Научная статья на тему 'АНТУАН ДЕ СЕНТ ЭКЗЮПЕРИ “КИЧКИНА ШАҲЗОДА” АСАРИ – МАЖОЗИЙ ЭРТАК'

АНТУАН ДЕ СЕНТ ЭКЗЮПЕРИ “КИЧКИНА ШАҲЗОДА” АСАРИ – МАЖОЗИЙ ЭРТАК Текст научной статьи по специальности «Искусствоведение»

91
13
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Антуан де Сент Экзюпери / француз адабиѐти / таҳлил / мажаз / эртак / қисса / руҳият / катарсис / Antoine de Saint-Exupéry / French literature / analysis / metaphor / fairy tale / story / psyche / catharsis

Аннотация научной статьи по искусствоведению, автор научной работы — Маҳбуба Фирдавсиевна Аширова, Лайло Фирдавсиевна Хасанова

Ушбу мақолада француз адабиѐти вакили Антуан де Сент Экзюперининг “Кичкина шаҳзода” асари таҳлил қилинган. Асардаги жамият муаммоларнинг бола нигоҳи билан акс эттирилган эса-да, унинг талқини барча замонлар учун аҳамиятини бирдек сақлайдиган масалаларнинг ѐритилиши билан алоҳида ўрин топган. Асар шу нуқтаи назардан таҳлил қилинади.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ANTOINE DE SAINT EXUPÉRY "THE LITTLE PRINCE" ALLERGIC FAIRY TALE

This article analyzes the work of Antoine de Saint-Exupéry, representative of French literature, "The Little Prince." Although society in the work reflects problems in the eyes of the child, a special place in its interpretation is occupied by the coverage of issues that remain unchanged at all times. The work is analyzed in this context.

Текст научной работы на тему «АНТУАН ДЕ СЕНТ ЭКЗЮПЕРИ “КИЧКИНА ШАҲЗОДА” АСАРИ – МАЖОЗИЙ ЭРТАК»

АНТУАН ДЕ СЕНТ ЭКЗЮПЕРИ "КИЧКИНА ШАХ^ЗОДА" АСАРИ -

МАЖОЗИЙ ЭРТАК

Ма^буба Фирдавсиевна Аширова

Узбекистан давлат жисмоний тарбия ва спорт университети укитувчиси

Ушбу маколада француз адабиёти вакили Антуан де Сент Экзюперининг "Кичкина шахзода" асари тахлил килинган. Асардаги жамият муаммоларнинг бола нигохи билан акс эттирилган эса-да, унинг талкини барча замонлар учун ахамиятини бирдек саклайдиган масалаларнинг ёритилиши билан алохида урин топган. Асар шу нуктаи назардан тахлил килинади.

Калит сузлар: Антуан де Сент Экзюпери, француз адабиёти, тахлил, мажаз, эртак, кисса, рухият, катарсис.

ANTOINE DE SAINT EXUPÉRY "THE LITTLE PRINCE" - ALLERGIC

FAIRY TALE

This article analyzes the work of Antoine de Saint-Exupéry, representative of French literature, "The Little Prince." Although society in the work reflects problems in the eyes of the child, a special place in its interpretation is occupied by the coverage of issues that remain unchanged at all times. The work is analyzed in this context.

Keywords: Antoine de Saint-Exupéry, French literature, analysis, metaphor, fairy tale, story, psyche, catharsis

ХХ аср француз адабиётининг ёркин вакилларидан бири Антуан де Сент Экзюпери дунё адабиётига катта хисса кушган ёзувчи сифатида эътироф этилади. Экзюпери "Кичкина шахзода "асаридан ташкари жахон адабиётига яна жуда куплаб нодир асарлар такдим

Лайло Фирдавсиевна Хасанова

Чирчик давлат педагогика институти укитувчиси

АННОТАЦИЯ

ABSTRACT

КИРИШ

этди. Шундай булса-да унинг "Кичкина шахзодаси" дунё

March, 2022

адабиёт ихлосландларининг ёш-карисига бирдек манзур булган асар сифатида алохида урин топди.

Бир пайтлар бола булган булган ёш Леон Вертга баFишланган ушбу китоб бир нафасда укишли, соф ва самимий туЙFулар тараннумига баFишланади.

Болаликнинг хар кандай мантиксиз манфаатлар ва бекорчи туЙFуларидан холи булган рухий оламига саёхат килар экансиз, катталарнинг килаётган бематник ва охири булмаган ишлари, сохталикка йуFрилган амаллари накадар уринсиз эканлигига амин булиб булиб борасиз...

АДАБИЁТЛАР ТАХЛИЛИ ВА МЕТОДОЛОГИЯ

Гётенинг "Ёш Вертернинг изтироблари" асарида "Мен бу дунёда мен бир дарбадарман, сизлар мендан ортикмисизлар?.." деган фикрини ушбу асарда яна бир бор таъкидини куришимиз мумкин. Буни хар сайёрага ташрифи асносида ифода этади. Буларнинг хар бири мажозий мазмунни узида жо килади. Бу дунёнинг "дардлари" накадар маFЗи пуч эканлигига амин буласиз.

НАТИЖАЛАР

Кичкина шахзоданинг хар бир сайёрага саёхатини алохида тадкик этиш ва хулосалар бериш мумкин. Х,ар бир сайёра алохида тоифа инсонларини таърифини келтиришида хам муайян максад ётади. Зеро, бу тоифаларнинг хар бири жамиятга бирор фойдаси тегмайдаган кимсаларни типик образи сифатида майдонга келади.

Кичкина шахзода кичик сайёраларни кезиб юрар экан, унга энг якин булган сайёрада ипак-шохи либосларга бурканганча кирол яшаши баён килинади, шох-ку яшайди-я, аммо бу ерда бирор фукаро йук. Хукмрон бору, буйсунувчиси йук. Шу уринда Экзюпери жуда гузал хикматни келтиради.

Узингни тергаш, суд килиб хукм чикариш узгаларни суд килишдан кура минг карра кийинрок. Агар узингни туFри суд кила олсанг, демак, чиндан хам донишмандсан...

"Кичкина шахзода"дан олинган ушбу иктибос инсонни катарсис холатига олиб борувчи машъал вазифасини бажаради, зеро, табиатимиздаги нафс деган тушунча барча нарсадан хам кура бизни купрок назорат киладиган, буйсунмайдиган катта куч саналади. Уни енгиш инсониятнинг энг катта жасорати сифатида бахоланади. Хдзрат Навоий хам бу хакида:

March, 2022

783

Беша шерин гар забун килсанг шижоъатдин эмас, Нафс итин килсанг забун, оламда йук сендек шужоъ.

дея таъкидлаб утади.

Экзюпери эса буни жуда содда ва халкчил шаклда баён этади.

Кейинги астероиддда шухратпараст яшаши ва у хар доим мактовга мухтожлигии каламга олинади ва кичикина шахзода буни жуда ха зерикарли иш сифатида бахо беради.

К,айсидир сайёрада ёстикдай китоб ёзувчи олим яшайди. Чол дея таъриф берилишида хам маъно бор, бутун умрини шу ишга баFишлаган типик образнинг сиймоси сифатида намоён булади. Аммо энг кизик томони географ олим сифатида китоб ёзувчи бу олим хеч каерга бормаган, хаммасини сайёхларнинг OFЗидан эшитган холда иктобга киритади. Уйлаб каралса, география амалий фан сифатида олимдан сайёFатлар, экспедициялар талаб киладиган соFа ва бусиз бирор бир хулоса бериш жуда мушкул. Шу тарзда ёстикдай китобларнинг ёзилиши оркали илм-фаннинг "ахволи" баён килинади.

Бу каби тасвирларниг барчаси хам мажозий булиб, булар уша давр жамият хакидаги хикоялар дейиш мумкин.

Шунингдек, кичкина шахзоданинг сайёрасида баобаб усиб чикиш хавфи борлиги, уни вактида аникланмаса, бутун сайёрани босиб олиши мумкинлигидан хавотири борлиги айтилади. Мажозан, баобаб ёмонликлар уруги унинг ёйилиши бутун сайёрани барбод килиши, нест-нобуд килиш мумкинлиги айтилади. Бизнинг хаётимизда хам шундай биргина ёмонлик уруFи бутун жамоанинг орасини бузиши мумкин.

МУХОКАМА

Рухингда кечаётган англамсиз хислар баъзан олис манзилларга элтади, унда сен узингни, узлигингни ва албатта, узагингни топишинг мумкин. Буни топа олиш эса жуда катта бахт...

Асрлар буйи инсоният узини излайди, баъзан маънавий оламни кезади баъзан моддият ора саросар булади, энг ёмони аросатда колганлар... гуё куршапалакдек узининг кайси кавмдан эканлигини билолмай халак... йулини йукотган одамгина бу хаётда зерикишни бошлайди. Зерикиш эса уни мукаррар улим сари етаклайди.

March, 2022

784

ХУЛОСА

Кичкина шахзодада хар бир жумлани фалсафий тахлил килиш мумкин. Керакли хулосаларга келиш мумкин, энг асосийси, бу дунёда максадни аник куйиш. БеFараз сева олиш ва унга содик колиш... шугина бахтимизга кафил булаолади, дустлардан якинлардан куп нарса кутмаслик ва рухни калбни тоза килиш... Факат болаларгина бунга эриша олади, инсон жамиятга кирган сари, ёши улFайган сайин, билганлари ортгани сари мохиятдан узоклашиб боради..

REFERENCES

1. Antuan de Sent Ekzyuperi (2021) Kichkina shahzoda; Istehkom; Hkmatlar. - Toshkent: Yangi asr avlodi. 136-bet;

2. Навоий Алишер (1987) Мукаммал асарлар туплами: 20 томлик. 1-том. Бадойиъ ул бидоя. Т.: "Фан". 724 бет.

3. Улугбек Хдмдам (2003). Бадиий тафаккур тадрижи. -Т.: «Янги аср авлоди».

4. Улугбек Хдмдам (2007). Янгиланиш эхтиёжи. -Т.: "Янги аср авлоди",.

5. ^ахрамонов (2009). Адабий танкид: янгиланиш жараёнлари. Узбекистон Миллий кутубхонаси.

6. Норматов У. (2005). Тафаккур ёгдуси. -Т.: "Фикр-медиа".

7. Расулов А. (2006). Тахлил, талкин, бахо. -Т.: "Фан",.

8. Саримсоков Б. (2005). Бадиийлик асослари ва мезонлари. - Андижон. "Х,аёт".

9. Йулдошев Ёник суз (2006). -Т.: "Янги аср авлоди", -548 б.

10. Йулдошев Юсупов Ж. (2008). Бадиий тахлил асослари. -Урганч: УрДУ нашриёти.

11. Хасанова Лайло Фирдавсиевна (2021). Хоразмийнинг "Мухаббатнома"си бадияти / "Pedagogik ta'lim klasteri: muammo va yechimlar" xalqaro ilmiy-amaliy anjuman

12. Хасанова Лайло Фирдавсиевна (2021). Some comments on the etymology of the word "It" (dog) // Экономика и социум" №7(86) 2021, 574-576 бетлар

13. Хасанова Лайло Фирдавсиевна (2021). "Окчарлок Ливингстон" асарида тарикат макомлари талкини // Academic research in educational sciences, Volume 2, Issue 3, 325-329-бетлар

14. Хасанова Лайло Фирдавсиевна (2021). Interpretation of dog image in Badoe'u-l-bidoya // Mental Enlightenment Scientific-Methodological Journal, Volume 2021, Issue 4, 8-1-2021

15. Хасанова Лайло Фирдавсиевна (2021). The importance of art in depicting the image of a dog (on the example of navoi's lyrics) / "Тилни укитиш ва ургатишда XXI аср куникмалари" халкаро анжуман.

March, 2022

785

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.