Научная статья на тему 'АЁЛЛАР ОРАСИДА ТУГАЛЛАНГАН СУИЦИДНИ СУД-ТИББИЙ БАҲОЛАШДА ОРГАНИЗМДА РЎЙ БЕРАДИГАН МОРФОФУНКЦИОНАЛ ҲОЛАТЛАРНИ АҲАМИЯТИ'

АЁЛЛАР ОРАСИДА ТУГАЛЛАНГАН СУИЦИДНИ СУД-ТИББИЙ БАҲОЛАШДА ОРГАНИЗМДА РЎЙ БЕРАДИГАН МОРФОФУНКЦИОНАЛ ҲОЛАТЛАРНИ АҲАМИЯТИ Текст научной статьи по специальности «Медицинские науки и общественное здравоохранение»

CC BY
0
0
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Суицид / аёллар / морфофункционал ҳолат / Suicide / women / morphofunctional condition

Аннотация научной статьи по медицинским наукам и общественному здравоохранению, автор научной работы — M.F. Elieva, Sh.I. Ruziev

Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилотининг маълумотларига кўра, ҳар йили дунёда деярли 1 млн га яқин одамлар ўз қўлларидан ўлим топадилар. Йил сайин ушбу рақам ўсиб бормоқда. ЖССТ мутахассисларининг башоратларига мувофиқ, 2030 йилга келиб дунёда ўз жонига қасд қилиш сони бир йилда 1,5 млн гача ўсиши мумкин. Экспертлар, шунингдек, инсонлар ихтиёрий равишда ўлим ҳақида қарор қабул қилишларининг 800 га яқин сабабларини аниқладилар. Тўғри, 40% дан ортиқ ҳолатларда суицид сабаби номаълум бўлиб қолмоқда. Аниқланганлариорасида эса жазодан қўрқиш (19%), руҳий касалликлар (18%) ва руҳий тушкунлик (18%) устунлик қилади. Эҳтирослар, пул йўқотишлар, ҳаётдан тўйиш ва жисмоний касалликлар барчаси биргаликда, 10% дан кўп бўлмаган ҳаётни ўз ичига олади. Рухшунослар суицид ва ижтимоий аҳамиятли ҳолатнинг йўқотилиши орасидаги алоқадорликни аниқлайдилар (қирол Лир мажмуаси)

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по медицинским наукам и общественному здравоохранению , автор научной работы — M.F. Elieva, Sh.I. Ruziev

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE COMPLETED SUITSID BETWEEN WOMENTHE SIGNIFICANCE OF MORPHOFUNCTIONAL SITUATIONS OCCURRING IN THE ORGANISM IN FORENSIC ASSESSMENT

According to the World Health Organization, almost 1 million people die by their own hands every year. This number is growing every year. According to predictions of WHO experts, by 2030 the number of suicides in the world may increase to 1.5 million per year.Experts have also identified about 800 reasons why people voluntarily decide to die. True, in more than 40% of cases, the cause of suicide remains unknown. Fear of punishment (19%), mental illness (18%) and depression (18%) prevail among those identified. Passions, financial losses, boredom, and physical ailmentsall together account for no more than 10% of life. Psychologists identify a connection between suicide and loss of social status (King Lear complex).

Текст научной работы на тему «АЁЛЛАР ОРАСИДА ТУГАЛЛАНГАН СУИЦИДНИ СУД-ТИББИЙ БАҲОЛАШДА ОРГАНИЗМДА РЎЙ БЕРАДИГАН МОРФОФУНКЦИОНАЛ ҲОЛАТЛАРНИ АҲАМИЯТИ»

ARTICLE INFO

EURASIAN JOURNAL OF MEDICAL AND NATURAL SCIENCES

Innovative Academy Research Support Center UIF = 8.3 | SJIF = 7.921 www.in-academy.uz

THE COMPLETED SUITSID BETWEEN WOMEN THE SIGNIFICANCE OF MORPHOFUNCTIONAL SITUATIONS OCCURRING IN THE ORGANISM IN FORENSIC

ASSESSMENT M.F. Elieva Sh.I. Ruziev Tashkent Pediatric Medical Institute, Tashkent, Uzbekistan https://doi.org/10.5281/zenodo.11517562

ABSTRACT

Received: 24th May 2024 Accepted: 30th May 2024 Online: 31th May 2024

KEYWORDS

Suicide, women,

morphofunctional condition.

According to the World Health Organization, almost 1 million people die by their own hands every year. This number is growing every year. According to predictions of WHO experts, by 2030 the number of suicides in the world may increase to 1.5 million per year.

Experts have also identified about 800 reasons why people voluntarily decide to die. True, in more than 40% of cases, the cause of suicide remains unknown. Fear of punishment (19%), mental illness (18%) and depression (18%) prevail among those identified. Passions, financial losses, boredom, and physical ailments all together account for no more than 10% of life. Psychologists identify a connection between suicide and loss of social status (King Lear complex).

ЗНАЧЕНИЕ СУДЕБНО-МЕДИЦИНСКОИ ОЦЕНКИ МОРФОФУНКЦИОНАЛЬНЫХ СОСТОЯНИИ ВОЗНИКАЮЩИЕ В ОРГАНИЗМЕ ПРИ ЗАВЕРШЁННЫХ СУИЦИДОВ СРЕДИ ЖЕНЩИН

М.Ф.Элиева Ш.И.Рузиев

Ташкентский педиатрисеский медицинский институт Ташкент, Узбекистан https://doi.org/10.5281/zenodo.11517562

ARTICLE INFO

ABSTRACT

Received: 24th May 2024 Accepted: 30th May 2024 Online: 31th May 2024

KEYWORDS

Суицид, женщины,

морфофункциональное

состояние.

По данным Всемирной организации здравоохранения, каждый год почти 1 миллион человек умирают от собственной руки. Это число растет с каждым годом. По прогнозам экспертов ВОЗ, к 2030 году число самоубийств в мире может увеличиться до 1,5 миллиона в год.

Эксперты также выявили около 800 причин, по которым люди добровольно решают умереть. Правда, более чем в 40% случаев причина самоубийства остается неизвестной. Среди выявленных

EURASIAN JOURNAL OF MEDICAL AND NATURAL SCIENCES

Innovative Academy Research Support Center UIF = 8.3 | SJIF = 7.921 www.in-academy.uz

доминируют страх наказания (19%), психические заболевания (18%) и депрессия (18%). Страсти, финансовые потери, скука и физические недуги вместе взятые составляют не более 10% жизни. Психологи выявляют связь между самоубийством и потерей социального статуса (комплекс короля Лира).

АЁЛЛАР ОРАСИДА ТУГАЛЛАНГАН СУИЦИДНИ СУД-ТИББИЙ БАХДЛАШДА ОРГАНИЗМДА РУЙ БЕРАДИГАН МОРФОФУНКЦИОНАЛ ХОЛАТЛАРНИ АХАМИЯТИ

М.Ф.Элиева Ш.И.Рузиев

Тошкент педиатрия тиббиёт института,

Тошкент, Узбекистон https://doi.org/10.5281/zenodo.11517562

ARTICLE INFO

ABSTRACT

Received: 24th May 2024 Accepted: 30th May 2024 Online: 31th May 2024

KEYWORDS

Суицид, аёллар,

морфофункционал цолат.

Жахон соглицни сацлаш ташкилотининг маълумотларига кура, хар йили дунёда деярли 1 млн га яцин одамлар уз цулларидан улим топадилар. Йил сайин ушбу рацам усиб бормоцда. ЖССТ мутахассисларининг башоратларига мувофиц, 2030 йилга келиб дунёда уз жонига цасд цилиш сони бир йилда 1,5 млн гачаусиши мумкин.

Экспертлар, шунингдек, инсонлар ихтиёрий равишда улим хацида царор цабул цилишларининг 800 га яцин сабабларини аницладилар. Тугри, 40% дан ортиц холатларда суицид сабаби номаълум булиб цолмоцда. Аницланганлари орасида эса жазодан цурциш (19%), рухий касалликлар (18%) ва рухий тушкунлик (18%) устунлик цилади. Эхтирослар, пул йуцотишлар, хаётдан туйиш ва жисмоний касалликлар барчаси биргаликда, 10% дан куп булмаган хаётни уз ичига олади. Рухшунослар суицид ва ижтимоий ахамиятли холатнинг йуцотилиши орасидаги алоцадорликни аницлайдилар (цирол Лир мажмуаси).

Долзарблиги: Жахрн соглицни сацлаш ташкилотининг маълумотларига кура, х,ар йили дунёда деярли 1 млн га яцин одамлар уз цулларидан улим топадилар. Йил сайин ушбу рацам усиб бормоцда. ЖССТ мутахассисларининг башоратларига мувофиц, 2030 йилга келиб дунёда уз жонига цасд цилиш сони бир йилда 1,5 млн гача усиши мумкин.

Экспертлар, шунингдек, инсонлар ихтиёрий равишда улим х,ацида царор цабул цилишларининг 800 га яцин сабабларини аницладилар. Тугри, 40% дан ортиц х,олатларда суицид сабаби номаълум булиб цолмоцда. Аницланганлари орасида эса жазодан цурциш (19%), рух,ий касалликлар (18%) ва рух,ий тушкунлик (18%) устунлик

EURASIAN JOURNAL OF MEDICAL AND NATURAL SCIENCES

Innovative Academy Research Support Center UIF = 8.3 | SJIF = 7.921 www.in-academy.uz

цилади. Эх,тирослар, пул йуцотишлар, х,аётдан туйиш ва жисмоний касалликлар барчаси биргаликда, 10% дан куп булмаган х,аётни уз ичига олади. Рухшунослар суицид ва ижтимоий ах,амиятли х,олатнинг йуцотилиши орасидаги алоцадорликни аницлайдилар (цирол Лир мажмуаси).

Суицид - инсоннинг баъзан бир-бирига зид булган куплаб сабаблар ва вазиятлар билан белгиланадиган жуда мураккаб ва куп циррали хддисасидир. Бунда уз жонига цасд цилиш жамоат саломатлигининг ва хусусан, рух,ий саломатликнинг жиддий муаммосидир.

Тадкикотнинг максади: аёллар орасида тугалланган суицидни суд-тиббий бах,олашда оргнизмда руй берадиган морфофункционал х,олатларнинг ах,амиятини урганишдан иборатдир.

Тадкикот материаллари ва усуллари: Республика суд-тиббий экспертиза илмий-амалий маркази Наманган вилоят филиалида аёллар уртасида уз жонига цасд цилиш натижасида вафот этган 23 нафар мурдаларнинг суд -тиббиёт экспертиза хулосаларининг тах,лили.

Тадцицот усули сифатида уз жонига цасд цилиш натижасида вафот этган аёллар мурдаларининг патоморфологик курсаткичлар тах,лили амалга оширилди.

Тадкикот натижалари: Барча урганилаётган холатларда уз жонига цасд цилиш натижасида вафот этган аёллар мурдаларининг суд-тиббий экспертиза ташх,ислари тугрилиги ва хаццоний булиши учун патоморфологик текширувлар натижалари х,ам тах,лил этилган.

Барча урганилаётган холатларда аёллар уртасида тугалланган суициддан улим х,олатларини суд-тиббий экспертиза ташх,ислари тугрилиги ва хаццоний булиши учун умумий кенг цамровли суд-тиббий текширувлар натижалари х,ам тах,лил этилган.

Чоп этилган илмий адабиётлар тах,лили шуни курсатадики, мамлакатимизда илм-фан ривожланишининг х,озирги замон босцичида индивидуалликнинг турли хил конституционал ва шахсга боглиц жих,атларини тавсифловчи белгилар ва белгилар тизимидаги боглицликни урганиш тенденцияси кузатсиртмоцда. Организмнинг турли хил тизимларига тегишли тавсифларини аницлашга булган цизициш, шахс структурасида конституционал х,амда психологик даражада тизимлараро боглицликлар мох,иятини урганиш замонавий илмий назария ва амалиётнинг мух,им вазифаларидан бири саналади.

Олимлар томонидан цатор касалликларнинг психологик манзараси урганилган. Шундай булсада, муайян касалликларнинг психологик детерминантларини баён этишда узига хос цийинчиликлар мавжудлиги сабабли бу ишлар якунига етказилмаган деб х,исобланади.

Уз жонига цасд цилиш хавфини аницлаш учун, купинча, суицидал фикрларни аницлаш учун структуравий суровномадан фойдаланилади.Аммо, бу доимо х,ам цул келмайди, шу сабабли суицид хавфини объектив курсатиб берувчи оддий тадцицот зарур. Олиш ва тах,лил цилиш учун биомаркер топиш зарур. Хаммада ва х,ар бир шахсда миянинг биокимёси ва функционал МРТни утказиш - жуда куп харажатни талаб этувчи муолажа саналади, «оддийроц» диагностик усул зарур. Бу ролга цон ва сийдик тах,лили

EURASIAN JOURNAL OF MEDICAL AND NATURAL SCIENCES

Innovative Academy Research Support Center UIF = 8.3 | SJIF = 7.921 www.in-academy.uz

мос келади. Бу суюцликлар таркибида турли аъзолар ва туцималардаги метаболизмни тавсифловчи куплаб мицдордаги моддалар сацланади.

Бир царашда рухий бузилишни цон тахлилига кура ташхислаш гояси галати туюлади. К^он тахлилига кура инфекция ёки миокард инфарктини ташхислаш мумкин булса, худди шу усул ёрдамида суицидга мойилликни аницлашга нима халацит бериши мумкин?

Депрессияда МАТда моноаминлар (серотонин ва норадреналин) мицдори камаяди: нейромедиаторлар синаптик тешикга етарли мицдорда тушмайди. Бутахликага тушиш, цурцув ва уйцусизликга (серотонин танцислиги холатида) ёки диццатни жамланишини пасайиши ва ланжликга(норадреналин етишмаслигида) олиб келади.

Уз жонига цасд цилувчилар организмидаги метаболизм хусусиятлари хацидаги маълумотлар ХХ асрнинг 70-йиллари охирида туплана бошланди, ва кузатувларнинг бир цисми норадреналин алмашинувига тегишли булди. Маълум булдики, уз жонига цасд цилувчилар цони ва сийдигида 3-метокси-4-гидроксифенилгликол (норадреналин метаболити) концентрацияси суицидал уринишлар булмаган беморлардагига цараганда паст булади. Аммо шахс бузилишлари цайд этилган беморларда уз жонига цасд цилиш холатларида ушбу метаболит концентрацияси, аксинча, ортиб кетган. Бундай хусусият суицидал хавфни аницлашни цийинлаштиради, чунки цушимча маълумотларни хисобга олишни талаб этади.

Текширувларимиз аёллар уртасида уз жонига цасд цилиш натижасида улим руй берган вацтдан бошлаб баённомалар маълумотлари, тиббиёт хужжатларда цайд этилиши маълумотлари ва ушбу белгиларининг намоён булиши буйича аницланди, бунда ходиса руй берган вацтдан бошлаб 48 соатдан ошмаган холатларни уз ичига олади (1-расм).

..■Ill

о

4 соат 6 соат 8 соат 12 соат 24 соат 48 соат

1-Расм. Воцеа руй берган вацтдан бошлаб 48 соатдан ошмаган ;олатлар

Тадцицотимизда ретроспектив, морфологик, суд тиббий ва статистик текширув усулларидан фойдаланишга таянадиган тизимли ёндашув асос цилиб олинди.

EURASIAN JOURNAL OF MEDICAL AND NATURAL SCIENCES

Innovative Academy Research Support Center UIF = 8.3 | SJIF = 7.921 www.in-academy.uz

Шунингдек урганишларимизда серотонинга (5-гидрокситриптамин, 5-НТ) эътибор царатишни мацсад цилдик. Бу моноамин нафацат асаб тизимида ишлайди(жумладан, цонициш хиссига жавоб беради), балки цон ивиш тизимида хам ахамиятга молик. Суицидни амалга оширган депрессияли беморларда серотонин мицдори цон плазмасида ва тромбоцитларда сезиларли кам булган. Кизицарли жихати шундаки, тромбоцитлар сони билан уз жонига цасд цилувчилар орасида хам боглицлик мавжудлиги аницланган. Исроиллик олимлар депрессияли уз жонига цасд цилувчиларда тромбоцитлар сони суицид амалга оширмаган депрессияли беморлардагига цараганда орача 20%га юцорилигини аницлашган. Коннинг нормал ивиши учун тромбоцитлар таркибида сацланувчи серотонин зарур, ва организм унинг танцислигини цон пластинкаларини хосил цилиш орцали компенсациялайди. Бу уз жонига цасд цилганлар тромбоцитларида серотонин узатгич ва унинг цамраб олиниши учун масъул булган фермент фаолиятидаги бузилишлар аницланиши билан тасдицланади. Мия серотонин тизимлари ва тромбоцитлар орасидаги бундай яцинлик уларнинг оцсили - 5-НТ узатгич ва цамраб олиш ферменти- цон пластинкалари ва нейронларда структуравий жихатдан ухшашлиги ва бир хил ген - 17- хромосома гени билан кодланиши орцали изохланади. Тромбоцитлар мицдори куплаб сабабларга кура узгариши мумкинлиги боис, бу маркёр суицидга мойилликни бахолаш учун етарлияча специфик була олмайди.

Сератонин метаболизмини урганиш билан параллел тарзда олимлар ушбу нейромедиаторнинг нафацат марказий асаб тизими, балки ошцозон-ичак йули, цон томирлар деворлари ва бошца тузилмаларда кузатиладиган рецепторларини тадциц этилди. 5-НТ-рецепторларнинг 15 тури мавжуд булиб, улар 7 туркумни ташкил этади, аммо тромбоцитларда фацатгина 5-НТ2А цайд этилади. Рецепторлар мицдорини радиолиганд тахлил усулида аницлаш мумкин. Кизицтирган рецепторлар мавжудлиги тахмин цилинадиган хужайралар алохдда модда ёрдамида радиоактив нишон билан ишлов берилади. Нишонланган модда уларга «ёпишади», модданинг ортицчаси эса олиб ташланади. Сунгра рецепторларга бириккан молекулалардан радиоактив нурланиш улчанади. Унинг жадаллиги цанчалик юцори булса, хужайраларда нишонли модда шунча куп цолади, бу дегани, биз цидираётган рецепторлар хам шунчалик куп.

Аницландики, мия ва тромбоцитлардаги 5-НТ2А-рецепторлар экспрессияси ухшаш, метаболик курсаткичлар буйича хам улар мос келди. Шу сабабли периферияда, цон хужайраларида рецепторлани урганиш МАТда рецепторлар мицдори хацида ишончли маълумотни бериши мумкин. Уз жонига цасд цилган шахсларда тромбоцитар 5-НТ2А-рецепторлар мицдори суицид бажармаган шахслардагига цараганда, ушбу харакатни амалга оширишга олиб келадиган касалликдан цатъий назар, юцорилиги аницланди. Кейинчалик суицидал харакат ва префронтал пустлоц хамда гипокампдаги 5-НТ2А-рецепторлар экспрессиясининг юцори даражаси орасида боглицлик мавжудлиги аницланди.

Тромбоцитлардаги 5-НТ2А-рецепторлар мицдори уз жонига цасд цилиш хавфининг биринчи реал генетик маркёрларидан бирига айланди. Коннинг ядросиз цолган хужайралари билан тузилиши ва функциясига кура мураккаб нейронлар

EURASIAN JOURNAL OF MEDICAL AND NATURAL SCIENCES

Innovative Academy Research Support Center UIF = 8.3 | SJIF = 7.921 www.in-academy.uz

орасидаги боглицлик организмимиздаги барча жараёнларнинг юцори даражадаги интеграциясини эслатади.

«Уз жонига цасд цилиш тахлилида» аницланиши мумкин булган янада специфик модда - «миянинг нейротрофик омили» (Brain-Derived Neurotrophic Factor, BDNF) деб номланадиган оцсил саналади. BDNF - структуравий ва синаптик цайишцоцлик, нерв регенерацияси, нейронларнинг структуравий интеграцияси ва нейромедиаторлар синтезини бошцарувчи модда. Юцорида цайд этилганидек, купинча депрессиядан азият чекадиган шахслар уз жонига цасд цилади. Депрессияда BDNF мицдори камаяди ва нейропластиклик пасайиб кетади, инсонннинг ижтимоий юриш-туришини бошцарадиган фронтал пустлоц билан бошца булимлар орасидаги тулацонли алоцалар узилади. Яъни мия ташцаридан келадиган сигналларга тулацонли жавоб бериш хусусиятини йуцотади. Антидепрессантлар цулланилганда BDNF даражаси ортади, ва бош мия фаолияти у ёки бу даражада нормал режимга цайтади. Суицидни амалга оширган шахсларнинг мия туцималарини урганиш жараёнида BDNF концентрацияси префронтал пустлоц ва гипокампда камайганлиги аницланди. Уз жонига цасд цилган шахслар миясининг худди шу булимларида 5-НТ2А-рецепторлар мицдорининг ортиши аницланади. Мияда BDNF мицдорининг камайиши унинг цондаги концентрациясининг камайишига хам олиб келади.

Шу пайтга цадар мия фаолияти билан боглиц специфик молекуляр узгаришлар хацида суз борарди. Суицидал уринишлар холатларида серонин тизими фаоллиги курсаткичлари ва BDNF синтези мия пустлогининг префронтал булимлари ва гипокамп фаолиятидаги узгаришларни намойиш этади. Эхтимол, биокимёвий статусдаги бузилишлар миянинг бу булаклари орасидаги функционал боглицлик узилишини акс эттиради. Гипокамп салбий кечинмаларни шакллантиради, у депрессия учун фон булиб хизмат цилади ва уни цуллаб-цувватлайди. Эмоционал муаммо ечимни талаб этади, прогнозлаш ва режалаштириш функцияларини бажарувчи префронтал пустлоц эса бу ечимни топа олмайди. Мия учун бузилган боглицликлар куринишида намоён булаётган холатлар, инсон томонидан цийин хаётий вазиятдан чицишнинг иложи йуцдай туюлади. Айнан мана шу иложсизлик нейробиологик нуцтаи назардан хам, психологик нуцтаи назардан хам инсонларни уз жонига цасд цилишга олиб келади. Шизофрения билан огриган юцори суицидал хавфга эга беморларда харакатларни режалаштиришнинг бузилиши ва уларнинг назорат цилишнинг пасайишида намоён буладиган префронтал пустлоц дисфункцияси ушбуни тасдицлайди.

Суицид цурбонлари ёриб курилганда буйрак усти бези пустлогининг катталашуви аницланган, орца мия суюцлигида эса кортиколибериннинг юцори концентрацияси цайд этилган. Бу гормон тугридан-тугри ташвишли бузилишлар билан боглицлиги сабабли хозирги пайтда кортиколиберинга рецепторлар фаоллигини модулловчи дори воситалари тестдан утказсиртмоцда.

Шунингдек бир цатор олимлар уз жонига цасд цилишда миоглобин мицдорининг узаро боглицлигини хам урганиб чицшган.

EURASIAN JOURNAL OF MEDICAL AND NATURAL SCIENCES

Innovative Academy Research Support Center UIF = 8.3 | SJIF = 7.921 www.in-academy.uz

Миоглобин - таркибида темир моддасини сацловчи оцсил булиб, у скелет мушаклари хужайраларида ва миокардда сацланади, уларга кислород етказиб берилишини таъминлайди, бу эса уларга цисцариш учун цувват беради.

Организмнинг меъёрий фаолиятида цондаги миоглобин таркиби шунчалик кам буладики, уни лаборатория усуллари билан аницлаш мумкин эмас. Унинг цондаги концентрациялари ошиши скелет мушаклари ва миокард (юрак мушаклари) шикастланганида пайдо булади. Уткир даражали миокард инфаркти булган беморларнинг 85% да огрицлар пайдо булганидан сунг 2-3 соат давомида миоглобин даражасининг ошиши кузатилади ва 2-3 сутка сацланиб цолади (инфарктнинг огирлашган кечишида узоцроц сацланиб цолади). Шуниси мухимки, курсаткич меъёрлашгандан сунг бемор цонидаги миоглобин даражасининг такрорий кутарилиши хеч шубхасиз инфаркт сохаси кенгайиши ва касаллик цайталанишидан далолат беради. Уткир даражали миокард инфарктидан ташцари, цонда миоглобин даражасининг сезиларли ошиши кенг мушак жарохатларида, узоц вацт босилиш синдромида, огир даражали электр токи уришида кузатилади. Миоглобин молекуласи ягона полипептид занжири ва таркибида темир моддасини сацловчи гем томонидан юзага келган булиб, тузилиши ва функциялари буйича цон гемоглобинига ухшашдир. Миоглобин якка полипептид занжири хисобланиб, 17 кДа молекуляр массали 153 та аминокислотадан ташкил топган ва тузилишига кура гемоглобиннинг р-занжири билан бир хил. Оцсил мушак туцимасида жойлашган. Миоглобин гемоглобинга нисбатан кислородга купроц яцинликка эга. Ушбу хусусияти миоглобиннинг мушак хужайрасида кислородни сацлаш ва ундан фацат мушакда О2 парциал босим сезиларли (1-2 мм симоб устуни даражасигача) камайганда фойдаланиш функциясини таъминлайди.

Шундай цилиб, молекуляр-генетик даражада суицидал фикрларнинг пайдо булишининг умумий манзараси юцорида келтирилган схема буйича намоён булади. Салбий стрессли вазият ривожланишида мияда муайян функционал цайта тузилишлар содир була бошлайди, эхтимол, улар кортизол таъсири остида амалга ошади.Катор генетик вариантларда ушбу вазиятни бошцариш учун нейрон боглицликлар тизимишаклланмайди. Хусусан, префронтал пустлоц ва гипокамп функцияларининг бошца-бошца булиб цолишида намоён булади, бу импульсив харакатлар устидан назоратнинг йуцолишига олиб келади. Бу хусусият уз жонига цасд цилувчилар учун хос хисобланади.

Хулоса: Тугалланган суицидда молекуляр-генетик даражада суицидал фикрларнинг пайдо булишининг умумий манзараси юцорида келтирилган схема буйича намоён булади. Салбий стрессли вазият ривожланишида мияда муайян функционал цайта тузилишлар содир була бошлайди, эхтимол, улар кортизол таъсири остида амалга ошади.Катор генетик вариантларда ушбу вазиятни бошцариш учун нейрон боглицликлар тизимишаклланмайди. Хусусан, префронтал пустлоц ва гипокамп функцияларининг бошца-бошца булиб цолишида намоён булади, бу импульсив харакатлар устидан назоратнинг йуцолишига олиб келади. Бу хусусият уз жонига цасд цилувчилар учун хос хисобланади.. Фацатгина ушбу ёндашув билан улимга олиб келадиган захарланиш хацидаги саволга жавоб ижобий булиши мумкин.

EURASIAN JOURNAL OF MEDICAL AND NATURAL SCIENCES

Innovative Academy Research Support Center UIF = 8.3 | SJIF = 7.921 www.in-academy.uz

References:

1. Аграновский М. Л. Психопатологическое особенности личности пациентов с незавершенными суицидами: научное издание //Неврология. - Ташкент. -2014. -Том 58. —№ 2. -C. 28-29.

2. Акалаев Р. Н. Мониторинг суицидального поведения подростков с острыми отравлениями: научное издание //Вестник экстренной медицины. - Ташкент, 2014. -№ 2. - C. 37.

3. Алимов У.Х., Рустамов Х.Т. Об информативности некоторых факторов прогноза выраженности психических расстройств, обусловленных эпилепсией //Вопросы ментальной медицины и экологии. - 2005. - Том 11. -№ 2. -С. 49.

4. Алимов У.Х., Рустамов Х.Т. Клинико-биологические факторы прогноза психических расстройств, обусловленных эпилепсией. - Ташкент, 2011. 22 с.

5. Барыльник Ю. Б. Структура завершённых и незавершённых суицидов на территории Саратовской области (по данным за 2001-2010 гг.) //Суицидология. -2011. -- № 4. -С. 37-41.

6. Беляев Г.М. Стресс, адаптация, псориаз, планирование научных исследований по проблеме этого заболевания //Дерматология и венерология. - 2002. -№ 2. -С. 11-14.

7. Вальздорф Е.В. Самопорезы, среди способов суицидальной активности уголовно ответственных //Суицидология. - 2011. -№ 1.-С. 56-57

8. Ворошилин С.И. Генетико-биологические и физиологические факторы в генезе суицидального поведения //Суицидология. - 2010. -№ 1. -С. 33-35

9. Зотов П.Б. Суицидальное поведение больных алкоголизмом позднего возраста в условиях синдрома отмены алкоголя (на примере Юга Тюменской области) //Суицидология. - 2012. -№ 3. -С. 41-48

10. Brown G.L. et all Post-mortem evidence of structural brain in schizophrenia // Archives of General Psychiatry. 1986. P.36-42.

11. Christodoulou C. Suicide and seasonality / C. Christodoulou, A. Douzenis , F.C. Papadopoulos, A. Papadopoulou, G. Bouras, R. Gournellis, L. Lykouras // Acta Psychiatr. Scand. - 2012. - Vol. 125, № 2. - P.127-146

12. Dias D, Bessa J, Guimaraes S, Soares ME, Bastos Mde L, Teixeira HM. Inorganic mercury intoxication: A case report. Forensic Sci Int. 2016 Feb;259:e20-4.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.