Научная статья на тему 'Аудиторлик далилларининг етарлилигини таъминлаш орқали аудиторлик рискини минималлаштириш йўналишлари'

Аудиторлик далилларининг етарлилигини таъминлаш орқали аудиторлик рискини минималлаштириш йўналишлари Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
348
124
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
молиявий ҳисобот / скептизм / аудит амаллари / далиллар / режалаштириш. / financial statement / skepticism / audit procedures / evidence / planning.

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — Кузиева Динора Баходировна

Мақолада аудиторлик текшируви сифатини ошириш мақсадида аудиторлик рискини минимал­ лаштиришда аудиторлик далилларини тўплаш масалалари тадқиқ этилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE WAYS OF MINIMIZATION OF AUDIT RISK BY PROVIDING AUDIT EVIDENCE

There is considered in the article collection of audit evidence to minimize audit risk in order to improve the quality of the evidence.

Текст научной работы на тему «Аудиторлик далилларининг етарлилигини таъминлаш орқали аудиторлик рискини минималлаштириш йўналишлари»

Кузиева Динора Баходировна,

Тошкент молия институти таянч докторанти

АУДИТОРЛИК ДАЛИЛЛАРИНИНГ ЕТАРЛИЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШ ОРКАЛИ АУДИТОРЛИК РИСКИНИ МИНИМАЛЛАШТИРИШ ЙУНАЛИШЛАРИ

УДК:657.6

КУЗИЕВА Д.Б. АУДИТОРЛИК ДАЛИЛЛАРИНИНГ ЕТАРЛИЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШ ОР^АЛИ АУДИТОРЛИК РИСКИНИ МИНИМАЛЛАШТИРИШ ЙУНАЛИШЛАРИ

Маколада аудиторлик текшируви сифатини ошириш максадида аудиторлик рискини минимал-лаштиришда аудиторлик далилларини туплаш масалалари тадкик этилган.

Таянч иборалар: молиявий х,исобот, скептизм, аудит амаллари, далиллар, режалаштириш.

КУЗИЕВА Д.Б. НАПРАВЛЕНИЯ МИНИМИЗАЦИИ АУДИТОРСКОГО РИСКА ПУТЕМ ПРЕДОСТАВЛЕНИЯ АУДИТОРСКИХ ДОКАЗАТЕЛЬСТВ

В статье рассматривается вопросы сбора аудиторских доказательств для минимизации аудиторского риска с целью повышения качества аудита.

Ключевые слова: финансовый отчет, скептизм, аудиторские процедуры, доказательства, планирование.

KUZIEVA D.B. THE WAYS OF MINIMIZATION OF AUDIT RISK BY PROVIDING AUDIT EVIDENCE

There is considered in the article collection of audit evidence to minimize audit risk in order to improve the quality of the evidence.

Keywords: financial statement, skepticism, audit procedures, evidence, planning.

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2019, 11(131)

Кириш.

Бозор муносабатларининг ривожланиши капитал, товарлар ва ишчи кучининг халкаро эркин харакатини кузда тутади. Республикамиз-нинг жахон иктисодиётига интеграциялашуви хисоб ва аудит тизимини такомиллаштириш сохасида янги мураккаб масалаларни илгари суриб, халкаро алокаларни, шунингдек, мамла-кат иктисодиётига инвестицияларни кенгайтириш имконини беради.

А.А.Шапошников ва Я.И.Устиновалар [1] айтиб утганидек, аудитнинг халкаро стандартларига (АХС) утиш инвестициялаш объектини бозор капитализациясини таърифловчи соф активлар курсаткичларини уз ичига олувчи халкаро ама-лиётда тушунарли булган курсаткичлар тизимига утишга олиб келади, бу эса аудит услубиятига таъ-сир курсатади. Аудитнинг халкаро стандартларига хозирда аудиторлик риски концепцияси ва унинг далиллар етарлилиги хамда аудит сифати билан боFликлигининг кайта куриб чикилиши сабабли катта узгаришлар киритилмокда.

Бундай тенденцияларга сифатсиз аудит билан биргаликда йирик корпорацияларнинг банкрот-лиги билан боFлик дунё буйича суд жараёнлари-нинг сони купайиб бораётгани сабаб булмокда. Купчилик чет эл аудиторлари аудиторлик таш-килотларига к,арши даъволар сабабларини аудиторлик далилларининг етарли эмаслиги билан боFлайдилар (С.Ченг, А.А.Аренс ва бошк.) [2]. Молиявий можаролар шундан гувохлик бера-дики, аудиторлар мижоз фирмасидан олинган хужжатларга сузсиз ишонмаслиги керак, улар нотуFри булиши ва аудиторларни адашишга олиб келиши мумкин. Шу сабабли далилларнинг етарлилиги билан узаро боFликлиги асосида аудиторлик риски моделини асослаш ва унга аник,лик киритиш талаб к,илинади. Модель аудиторлик рискини ва далилларни бахолаш услубия-тини аудит сифати ва натижавийлигини ошириш максадида такомиллаштириш учун зарур.

Тадк,ик,от мавзусининг долзарблиги.

Мамлакатимиз жахон иктисодиётига интеграциялашуви жараёнида акционерлик жамиятлари ва хужалик юритувчи субъектларнинг холис ва хак,к,оний молиявий хисобот билан таъминлани-шида хамда туFри бошк,арув к,арорларини кабул килишда аудиторлик риски асосий уринни эгал-лайди. Чунки туFри бахоланган аудиторлик риски компания ва фирмаларнинг фаолиятига объектив бахо беришга, уларнинг бизнес самарадорлигини оширишга замин яратади. Айни пайтда аудиторлик ташкилотларининг текширув сифатини ва

узларининг профессионал компитентлилик дара-жасини ошириш хамда аудит стратегиясини туFри белгилашга хизмат килади. Зеро, аудиторлик хиз-матларининг сифати юк,орилиги куплаб холис ва хакконий молиявий хисоботларнинг гаровидир.

Бугунги кунда халк,аро амалиётда турли инк,и-розлар (АКШнинг энг машхур гигант компанияла-ридан «Энрон», «УорлдКом», «ГлобалКроссинг» хамда Италиянинг сут махсулотларини ишлаб чикарувчи компанияси «Пармалат» хам бунга яккол мисол була олади) аудиторлик фаолиятига хам таъсирини курсатмокда, шунингдек, ушбу аян-чли холатларга жавобан молиявий хисобот хамда бошк,арув билан боFлик катор муаммоларни хал килиш максадида АКШ Конгресси 2002 йилда «Сарбейнс-Оксли»^ОХ) конунини кабул килди [3]. Мазкур конун рискларни бошкариш буйича ички ва ташки аудиторлар хамда директорлар кенгаши учун хукукий кулланма сифатида амал килмокда. Шундай булса-да, аудиторлик ташкилотларининг аудиторлик рискини аник ва туFри бахолаши орк,али аудиторлик текширувларининг халкаро талаблар доирасида ташкил этиши куп жихатдан бу борадаги илмий ишланмаларнинг амалга оширилишига боFлик булмокда. Ушбу йуналиш буйича жахоннинг купгина мамлакат-ларида аудит самарадорлигини ошириш ва аудиторлик рискини минималлаштиришга к,аратилган илмий тадк,ик,отлар устувор йуналишлар сифатида белгиланган.

Узбекистон Республикаси Президенти ташаб-буси билан кабул килинган 2017-2021 йилларда Узбекистон Республикасини янада ривожланти-ришнинг бешта устувор йуналиши буйича Хара-катлар стратегиясида «суFурта, лизинг ва бошка молиявий хизматларнинг хажмини уларнинг янги турларини жорий килиш ва сифатини ошириш хисобига кенгайтириш, шунингдек, капитални жалб килиш...» йуналиши алохида белгилаб куйилган. Бундан келиб чикиб, аудиторлик таш-килотлари уз хизматларини курсатишида уларнинг сифатига ва аудиторлар малакасининг юкори даражадалигига алохида эътибор каратишлари хамда хизматлар бозорида аудиторларнинг фао-лиятини кенгайтириш мухим масала булиб хисоб-ланмок,да. Шу боисдан аудиторлик ташкилотлари учун ушбу максадга эришишда аудиторлик рискини бахолаш ва минималлаштириш йулларини туFри танлаш ва молиявий хисоботларнинг хак,к,°-нийлигини таъминлаш заруратини келтириб чикаради.

Узбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 7 февралдаги «Узбекистон Респуб-

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2019, 11(131)

ликасини янада ривожлантириш буйича Харакатлар стратегияси туFрисида»ги ПФ-4947-сон фармони, Узбекистан Республикаси Прези-дентининг 2018 йил 19 сентябрдаги «Узбекистан Республикасида аудиторлик фаолиятини янада ривожлантириш чора-тадбирлари туFрисида»ги ПК.-3946-сон карори, Узбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг 2017 йил 12 май-даги «Аудиторлик ташкилотлари фаолиятининг хукукий асосларини янада такомиллаштиришни таъминлаш буйича кушимча чора-тадбирлар туFрисида»ги 274-сон карори, Узбекистон Респуб-ликасининг «Аудиторлик фаолияти туFрисида»ги конунида [4] белгиланган вазифаларни амалга оширишга ушбу тадкикот муайян даражада хиз-мат килади.

Илмий муаммонинг цуйилиши.

Таъкидлаш керакки, халкаро стандартлар талаблари асосида аудиторлик рискини бахолаш ва минималлаштиришнинг яхлит холатдаги мето-дологик асослари етарли даражада урганилмаган. Айникса, молиявий хисоботларнинг хакконийлиги таъминланишида, аудитда рискларни бахолаш жараёнида далиллар туплаш масалалари комплекс тадкик, килинмаганлиги ушбу тадкикот мавзусини танлаш ва тадкикот вазифаларини белгилашга асос булди.

Тадк,ик,от мацсади.

Аудиторлик рискини тадкик этиш ва аудиторлик далиллар билан булган боFликликни урганиш хамда хужалик юритувчи субъектларнинг молиявий хисоботларини аудиторлик текширувидан утказишда рискни бахолаш ва минималлаштириш масалалари юзасидан таклиф ва амалий тавсиялар ишлаб чикишдан иборат.

Илмий мо^ияти.

Аудиторлик риски ва далилларнинг етарли-лиги уртасидаги боFликликни АХС концептуал коидалари нуктаи назаридан куриб чикамиз. Хозирги вактда амалиётда «Аудит рискларини бахолашга жавобан аудит амаллари» АХС (ISA) 330, «Субъект ва унинг мухитини билиш, таш-килотни ва у билан боFлик вазиятни тушуниш ва катта хатоликлар билан алокадор рискларни бахолаш» (2003 йилдан бери амал килади) АХС (ISA)315 га мувофик келадиган янги стандартлар ишлаб чикилмокда ва амалиётга жорий килинмокда.

АХС (ISA) 200, «Молиявий хисобот аудити-нинг максади ва умумий тамойиллари»нинг [3] илгари амал килган нашрида «аудит риски» ва «мухимлилик» тушунчалари алохида куриб чикилмаган, улар тоифалар деб айтиб утилган.

АХС (ISA) 200 нинг 13-бандига биноан, аудиторлик риски молиявий хисобот жиддий равишда бузилган такдирда, аудитор хисоботларнинг ишончлилиги туFрисида фикр билдириш риски хисобланади. Аудиторлик риски сезиларли хатоликлар риски ва аникланмаслик риски функция-сидир. Аудиторлик рисклари модели AR куйидаги куринишга эга:

AR = IR*CR * DR бу ерда DR - аникланмаслик риски - аудитор хисоботда мавжуд булган алохида ёки бошка хатоликлар билан биргаликда ахамиятга эга булиши мумкин булган хар кандай нотуFри курсатмаларни аникланмай колиши риски;

IR - ажралмас риск - ички назоратнинг исталган воситалари кулланилишидан аввал счётлардаги ва операциялар тоифалари буйича колдикларнинг бузилишларга дучор булиши ёки хисоботлардаги маълумотларни алохида ёки умумий холда ошкор этилиши;

CR - счётлар буйича операцияларда ёки хисоботларда маълумотларнинг ошкор этилиши билан юзага келадиган хатоликлар алохида ёки бошка хатоликлар билан биргаликда жиддий куриниш олиши мумкин булганда хатоликларнинг ички назорат томонидан олди олинмаслиги ёки аникланмаслиги риски.

Катта хатоликлар риски хисобот даражаси ва счётлар колдиFи, операциялар тоифалари даража-сида белгиланади. Рисклар асосида аудитор етар-лича керакли аудиторлик далилларини олиш учун зарур булган аудиторлик амалларининг мохияти, муддатлари ва хажмини бахолайди. Бу аудиторга молиявий хисобот туFрисида рискнинг макбул булган паст даражасида фикр билдиришга имкон беради (АХСнинг А36-банди (ISA) 200).

Аудиторлик рискининг белгиланган даражасида аникланмаслик рискининг макбул даражаси сабаблар даражадаги жиддий бузилиш рискини бахолаш билан тескари боFланишга эга (АХС (ISA) 200 нинг А42-банди). Ушбу стандартнинг коидаларига асосланиб, чет эл адабиётларидан маълум булган аникланмаслик рискининг модели курилади:

DR = ARn / SR, бу ерда ARn - йул куйилиши мумкин булган ауди-торлик риски;

SR - жиддий бузилишлар риски.

Аудитор томонидан тахмин килинган жиддий хатоликлар риски бахоси канчалик юкори булса, макбул деб хисобланиши мумкин булган

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2019, 11(131)

аникланмаслик риски даражаси шунчалик паст булади ва шунчалик купрок ишончли далиллар талаб килинади.

Агар ажралмас риск ва назорат риски юкори булса, аникланмаслик риски паст булиши керак, бу умумий аудиторлик рискини макбул дара-жага тушириш имконини беради. Агар, аксинча, ажралмас риск ва назорат воситалари риски паст булса, аудитор аникланмаслик рискини юкорирок кийматини кабул килиши ва аудиторлик рискини макбул паст даражага тушириши мумкин.

Аникланмаслик рискини оширувчи чекловлар мавжуд:

- аудитор, одатда, операцияларнинг барча гурухларини, счётлар сальдоси ёки маълумот-ларни ошкор килишни текширмайди;

- аудитор туFри келмайдиган аудит амалла-рини танлаши мумкин;

- аудитор тегишли аудит утказиш тартибини нотугри куллаши ёки аудит натижаларини нотутри талкин килиши мумкин;

- алокадор томонлар уртасидаги операция-лар;

- одатий кабул килинган риск даражасидан юкори булган жиддий хатоликлар рискини оши-радиган ностандарт холатлар;

- жиддий хатоликлар мавжудлигини курса-тувчи белги (АХС (ISA) 200 А42-А43, А43-банд-лар).

Шуни таъкидлаш лозимки, чекловларнинг ушбу руйхати очик, чунки стандартлар аудитга хос булган барча ноаник вазиятларни аввалдан кура олмайди. Аудитор профессионал фикр-лаш асосида субъектив, инсон омилига боFлик булган жуда куп карорлар кабул килади, бу эса уз навбатида хатолар, нотуFри хисоб-китоблар ва манфаатдор шахсларнинг таъсирини истисно эта олмайди. Чекловларни турри режалаштириш, топширик буйича вазифаларни турри таксимлаш, профессионал скептицизм тамойилини куллаш, бажарилган аудит ишини назорат килиш ва тек-ширув ёрдамида бартараф этилиши мумкин (АХС (ISA), А43-банд, 200).

Тадцицот методлари.

Тадкикот давомида иктисодий вокелик жараёнларини урганишнинг илмий усуллари - умумлаштириш, гурухлаштириш, тахлилнинг мантикий ва таккослама усуллари, абстракт-мантикий фикрлаш, киёсий тахлил ва бошка усуллардан фойдаланилган.

Асосий натижалар.

Аудиторлик фаолиятининг халкаро стан-дарти (ISA) 500 «Аудит далиллар», етарлилик бу микдорий бахо эканлигини ва молиявий хисоботларда жиддий хатоликлар мавжудлиги рискига берилган аудиторлик бахосига (риск канчалик катта булса, далиллар купрок талаб килинади), шунингдек бундай далилларнинг сифатига (сифат канчалик юкори булса, далиллар шунчалик кам талаб килинади) деб таъриф беради [4].

С.Ченг аудитнинг асосий категориялари уртасидаги узаро боFликликни 1-расмда келти-рилган шаклда тасвирлайди [5]. Аудит далиллари-нинг етарлилиги ва риск уртасида тескари алока мавжуд, яъни аникланмаслик риски (ажралмас риск ва назорат воситалари уртасидаги бомиклик) канчалик юкори булса, аудиторлик далиллари шунчалик етарлилик ва мувофиклик талабларига кучлирок мос келиши керак [б].

Далилларнинг етарлилиги рискларни мини-мал макбул даражагача камайтириш имконини берувчи аудит амалларини минимал микдори билан боFлик. Стандартлар амалларнинг сама-радорлиги далилларнинг етарлилигига таъ-сири туFрисидаги коидаларни очиб бермас-лиги туFрисида чет эллик муаллифлар фикрига кушилиш керак [7].

АХСга мувофик, аудиторлар хато ва хукук-бузарликлар эхтимолрок булган риск даражаси юкори сохалардан купрок тегишли аудит далил-ларини олишга харакат килишлари керак. Маса-лан, АХС (ISA) 200 нинг А49-банди, аудитор жиддий бузилишлар риски мавжуд булган сохаларга, айникса Fаразли амаллар окибатида, купрок эътибор каратиши кераклигини туFридан-туFри курсатиб турибди. Риск даражаси юкори булган худудларни ажратиб олиш аудит харажатларини камайтиришга, самарали режалаштиришни таш-кил этишга, мухимликнинг мос даражасини бел-гилашга, мазмунига кура танланмалар хажми, вакт чегаралари, амаллар хажмини аниклашга имкон яратади. «Аудиторлик риски», «аудиторлик далилларининг етарлилиги ва мос характери» категориялари маълумотларнинг ишончлилигини тасдиклаш учун вазифаларнинг Халкаро концеп-туал асосининг 51-бандида батафсил очиб берилган окилона ишончлилик концепциясининг эле-ментлари хисобланади [8]. Окилона ишончлилик урганилаётган объект хакида хулоса чикариш учун аудитор томонидан зарур булган далил-ларни туплашга тегишли булган тушунча. Аудиторлик хулосасида аудитор фикрини маълум дара-

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2019, 11(131)

1-расм. Аудиторлик риски, мух,имлик даражаси ва аудиторлик далиллари уртасидаги узаро

боми^лик [5].

Тескари алока

Тескари алока

жада ишонч билан баён килиш учун итератив, тизимли жараённинг таркибий кисми сифатида етарли ва тегишли далилларни олиш, шу жумла-дан урганилаётган мавзу хакида тасаввурга эга булиш, рискларни бахолаш, бахоланган рискларга нисбатан жавоб кайтариш, кейинги амалларни бажариш ва далилларнинг етарлилиги ва максадга мувофиклигини бахолаш зарур.

Аудиторлик далилларини бахолаш ва аудиторлик хулосасини асослашда аудитор профессионал фикрлаши ва касбий скептицизм тамойилига риоя килиши керак. Профессионал мушохада аудиторга олинган аудиторлик далил-ларининг салмоFини танкидий, маълум даражада шубха билан бахолашга, хужжатларнинг ишонч-лилигига, субъект рахбариятидан ва рахбарлик ваколатларига эга булган шахслардан олинган суровларга жавоблар ёки бошка ахборотларга зид келувчи ёки шубха остида колдирадиган аудиторлик далилларига эхтиёткорлик билан карашга имкон яратади. Профессионал скептицизм аудит жараёнида ноодатий холатларнинг аникланмай колиши рискини; аудиторлик кузатувларига асос-ланган хулосаларда узини окламайдиган умум-лаштиришлар рискини; аудиторлик амалларининг характери, бажариш муддатлари, кулами ва улар-нинг натижаларини бахолашда хато тахминлардан фойдаланиш рискини камайтириш учун зарур.

Хулоса ва таклифлар.

Шуни эътиборга олиш керакки, хужалик юритувчи субъект ва унинг мухитини, шу жум-ладан ички назорат тизимини урганиш бутун аудит давомида ахборот туплаш, янгилаш ва тахлил килишнинг узлуксиз, динамик жараёни хисобланади (АФСК № 8, АХС (ISA) 315 [9]). Ушбу билим маълумотлар базасини яратишга имкон беради, унинг асосида эса аудитор аудитни режалаштиради ва аудит давомида, масалан, олинган аудиторлик далилларининг етарлилиги ва максадга мувофиклигини аниклашда профес-

сионал фикрини билдиради. Агар режалаштириш боскичида рисклар тутри бахоланмаса, бу ресурс-ларнинг нотутри таксимланишига, самарасиз тек-ширишга ва аудит натижалари сифати йуколишига олиб келиши мумкин [10].

Бахоланган рисклар ва аудиторлик далилларига жавобан аудиторнинг харакатлари АХС 330 (ISA) томонидан тавсифланган.

Мазкур стандартнинг 18-19-бандларига муво-фик, риск юкори деб бахоланган холатларда, ишончли далилларни олиш учун аудитор далилларнинг микдорини купайтириши ёки реле-вант (купрок мос келувчи) ёки ишончли далилларни, масалан, далилларни учинчи шахслардан олишга эътибор каратиши ёки бир канча бир-бирига боFлик булмаган мустакил манбалар-дан тасдикловчи далиллар олиши мумкин [11]. Шунингдек, агар аудитор аудит амалларини режалаштириш пайтида мавжуд булган маълу-мотлардан сезиларли фарк килувчи ахборот мавжуд булса, текширувнинг умумий стратегияси ва режасини, аудит амалларининг режалаштирил-ган табиати, бажариш муддатлари ва куламини узгартириш зарурлиги курсатилади (АХС (ISA) 300) [12].

Шундай килиб, АХС талабларининг тахлили шуни курсатдики, аудитор аудиторлик рискини бутунлай бартараф эта олмайди, лекин макбул чегаралар доирасида унинг даражасини бахолаш, назорат килиш ва тузатиш имкониятига эга. Аудит далилларининг етарлилиги ва риск уртасида икки томонлама алока мавжуд. Бир томондан, далилларнинг етарлилик даражаси ва мосли-гига бошкарув воситалари ва ажралмас риск таъсир курсатади, чунки маълумотларнинг куп кисми аудит утказилаётган субъектда тупланади. Бошка томондан, аудитор далилларни бахолашга жавобан, мохияти буйича аникланмаслик рискини макбул даражагача камайтириш учун самарали аудит амалларини амалга ошириши керак.

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2019, 11(131)

Адабиётлар руйхати:

1. Шапошников А.А., Устинова Я.И. Энтропия учетной системы взгляд аудитора. // Аудиторские ведомости, 2010, №3.

2. Arens A. A., Elder R. J., Beaslsy M. S. Auditing and assurance services: an integrated approach. 10th ed. New Jersey: Upper saddle river, Prentice hall, 2005; Chang S., Tsai Ch., Hwang Ch. The development of Audit detection risk assessment system: using the Fuzzy theory and audit risk model. 2007. URL: http://aisel. aisnet. org/pacis2007/78.

3. Никитина Т.В., Репета-Турсунова А.В. Финансовые рынки и финансово-кредитные институты: учебное пособие. - СПб.: Изд-во СПбГЭУ, 2014.

4. i^e^c^ Pecпубликacи Пpeзидeнтининг 2017 йил 7 фeвpaлдaги «Узбeкиcтoн Pecпубликacини янaдa pивoжлaнтиpиш бyйичa Xapa^^ap cтpaтeгияcи тyFpиcидa»ги ПФ-4947-ган фapмoни, 2018 йил 12 мaйдaги «Дaвлaт aктивлapини бoшк1apиш тизимини тaкoмиллaштиpиш чopa-тaдбиpлapи тyFpиcидa»ги ПК1-3720-coн, 2015 йил 21 дeкaбpдaги «Aкциядopлик жaмиятлapигa хopижий инвecтopлapни жaлб килиш бopacидaги кyшимчa чopa-тaдбиpлap тyFpиcидa»ги ПК1-2454-coн кapopлapи, Узбекистан Республикасининг «Ауди-торлик фаолияти тyFрисида»ги Конуни.

5. ISA 200 Overall objectives of the independent auditor and the conduct of an audit in accordance with international standards on auditing // Handbook of International Quality Control, Auditing Review, Other Assurance and Related Services Pronouncements. 2012. Vol. 1. URL: http://www. ifac. org/.

6. ISA 500 Audit evidence // Handbook of International Quality Control, Auditing Review, Other Assurance and Related Services Pronouncements. 2012. Vol. 1. URL: http://www. ifac. org/.

7. Chang S., Tsai Ch., Hwang Ch. The development of Audit detection risk assessment system: using the Fuzzy theory and audit risk model. 2007. URL: http://aisel. aisnet. org/pacis2007/78.

8. Ghosh B. K. Audit Risk: its relevance, assessment & minimization // The chartered accountant. 2005. Рр. 1475—1482. URL: http://www. ifacnet. com.

9. Brumfield C. A., Elliott R. K., Jacobson P. D. Business risk the audit process // Journal of accountancy. 1983. № 155 (4). Pp. 60-69.

10. International framework for assurance engagements // Handbook of International Quality Control, Auditing Review, Other Assurance and Related Services Pronouncements. 2012. Vol. 2. URL: http://www. ifac. org/.

11. ISA 315 Identifying and assessing the risks of material misstatement through understanding the entity and its environment // Handbook of International Quality Control, Auditing Review, Other Assurance and Related Services Pronouncements. 2012. Vol. 1. URL: http://www. ifac. org/.

12. Helliar C., Lyon B., Monroe G. S., Woodliff D. R. UK auditors' perceptions of inherent risk // British Accounting Review. 1996. № 28 (1). Pp. 45—72. Low K. Y. The effects of industry specialization on audit risk assessments and auditplanning decisions // The Accounting Review. 2004. № 79 (1). Pp. 201—219.

13. ISA 330 The auditor's responses to assessed risks // Handbook of International Quality Control, Auditing Review, Other Assurance and Related Services Pronouncements. 2012. Vol. 1. URL: http:// www. ifac. org/.

14. ISA 300 Planning an audit of financial statements // Handbook of International Quality Control, Auditing Review, Other Assurance and Related Services Pronouncements. 2012. Vol. 1. URL: http://www. ifac. org/.

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2019, 11(131)

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.