Научная статья на тему 'Қарағанды қаласы әйелдерінің түсікке қатынасы бойынша ерекшеліктері'

Қарағанды қаласы әйелдерінің түсікке қатынасы бойынша ерекшеліктері Текст научной статьи по специальности «Фундаментальная медицина»

CC BY
59
13
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
репродуктивті мінез-құлық / репродуктивті денсаулық / жүктілік / түсік / статистикалық ақпарат / reproductive behavior / reproductive health / pregnancy / abortion / statistical information

Аннотация научной статьи по фундаментальной медицине, автор научной работы — М. Ж. Әлиева, Т. С. Сергалиев

Мақалада жас аналардың репродуктивті құрылымы және репродуктивті мінез-құлқының, оның ішінде түсіктің әлеуметтік және медициналық факторлармен байланысы қамтылады. Айтылмыш тақырыпты зерттеудің маңызы жоғары, Қарағанды қ. әйелдерінің репродуктивті мінез-құлықтарында өзгерістер бар екендігі айқындалды. Сонымен қатар, Қарағанды қ. нақты түсік жиілігі зерттелді. Халықаралық ұйымдардың мәліметтеріне сәйкес көп аспектілі ақпараттар, және репродуктивті мінез-құлықтың әртүрлі жақтарының кезеңді мониторингі, түсіктің таралуы, сонымен қатар жеке және ведомствалық жағдайына қарамастан, барлық медициналық мекемелердің есептік толық қатысуымен қамтамасыз етуі негіз болды.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

FEATURES OF ATTITUDES TOWARD ABORTION OF WOMEN OF KARAGANDA

In the article connection between reproductive health and behavior of young mothers, including abortions on a social and medical factor embraced. In connection with the change of reproductive behavior of women and negative relation of young women to abortion importance of this theme is actual. Frequency of abortions was therefore investigated among the women of reproductive age Karaganda. It is established that multi-aspect statistical information is needed to compare with the date of international organizations, and the regular monitoring is important to control the different characteristic of population reproductive behavior, abortion prevalence and the all-inclusive participation in the reporting activity of all medical institutions involved independently of property forms and sectorial membership.

Текст научной работы на тему «Қарағанды қаласы әйелдерінің түсікке қатынасы бойынша ерекшеліктері»

© КОЛЛЕКТИВ АВТОРОВ, 2015 ЭОЖ 610.2:618.39

М. Ж. Элиева, Т. С. Сергалиев

KАРАFАНДЫ КАЛАСЫ ЭЙЕЛДЕР1НЩ ТYСIККЕ КАТЫНАСЫ БОЙЫНША ЕРЕКШЕЛ1КТЕР1

КараFанды мемлекеттiк медицина университет

YКДК кетамдык денсаулык сактау гигиена жэне эпидемиология курсымен кафедрасы

Макалада жас аналардын репродуктивт1 курылымы жэне репродуктивт1 м^ез-кулкынын, онын 1ш1нде тYCiктiн элеуметт1к жэне медициналык факторлармен байланысы камтылады. Айтылмыш такырыпты зерттеуд1к макызы жотары, Караранды к. эйелдерiнiк репродуктивт м^ез-кулыктарында взгерiстер бар екендiгi айкындалды. Сонымен катар, Караранды к. накты тYCiк жиiлiгi зерттелдi. Халыкаралык уйымдардын мэлiметтерiне сэйкес квп аспектiлi акпараттар, жэне репродуктивтi м^ез-кулыктын эртYрлi жактарынык кезендi мониторингi, тYCiктiн таралуы, сонымен катар жеке жэне ведомствалык жардайына карамастан, барлык медициналык мекемелердiн есептк толык катысуымен камтамасыз етуi непз болды.

Клт свздер: репродуктивтi м^ез-кулык, репродуктивтi денсаулык, жYктiлiк, тYCiк, статистикалык акпарат

6йелдердiн репродуктивтi денсаулыFын KорFау мэселесi елдiн мэдени, кэсiби-вндiрiстiк жэне репродуктивт потенциалы ретiнде аса взект болып кала бередi. Кез келген жастаFы эйелдердiн репродуктивтi денсаулык жаFдайы квп жаFдайда онын репродуктивтi мнез-кулкымен аныкталады [1].

Репродуктивтi мЫез-кулкы - бул некелi немесе некеаз баланын тууылуына немесе туылуын болдырмауFа катынасы жэне с эрекеттер жуйеск

6кiнiшке орай, элемнiн барлык елЫде дерлiк бiрнеше жылдардан берi тYCiк туу кврсеткiшiн реттеушi негiзгi эдю болып кала бередi жэне эйелдердщ тYCiк жасау кукы^ы кенеюiнен есептк тенденция байкалуда. ТYCiк жасауFа толь^ымен небэрi элемнiн 6 елiнде Fана тыйым салынFан: Ватикан, Доминикан Республикасы, Мальта, Никарагуа, Сальвадор жэне Чили [2].

Осыпан сэйкес, квршi мемлекет Ресей Федерациясында эрбiр Yшiншi ана влiмiнiн себебiн курушы, 3 млн. туск жасалынады екен. Оперативтi жолмен бала ^ызу квршiлес Ресейде со^ы 5 жылда 20,2% жоFарылаFан, 2002 жылы бул кврсеткiш 1000 туылFандарFа шакканда 154,8 курады, ал 2003 жылы -159,1. Сонымен, эрбiр 6-7^ операция жолымен туылуFа жол бершетЫдИн кврсеттi. Ресей Федерациясында ана жэне перинатальды влiм кврсеткЫнщ твмендеуiне карамастан, онын денгейi экономикасы дамыFан елдерге караFанда 3-3,5 есе жоFары [3].

Статистикалык акпаратка сэйкес, Казакстан Республикасында 2010 жылы 2008 жылмен салыстырFанда тYCiк саны 1000 фертильдi жастаFы эйелге шакканда 28,1-ден 23,0-ге, ал 100 тiрi жэне влi туылFандарFа

шакканда - сэйкеанше 33,9-дан 28,5-ке твмендеген.

КараFанды каласы эйелдермнщ репродуктивтi мЫез-кулкын жэне тYCiк жаFдайын баFалау.

МЭЛ1МЕТТЕР ЖЭНЕ ЗЕРТТЕУ ТЭС1ЛДЕР1

КараFанды каласынын статистикалык Департаментiнен алы^ан мэлiметтер негiзiнде зерттеу жYргiзiлдi.

Арнайы внделген «Эйелдердщ репродуктивтi мЫез-кулкына эсер ететн факторларды» зерттеу Yшiн анонимдi сураунама 42 сурактан турды, онын Ынде 17 сурак элеуметтiк жаFдайын аныктауFа баFытталFан сурактардан, ал 25 сурак медициналык турFысынан, яFни эйелдердщ денсаулык ^йЫ, онын iшiнде репродуктивт денсаулыFын зерттеуге баFытталFан сурактар койылды.

Осы сураунаманын квмегiмен КараFанды каласынын №5 емхана жэне Облыстык перинатальдык орталы^ында тiркелген 15-49 жас аралыFындаFы 150 эйелдер сурас-тырылды.

ЗЕРТТЕУ НЭТИЖЕС1 ЖЭНЕ ТАЛКЫЛАУ

КараFанды каласы - Казакстан Республикасынын вндiрiстiк орталыFы екен белгiлi. КараFанды каласы бойынша туу коэффициентЫщ жоFары кврсеткiшi 25-29 жас аралыFындаFы эйелдердiн (2013 ж. 1000 туFан эйелдерге есептегенде 130,91) Yлесiне тидi. КараFанды каласынын туудын жиынтык коэффициентi 2010 ж. 1,98, сэйкеанше 2013 ж. 2,08 встк Алайда, жасанды тYCiктiн жалпы коэффициентi 2013 жылы 15-49 жастаFы 1000 эйелге есептегенде 26,0, жасанды тYCiктiн жишП 100 туFандарFа есептегенде 38,5 кврсеттк

ОсыFан сэйкес, тYCiкке катынасы бойынша №5 емханада ^ркелген

респонденттердщ 25,3% ^=0,2; m=0,05; t=0,4, катеаз болжам ыктималды^ына >99,9% сэйкес келдi) «иэ» жауабын кeрсеттi, 74,6% (p=0,7; m=0,05; t=1,4, катесiз болжам ыктималдыFына >99,9% сэйкес келдО «жок» нускасын белгiледi. Сэйкеанше, Облыстык перинатальды орталыкта тiркелеген респонденттердщ 34,6% ^=0,35; m=0,055) «иэ» жауабын керсетсе, 65,3% (p=0,6; m=0,06) «жок» нускасын белгiледi.

KaлaмaFaн жYктiлiктен сактануы бойынша екi топта да №5 емханада ^ркелген респонденттердщ басым белИ 50,6% (p=0,6; m=0,06) сактанбаFаны, сэйкеанше облыстык перинатальды; орталыFына да 60% ^=0,0,6; m=0,06) осы улес тэн болды. ек тeменгi кeрсеткiш корFану тэсiлiн 10,6% (p=0,11; m=0,036), келес топ биологиялык кYнтiзбе KOлдaнaтындыFын 6,7% ^=0,07; m=0,03) мэлiмдедi.

Сeйтiп, сурaлFaн эйелдердщ арасында балалы болуFa жи кедергi себептерi бойынша келесi себептер aтaлFaн: бiлiм алу себептерiмен (2%), киын турмыс жaFдaйы (4,7%), ертекп кYнге сенiмсiздiк (8,7%), карьера, жумыс eтiлiнщ, бтктшИнщ темендеп кетуiнен корку (4,0%), жеке жaFдaйынык мэселелерi (11,3%), сондай-ак, жауап бере aлмaFaндaр (69,3%). Алы^ан мэлiметтер эйелдердщ репродуктивтi мнез-кулык Yдерiсiнде материалдык табыстык жэне баска да мэселелернщ макызы бар екенн растайды.

Кeптеген эйелдер отбасында туу кeрсеткiнiк кыскаруын (47,3%) элеуметтiк ортасына экономикалык бaFыныштылыкпен байланыстыратыны байкалды. Солай бола тура, респонденттердщ 16%-ы eз YЙiнiк болмауымен айкындаса, 27% баска жауап нускасын белгiлеген, сонымен бiрге, 4% отбасылык катынасына байланысты сеымаздк жэне жоFaры оку орнында окуына байланысты кeрсетсе, 1,3% респондент отбaсындaFы туу кeрсеткiшiнiк кыскаруын элеуметтiк ортасына экономикалык бaFыныштылыFы жэне eз YЙiнщ болмау себептерiмен байланыстырды. АныктaлFaн мэлiметтер отбaсындaFы туу кeрсеткiшiнiк кыскаруы материальдык жaFдaйымен, eз YЙiнiк болмауымен байланысты екенн дэлелдейдi.

ЖYргiзiлген зерттеу нэтижес бойынша келесiдей корытынды беруге болады:

1. KaрaFaнды каласы бойынша жасанды тYсiктiк жалпы коэффициентi 2013 жылы 15-49 жaстaFы 1000 эйелге есептегенде 26,0, жасанды тYCiктщ жиiлiгi 100 туFaндaрFa

есептегенде 38,5 KepceTTi;

2. Элеуметтк зерттеуде, эйелдердщ тYciккe катынасы бойынша басым бeлiгi бipiншi топ эйелдернде де 76% (p=0,7; m=0,05; t=1,4, катeciз болжам ыктималдыFына >99,9% сэйкес келдО, сонымен катар сэйкес келеа топ эйелдернде де (65,3% (p=0,6; m=0,06) тYCiк жaFдaйы болмаFандыFы расталды;

3. KаламаFан жYктiлiктeн сактануы бойынша ею топта да eдeуip басым бэлiгi (50,6% (p=0,6; m=0,06); 60% (p=0,0,6; m=0,06) cактанбаFандыFы аныкталды;

4. Эйелдердщ арасында балалы болуFа жиi кeдepгi ceбeптepiн респонденттердщ басым белИ (69,3%) жауап нускасын керсетпед^

5. Кептеген эйелдер отбасында туу керсетюнщ кыскаруын (47,3%) элeумeттiк ортасына экономикалык баFыныштылыкпeн байланыстыратыны байкалды.

Осыпан орай, т¥pFындаp арасында каламаFан жYкiтiлiктi болдырмауда жаппай акпараттандыру жэне туу керсеткЫн жоFаpылатуда мемлекет тарапынан материальдык колдауды арттыру кажет.

ЭДЕБИЕТТЕР

1 Фролова О. Г. Основные показатели деятельности акушерско-гинекологической службы и репродуктивного здоровья /О. Г. Фролова, З. З. Токова //Акушерство и гинекология. - 2005. - №1. - С. 3-6.

2 Хамошкина М. В. Репродуктивное поведение и контрацептивный выбор девушек-подростков приморского края //Акушерство и гинекология. - 2005. - №2. - С. 46-49.

3 Demoscope Weekly. - 2011. - 19-31 дек., №491-492. http: // demoscope.ru/ weekly/2011/0491/ barom03.php. - p. 26-28. -16.04.2015.

REFERENCES

1 Frolova O. G. Main indicators of obstetric services and reproductive health /O. G. Frolova, Z. Z. Tokova //Obstetrics and gynecology. -2005. - №1. - P. 3-6.

2 Hamoshkina M. V. Reproductive and contraceptive choice of adolescent girls of Primorsk Territory //Obstetrics and Gynecology. - 2005. -№2. - P. 46-49.

3 Demoscope Weekly. - 2011 - 19-31 of Dec., №491-492. http: // demoscope.ru/ weekly/2011/0491/ barom03.php. - P. 26-28. -16.04.2015.

Поступила 23.04.2015 г.

Медицина и экология, 2015, 2

29

M. Zh. Aliyeva, T. S. Sergaliev

FEATURES OF ATTITUDES TOWARD ABORTION OF WOMEN OF KARAGANDA

In the article connection between reproductive health and behavior of young mothers, including abortions on a social and medical factor embraced. In connection with the change of reproductive behavior of women and negative relation of young women to abortion importance of this theme is actual. Frequency of abortions was therefore investigated among the women of reproductive age Karaganda.

It is established that multi-aspect statistical information is needed to compare with the date of international organizations, and the regular monitoring is important to control the different characteristic of population reproductive behavior, abortion prevalence and the all-inclusive participation in the reporting activity of all medical institutions involved independently of property forms and sectorial membership.

Key words: reproductive behavior, reproductive health, pregnancy, abortion, statistical information.

М. Ж. Алиева, Т С. Сергалиев

ОСОБЕННОСТИ ОТНОШЕНИЯ К АБОРТУ ЖЕНЩИН Г. КАРАГАНДЫ

Авторами статьи проанализирована связь между репродуктивным здоровьем и поведением молодых матерей, в том числе рассмотрен такой социальный фактор, как медицинский аборт. Тема статьи очень актуальна в связи с изменением репродуктивного поведения женщин и негативным отношением молодых женщин к аборту, поэтому исследовалась частота абортов среди женщин репродуктивного возраста г. Караганда.

Выявлена необходимость в многоаспектной информации, сопоставимой с данными международных организаций, и периодический мониторинг различных сторон репродуктивного поведения населения, распространенности абортов, в том числе с обеспечением полноты участия в отчетной деятельности всех медицинских учреждений, осуществляющих эту деятельность, независимо от формы собственности и ведомственной принадлежности.

Ключевые слова: репродуктивное поведение, репродуктивное здоровье, беременность, аборты, статистическая информация

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.