CC BY
17
Н. А. Алдашева
ПАТОЛОГИЯЛЬЩ ЗЕРТТЕУЛЕР ДЕРЕКТЕР1 БОЙЫНША ИШЕМИЯЛЫК ЖУРЕК АУРУЛАР АРАСЫНДАРЫ ЖАЛРАН ЭКСФОЛИАТИВТ1 СИНДРОМ ЖИ1Л1Г1
Зерттеу максаты - патологиялык зерттеулер деректерi бойынша ишемиялык жYрек аурулар арасындары жалран эксфолиативтi синдром жишНн зерттеу. Ишемиялык жYрек аурулары арасындары жалран эксолиативтi синдром жишН 415 патологиялык зерттеу бойынша аныкталады. Негiзгi дертi ишемиялык журек аурулар, ауыр арымы (ФК 3, НК 2, миокард инфаркта). Жалран эксолиативт синдромы ауыр ишемиялык жYрек аурулары кезшде 2,5 есеге байкалды, ауыр ишемиялык жYрек аурулары кезiнде индикатор ретшде колданура руксат етедi.
Е. А. Баймуцанов, Г. Сайлауулы, Л. И. Гольберг, В. А. Наздротенко, А. И. Жданов
КАРТ АДАМДАРДЫЦ ТОКПАН Ж1Л1Г1Н1Ц ХИРУРГИЯЛЫК МОЙНЫНЫЦ СЫНУЫН ОПЕРАЦИЯЛЫК ЖОЛМЕН ЕМДЕУ
Караганды Мемлекеттiк медициналык универси-тет^ч №1 хирургиялык аурулар кафедрасы Караганды каласыныч №1^ калалык ауруханасы
Казiргi кезечде токпан жшк~пч хирургиялык мойыныныч сыныры жалпы сыныктардыч iшiнде 4-5%-ын курайды, оныч басым бвлiгi егде жэне карт адамдарда кездеседi (И. Г. Дахновский 1969; А. В. Каплан 1977; И. Я. Штунин бiрлескен авт. 1980; А. Ф. Краснов, Р. Б. Ахмедзянов 1982). Осы токпан жтк^ч проксимальдi бвлИыч сы-ныктары 40 жастан аскан адамдарда 76% ку-райды. Токпан жiлiктiч проксимальдi бвлiгiнiч сы-ныктарында 80%-н кадалран жэне бiр фрагмен-тальдi болып кездеседi, бул кезде суйек сынык-тары буын капшасында усталынып турады, ал калган 20%-н квп фрагментальдi жарыкшакты сыныктар болып кездеседi. Осындай квп жарыкшакты сыныктар репозицияны кажет етедi жэне будан кейш тураксыз болып кала бередi [3]. Иык буынында кимыл козралысты ертерек кел^ру операциялык емдеу нэтижесiнде вте кажетл. Карт адамдарда косымша ауруларына байланы-сты консервативтi емдеу кезшде узак бекiткiш колданудыч эсерiнен кимыл козралыска ертерек келтiруге болмайды [2]. Осыран байланысты операциялык емдеуден кейш туракты бекiткiштер еч мачызды болып табылады.
Квптеген бекiткiштердi колдану (винттер, балкалар, сым темiрлер), остеопарозды взгерген суйек сыныктарында колдану мYмкiншiлiгi шектелген, немесе ол CYЙектердiч асептикалык некрозына алып келедi жэне узак уакыт сырткы тачгыштарды колдануды талап етедi [1]. Сыртка иммобилизация колдану карт адамдарда косым-ша ауруларына байланысты киыншылык турыза-ды (60%-65% жардайда). Кан тамыр жYЙесiнiч бронховкпелiк жэне баска жYЙелерi ауруларына.
Казiргi тачда талдауда карт адамдарда же-дел операцияны кажет ете коймайды, алайда жа-бык тYPдегi репозиция барлык сыныктарда тиiмдi бола бермейдi [4]. Сондыктан карт адамдардыч
токпан жiлiк мойыныныч сынуыныч емдеу тэсш-дерiн тачдау элi кYнге шешiмiн таппаран мэселе. Токпан жшк мойыныныч сынуын операциялык емдеудеп негiзгi тапсырма - туракты остеосинтез жэне аз жаракатты CYЙектiч кан тамырларымен Kоректенуiн бузбау (А. Ф. Лазарев, Э. И. Солод 2003; А. П. Николаев 2001). Егерде CYЙектiч ко-ректенуi бузылса осыныч себебiнен асептикалык влiеттенуге алып келед^ сондыктан да карт адамдарда квптеген Т-тэрiздес немесе баска да остеосинтездердiч орнына карапайым беютюш-тердi колданран жвн. Жумсак тiндермен CYЙектiч кан тамырларымен коректенуi CYЙектiч тiрiлiгiне жэне аз кимылдаранына карамастан тезiрек вап бекуiне вте кaжеттi.
Жорарыда кел^ртген кемшiлiктердi ескере отырып токпан жшк~пч хирургиялык мойыныныч жача эдiспен бекiтудi зерттеу жэне жетiлдiру, взектi жэне аталран жумысты жYргiзуге негiз бо-лып табылады.
Зерттеу максаты. Карт адамдардыч токпан жшИыч хирургиялык мойын сынырын операция аркылы нэтижесiн жаксарту.
МАТЕРИАЛДАРЫ ЖЭНЕ ЭД1СТЕР1
Бул зерттеудiч клиникалык материалы Караганды каласыныч бiрiншi клиникалык квп-профильдi емханасында 95 жаракаттыч токпан жшИыч хирургиялык мойныныч сынып, 19952002 жылдар арасында емделген аурулардыч ем-деу нэтижеаыч aнaлизiне негiзделген.
Жасалран операцияныч тэсiлiне байланысты аурулар ею клиникалык топка бвлiнедi. БЬ рiншi топка (бакылау тобы) 48 наукас кiрдi. Бул наукастарра эртYрлi тэсiлдi операциялар колда-нылды жэне дэстYрлi кайта калпына келтiру емi iстелдi. Екiншi топка 47 наукас (зерттеу тобы) жаткызылды да оларра бiздiч жетiлдiрiлген эдiс-пен операция жасалды (2003-2008 жылдар), ав-тордыч куэлИ №20180 07.09.2006 ж. жэне №19782 09.10.2006 ж.
Наукастарды жасына карай бвлу твменп №1 кестеде кврсетшген
Келтiрiлген кестеде екi топта да квбшесе жиi кездесетiн жаракаттар 65-71 жас аралы-рында, олардыч зерттеу тобында 55,3% жэне бакылау тобында 43,8% курайды. Ал 71-75 жас аралырында зерттеу тобында 25,5%, ал бакылау тобында 33,3% курайды, жэне 76 жастан жорары наукастарда зерттеу тобында 19,2 пайыз ал бакылау тобында 22,9 пайызын курайды. Осы квр-
1 кесте.
Ауруларды жасына карай белу
Жасы Аурулардыч тобы Барлыры
Бакылау тобы Зерттеу тобы Абс. %
Абс. % Абс. %
65-70 жас 21 48,8 26 55,3 47 49,5
71-75 жас 16 33,3 12 25,5 28 29,5
76 дан жорары 11 22,9 9 19,2 20 21,0
Барлыры 48 100,0 47 100,0 95 100,0
2 кесте.
Наукастардыч жасы мен оч жэне сол токпан жшПыч nроксимальдi белИыч сынуына карай жiктелуi
Жасы Бакылау тобы Зерттеу тобы Абс. %
оч сол оч Сол
65-70 жас 15 6 18 8 47 49,5
71-75 жас 10 6 8 4 28 39,5
76 дан жорары 7 4 6 3 20 21,0
Барлыры 25 13 28 14 80 100
Топтардыч саны 32 16 32 15
Барлыры 48 47 95 100
сетiлген кестенi корытындылай отырып берiлген топтары наукастардыч жасына карай аздаран айырмашылыктарды керемiз.
Наукастардыч жас ерекшелiктерiне жэне токпан жшк~пч проксимальдi белИыч закымда-нуына байланысты жiктелу 2 кестеде сипат-талран.
Бул кестеде керсетiлген сандарра карай отырып, зерттеу жэне бакылау топтарындары токпан жтк^ч хирургиялык мойныныч закым-дануы кебiнесе оч жак аймары сол жак аймарына ка-раранда екi еседен артык. Пайыздык есеппен оч жак аймары 66,7, ал сол жак аймары 33,3 пайыз болды. 65-70 жас аралырында 48,7 пайызын ку-райды, ал 71-76 жас аралырында 30,0 пайызын курайды жэне 76 жастан жорары 21,2 пайызын курайды. Жорарры кестеде керсеттген зерттеу жэне бакылау тобындары наукастарда оч жак аймарыныч жаракат алуы 25 жэне 28 наукаста кездесп. Ал 65-70 аралырында бул топтарда нау-кастардыч оч жак аймарыныч жаракат алуы жш-лiгi 16 жэне 12, 71-75 жас аралырында 8 жэне 7 наукас, 76 жастан аскан ею топта да кездесу жш-лiгi 5 аурудан куралды. Буныч себебi: адамдар ку-лау барысында жиiрек оч жак колдарын корра-ныш ретiнде ^реп кулайды да жаракат алады.
¥СЫНЫЛРАН ЭД1СТЩ ОРЫНДАЛУЫ
Наукаска операциялык ем Куленкампфф бойынша 2% новокаинмен жансыздандыру аркы-лы жасалды. Алдычры-сырткы ттИ аркылы терi, терi асты клетчаткасы, булшык ет фасциясы, бул-шык еттер ашылады. Токпан жiлiктiч диафизшде сыныктан 3 см темен, бiз аркылы екi тесiк жаса-лады. Бул тесiктердiч аралыры 1 см. Осы теш аркылы теменнен жорары карай П-тэрiздес сым темiр карылады. Сыныктар орынына салынып, сым темiр токпан жiлiктiч басына кондырылады. Иллизаров сымынан Г-тэрiздес сым темiр жаса-лынады, оныч жорарры басы тгекше тYрiнде бо-лады. Токпан жтк^ч диафизiнде орнатылран П-
тэрiздес сым темiрдiч астынан бiз аркылы теш жасалынады. Г-тэрiздес сым темiрдiч тгекше ушы токпан жiлiктiч басына беютшп, теменгi Г-тэрiздес ушы тешке карылады. Г-тэрiздес сым темiрдiч кызмет П-тэрiздес сым темiрдiч орыны-нан тайюынан сактайды. Остесинтез орныкты. Жараныч жумсак тiндерi толык тiгiледi. Наукас раныштык тачрышсыз шырады.
Токпан жшк~пч проксимальдi белiгiнiч сы-нуы кезшде уш тYрлi остеосинтез колданылды олар: Т-тэрiздес пластинамен бекiту, лавсанмен тИп бекiту жэне бiз усынран сым темiрмен бекiту эдiсi.
Остеосинтез тYрлерi 3 кестеде керсетiлген.
3 кесте.
К,олданылрын остеосинтез тYрлерi
Остеосинтез тYрлерi Наукастар саны
Абс. %
Т-тэрiздi пластина жэне винттер мен беюту 34 35,8
Лавсанмен бектп шу 15 15,8
Бiз усынран сым темiрмен беюту эдiсi 46 48,4
Барлыры 95 100
Ауруханара жаткызылран наукастардыч барлырына остеосинтезге керсеткiштер койылды. Токпан жтк^ч проксимальдi белiгiнiч остеосин-тезiне керсетюш ретiнде тураксыз сыныктарды жэне жарыкшакты ырысып сынуларын жаткыз-дык.
Н6ТИЖЕЛЕР1 ЖЭНЕ ТАЛДАУ
Операциялык емдеу барысында наукас-тарды емдеу нэтижелерiне байланысты Yш топка белдiк, олар: жаксы, канараттанарлык жэне ка-нараттанарлыксыз.
4 кестеде ею топтары наукастардыч операциялык емдеуден кейшп нэтижелерi керсеттген.
Медицина и экология, 2009, 4
69
4 кесте.
Наукастардыч операциядан кейшп нэтижелерi
Топтары Бакылау тобы Зерттеу тобы
бдктер Т-тэрiздi пластинка Лавсан ¥сынылран эдк
------^^ Саны, % Нэтижес! ---------- Саны % Саны % Саны %
Жаксы 16 47,0 5 33,3 30 65,2
Канараттанаарлык 12 35,3 8 53,3 14 30,4
Канараттанарлыксыз 6 17,7 2 13,4 2 4,4
Барлыры 34 100,0 15 100,0 46 100,0
Бакылау тобындары токпан CYЙеriнiч хи-рургиялык мойньн Т-тэрiздi пластинкамен беют-кеннен кейiн жаксы нэтижесi 47 пайызды курадь, ал канараттанарлык пайызы 35,3 жэне канарат-танарлыксыз нэтижесi 17,7 пайыз болады. Ал ендi лавсанмен тiгiп беюткеннен кейiн жаксы нэ-тижесi 37,5 пайыз болды да, канараттанарлыксыз нэтижеа 12,5 пайызды курады.
Осы сиякты бiз усынран эдiстi колданранда жаксы нэтижеа 65,2 пайыз болды да канарат-танарлыксыз нэтижесi 4,4 пайызды курады.
Бакылау тобында канараттанарлыксыз тYрлерiне жорарыда айтылып кеткен токпан жЬ лiк басыныч кан тамырларымен коректенушщ бузылыстарына байланысты асептикалык влiет-тенулер, жалран буындардыч пайда болуы жэне эр тYрлi жардайларра байланысты (стафилакок-тар, стрептакоктар) созылмалы остеомиелиттер жатады. Канараттанарлыксыз тобына 7 наукас жаткызылды, оныч 4-де токпан жiлiк басыныч асептикалык влiеттенуi кездестi, ал 2 наукас-тарда жалран буындарыныч пайда болуы кез-дестi. Осы топтары бiр наукаста созылмалы остеомиелит болды.
Зерттеу тобымызда жаксы жардайда 65,2 пайыз наукастарды курайды, ал канараттанарлык жардайда 30,4 пайыз жэне канараттанарлыксыз жардайда 4,4 пайыз наукастарда кездестi. Кврсе-ттген осы сандарды талкылай отырып, жача эдiспен операциялык ем жасалран наукастардыч жаксы нэтижелерiн байкаймыз.
ЭДЕБИЕТТЕР
1. Каплан А. В. Лечение переломов проксимального суставного конца лучевой кости у лиц пожилого и старческого возраста /А. В. Каплан, Лирцман, В. П. Нестеренко //Актуальные вопросы травматологии ортопедии. - 1978. - Вып. 17. - С. 62 - 66.
2. Каплан А. В. Повреждение костей и суставов /А. В. Каплан. - М., Медицина, 1979. - 568 с.
3. Лазарев А. Ф. Биологический наружный остеосинтез на современном этапе /А. Ф. Лазарев, Э. И. Солод //Вест. травматология и ортопедии им. Н. Н. Пирогова. - 2003, №3. - С. 20 - 26.
4. Симон Р. Р. Неотложная ортопедия конечности /Р. Р. Симон, С. Дж. Кенигскнехт. - М., Медицина, 1998. - 624 с.
Поступила 04.12.09
E. A. Baymukanov, G. Saylauly, L. I. Goldberg, V. A. Nasdrotenko, A. I. Zhdanov
THE NEW METHOD OF OSTEOSINTESIS WAS PRESENTED FOR PROXIMAL PART OF HUMOR BONE
The new method of osteosintesis was presented for proximal part of humor bone. It is used for elder persons with osteoporosis. Interporation of treatment dew to 3 years was presented, 47 patients was treated whey was in edge 65-75 years old. Near end later results was good.
Е. А. Баймуканов, Г. Сайлауулы, Л. И. Гольберг, В. А. Наздротенко, А. И. Жданов ЛЕЧЕНИЕ ОПЕРАЦИОННЫМ ПУТЕМ ПЕРЕЛОМА СУСТАВНОГО КОНЦА ЛУЧЕВОЙ КОСТИ У ЛИЦ СТАРЧЕСКОГО ВОЗРАСТА
Предложен новый способ остеосинтеза проксимального отдела плечевой кости у лиц пожилого возраста на фоне остеопороза. Представлен трехлетний опыт лечения этим способом 47 больных, от 65 до 75 лет с хорошими отдаленными результатами.
Ю. С. Краморенко, А. А. Есимова, Э. И. Кадралиева, И.С.Степанова
ПОКАЗАТЕЛИ ЛИПИДЕМИИ
ПРИ СОСУДИСТОЙ ПАТОЛОГИИ ГЛАЗА
Казахский НИИ глазных болезней (Алматы)
Возрастная макулярная дегенерация (ВМД) встречается в 40% случаев среди лиц старше 40 лет и в 58-100% - старше 60 лет [2, 4, 8].
Тяжесть зрительных нарушений при этом заболевании обусловлена центральной и двусторонней локализацией, что приводит к первичной инвалидности в 11% случаев у лиц трудоспособного возраста и в 28% - у пожилых [3].
Как правило, ВМД развивается на фоне генерализованного нарушения церебральной гемодинамики, общих и местных сосудистых заболеваний, приводящих к ухудшению кровоснабжения и трофических процессов в глазу [5]. Важную роль в патогенезе ВМД играет атеросклероз, когда
