Научная статья на тему 'ҚАЙТА ИШЛАНГАН ГЕКСАНДАН АВТОГЕРМЕТИК МАҲСУЛОТЛАРИ УЧУН MICOSOL 1723 ЭРИТУВЧИСИНИ ОЛИШ ИМКОНИЯТЛАРИ'

ҚАЙТА ИШЛАНГАН ГЕКСАНДАН АВТОГЕРМЕТИК МАҲСУЛОТЛАРИ УЧУН MICOSOL 1723 ЭРИТУВЧИСИНИ ОЛИШ ИМКОНИЯТЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Гуманитарные науки»

CC BY
0
0
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
автобўёқ / MICOSOL-1720 / қайта ишланган гексан / локбўёқ / суспензион полимерланиш / иккиламчи махсулоти / хомашё / автогерметик / цикл / нормал занжир / газ хроматография масс спектрометрия / импорт / эритувчи / хроматограмма. / autopaint / MICOSOL-1720 / recycled hexane / lok-paint / suspension polymerization / secondary product / raw material / autosealant / cycle / normal chain / gas chromatography mass spectrometry / import / solvent / chromatogram.

Аннотация научной статьи по Гуманитарные науки, автор научной работы — Нурманов С.Э., Кодиров О.Ш., Исакулова М.Ш.

Мамлакатимизда амалга оширилаётган кенг чоратадбирлар натижасида, кимё ва нефт-газ саноатида маҳаллий хомашёлар асосида янги турдаги маҳсулотларни ишлаб чиқаришни йўлга қўйиш ва ички бозорни импорт ўрнини боса оладиган хомашё ва маҳсулотлар билан таъминлаш масаласида кенг қамровли ҳаракатлар амалга оширилмоқда, ҳамда бу борада муайян илмий ва амалий натижаларга эришилмоқда. Янги Ўзбекистоннинг тараққиёт стратегиясида “Иқтисодиётга инновацияларни кенг жорий қилиш, саноат корхоналари ва илм-фан муассасаларининг кооперация алоқаларини ривожлантириш” вазифалари белгилаб берилган. Бу борада ЛБМ учун эритувчи ва суюлтирувчилар ишлаб чиқариш соҳасини ривожлантириш ва улар асосидаги ишлаб чиқаришни маҳаллийлаштириш дастурини амалга ошириш бўйича илмий ва амалий изланишлар олиб бориш муҳим аҳамият касб этади.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

AVAILABILITY OF MICOSOL 1723 SOLVENT FOR RECYCLED HEXANE SEALANT PRODUCTS

As a result of the extensive measures being implemented in our country, extensive efforts are being made in the chemical and oil and gas industry to start production of new types of products based on local raw materials and to supply the domestic market with raw materials and products that can replace imports, and in this regard, certain scientific and practical results are being achieved. In the development strategy of the new Uzbekistan, the tasks of "wide introduction of innovations to the economy, development of cooperative relations of industrial enterprises and scientific institutions" are defined. In this regard, it is important for LBM to carry out scientific and practical research on the development of the field of production of solvents and diluents and the implementation of the program of localization of production based on them.

Текст научной работы на тему «ҚАЙТА ИШЛАНГАН ГЕКСАНДАН АВТОГЕРМЕТИК МАҲСУЛОТЛАРИ УЧУН MICOSOL 1723 ЭРИТУВЧИСИНИ ОЛИШ ИМКОНИЯТЛАРИ»

Нурманов С.Э. УзМУ проф, т. ф.д.

Кодиров О.Ш.

УзМУ доц.

Исакулова М.Ш.

ЖизПИ ассис.

КАЙТА ИШЛАНГАН ГЕКСАНДАН АВТОГЕРМЕТИК МАХСУЛОТЛАРИ УЧУН MICOSOL 1723 ЭРИТУВЧИСИНИ ОЛИШ

ИМКОНИЯТЛАРИ

Аннотация. Мамлакатимизда амалга оширилаётган кенг чора-тадбирлар натижасида, кимё ва нефт-газ саноатида мауаллий хомашёлар асосидаянги турдаги маусулотларни ишлаб чицаришни йулга цуйиш ва ички бозорни импорт урнини боса оладиган хомашё ва маусулотлар билан таъминлаш масаласида кенг цамровли уаракатлар амалга оширилмоцда, уамда бу борада муайян илмий ва амалий натижаларга эришилмоцда. Янги Узбекистоннинг тарацциёт стратегиясида "Ицтисодиётга инновацияларни кенг жорий цилиш, саноат корхоналари ва илм-фан муассасаларининг кооперация алоцаларини ривожлантириш" вазифалари белгилаб берилган. Бу борада ЛБМучун эритувчи ва суюлтирувчилар ишлаб чицариш соуасини ривожлантириш ва улар асосидаги ишлаб чицаришни мауаллийлаштириш дастурини амалга ошириш буйича илмий ва амалий изланишлар олиб бориш мууим ауамият касб этади.

Калит сузлар: автобуёц, MICOSOL-1720, цайта ишланган гексан, лок-буёц, суспензион полимерланиш, иккиламчи махсулоти, хомашё, автогерметик, цикл, нормал занжир, газ хроматография масс спектрометрия, импорт, эритувчи, хроматограмма.

Nurmanov S.E., Ph.D.

professor UzMU Kodirov O.Sh. associate professor UzMU Isakulova M.Sh. assistant JizPI

AVAILABILITY OF MICOSOL 1723 SOLVENT FOR RECYCLED HEXANE SEALANT PRODUCTS

Annotation. As a result of the extensive measures being implemented in our country, extensive efforts are being made in the chemical and oil and gas industry to start production of new types ofproducts based on local raw materials and to supply the domestic market with raw materials and products that can replace imports, and in this regard, certain scientific and practical results are being achieved. In the development strategy of the new Uzbekistan, the tasks of "wide introduction of innovations to the economy, development of cooperative relations of industrial enterprises and scientific institutions" are defined. In this regard, it is important for LBM to carry out scientific and practical research on the development of the field of production of solvents and diluents and the implementation of the program of localization ofproduction based on them.

Key words: autopaint, MICOSOL-1720, recycled hexane, lok-paint, suspension polymerization, secondary product, raw material, autosealant, cycle, normal chain, gas chromatography mass spectrometry, import, solvent, chromatogram.

Автосаноат мамлакат иктисодиётини ривожланишида катта ахамиятга эга булган саноатнинг бир кисми булиб, саноатнинг бошка сохаларини ривожланиши учун хам узининг катта хиссасини кушади. Автомобил ишлаб чикариш сохасининг ривожланиши купгина омилларга боглик Шулардан асосийларидан бири бу автомобил ишлаб чикариш учун зарур булган кисмларни локализациясидир. Автомобил ишлаб чикаришда турли автокимё махсулотлари кулланилади. Автобуёк махсулотлари Республикамизда «Уз-Донг Жу Пэинт Ко» КК МЧЖ корхонасида ишлаб чикарилади. Корхона ишлаб чикарадиган махсулотлар учун кулланиладиган деярли барча эритувчилар импорт эвазига олиб келинади. «Уз-Донг Жу Пэинт Ко» КК МЧЖ корхонасидаги автогерметик ишлаб чикариш жараёнида кулланиладиган импорт эритувчи MICOSOL-1720 рангсиз, шаффоф, мойсимон суюклик, зичлиги 0,750 г/мл, кайнаш хароратининг бошланиши 1700С тугаши 2000С. Микосол - 1720 асосан импорт эвазига автосаноатга тегишли заводлар эхтиёжи кондирилади. Микосол - 1720 асосан автогерметик ишлаб чикариш учун эритувчи сифатида кулланилади. Асосий кимёвий таркиби нормал ва изо занжирли алканлар аралашмасидан иборат. Импорт килинадиган эритувчи MICOSOL -1720 намунаси кимёвий таркиби газ хроматография масс спектрометрия усулида тахлил килинди ва натижалар 1 - жадвалда ва 1 - расмда келтирилган.

1 - расм. MICOSOL -1720 импорт эритувчисининг хроматограммаси

1 - жадвал

MICOSOL -1720 импорт эритувчисининг кимёвий ^ таркиби_

№ Модда номи Формуласи Масса улуши, % Ухшашлиги, %

1. Tetradecane С14Н30 29,67 99

2. Pentadecane С15Н32 31,70 97

3. Hexadecane С16Н34 26,97 98

4. Heptadecane С17Н36 11,64 98

5. Octadecane С18Н38 0,02 96

Анализ натижаларидан куриниб турибдики, MICOSOL - 1720 эритувчиси кимёвий таркиби асосан нормал занжирли туйинган углеводородлардан иборат булиб, асосан С14-18 фракция ташкил килади.

Республикамизда мавжуд булган хомашё ресурси кайта ишланган гексан - рангсиз, лойка, мойсимон, хидли суюклик. "Uz-Kor Gas Chemical" КК МЧЖ полиэтилен ишлаб чикариш жараёни иккиламчи махсулоти. Полиэтилен гексан эритувчисида синтез килинади ва эритувчи полимердан ажратилгандан сунг циклга кайтариш максадида ректификация усулида регенерация килинади. Ректификация жараёнида колган огир фракция кайта ишланган гексан номи билан иккиламчи махсулот сифатида ишлаб чикарилади.

"Uz-Kor Gas Chemical" КК МЧЖ суспензион полимерланиш жараёни иккиламчи махсулоти кайта ишланган гексан хроматограммаси Анализ натижаларидан куриниб турибдики, "Uz-Kor Gas Chemical" КК МЧЖ суспензион полимерланиш жараёни иккиламчи махсулоти кайта ишланган гексан кимёвий таркиби асосан нормал ва изо занжирли туйинган ва нафтен углеводородлардан иборат булиб, асосан С8-33 булган фракцияни ташкил килади. Кайта ишланган гексан таркибини асосий 88% дан юкори

кисмини октан, декан, додекан, тридекан, тетрадекан, гексадекан, гептадекан, генэйкозан каби нормал занжирли алканлар ташкил килади.

"Шуртан газ-кимё мажмуаси" МЧЖ полиэтилен ишлаб чикариш жараёни иккиламчи махсулоти - куйи молекуляр полиэтилен, "Uz-Kor Gas Chemical" ^К МЧЖ суспензион полимерланиш жараёни иккиламчи махсулоти - кайта ишланган гексан махсулотлари автокимё махсулотлари учун махсус эритувчи ва суюлтирувчилар олиш максадида хомашё сифатида кулланилди.

"Uz-Kor Gas Chemical" КК МЧЖ суспензион полимерланиш жараёни иккиламчи махсулоти кайта ишланган гексан махаллий хомашёсидан импорт махсулот MICOSOL 1720 урнини босувчи автогерметик махсулот MICOSOL- 1723 эритувчини куллаб, импорт валютани 3,5 баробаргача тежаб колиш имконияти мавжудлигини курсатади.

Фойдаланилган адабиётлар руйхати:

1. Исследование химического состава пироконденсата пиролизного производств., Кодиров О.Ш., Мирзакулов Х.Ч., Бердиев Х.У., Шарипова В.В., ТЕХНИЧЕСКИЕ НАУКИ., UNIVERSUM, № 9 (54), сентябрь 2018 г.

2. Vaqqosov, Sh.Xolmuratov, Sh. Buxarov, O.Kodirov, X.Kadirov. Состав жидких парафинов для флотационного обогащения хлорида калия. Химия. Химическая технология. 2021 г. №1. С.20-22.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.