Научная статья на тему 'АНОР ЎСИМЛИГИНИНГ ҲАЛҚ ТАБОБАТИДА ТУРЛИ КАСАЛЛИКЛАРНИ ДАВОЛАШДА ҚЎЛЛАНИЛИШИ'

АНОР ЎСИМЛИГИНИНГ ҲАЛҚ ТАБОБАТИДА ТУРЛИ КАСАЛЛИКЛАРНИ ДАВОЛАШДА ҚЎЛЛАНИЛИШИ Текст научной статьи по специальности «Науки о Земле и смежные экологические науки»

CC BY
153
14
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
анор / диарея / дизентерия / гипотензив / антиспазмолитик ва антигелминт фаоллик. / pomegranate / diarrhea / dysentery / hypotensive / antispasmodic and anthelmintic action.

Аннотация научной статьи по наукам о Земле и смежным экологическим наукам, автор научной работы — Саминов, Ҳусниддин Нўмонжон Ўғли, Назаров, Отабек Мамадалиевич

Мақолада анор ўсимлигининг турли қисмларини дунёдаги бир неча давлатлари халқ табобатида турли касалликларни даволашда фойдали хусусиятлари ҳақида маълумот келтирилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по наукам о Земле и смежным экологическим наукам , автор научной работы — Саминов, Ҳусниддин Нўмонжон Ўғли, Назаров, Отабек Мамадалиевич

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

USE OF POMEGRANATE IN FOLK MEDICINE FOR TREATMENT OF DIFFERENT DISEASES

The article provides information on the beneficial properties of different parts of the pomegranate plant in the treatment of various diseases in folk medicine in a number of countries around the world.

Текст научной работы на тему «АНОР ЎСИМЛИГИНИНГ ҲАЛҚ ТАБОБАТИДА ТУРЛИ КАСАЛЛИКЛАРНИ ДАВОЛАШДА ҚЎЛЛАНИЛИШИ»

Oriental Renaissance: Innovative, p VOLUME 2 | ISSUE 4/2

educational, natural and social sciences ISSN 2181-1784

Scientific Journal Impact Factor Q SJIF 2022: 5.947

Advanced Sciences Index Factor ASI Factor = 1.7

АНОР УСИМЛИГИНИНГ ХДЩ ТАБОБАТИДА ТУРЛИ КАСАЛЛИКЛАРНИ ДАВОЛАШДА КУЛЛАНИЛИШИ

Саминов Хусниддин Нумонжон уFли

Фаргона давлат университети укитувчиси Назаров Отабек Мамадалиевич

Фаргона давлат университети доценти

АННОТАЦИЯ

Мацолада анор усимлигининг турли цисмларини дунёдаги бир неча давлатлари халц табобатида турли касалликларни даволашда фойдали хусусиятлари уацида маълумот келтирилган.

Калит сузлар: анор; диарея; дизентерия; гипотензив, антиспазмолитик ва антигелминт фаоллик.

АННОТАЦИЯ

В статье представлена информация о полезных свойствах разных частей растения граната при лечении различных заболеваний в народной медицине ряда стран мира.

Ключевые слова: гранат; диарея; дизентерия; гипотензивное, спазмолитическое и антигельминтное действие.

ABSTRACT

The article provides information on the beneficial properties of different parts of the pomegranate plant in the treatment of various diseases in folk medicine in a number of countries around the world.

Key words: pomegranate; diarrhea; dysentery; hypotensive, antispasmodic and anthelmintic action.

КИРИШ

Aнор(Punica granatum L.) бутаси ёки дарахти Lythraceae оиласига мансуб куп йиллик усимликдир. Бугунги кунда анор дунёнинг аксарият минтакаларида, жумладан УртаОсиё, Кавказ, Шимолийва тропик Африка, Эрон, Марказий ва Жанубий Шаркий Осиё х,амда Урта ер денгизи мамалакатларида етиштирилади[1]. Анор иктисодий жихдтдан мухдм усимлик булиб, цивилизация пайдо булганидан бери инсоният томонидан ишлатиб келинган.

Турли маданиятлар ва мифологияларда анорнинг куп киррали

ишлатилишини очиб берадиган жуда куп далиллар мавжуд. Анорни хом мева

сифатида ишлатишдан ташкари, у кадим замонлардан бери шифобахш восита

сифатида ишлатилган. Анор Гиппократ, Плиний, Соран ва Диоскоридлар

180

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

О

R

VOLUME 2 | ISSUE 4/2 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

томонидан кадимги адабиётларда хам энг мухим доривор восита сифатида уз урнини топган. Анор соглик учун фойдали булган улкан салохияти туфайли "супермахсулот" унвонига сазовор булган. Бу хусусиятлар шунчалик ажойибки, анорнинг бош;а усимликлар билан бирга пребиотик фойдаланиш буйича якинда олиб борилган тадкикотлари анорнинг "ёшлик эликсири" эканлиги хакидаги хабарларга олиб келди[2,3]. Фойдали булишига карамай, анор асосан эътибордан четда колган ва тулик фойдаланилмаган усимлик булиб колган. Бирок, хозирда анорнинг шифобахш хусусиятлари жуда куплаб тадкикотлар ёрдамида урганилмокда.

МУХ,ОКАМА ВА НАТИЖАЛАР

Анор усимлигининг мева, пустлоги, уруги ва барги каби турли кисмлари шифобахш хусусиятлари Х,индистон мукобил тиббиёт тизими Аюрведада кенг келтирилган. Усимлик кислоталилик ортганда, ловуллаш хисси, томок ва аёлларнинг репродуктив муаммолари хамда бошка касалликларда самарали эканлиги таъкидлаб утилган. Бундан ташкари, у конни тозалаш, буриштиручи, гемостатик ва диабетга карши восита сифатида ишлатилади. Х,инд шифокорлари диспепсияга карши баъзи дори-дармонларда меваларининг янги шарбатини совитувчи ва музлатувчи аралашмаларининг таркибий кисми сифатида ишлатишади. Шунингдек, улар меванинг пустлоги ва гуллари чиннигули, долчин, кориандр, калампир ва бошкаларни ароматик моддалари билан биргаликда диареяда ичакни буриштирувчи восита сифатида фойдаланадилар. Уруглари ошкозон, этли кисми эса юрак ва ошкозон касалликларида ишлатилади. Араблар усимликнинг энг буриштирувчи кисми сифатида илдиз пустлогини тасмасимон чувалчангларга карши мукаммал узига хос хусусияти сифатида тавсия килинади; 60 грамм янги пустлоги ярим литр сувга солиниб хажми туртдан уч кисми колгунча кайнатилиши натижасида кайнатма олинади. Шу кайнатма совитилгандан сунг, тулик колмагунга кадар, хар ярим соатда 60 мл дан ичиш мумкин. Бу доза баъзан кунгилни бехузур килади, лекин камдан-кам холлардагина куртни йук кила олмайди хамда тез орада утиб кетади. Анор кобиги кукнори ва ароматик усимликлар каторига кирувчи калампирмунчок билан биргаликда сурункали дизентерия хамда диарея учун фойдали дори хисобланади. Пустлогининг кайнатмаси кейинги сурги хусусиятга эга антигелминт восита сифатида ишлатилди. Таркибида танин борлиги сабабли, пустлоги, барглари, пишмаган мевалари ва мева кобигининг экстрактлари диарея, дизентерия ва кон кетишни тухтатиш учун

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

О

R

VOLUME 2 | ISSUE 4/2 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

буриштирувчи восита сифатида берилган. Куритилган ва майдаланган гул куртаклари бронхит учун восита сифатида ишлатилади. Мексикада огиз бушлиги ва томок яллигланишини енгиллаштириш учун гулларининг кайнатмаси чайкалади. Барглари, уруглари, илдизлари ва пустлоги биотажрибаларда гипотензив, антиспазмолитик ва антигелминт фаолликни курсатган. Поя ва илдизларнинг куритилган пустлоги узок вактлардан бери антигелминт восита сифатида ишлатиб келинган. Пустлоги ва мевалари бошка препаратлар билан биргаликда илон чакишини ва пустлоги чаён чакиши даволаш учун хам ишлатилади[4].

Хитой ва Малаяда куритилган мева пустлоги буриштирувчи, айникса тасмасимон куртлари учун антигелминт восита хдсобланади.

ХУЛОСА

Жанубий Африка Республикасида истикомат килувчи европаликлар мевасининг пустлоги ва илдизидан шифобахш восита сифатида фойдаланганлар. Меваларининг куритилган пустлогининг кайнатмаси ошкозон огриги ва дизентерия учун ичилади, дамламаси эса йугон ичак яллигланишида кулланилади. Майдаланган мева ва пустлоги хамда гуруч унидан тайёрланган дамламаси диаррея ва дизентерияда хамда антигелминт восита сифатида ишлатилади. Пустлоги ва илдизлари дамламаси лейкорея учун инъекция сифатида ишлатилган. Трансваалда(ЖАР) майдаланган мева пустлоги дизентерияни даволаш учун ишлатилади ва унинг кайнатмаси антигелминт сифатида берилади. Илдизнинг кайнатмаси болаларда лентасимон куртларни йукотиш учун ишлатилади.

REFERENCES

1. Morton,J.F."Pomegranate, Punica granatum L". Fruits of Warm Climates. Purdue New Crops Profile.1987. pp. 352-5.

2. Penalver-Mellado, M., Lopez-Mas, J.A., Streitenberger, S.A., Martinez-Ortiz, P.,2011. Use of plant extracts as prebiotics, compostions and foods containing such extracts. Patent Number: W02011036316.

3. Cohen, T., 2011. Pomegranate helps fight heart disease, relieves stress and improves sex life - now it's nature's elixir of youth, claims study, Mail online: http://www.dailymail.co.uk/news/article-2060163/Pomegranate-prevents-heart-disease-improves-sex-life-elixir-youth.html

4. Medicinal plants in the South Pacific. Manila, World Health Organization Regional Office for the Western Pacific, (1998) (WHO Regional Publications, Western Pacific Series, No. 19).

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.