында кужаттама талаптарын канагаттандыруга мэжбYP деп санайды. Емделушiлердi тексергеннен кешн кептеген клиницистер кебiнесе жумыстан тыс уакытта ететiн клиникалык емес к-шараларга кеп уакыт беледь

Клиницистiц эл-аукаты мен жумысты орындауы емделушiлердiц кауiпсiздiгi мен денсаулык сактау ЖYЙесiнiц жумыс iстеуi Yшiн мацызды. Жумысты орындау Yш фактормен аныкталады: (1) шеберлiк: к¥зыреттiлiк жэне жумысты орындау шеберлш, (2) дербестiк: жумысты орындау тэсШне эсер етудiц кейбiр элементi болуы жэне (3) максаты: кэсiп курметтелетiн жэне багаланатын ортада когамдык кажеттiлiктердi канагаттандыру Yшiн байланыс [7]. Казiргi клиникалык кажу ждет осы факторлармен байланысты. Клиницистер ездершщ экiмшiлiк мiндеттерiн кебiрек сезiнедi, олар пациенттерге KYтiм жасау кундылыгын кетермейдi жэне ез мамандыгын тацдаган себептермен байланысты емес.

Клиникалык кужаттама дэр^ерлер пациенттiц емдеу жагдайлары туралы хабарламаларды жазып алган кезде басталды [8]. Бул ауру тарихы баска медицина практикаларын окыту кезiнде колданылатын жазбаларга айналды. Клиникалык кужаттама Yшiн бастапкы ынталандыру пациенттiц тарихын баяндау жэне осы адамныц емi мен прогресш сипаттау Yшiн болса да, мекеме талаптарын орындау Yшiн кужаттаманы бешмдеу жагына карай барлык Yлкен езгерктер байкалады. "Медициналык информатика" - бул адамдар туралы медициналык акпаратты баскару жэне ондагы мэселелердi шешу Yшiн колданылатын термин болып табылады [10]. БYгiн элемде бiз калайтын заттардыц iшiнде ец негiзгiсi -бул жаксы денсаулык, сондыктан, бул орайда

технологиялык негiзделген жэне пациенттердiц кажеттiлiктерiн канагаттандыра алатын ЖYЙелердi усыну кажеттiлiгi туындайды. Медициналык мекемелер жумыс Yшiн каушйз жабдыкты колдана отырып, адам емiрiнiц кауiпсiздiгiн камтамасыз ету максатына жетуге багытталган. Уакыт ете келе жылдам дамып жаткан элемде пациенттердi емдеу эдiстерi де алмаса езгерiп, болашактагы

Вестник К03НМУ № I - 2020

«;агазсыз ауруханаларга» алып келуде. Мундагы Heri3ri ерекшелiк жэне жумыс ма;саты - ;агаз кешiрмелерiн пайдалануды барынша азайту.

Барлы; медициналы; жазбалар мен есептердi электронды; форматта жумса; к0шiрмелерге орналастыруга болады. IT-сала бугал жер шарында ете тез дамып, кецеюде. Барлы; деректер сервер жэне деректер банганде са;талады. Бул мэлiметтерге интернетте жэне электронды; жуйеде дурыс жумыс iстеу ар;ылы оцай ;ол жеткiзуге болады. Кагазсыз аурухана деректердi са;тауга серверде жэне кез келген уа;ытта оцай ;ол жетiмдi болуга багытталган. Медициналы; картага негiзделген ;агаз ЖYЙелерi кептеген артьщшыльщтарга байланысты Электронды Медициналы; Картамен (ЭМК) тез ауыстырылады. Сондай-а; бул медициналы; ;ызмет K0рсетудi жа;сарту Yшiн а;паратты пайдалану мен бас;аруды жа;сартады. ЭМК кемепмен басылып шы;;ан K0шiрмелер саны жэне ;атты тираждарды бас;ару ;ыск;арады. Бул ЖYЙеге кiрудi жецiлдетедi жэне пациенттщ жагдайын TYсiну Yшiн жа;сы платформа усынады.

Бул процестi iс ЖYзiнде жузеге асыратын бYкiл элем бойынша кептеген ауруханалар бар. Мысалы:

• Лондондагы Barts Health Group of Hospitals.

• O^YCTrn Нигериядагы Covenant University Health Centre (2009 жылдан бастап ЖYзеге асырылады).

• Mediterranean Institute for Transplantation and Advanced Specialized Therapies

• (ISMETT), Италия.

• Норвегия Ауруханалары .

• Hospital of IIT Roorkee (Ундостан ) бул эдктеме кке асырылды [11].

Кагазсыз ;ужаттама жургiзу. Нау;ас ауруханага TYCкеннен кейiн оган нау;астыц жеке куэлiгi берiледi. Нау;астыц аты-Ж0нi, жасы, жынысы, мекен-жайы, байланыс телефоны, электронды идентификатор сия;ты мэлiметтерi аурухана серверiне ЖYKтеледi. Б0лiмше нау;аск;а оныц ауруына сэйкес экiмшiлiк органмен тагайындалады. Сонымен ;атар сол белiмшеде нау;ас кутiмiне жауапты дэрiгер тагайындалады немесе нау;астыц 0зiне емдеушi дэр^ер тацдау ;ук;^1гы берiледi.

Кагазсыз ауруханада ;олданылатын багдарламалы; жаса;тама банк к;ызметтерi жаса;тамасына ете у;сас болып келедь

ЖYЙенiц ;аушйздМ негiзiнен келесi непзде эзiрленген:

• Купиялылы;: ол гам ;андай деректерге кiру MYMкiндiгi барын жэне оларды кiм езгерте немесе жоя алатынын аны;тайды.

• Авторизация: жртеге кiру ^^^гары бас;арылады.

• Аутентификация: ол ;олданушы мен сервердщ аутентификациясын аны;тайды.

• Есеп беруштк: пайдаланушылардыц ЖYЙедегi барлы; к-эрекеттерi мен езгертулерi тiркеледi.

• Тутасты;: ол а;параттыц енгiзiлуi жэне тасымалдануы кезiндегi ;оргалуын ;амтамасыз етедi.

Кагазсыз ;ужаттама арты;шылы;тары:

• Ол медициналы; картадагы мэлiметтерге оцай ;ол жеткiзудi ;амтамасыз етедi

• Барлы; деректер серверде болгандыщтан, бул медициналы; ;ужаттарды бас;ару жэне беру Yшiн эгамшШк уа;ытты Yнемдейдi

• Деректердi енпзу Yшiн ;ажетт уа;ыт азаяды.

• Адам кателерi азаяды .

• ТYсiнiксiз ;олжазбаларга байланысты а;параттыц ;ате TYсiндiрiлуiн болдырмайды.

• Клиницистер ЖYгiнетiн а;парат кездерi жа;сартылады

• Егер емделушще ;андай да бiр препарат;а аллергия болса, онда

• дэрi ;абылдауга тиiс уа;ытта ескертпелер пайда болады

• Деректер немесе электронды; медициналы; карта а;паратыныц ;аушйздМ ;амтамасыз етiлген жэне тек уэкiлеттi тулгага гана ;ол жетiмдi

Кагазсыз ;ужаттама кемшiлiктерi:

• тура;ты электр энергиясымен жабдыщталмаган аудандарда бул процестi кке асыру MYMкiн емес

• Интернетке кол жеткiзудiц темен децгейi де бул процесске керi эсер етедъ 0йткенi деректер серверде онлайн сакталады

• Кызметкерлердщ компьютерлiк технологиялармен жумыс ктей алу кабшетшщ т0мендiгi де бул удерет

;иындатады

• Инфракурылымды орнату куны жогары.

• Пайдаланылатын технология жэне деректер базасы эр ауруханаларда езгеше, бул екi аурухананы байланыстыру Yшiн киынды; тугызады.

Кагазсыз аурухана болашагы.

Болашакта бул технологияны эрi карай дамытуга болады. Барлы; ауруханаларды бiр сервермен баскарылатындай етуге MYMкiндiк бар. Пациенттiц электронды; медициналы; картасы кез-келген ауруханадан колжетiмдi болады. Бул эр каралушыга берiлетiн смарт-картамен ЖYзеге асырылуы MYMкiн. Барлы; дэрi-дэрмектер жэне наукасты емдеу эдiстерi серверде осы смарт-карталармен ^ркелш отырады. Егер адам апатка ушырап, ауруханага TYCкен болса, зардап шеккен адамныц смарт картасы болса, аурухана кызметкерлерi зардап шеккен адамныц отбасы MYшелерiне оцай хабарласа алады, 0йткенi смарт-картада наукас жайлы барлы; кажеттi деректер болады. Сонымен катар смарт-карталардагы мэлiметтер аркылы, мысалы ;ан тобы, белгiлi бiр препараттарга болуы MYMкiн аллергиялы; реакциялар жэне тагы да баска мэлiметтер оперция кезiнде кеп к0мегiн тигiзедi [12].

Материалдар мен эдiстер: Бул макаладагы мэлiметтер iздеу ЖYЙелерiндегi жэне интернет кездершдеп макалалардан жэне гылыми жарияланымдардан алынган. Негiзгi колданылган кшт сездер «цифрлы; медицина», «кагазсыз кужаттама», «медицинадагы электронды; технология» болып табылады. Эдеби кездер ретiнде соцгы 5 жыл iшiнде жарияланган гылыми жарияланымдар мен макалалар пайдаланылган.

Нэтижелер жэне тал^ылау. Медициналы; кызметтердiц сапасын арттыру электронды денсаулык сактауды дамытуды жэне кагазсыз жумыс процейне кешудi талап етедь Электронды; денсаулы; сактау ЖYЙесiц баска да ЖYЙелер секiлдi артыкшылыктары, кемшiлiктерi жэне болаша; перспективалары бар. Кемшкшк жактары кебiне техникалы; тургыдан болгандыктан, гылыми жэне техникалы; YДерiстiц токтаусыз дамуына байланысты, казiргi уакытта шешiмi болмай турган мэселелердi толыгымен шешу жолдары жак;^1н болашакта табылу MYMкiндiгi жогары.

Халыкаралы; тэж1рибеге сэйкес, санды; кайта багалауга жауап ретшде денсаулы; сактаудыц кагазсыз акпарат ЖYЙесiне сураныс артты. Медициналы; жазбалар демографиялы; деректердi, медициналы; тарихты, аллергияны, зертханалы; зерттеулердiц нэтижелерiн, рентгенографияны, емiрлiк белплер,щ жэне жеке мэртебенi камтитын толы; немесе жинакталган TYрдегi мэлiметтердiц кец аукымын камтиды.

Наукастар Yшiн де, ауруханалар Yшiн де кагазсыз медициналык жазбаны колданудыц кептеген артыкшылыктары бар: шыгындарды азайту, медициналы; кызметтердщ сапасын жаксарту, кептеген екiлеттi тулгаларга кол жетiмдiлiктi жецiлдету, кажет болган жагдайда акпарат сактау жэне купиялылыкты камтамасыз ету.

^агазсыз медициналы; есепке алу ЖYЙесi эр TYрлi уак;^1тта енпзу Yшiн жазбаларды байланыстыру MYMкiндiгiн камтамасыз етедь бул акпаратты к¥ру, сактау жэне ецдеу тургысынан медициналы; кемек керсету ЖYЙесiн едэуiр жа;сартад^1, сонымен катар пациенттердщ на;ты мэлiметтер базасын ЖYргiзу, медициналы; кемектiц тиiмдi жэне жецш жеткiзiлуiн жаксартуда .

Цифрлы; медицина жэне кагазсыз кужаттама журпзу артыкшылыктары элемдiц тэж1рибе аркылы дэлелдешп отыр. Бул халыктыц ез денсаулыгын баскарудагы белсендiлiгiнiц арту^1на, медициналы; кызметтерге деген сенiмнiц жогарылауына, медициналы; кемектщ керсетiлуiне мемлекеттiц шыгындарын оцтайланд^1руга MYMкiндiк бередi.

VeStnik KQzfimU № I - 2020

К^агаздан цифрлы; форматка кешу уйымдарга наиты деректер жиынтыгы бойынша есептерге жедел к;ол жеткiзуге жэне алуга MYMкiндiк бередi, уа;ыт ете келе мэлiметтердщ беталысын к0рсетiп, деректердi гам жинайтындыгы жэне оны к;аншалы;ты жш жасайтындыгы туралы а;парат бередi. Бул а;парат уйымдарга нак;ты уа;ытта жа;сартуга болатын багыттарды аны;тауга к0мектеседi, оларга тезiрек 0згерiстер енгiзуге жэне сайып келгенде жа;сы нэтижелерге ;ол жетгазуге MYMкiн болады. Кагазд^1ц дэстYрлi процесшщ б0лiгi ретiнде жариялау бiрнеше щнге созылуы MYMкiн, бул уйымдардыц жетiлдiре алатын жылдамды^ын баяулатады жэне пациенттщ ;анагаттанушылыгын темендетедi.

Технология мэлiметтердi жинауга уа;ытты Yнемдеумен ;атар, бастап;ы процестен герi уза; уа;ытты алатын мэлiметтердi жинауга байланысты Yзiлген жэне ;олмен жасалган кейiнгi процестердi оцтайланд^1руга кемектеседь Жаца технологиялар Интернетке ;осылган кез-келген нурылгыда немесе мобильдi и;осымшаларды (iOS немесе Android) пайдаланып кез-келген мобильдi ;урылгыда мэлiметтердi жинаудыц кез-келген нысанын электронды TYPДе алуга болады. Бул дегенiмiз, ;андай деректер алынганына ;арамастан, дэрiгерлер кез-келген нысанды толтыру Yшiн телефондарын немесе планшеттерiн ;олдана алады жэне барлы; а;паратты дереу есеп немесе кестеге енпзедъ Бул дэр^ердщ уялы ;урылгысын физикалы; пiшiндi ешгамге берместен электронды; буферге айналдырады.

Денсаулы; са;тау саласында бiз уа;ытты, энергия мен а;шаны Yнемдеуге кеп KYШ жумсаймыз. Егер бiз ;агаз

деректерiн жинау сия;ты тиiмсiз процестердi ;олдануды жалгастырса;, бiз тиiмдiлiктiц айтарлы;тай децгейiне ;ол жеткiзуге куш салуды жалгастырамыз. Деректерд тезiрек жэне ;аушйз жинау Yшiн енеркэсiптiк ;;ысымныц есуiмен, ендi ;агаз бен ресурстардыц жойылган дэуiрiнен толыгымен кетiп, оныц орнына технологияны ;олдануга MYMкiндiк беретiн уа;ыт келдi. ¥йымдарга деректердiц икемдiлiгiн арттыра отырып, цифрлы; инновация дэрiгерлерге пациенттермен езара эрекеттесудi жа;сартуга жэне жалпы нэтижелерге оц эсер етуге MYMкiндiк беретiн мэлiметтердiц на;ты айтылганын TYсiну Yшiн мацызды мшдеттерге оралуга кемектеседi. Жогарыда кел^ршген мэлiметтер цифрлы; медицинаныц болашагыныц зор екендшнщ дэлелi болып табылады.

Цорытынды. Елiмiзде 2019 жылдыц 1-;ацтарынан бастап денсаулы; са;тауды цифрландыру жэне ;агазсыз медициналы; ;ужаттама жургiзудiц пилотты; нус;асы iске ;осылган болатын. Дегенiмен н^рп уа;ытта толыгымен ;агаз ;ужаттамадан бас тарту мумкiндiгi жо;. Эрине бул тек уа;ыт еншiсiндегi мэселе. Элемдш тэжiрибе керсеткендей, цифрлы; медицинага кешу айтарльщтай артык;шылык;тарFа ие. Сонды;тан болаша;та техникалы; жэне Fылыми Yдерiстердiц алFа басуымен ;атар заманFа сай MYMкiндiктердi пайдалану жэне емiрлiк мацызды мэселелер шешiмiн оцтайландыру жолына TYсуiмiз ете мацызды. Мемлекетiмiзде ез бастамасын алFан и^азсыз медициналы; ;ужаттандыру нау;астардыц сауаттылы^ыныц

жоFарылауына, медициналы; ;ызметкерлер мен нау;ас арасындаFы к;арым-к;атынас децгейiнiц артуына Yлкен Yлес ;осады.

1 URL: https://www.akorda.kz/

2 Shanafelt, T. D., J. H. Noseworthy Executive leadership and physician well-being: Nine organizational strategies to promote engagement and reduce burnout // Mayo Clinic Proceedings. - 2017. - №92(1). - C. 129-146.

3 Shanafelt, T. D., L. N. Dyrbye , C. Sinsky, O. Hasan, D. Satele, J. Sloan, and C. P. West. Relationship between clerical burden and characteristics of the electronic environment with physician burnout and professional satisfaction // Mayo Clinic Proceedings. - 2016. - №91(7). - C. 836-848.

4 Kelley, T. F., D. H. Brandon, and S. L. Docherty. Electronic nursing documentation as a strategy to improve quality of patient care // Journal of Nursing Scholarship. - 2011. -№43(2). - C. 154-162.

5 Kazmi, Z. Effects of exam room EHR use on doctor-patient communication: A systematic literature review // Informatics in Primary Care. - 2013. - №21(1). - C. 30-39.

6 Lavin, M. A., E. Harper, and N. Barr. Health information technology, patient safety, and professional nursing care documentation in acute care settings // Online Journal of Issues in Nursing. - 2015. - №20(2). - C. 6-9.

7 Dyrbye, L. N., T. D. Shanafelt, C. A. Sinsky, P. F. Cipriano, J. Bhatt, A. Ommaya, C. P. West, and D. Meyers. Burnout among health care professionals: A call to explore and address this

TI3IMI

underrecognized threat to safe, high-quality care. // NAM Perspectives.Discussion Paper, National Academy of Medicine, Washington, DC. 2017. URL: https://nam.edu/Burnout-Among-Health-Care-Professionals.

8 Junger, S. Tribe: On homecoming and belonging. - New York: HarperCollins, 2016. - 362 p.

9 Kassell, L. Casebooks in early modern England: Medicine, astrology, and written records. // Bulletin of the History of Medicine. - 2014. - №88(4). - C. 595-625.

10 Jan-Tore Lium, Hallavard Laerum, Tom Schulz, and Arild Faxvaag, "From the front line, report from a near paperless hospital: Mixed reception amongst health care professionals" // Norwegian Research Centre for Electronic Patient Records. - 2006. - №39. - P. 322-329.

11 Shubham Ahuja, Paperless Hospitals. // International Journal on Emerging Technologies. - 2017. - №8(1). - C. 184186

12 B. R. Hermanto, T. R. Mengko, A. Indrayanto and T. Rahman, "Application protocol data unit implementation in e-health smart card for health and medical data record" // 2013 3rd International Conference on Instrumentation, Communications, Information Technology and Biomedical Engineering (ICICI-BME), Bandung. - 2013. - C. 396-398.

Б. Шакиртова, А.М. Раушанова

Казахский Национальный Университет им. аль-Фараби, Факультет медицины и здравоохранения

ЗНАЧЕНИЕ ПЕРЕХОДА ДОКУМЕНТАЦИИ КАЗАХСТАНСКИХ ОРГАНИЗАЦИЙ ЗДРАВООХРАНЕНИЯ НА БЕЗБУМАЖНЫЙ ВАРИАНТ

Резюме: В мировой практике хорошо известно, что оцифровка здравоохранения и безбумажная медицинская документация является распространенным явлением. Важным вопросом является интеграция таких глобальных

систем в нашу страну с целью улучшения и облегчения работы организаций здравоохранения в Казахстане. Ключевые слова: цифровая медицина, безбумажная документация

Вестник К03НМУ № I - 2020

B. Shakirtova, A.M. Raushanova

Kazakh National University named after al-Farabi, Faculty of Medicine and Health Care

THE IMPORTANCE OF SWITCHING THE DOCUMENTATION OF KAZAKHSTAN'S HEALTHCARE ORGANIZATIONS TO A PAPERLESS VERSION

Resume: It is well-known in the world practice that digitalization of health care and paperless medical documentation is a common phenomenon. An important issue is the integration of such global systems into our country in order

to improve and facilitate the work of healthcare organizations in Kazakhstan.

Keywords: digital medicine, paperless documentation

УДК 159.9.075

М.Т. Османова, Ж.В. Романова, А.Т. Душпанова, Г.М. Усатаева, Ж.Д. Тулеков

Казахский национальный университет им. аль-Фараби, г. Алматы, Казахстан

ПРОФЕССИОНАЛЬНОЕ ВЫГОРАНИЕ У МЕДИЦИНСКИХ РАБОТНИКОВ ГОРОДСКОГО КАРДИОЛОГИЧЕСКОГО ЦЕНТРА АЛМАТЫ

В последние время вырос интерес к проблеме профессионального выгорания. В статье представлены данные об распространенности и уровня профессионального выгорания у медицинских работников городского кардиологического центра Алматы.

Ключевые слова: профессиональное выгорание; медицинские работники; кардиологи

Введение.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Профессиональное выгорание - частое явление среди медицинских работников, что доказывают данные зарубежных исследований. Так, T.D. Shanafelt и соавт. [1], в результате исследования уровня выгорания среди медицинских работников (n=6880) в США выявили высокую распространённость синдрома выгорания у врачей неотложной помощи (более 70%), урологов, врачей-реабилитологов (63,6%), семейных докторов (63%) и радиологов (61,4%). Также была установлена взаимосвязь высокого уровня выгорания с увеличением риска медицинских ошибок. В исследовании, проведенном J.K. Soler и соавт. [2], среди семейных врачей Европы (n = 1393), у 2/3 опрошенных имелись явные признаки данного синдрома.

Несмотря на растущий интерес к развитию выгорания у медицинских работников, в Казахстане исследования профессионального выгорания недостаточны. Так целью нашего исследования являлся изучение уровня и распространённости профессионального выгорания у медицинских работников городского кардиологического центра Алматы. Материал и методы.

Для оценки уровня выгорания медицинских работников было проведено одномоментное кросс-секционное исследование, в котором приняли участие 259 медицинских работников Городского кардиологического центра г. Алматы.

Для оценки уровня выгорания в данном исследовании использовали опросник MBI (Maslach Burnout Inventory) К. Маслач и С. Джексон [3,4] с добавленными дополнительными вопросами, такие как демографические данные, данные об образе жизни (курение, алкоголь,

Таблица 1_

физические нагрузки), семейное положение. Опросник имел 3 шкалы: «Эмоциональное истощение» (EE), «Деперсонализация» (DP), «Редукция профессиональных достижений» (PA). Ответы респондента оценивались по шкале от 0 до 6 баллов, где 0 -«никогда», 6 баллов -«каждый день», при этом, чем больше сумма баллов по каждой шкале в отдельности, тем больше у респондента выражены различные аспекты выгорания, а о степени выгорания можно судить по сумме баллов всех шкал. Для оценки степени профессионального выгорания рассчитывался интегральный показатель (по методике Н.Е. Водопьяновой). Низкая степень профессионального выгорания соответствовала 3—4 баллам интегрального показателя, средняя - 5—6 баллам, высокая 7—9 баллам и крайне высокая степень 10 баллам и больше [3,4]. Анкета была представлена в письменном виде на двух языках: казахском и русском. Участие в опросе было анонимным. Информированное согласие подписывалось респондентами до анкетирования. Результаты и обсуждение.

Был проведен опрос среди 259 работников в возрасте от 20 до 71 лет, из них 82% женщины и 18% мужчины. Все медицинские работники, принявшие участие в исследовании, были разделены в 3 группы: врачи (37%), медицинские сестры (58%) и другие (5%). 57% опрашиваемых имели высшее образование и ученую степень. В среднем продолжительность работы составляла 10 лет. Во время опроса 79% участников заявили, что не курили ни разу в жизни, 11% бросили курить и 10% курят на момент опроса.

В таблице 1 представлена социально-демографические характеристики участников опроса и их показатели выгорания.

N(%) Все Мужчины Женщины

259 (100) 47 (18) 212 (82)

Возраст, г. 34 (14) 31.5 (8.3) 35 (12)

Общий стаж работы, годы 10 (13.3) 6.5 (11) 10 (15)

Семейное положение

не замужем/холост 86 (33) 15 (32) 71 (33)

замужем/женат 147 (57) 28 (60 119 (56)

разведен(а) 26 (10) 4 (8) 22 (11)

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.