Научная статья на тему 'Assessment of the risk of child health, living in the ecologically unfortunate region'

Assessment of the risk of child health, living in the ecologically unfortunate region Текст научной статьи по специальности «Науки о здоровье»

CC BY
69
8
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
СЫРқАТТАНУШЫЛЫқ / қАУіПТі БАғАЛАУ / АТМОСФЕРАЛЫқ АУА / БАЛАЛАР / СЕБЕБ-САЛДАР БАЙЛАНЫСЫ / MORBIDITY / RISK ASSESSMENT / ATMOSPHERIC AIR / CHILDREN

Аннотация научной статьи по наукам о здоровье, автор научной работы — Амреева Қ.Е., Абдикадирова Х.Р., Абуова Ғ.Т.

В статье изучено влияния загрязнения атмосферного воздуха на состояние здоровья детей. На региональном уровне проведены эпидемиологические исследования по оценке негативных последствий загрязнения атмосферного воздуха на здоровье детей. В качестве критериев оценки использованы величины относительных и атрибутивных рисков. Установлены медико-экологические закономерности распространения заболеваемости населения и комплексного загрязнения атмосферного воздуха. Выявлены индикаторная патология и группы риска. В работе использованы современные методы биостатистики. Величина статистической значимости и зависимости принята на уровне 95%. Полученная нами величина экологического риска дает основание с высокой степенью достоверности считать, что загрязнения атмосферного воздуха вносят вклад в формирование общесоматической патологии среди детей от 0 до 6 лет у мальчиков отмечены формирования болезни глаза и его придатков (RR= 7,33; EF = 86,3 %), болезни уха и сосцевидного отростка (RR= 5,87; EF = 82,9 %).

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ОЦЕНКА РИСКА ЗДОРОВЬЯ ДЕТЕЙ, ПРОЖИВАЮЩИХ В ЭКОЛОГИЧЕСКИ НЕБЛАГОПОЛУЧНОМ РАЙОНЕ

The influence of atmospheric air pollution on children's health is studied in the article.At the regional level, epidemiological studies have been conducted to assess the negative effects of air pollution on children's health.For the first time, the values of relative and attributive risks were used as evaluation criteria.Medico-ecological patterns of the spread of the morbidity of the population and the complex pollution of atmospheric air were established.Indicator pathology and groups of risk are revealed. Modern methods of biostatistics were used in the work.The value of statistical significance and dependence was assumed at 95%. The size of ecological risk gives us reason of a high degree of reliability that atmospheric air pollution contributes to the formation of somatic pathology among children from 0 to 6 years in boys noted the formation of the disease of the eye and its appendages (RR = 7.33, EF = 86, 3%), diseases of the ear and mastoid process (RR = 5.87, EF = 82.9%).

Текст научной работы на тему «Assessment of the risk of child health, living in the ecologically unfortunate region»

Vestnik KazNMU №1-2018 УДК 613.1/.95

Ц.Е. Амреева, Х.Р. Абдикадирова, F.T. Абуова

Караганды мемлекеттлк медицина университета, Караганды цаласы Нутрициология жэне жалпы гигиена кафедрасы

ЭКОЛОГИЯЛЫЦ ЦОЛАЙСЫЗ АЙМАЦТА Т¥РАТЫН БАЛАЛАР ДЕНСАУЛЫЦ ЖАFДАЙЫНА ЦАУПТ1 БАFАЛАУ

Мацалада балалар денсаулыгына атмосфералыц ауа ластану салдарыныц Kepi эсерт багалау бойынша эпидемиологиялыц зерттеу аймацтыц децгейде ЖYргiзiлiп, нэтижеа берлген. ^аyinтi багалаудыц критериясы ретнде салыстырмалы жэне атрибутивтi цауттер шамасы цолданылган. Кешендi атмосфералыц ауа ластануы мен тургындар сырцаттанушылыгы таралуы арасында медико-экологиялыц зацдылыцтар аныцталган. K,аymтi топтар мен индикаторлыц патологиялар белгiленген. Жумыста цазiргi заманныц биостатистика эдiстерi цолданылган. Статистикалыц шама мен тэуелд!'л1'кмэндшг/' 95% децгейiнде деп ескерiлдi. Алынган нэтижелер кврсеткiшi бойынша салыстырмалы цаyin жэне оныц этиологиялыц улей 0-6 жастагы ул балаларда квз жэне оныц цосымшалары агзасы (RR=7,33; EF=86,3%) мен цулац жэне емiздiкше тэрiздес всiндi (RR= 5,87; EF = 82,9 %) ауруыныц вте жогары дэрежелi тэyелдiлiгi аныцтаган, бул экологиялыц цаyinтi бар екенiн дэлелдейдь демек жалпы соматикалыц аурудыц цалыптасуына атмосфералыц ауаныц ластану вз улей цосатынын айцындайды.

TyrnHÖi свздер: сырцаттанушылыц цаyinтi багалау, атмосфералыц ауа, балалар, себеб-салдар байланысы.

бзекпшп. ^a3ipri уа;ытта медицина гылымдарыныц ец непзп басты мшдеэт адамдар eMip суретш ;оршаган ортада ;алыптаск;а, техногендi ;олайсыз факторлардыц денсаулыада эсерш аны;тау. Сырт;ы орта факторларыныц ;арк;ындылыгы мен сапасындагы шамалы гана ауыткулар адам агзасындафункционалды жэне органикалы; бузылыстар ша;ырып, патологиялы; езгер^терге ушыратуда. Климатты; жагдайдыц взгерiсi, ауадагы, судагы жэне топыра;тагы улы заттардыц концентрациясыныц жогарылауы адамныц бейiмделу мYмкiндiктерiне эсер етш, жалпы аурулармен ;атар, тYрлi экологияга тэуелдi ауруларды да дамытады. Осыган байланысты ;оршаган орта ;олайсыз факторларымен тургындар сыр;аттамасы арасындагы байланысын зерттеу жолдарыныц бiрi денсаулыада ;аушт багалау[1,2,3,4,5].

Сонды;тан осы ецбекте ;аушт багалау эдiсiн ;олдану ар;ылы жергшкт жэне айма;ты; децгейде балалар арасында ;ауш^анык;тау болып табылады. Зерттеудщ ма^саты:экологиялы; ;олайсыз айма;та туратын балалар денсаулы; жагдайына салыстырмалы жэне атрибутивтi ;аупт багалау.

Материал мен эдiстерi. Зерттеу дизайны бойынша санды; обсервациялы; тYрiне жатады, оныц iшiнде аналитикалы; эд^ ;олданылды. Зерттеу аймагына Караганды ;аласыныц экологиялы; ;олайсыз аймак; ;атарына жататын Майкуды; елдi мекенi алынды. Зерттеу нысанасына нау;астыц амбулаторлы; картасы, облысты; жэне ;алалы; денсаулы; са;тау департаментiнiц есептж ;ужаттары жатты. Сонымен ;атар ;ауштыж факторын талдау ма;сатында о;ига -ба;ылау тэсiлiн ;олдана отырып, сыр;аттылы; пен эсердiц арасындагы байланысты атрибутивт (EF) жэне салыстырмалы ;ауштер [RR] квмегiмен санды; сипатта влшенедiоныц дэлме-дэлд^ш 95 % сенiмдiлiк интервалыныц [СИ] теменп жэне жогаргы шегi ар;ылы аны;талды. Зерттеу барысында жалпыга белгш гигиеналы;, эпидемиологиялы; жэне биостатистикалы; эдiстер ;олданылды.Математика-статистикалы; талдау компьютерлiк багдарлама Statistic for Windows квмегiмен ЖYргiзiлдi.

Зерттеу нэтижелерi мен тал^ылау. Эр тYрлi топтар iшiнде жу;палы емес патология сыр;аттамасыныц ;ауштыж коэффициентiнiц салыстырмалы ;ауш жэне оныц этиологиялы; Yлесiн есептеу ар;ылы тэуелдiлiк дэрежесi аныщталган. Алынган мэлiметтер нэтижесi

керсеткендей[кесте 1)0 - 6 жастагы ул балалар арасында салыстырмалы ;ауш жэне оныц этиологиялы; Yлесi жогаргы тыныс алу агзалары аурулары бойынша RR=1,18; EF=15,2 %-ды ;урады, ягни бул темен дэрежелi байланыс, ал ;ыз балаларда RR=1,49; EF=32,9 %-ды ;урады, ягни осы жастагы ул балалар мен ;ыз балаларды салыстырганда, жогаргы тыныс алу агзалары ауруларымен ауыру ;ауш ;ыз балаларда 2 есеге жогары. Осы жогаргы тыныс алу агзалары ауруы бойынша 7-9 жастагы ул балалар арасында RR=1,18; EF=15,2%, ал ;ыз балаларда RR=1,02; EF=1,9 %-ды

;урады, ягни осы жастагы ул балалар мен ;ыз балаларды салыстырганда, ;ауш ул балаларда 8 есе жогары. Ал 10 -14 жастагы ;ыз балаларда атмосфералы; ауа ластануы нэтижесшде салыстырмалы ;ауш жэне оныц этиологиялы; Yлесi орташа дэрежеде екенi аны;талды RR=1,85; EF=45,9%. Осы тэжiрибе ауданында твменгi тыныс алу агзалары ауруы бойынша орташа ;ауштшж дэрежесiне ие болган 0-6 жастагы ;ыз балалар, оларда RR=1,64; EF=39,0 %-ды ;урады. Сонымен ;атар, твменгi ;ауштшж дэрежесше 7-9 жастагы ;ыз балалар Yлесiне тиесiлi екенi аны;талды RR=1,25; EF=20%. Цалган жас топтары арасында теменп тыныс алу агзалары ауруы ;ауш аны;талмады.Цан, ;ан тYзушi агза жэне жекелеген иммунды; езгерiстер аурулары бойынша ;ауштшж дэрежесi 7-9 жастагы ул балалар арасында RR=1,05; EF = 4,8 %-ды ;ураса, ;ыз балалар арасында RR =2,27; EF = 55,9 %-ды ;урады. Осы жастагы ул мен ;ыз балаларга ;аушэт салыстырса; ;ыз балалар арасында сыр;аттану ;аупi 10 есе жогары екеш аны;талды. Осы нозология тYрi бойынша 10-14 жастагы ул балалар арасында RR =1,37; EF = 27 %-ды ;ураса, ;ыз балалар арасында RR=1,82; EF=45,0%-ды ;урады.Сонымен, ;ыз балалар арасында 1,6 есе ;ауш керсеткiшi жогары ул балалармен салыстырганда. ЖYЙке ЖYЙесi ауруыныц салыстырмалы ;ауiп жэне оныц этиологиялы; Yлесi 0 - 6 жастагы ул балалар арасында RR=1,07; EF=6,5 %-ды ;урайды, ягни бул темен дэрежелi байланыс, ал ;ыз балаларда орташа дэрежелi RR=2,20; EF=54,5%-ды ;урайды, ягни осы жастагы ул балалар мен ;ыз балаларды салыстырганда ЖYЙке ЖYЙесi агзалары ауруларымен ауыру ;ауш ;ыз балаларда 8 есеге жогары. 7-9 жастагы ул балалар арасында RR=2,18; EF=54,1%-ды ;ураса, ;ыз балалар арасында RR=2,29; EF=56,3 %-ды ;урады. Осы нозология тYрi бойынша 10-14 жастагы ул балалар арасында RR=1,50; EF=33%-ды ;ураса, ;ыз балалар арасында RR=2,84; EF=64,8%-ды ;урады.Сонымен, ;ыз балалар арасында 1,9 есе ;ауш керсеткiшi жогары, ул балалармен салыстырганда. Кез бен оныц ;осымшалары агзасыныц аурулары 0 - 6 жастагы ул балалар арасында RR= 7,33; EF = 86,3 % -ды ;урайды, ягни бул ете жогары дэрежелi тэуелдiлiк, ал ;ыз балаларда жогары дэрежелi RR=3,94; EF= 74,6 % -ды ;урайды. Осы нозология тYрiнен 7-9 жастагы ул балалар арасында RR =4,53; EF = 77,9 %-ды ;ураса, ;ыз балалар арасында RR =7,0; EF=85,7 %-ды ;урады. Ал 10-14 жастагы ул балалар арасында RR =1,10; EF=9,1 %-ды ;ураса, ;ыз балалар арасында RR=7,34; EF=86,4%-ды ;урады, бул ете жогары дэрежелi тэуелдiлiк.Сонымен ул балалармен салыстырганда, ;ыз балалар арасында 9,0 есе ;ауш керсеткiшi жогары. Цула; пен емiздiкше тэрiздес есiндi ауруыныц салыстырмалы ;ауiп жэне оныц этиологиялы; Yлесi 0- 6 жастагы ул балалар арасында RR=5,87; EF=82,9%-ды ;урайды, ягни бул ете жогары дэрежелi байланыс, ал ;ыз балаларда орташа дэрежелi RR=1,54; EF=35,1%-ды ;урайды, ягни осы жастагы ул балалар мен ;ыз балаларды салыстырганда ;ауш ул балаларда 2,3 есеге жогары. Цула;

Вестник Ка^НМУ №1-2018

пен емiздiкше тэрiздес всiндi агзалары ауру ;ауш 7-9 жастагы ул балалар арсында RR=3,01; EF=66,8%-ды ;ураса, ;ыз балалар арасында RR=4,85; EF=79,4%-ды ;урады. Осы нозология тYрi бойынша 10-14 жастагы ул балалар арасында RR =1,53; EF=34,6%o^bi ;ураса, ;ыз балалар арасында RR=1,83; EF=45,3 %-ды ;урады. Ас ;орыту агзалары ауыруы 7-9 жастагы ул балалар RR=1,51; EF=33,8%-ды ;ураса, ;ыз балалар арасында RR=3,42; EF=70,8%o^bi ;урады. Сонымен, ул балалармен салыстырганда, ;ыз балалар арасында 2,1 есе ;ауш кврсеткiшi жогары. Зэр шыгару жолдары агзасыныц ауру

;аушнщ мYмкiндiгi 7-9 жастагы балалар арасында аны;талды, улдарда RR=2,78; EF=64,0%-ды ;ураса, ;ыз балалар арасында RR=3,56; EF=71,9 % ;урады. 8зге жас топтары арасында зэр шыгару жолдары агзасыныц ауыру ;ауш бай;алмады. Терi жэне терi асты ;абаты аурулары салыстырмалы ;ауш жэне оныц этиологиялы; Yлесi 0 - 6 жастагы ;ыз балалар арасында RR=1,89; EF=47,1% -ды ;урайды, ягни бул орташа дэрежелi байланыс, ал 7-9 жастагы ;ыз балаларда RR=3,44; EF=70,9 %, 10 - 14 жастагы ;ыз балаларда RR=2,86; EF=65,0 % екенi аны;талды

Кесте 1 - Балалар сыр;аттылыгыныц салыстырмалы ^штеме (RR ) к8рсеткiшi

Ауру тобы Нозологиялы; формалар 0 - 6 жас 7 - 9 жас 10 - 14 жас

ул ;ыз ул ;ыз ул ;ыз

X Жогаргы тыныс алу агзалары 1,18 ± 0,49 [0,4 - 3,06) 1,49± 0,16 [1,08 - 2,0)* 1,18 ± 0,39 [0,5 - 2,5) 1,02 ± 0,11 [0,82 - 1,27) 0,76 ± 0,07 [0,66 - 0,87) 1,85 ± 0,25 [1,14 -3,03)*

Теменп тыныс алу агзалары 0,66 ± 0,24 [0,95 - 2,43) 1,64±0,31 [0,9 - 3,0) 0,64 ± 0,18 [0,45 - 0,9) 1,25 ± 0,32 [0,66 - 2,34) 0,65 ± 0,21 [0,43 - 0,98) 0,84 ± 0,21 [0,56 - 1,27)

III Кан, ;ан тYзушi агза жэне жекелеген иммунды; езгер^тер 0,61 ± 0,24 [1,02 -2,61)* 1,09±0,23 [0,69 - 1,69) 1,05 ± 0,56 [0,35 - 3,13) 2,27 ± 0,81 [0,46 - 11,13) 1,37 ± 0,95 [0,21 - 8,76) 1,82 ± 0,84 [0,35 - 9,48)

VI ЖYЙке ЖYЙесi 1,07 ± 0,15 [0,79 - 1,42) 2,20±0,38 [1,05 - 4,6)* 2,18 ± 0,73 [0,52 - 9,11) 2,29 ± 0,67 [0,62 - 8,5) 1,50 ± 0,60 [0,47 - 4,85) 2,84 ± 0,78 [0,61 - 13,1)

VII Кез жэне оныц ;осымшалары 7,33 ± 0,2 [4,95 -10,8)* 3,94±1,66 [0,15 -101,4) 4,53 ± 0,64 [1,3 - 15,8)* 7,0 ± 0,2 [4,75 -10,38)* 1,10 ± 0,36 [0,53 - 2,23) 7,34 ± 3,01 [0,2 - 264,3)

VIII Кула; жэне емiздiкше тэрiздес есiндi 5,87 ± 0,19 [4,01 -8,41)* 1,54±0,73 [0,37 - 6,4) 3,01 ± 0,18 [2,1 - 4,26)* 4,85 ± 0,09 [4,09 - 5,74)* 1,53 ± 0,50 [0,57 - 4,09) 1,83 ± 0,56 [0,61 - 5,42)

XI Ас ;орыту агзалары 0,58 ± 0,26 [0,3 - 0,9) 0,64±0,18 [0,45 - 0,9) 1,51 ± 0,28 [0,86 - 2,61) 3,42 ± 1,31 [0,26 - 44,7) 0,30 ± 0,10 [0,25 - 0,36) 0,43 ± 0,10 [0,35 - 0,52)

XIV Зэр шыгару жолдары 0,79 ± 0,36 [0,39 - 1,6) 0,95±0,26 [0,57 - 1,58) 2,78 ± 0,49 [1,06 -7,24)* 3,56 ± 0,72 [0,86 - 14,58) 0,42 ± 0,16 [0,31 - 0,57) 0,69 ± 0,25 [0,42 - 1,13)

XII Терi жэне терi асты ;абаты 0,93 ± 0,31 [0,5 - 1,7) 1,89±1,20 [0,17 - 19,7) 0,89 ± 0,26 [0,54 - 1,49) 3,44 ± 1,74 [0,11 - 104,6) 0,81 ± 0,27 [0,48 - 1,38) 2,86 ± 1,04 [0,3721,97)

Ескерту - * - мэлiмemmiц дэлме-дэлдi eKeHiH 6^dipedi, жацша iшiнде - 95 % сенiмдiлiк интервалыныц meMe^i жэне жогаргы шeгi керсетлген

Сонымен ;атар, терi жэне терi асты ;абаты аурулары алдында айтылган жас топтары бойынша ул балалар арасында ;ауштыж кeрсеткiшi аны;талмады. Медико-экологиялы; зацдылы;тардыц куаттылыгы аны;тау кезiнде зерттеуге алынган аймак; бойынша «индикаторлы;» нозологиялардыц бiрi ретiнде ЖYЙке ЖYЙесi аурулары талданып ;аралды, ол барлы; нозология ;урылымы iшiнде 19,7 % ;урады. Осы ЖYЙке ЖYЙесi ауруларыныц iшiнде перентальды энцефалопатия [ПЭЦ) 41,7 % 0-6 жас аралыгындагы жаца туган нэреселерде алгаш;ы дэрiгерге ;аралу кезiнде аны;талган. Ягни, жас вспiрiмдер арасында жалпысоматикалы; патологияныц ;алыптасуына, атмосфералы; ауаныц ластануыныц Yлесi салдарынан екенiне алынган дэл жэне ете жогары дэрежеде экологиялы; ;ауш шамасыныц нэтижесi негiз бередi бул жагдайды, болаша; ата-ана денсаулыгыныц кврсеткiшi деп бiлуге болады. Буган дэлел Yлкендер арасындагы ЖYЙке

жуйеа ауруы мен фенол арасындагы жогары корреляциялык байланыс растайды г = 0,97; р = 0,024. Цорытынды. 1.Салыстырмалы кауш пен оныц этиологиялык Yлесiнiц ете жогары дэрежелi коэффициент 0-6 жастагы ул балалар арасында да кез жэне оныц косымшалары (RR=7,33; EF=86,3%), кула; жэне емiздiкше тэрiздес есiндi ауруыныц (RR=5,87; EF=82,9 %) жэне 7-9 жастагы ;ыз балаларда кез жэне оныц косымшалары агзасыныц ауруыныц (RR=7,0; EF=85,7 %) салыстырмалы кауш мен оныц этиологиялык Yлесiнiц ете жогары дэрежелi коэффициент аныкталды.

2. 0-6 жас;а дешнп балалар арасында перентальды энцефалопатия ауруыныц Yлесiнiц жогаргы жиiлiкте таралуы жэне бала туганан кейiн 2 ай шшде осы диагноздыц койылуы болашак ата-аналарда патологияныц калыптасуы арасында езара байланысты керсетедi.

ЭДЕБИЕТ Т1З1М1

1 Кику П.Ф., Ярыгина М.В., Горборукова Т.В., Челнокова В.И., Ананьев В.Ю., КалашниковР.П.Влияние факторов среды обитанияна распространение экозависимыхзаболеваний в биоклиматическихзонах Приморского края // Гигиена и санитария. - 2013. - №5. - С.87-91.

2 Кику П.Ф., Воронин С.В., Гельцер Б. И., Ананьев В.Ю.Эколого-гигиенические аспекты распространения врожденных аномалий в Приморском крае // Гигиена и санитария. - 2011. - № 5. - С. 81-84.

3 Привалова Л.И., Кузьмин С.В., Кацнельсон Б.А., и др. Развитие методологии эколого-эпидемиологических исследований и оценки риска для здоровья населения // Современные проблемы профилактической медицины, среды обитания и здоровья населения промышленных регионов России.- Екатеринбург: 2004. - С. 59- 62.

4 Ревич Б.А. Экологическая эпидемиология: учебник. - М.: Академия, 2004. - 384 с.

5 Фролова О.А., Карпова М.В. Оценка риска развития канцерогенных и не канцерогенных эффектов при употреблении продуктов питания //Гигиена и санитария. - 2012. - № 5. - С.107-108.

е-.

ФЫмлк КаяГПЖи №1-2018

Ц.Е. Амреева, Х.Р. Абдикадирова, Г.Т. Абуова

Карагандинский государственный медицинский университет, г. Караганды.

ОЦЕНКА РИСКА ЗДОРОВЬЯ ДЕТЕЙ, ПРОЖИВАЮЩИХ В ЭКОЛОГИЧЕСКИ НЕБЛАГОПОЛУЧНОМ РАЙОНЕ

Резюме: В статье изучено влияния загрязнения атмосферного воздуха на состояние здоровья детей. На региональном уровне проведены эпидемиологические исследования по оценке негативных последствий загрязнения атмосферного воздуха на здоровье детей. В качестве критериев оценки использованы величины относительных и атрибутивных рисков. Установлены медико-экологические закономерности распространения заболеваемости населения и комплексного загрязнения атмосферного воздуха. Выявлены индикаторная патология и группы риска.

В работе использованы современные методы биостатистики. Величина статистической значимости и зависимости принята на уровне 95%.

Полученная нами величина экологического риска дает основание с высокой степенью достоверности считать, что загрязнения атмосферного воздуха вносят вклад в формирование общесоматической патологии среди детей от 0 до 6 лет у мальчиков отмечены формирования болезни глаза и его придатков (RR= 7,33; EF = 86,3 %), болезни уха и сосцевидного отростка (RR= 5,87; EF = 82,9 %).

Ключевые слова: заболеваемость, оценка риска, атмосферный воздух, дети,причинно - следственная связь.

K.E. Amreeva, H.R. Abdikadirova, G.T. Abuova

Karaganda State Medical University, Karaganda

ASSESSMENT OF THE RISK OF CHILD HEALTH, LIVING IN THE ECOLOGICALLY UNFORTUNATE REGION

Resume: The influence of atmospheric air pollution on children's health is studied in the article.At the regional level, epidemiological studies have been conducted to assess the negative effects of air pollution on children's health.For the first time, the values of relative and attributive risks were used as evaluation criteria.Medico-ecological patterns of the spread of the morbidity of the population and the complex pollution of atmospheric air were established.Indicator pathology and groups of risk are revealed.

Modern methods of biostatistics were used in the work.The value of statistical significance and dependence was assumed at 95%.

The size of ecological risk gives us reason of a high degree of reliability that atmospheric air pollution contributes to the formation of somatic

pathology among children from 0 to 6 years in boys noted the formation of the disease of the eye and its appendages (RR = 7.33, EF = 86,

3%), diseases of the ear and mastoid process (RR = 5.87, EF = 82.9%).

Keywords: morbidity, risk assessment, atmospheric air, children.

УДК 628.349.08.

А.К. Убайдуллаева, К.К. Байтурсунов, Г.Н. Асанова, А.А. Мустафаева

Международный Казахско-Турецкий университет имени Х.А. Ясави

ВОССТАНОВЛЕНИЕ НИТРАТОВ КУЛЬТУРОЙ P.STUTZERI 18, ИММОБИЛИЗОВАННЫХ НА РАЗЛИЧНЫХ НОСИТЕЛЯХ

В статье показаны результаты исследования воды, используемых для питьевых целей, содержащих нитраты и нитриты, так как жители Южно-Казахстанского региона, включая детей, страдают заболеваниями желудочно-кишечного тракта, почек, печени и анемией. Поэтому считаем целесообразным рассмотреть вопрос относительно очистки питьевой воды от загрязнений с помощью культур микроорганизмов.

Ключевые слова: вода, бактерии, нитраты, носитель.

Актуальность: Перед современностью стоит главная задача - сохранить природу, в том числе и водные ресурсы, для нормальной жизни будущего поколения. В данной статье мы ставим перед собой задачу представить некоторую картину вопроса восстановления нитратных соединений с помощью микроорганизмов в очистке сточных вод [1]. Вода - основа всех жизненных процессов обмена и выделения. В последние десятилетия в результате интенсивного антропогенного воздействия заметно изменился химический состав не только поверхностных, но и подземных вод.

Кроме того, потребитель может сталкиваться с проблемой микробиологический безопасности воды - ведь даже вода из подземных источников может содержать единичные клетки патогенных микроорганизмов, но основную угрозу представляет вода, вторично загрязняемая микробами при нарушении герметичности водопроводной сети. Вода особой чистоты необходима человеку как ничто

другое. Возросшие требования к ней определяют важность ее очистки [2].

Нависшая над человечеством угроза загрязнения всех водных бассейнов, а также дефицит пресной воды побуждает ученых сосредоточить внимание на биологической очистке сточных вод, в основе которой лежат микробиологические процессы.

Среди применяемых методов очистки сточных вод биологическая очистка является наиболее дешевой и самой доступной, а на практике нередко единственно возможной. При очистке сточных вод чистыми культурами бактерий или их комплексами возникает потребность в освобождении воды от микробных клеток, поскольку в чистых культурах они не оседают подобно активному илу.

В очистных сооружениях и бытовых сточных водах встречается бесчисленное множество живых существ. К микробам относятся бактерии, грибы - гифообразующие микромицеты и дрожжи - и, условно, вирусы.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.