Научная статья на тему 'АНАЛИЗ И УРАВНЕНИЕ СЛОВ НА АНГЛИЙСКОМ И ТАДЖИКСКОМ ЯЗЫКЕ (НА ПРИМЕРЕ "СТАРИК И МОРЕ") ЭРНЕСТА ХЕМИНГУЭЯ'

АНАЛИЗ И УРАВНЕНИЕ СЛОВ НА АНГЛИЙСКОМ И ТАДЖИКСКОМ ЯЗЫКЕ (НА ПРИМЕРЕ "СТАРИК И МОРЕ") ЭРНЕСТА ХЕМИНГУЭЯ Текст научной статьи по специальности «Языкознание и литературоведение»

CC BY
113
15
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ЭКВИВАЛЕНТНОСТЬ СЛОВ / СТИЛИСТИЧЕСКИЙ ИНСТРУМЕНТ / РАВНОЦЕННЫЙ ОБЪЕКТ / ЕГО АНАЛИЗ И ДИЗАЙН / ТЕМЫ И ГРУППЫ / СТРУКТУРНЫЙ ТИП

Аннотация научной статьи по языкознанию и литературоведению, автор научной работы — Мустафоева Музаяна Рахматбоевна

Следует отметить, что понятие «эквивалентность» в процессе перевода означает равенство слов по концепции, содержанию, структуре, функции и стилю, которые имеют одинаковое содержание как в исходном тексте, так и в переведенном произведении.Термин «эквивалентность» относится к общей концепции равных единиц языка и речи. Термин «безупречный перевод» в широком смысле является синонимом «хорошего перевода» и обеспечивает полное межъязыковое общение в точном контексте. Например, термины «эквивалентность» и «полнота» в некоторых отношениях различаются, значение «полнота» относится к соответствию исходного текста переведенной работе, а «эквивалентность» относится к соответствию переведенного текста требованиям. исходного текста.В «Старике и море» Э. Можно заметить эквивалентность Хемингуэя некоторых слов. Эквивалентность слов в процессе перевода заметна практически во всех типах предложений, так как практически все понятия английских предложений правильно и полностью переданы и нашли свои эквиваленты в таджикском языке. Однако следует отметить, что в некоторых случаях в результате перевода «то, что действительно есть в исходном тексте, не передается, но высказывается заключение переводчика, который был непосредственным участником процесса перевода». .Следовательно, в зависимости от требований исходного текста, полная единица, имеющая эквивалент, эквивалентна тексту на таджикском языке, то есть переведенному тексту, и по содержанию, структуре и семантике (значению) практически идентичны выражения.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ANALYSIS AND EQUILIBRIUM WORDS IN ENGLISH AND TAJIK LANGUAGES(ON THE EXAMPLE OF "THE OLD MAN AND THE SEA") ERNEST HEMINGWAY

It should be noted that the concept of «equivalence» in the translation process means the equality of words in concept, content, structure, function and style, which have the same content both in the original text and in the translated work.The term «equivalence» refers to the general concept of equal units of language and speech. The term «flawless translation» is broadly synonymous with «good translation» and ensures complete inter-lingual communication in a precise context. For example, the terms “equivalence” and “completeness” differ in some respects, the meaning “completeness” refers to the conformity of the original text to the translated work, and “equivalence” refers to the compliance of the translated text with the requirements. source text.In «The Old Man and the Sea» E. You can see Hemingway's equivalence of some words. The equivalence of words in the translation process is noticeable in almost all types of sentences, since almost all concepts of English sentences are correctly and completely conveyed and found their equivalents in the Tajik language. However, it should be noted that in some cases, as a result of translation, «what really is in the original text is not transmitted, but the conclusion of the translator, who was a direct participant in the translation process, is expressed.» ...Consequently, depending on the requirements of the source text, a full unit that has an equivalent is equivalent to the text in the Tajik language, that is, the translated text, and expressions are almost identical in content, structure and semantics (meaning).

Текст научной работы на тему «АНАЛИЗ И УРАВНЕНИЕ СЛОВ НА АНГЛИЙСКОМ И ТАДЖИКСКОМ ЯЗЫКЕ (НА ПРИМЕРЕ "СТАРИК И МОРЕ") ЭРНЕСТА ХЕМИНГУЭЯ»

evolve over time and the development ofany sport. The language of the new sports terminology depends on the country in which the sport originated and became famous. The form of sports terminology dates back to ancient times.

Keywords: term, word, abbreviation, sport, language.

Сведение об авторе:

Аттоев Фаридун Шарифович - докторант 1 курса общиеуниверситетской кафедры английского языка Таджикского национального университета Тел: (+992) 982222321 Email: attoev.faridun@gmail.com

About the autor:

Attoev Faridun Sharifovich - 1st year doctoral student at the General University Department of English, Tajik National University Tel: (+992) 982222321 E-mail: attoev.faridun@gmail.com

УДК, 802.0+809.155.0

ТАХДИЛ ВА МУОДИЛНОКИИ КАЛИМАХО ДАР ЗАБОНИ АНГЛИСЙ ВА ТОЧДКЙ дАР МИСОЛИ АСАРИ «ПИРАМАРД ВА БАХР» - И ЭРНЕСТ ХЕМИНГВЕЙ

Мустафоева М.Р.

Донишкадаи давлатии забонхои Тоцикистон ба номи С. Улугзода

Истилохи «муодилнокй» мафхуми умумии ба хам баробари вохидхои забон ва нуткро ифода мекунад. Исгилохи «тарчумаи макаммал» ба мафхуми васеъ синоними «тарчумаи хуб» буда, робитаи пурраи байнизабониро дар шароитхои аник таъмин менамояд. Масалан, мафхумхои «муодилнокй» ва «мукаммадй» ба акидаи бархе аз онхо мафхумхои гуногунанд, яъне «мукаммалй» -мутобикати матни асл ба асари тарчумашударо ифода карда, «муодилнокй» -мутобикати матни тарчумашуда ба талаботхои матни асл мебошад [9, с.67].

Муодилнокии калимахо гуфта, баробарарзишии баъзе унсурхои грамматикии забонро меноманд, ки дар хама холат вучуд дошта наметавонанд. Дар тамоми забонхои руи дунё ягон вохиде вучуд надорад, ки арзиши баробар дошта бошад.

Аз ин ру, барои ягон унсури забон дар раванди муодилнокии тарчума ба дигар унсур бештар нисбат дода мешавад, ки ин хам дар навбати худ гуногун аст. Масалан, дар илми тарчумашиносй мафхумхои «муодил», «мукаммал» ва «айният» вучуд доранд, ки хамаи онхо дар навбати худ маънои гуногунро ифода мекунанд: тахти мафхумхои «муодилнокй» - баробарарзишии калимахо, «мукаммал» - кисман пуррагии калимахо ва «айният» -мутобикати пурраи калимахоро мефахманд.

Ба акидаи В.Н. Комисаров мафхумхои «муодилнокй» ва «мукаммалй» ба хам алокаманданд [3, с.45].

Истилохи «муодилнокй» мафхуми умумии ба хам баробари вохидхои забон ва нуткро ифода мекунад. Истилохи «тарчумаи макаммал» ба мафхуми васеъ синоними «тарчумаи хуб» буда, робитаи пурраи байнизабониро дар шароитхои аник таъмин менамояд [7, с.45].

А.Д. Швейтсер мафхумхои «муодилнокй» ва «мукаммадй» -ро аз хам чудо мекунад. Ба акидаи вай, «мукаммалй» -мутобикати матни асл ба асари тарчумашударо ифода карда, «муодилнокй» -мутобикати матни тарчумашуда ба талаботхои матни асл мебошад [11, с.7].

Аз ин гуфтахо бармеояд, ки «мукаммалй» ба раванди тарчума ва «муодилнокй» ба натичаи тарчума дохил мешаванд, яъне мукаммалй ва муодилнокй метвонанд дар асари тарчумашуда гуногун ифода ёбанд.

Аслан, тахти мафхуми «муодилнокй» дар раванди тарчума баробарарзишии калимахо аз чихати мафхум, мундарича, сохтор, вазифа ва услуб фахмида мешавад, ки дар матни асл ва асари тарчумашуда мухтавои якхела доранд.

Чй тавре ки кайд карда гузаштем, тахти мафхуми «муодилнокй» дар раванди тарчума баробарарзишии калимахо аз чихати мафхум, мундарича, сохтор, вазифа ва услуб фахмида мешавад, ки дар матни асл ва асари тарчумашуда мухтавои якхела доранд.

Повести «Пирамард ва бахр» на факат барои Эрнест Х,емингвей (21.07.1899 - 02.07.1961), балки барои тамоми адабиёти амрикой як повести калидй ва намунавй мебошад ва омузиши муодилнокии калимахои он дар забонхои точикй ва англисй ахамияти илмию амалй дорад.

Баробарарзишии калимахо дар раванди тарчума кариб дар хамаи намуди матнхо ба чашм мерасанд.

Масалан: "I know it," the boy said. "I'll be right back. Have another coffee. We have credit here" [7, с.

30].

Тарчума: - Медонам, - гуфт писарак. - Ман хамин замон бармегардам. Ту як кахваи дигар гир. Ин чо ба мо насия медиханд [7, с.31].

Дар чумлахои мазкури забонхои англисй ва точикй муодилнокии калимахоро мушохида кардан мумкин аст, чунки кариб хамаи мафхумх,ои чумлахои англисй дуруст ва пурра интикол ёфта, дар забони точикй муодилхои худро пайдо кардаанд.

Дар натичаи тарчумаи шифохй холатх,оеро вохурдан мумкин асг, ки "он чизе ки дар хакикат дар матни асл вучуд дорад, интикол дода намешавад, балки хулосаи тарчумон, ки чун иштирокчии бевоситаи раванди тарчума буд, гуфта мешавад " [2, с.18].

If sharks come, God pit him and me [7, с.88].

Тарчума: - Нахангхд ки хамла карданд, Худо ба ман рахм мекунаду ба у хам [7, с. 89].

Дар ин чумла калимаи come муодили дурусти худро дар асари тарчумашуда наёфта, хамчун калимаи щмла карданд интщол ёфтааст, аммо мазмуни онро аз матни асл хамин тавр маънидод кунем хато намекунем, чунки мафхуми аслии калимаи мазкур омаданд тарчума карда мешавад. Вай аз чихати сохтор кисман мутобикат накарда, мафхум ва вазифаи худро дар асари тарчумашуда пурра инъикос намудааст.

Аз ин ру, хангоми на танх,о тарчумаи шифохй, балки дар тарчумаи хаттй низ бояд хамаи меъёрхои матни асл ба асари тарчумашуда аз чихати сохтор, маъно ва вазифа ба хам мутобикат намоянд ва В.Н.Комисаров инро мазмуни умумй (ё тобишхои маъноии наздик)-и матни асл ва тарчумаи истилохи «муодилнокии тарчума» номид, ки дар натичаи тарчума кисми мазмуни матни асл нигох дошта шуда, намуди сатхи муодилнокии тарчумаро муайян мекунад.

But God knows he has had enough chances to learn [7, с. 110].

Тарчума: - Аммо Худо шохид, ки худаш хам метавонист ёд бигирад [7, с.111].

Чумлахои боло пурра ба хам мутобикат намуда, танхо ибораи enough chances дар асари тарчумашуда муодили худро наёфтааст. Аз ин бармеояд, ки чумлаи мазкур ба таври мукаммал тарчума шуда, дар матни тарчумашуда кисман пуррагии калимахо мушохида карда мешавад, яъне мафхуми матни асл аз чихдти мазмун ба матни тарчумашуда мутобикат мекунад.

Тахлили чумлахои боло нишон доданд, ки хангоми интиколи матни бадей мукаммалй ва муодилнокй мушохида карда мешавад.

"I could not fail myself and die on a fish like this. Now that I have him coming so beautifully, God help me endure. I'll say a hundred Our Fathers and a hundred Hail Marys. But I cannot say them now" [7, с. 114].

Тарчума: - Худо кунад, ман сустй кунаму аз дасти чунин як мохй мурам, - гуфт у. - Хусусан дар холе, ки ин кадар хуб пешам меояд. Худоё тобу тавонам дех! Ман сад бор "Падари Мо" ва сад бор "Марями Мукаддас"-ро мехонам. Аммо холо хонда наметавонам [7, с.115].

Дар чумлаи боло ба мисоли тахвили лексикй калимахои Our Fathers ва Hail Marys омадаанд, ки дар асари тарчумашуда муодилхои худро ёфта, "Падари Мо" ва "Марями Мукаддас" тарчума шудаанд.

Дар ин холат мо дар тарчумаи чумлаи зерин конкретй будани калимахои додашуро мушохида менамоем, яъне ивази калимахои дорои мафхуми васеъ ба калимахои дорои мафхуми махдуд. Масалан, калимахои Our Fathers ва Hail Marys дар забони англисй бо мафхумхои васеи динй истифода шаванд, дар забони точикй ба мафхуми махдуд истифода бурда мешаванд. Ягона хусусияти фарккунандаи тарчумаи чумлахои зерин дар сохтори калима ба чашм мерасад, чунки тартиби калима дар забонхои точикй ва англисй ба куллй фарк мекунанд.

Дар чумла тагйироти вохиди лексикии зеринро мушохида кардан мумкин аст. Ин тагйирот дар мисоли кисмати дуюми чумла "I have seen big ones " ба чашм мерасад, ки дар асари тарчумашуда чун "ман тули умрам нащнг^ои калонро кам надидаам" тарчума шудааст. Чумла мазмунан дуруст интикол ёфта, аз чихати сохтор дар он дигаргунии куллй мушохида карда мешавад, ки онро озод аз матн ё аз чумлаи пешин баркарор кардан мумкин аст. Аз ин бармеояд, ки чумлаи мазкур мукаммал тарчума шуда, на хамаи калимахои он дар матни тарчумашуда муодилхои худро пайдо намудаанд.

Пас аз тахлили мисолхо ва усули ба даст овардани «тарчумаи мукаммал» ва «муодилнокй дар раванди тарчума» ба хулосае омадан мумкин аст, ки истифодаи калимахои бомуодил ва мутобик кунондани матни асл ба матни тарчумашуда аз чихати сохтор, мазмун ва вазифа тарчумаи мукаммал ба даст меояд.

Барои ноил шудан ба тарчумаи мукаммал бояд хамаи меъёрхои тарчума риоя карда шавад.

Х,амчунин, вохидхои грамматикии бемуодил - «шакл ва сохти грамматикии матни асл, ки дар матни тарчумашуда таносуби якхела надоранд» мебошанд [4, с. 407], ки онхо яке аз масъалахои асосии грамматикии тарчума махсуб меёбанд.

Масалан:

Can I go out to get sardines for you for tomorrow? [7, с.10]

Тарчума: - Махохй барои фардо сардина биёрамат [7, с.11].

Аз тахлили чумлаи мазкур бармеояд, ки калимаи sardines дар забонхои русй ва англисй муодили комил надошта, дар забони русй чун сардина (баъзан вакт сельд) ва дар забони точикй низ чун сардина тарчума карда шудааст, яъне калимаи мазкур реалияи забони англисй буда, танхо хоси он

забон аст.

Мисоли дигар,

"You are my alarm clock", the boy said [7, с.26].

Тарчума: - Ту барои ман занги сахарй, - гуфт писарак [7, с. 27]. Дар чумлаи мазкур вохиди бемуодил калимаи alarm clock буда, дар забони русй муодили "будильник" дошта, ин мафхумро дар забони точикй пайдо кардан имконнопазир аст ва тарчумон онро занги сахарй тарчума кардааст, ки ба мафхуми "будильник" наздикй дорад, аммо калимаи "занги сахарй" -и точикй ба "alarm с1оск"-и забони англисй он кадар наздикии комил надорад, чунки мафхуми "занг" аз "соат" ба хам муодил нестанд.

Аз ин гуфтахо бармеояд, ки баъзе вохидх,ои грамматикиро, ки дар дигар забон муодил доранд, бояд пайдо намуд ва дар сурати вучуд надоштани муодил дар асари тарчумашаванда онро бо якчанд рохи тарчума мукоиса кардан лозим аст.

Масалан:

And the trade wind is rising [7, с. 126].

- Боди мусоид хам мевазад [7, с. 127].

Чумлаи матни асли мазкур аз чихати маъно ба асари тарчумашуда каме мутобикат кунад, хам аз чихати сохтор дар он тагйироти куллй мушохида карда мешавад. Дар чумла калимаи Ond гарчанде хам, яъне мукаммал тарчума шуда бошад хам, хабари чумлаи матни асл дар замони хозираи давомдор ифода шудааст, ки инро дар забони точикй низ вохурдан мумкин аст. Замони мазкур дар забони точикй бо ёрии асоси феъл бо илова аз феъли ёридихандаи "истодан" ва бандакхои хабарй сохта мешавад. Калимаи is rising дар забони точикй муодили дурусти худро дорад, ки он вазида истодааст тарчума карда мешавад. Тарчумаи калимаи мазкур аз сабаби шояд дар заминаи забони русй тарчума шудан ва вучуд надоштани замони мазкур дар ин забон сурат гирифтааст. Вале ивази он ба калимаи "мевазад"-и забони точикй як кадар монанд аст, танхо ба сохтори чумла каме таъсири манфй мерасонад, чунки сухани муаллиф дар матни мазкур оид ба вазидани шамол дар як вакти муайян ифода шудааст. Агар дар матни мазкур муаллиф оид ба вазидани бод дар он минтака сухан меронд, он гох калимаи "мевазад" дар асари тарчумашуд ифода мегардид.

Мисолидигарромукоисаменамоем:

The shark was not an accident [7, с. 130].

Тарчума:-Наханг тасодуфй пайдо нашуда буд [7, с. 131].

Just then he saw a man-of-war bird with his long black wings circling in the sky ahead of him [7, с.31].

Тарчума: - Хамин замон у паррандаеро дид, ки бо болхои сиёхи дароз рост дар болои сари у давр мезад [7, с.39].

Дар мисолхои дар боло овардашуда низ муодилнокии калимахо ба чашм мерасанд. Дар мисоли якум хамаи калимахои чумлаи мазкур ба хам муодиланд. Хам аз чихати сохтор ва хам аз чихати мазмуну маъно онхо ба хам мувофикат мекунанд. Дар чумлаи дуюм бошад, номуодилии калимахоро мушохида кардан мумкин аст, ки хар яки онхоро алохида тахлил карда мебароем. Хамбастагии калимахои just then -и матни асл дар асари тарчумашуда чун хамин замон тарчума шудааст, ки онхо ба хам муодили мукобиланд, чунки ибораи just then на хамин замон, балки хамон замон тарчума карда мешавад.

Хамчунин, дар чумлаи мазкур ибораи a man-of-war bird муодили дурусти худро пайдо накарда, хамчун парранда тарчума карда шудааст, хол он ки калимаи парранда чун bird тарчума карда шудааст. Дар сурати ифода намудани муаллиф мафхуми паррандаи оддиро вай танх,о шакли bird -ро пешниход мекард, на шакли a man-of-war bird.

Аз ин ру, калимаи мазкур дар холати муодил надоштан аккалан тахтуллафз тарчума карда мешуд, ё шарх дода мешуд.

Мавриди зикр аст, ки чумлахои матни асл ва асари тарчумавй ба хам аз чихати сохтор мувофикат намекунанд, вале мухтавои кариб якхела доранд. Дар чумлаи англисии матни мазкур сифати феълии I дар шакли circling истифода бурда шудааст, дар асари тарчумавй муодили худро наёфтааст. Яъне аз ин бармеояд, ки паррандаи чархзадаистодаро дид.

АДАБИЁТ

1. Ахманова О.С. Словарь лингвистических терминов. /О.С. Ахманова - Москва, Просвещение, 1966 - 456 с.

2. Бархударов Л.С. Язык и перевод. / Л.С. Бархударов М., 1975.

3. Комиссаров В.Н. «Теория перевода (лингвистические аспекты)», / В.Н. Комиссаров / Издательство «Высшая школа», Москва, 1990. - 235 с.

4. Латышев Л.К. Курс перевода, / Л.К. Латышев - М., 1981. - 150 с.

5. Мачидов Х. Фразеологияи забони хозираи точик: Дастури таълимй / мухаррирон В. Капранов, Х. Раувоф. -Душанбе, 1982. - 104 с.

6. Федоров А.В. Основы общей теории перевода. / А.В. Федоров М., 1983.

7. Демингвей, Э. Пирамард ва бахр/ Э. Демингвей. -Душанбе, 2014- 167 с.

8. Хемингуэй Э. Собрание сочинений: в 4-х т. / Э. Демингвей Художественная литература, М., 1968. - Т. 4. - 735 с.

9. Хемингуэй Э. Избранные произведения: В2-х т. / Э. Демингвей - М., 1959. - Т. 2. - С. 652.

10. Чугунова Н. А. Пространственно-временные отношения в повестях Э. Хемингуэя «Старик и море» и Ч. Айтмагова»Пегий пес, бегущий краем моря» //Национальная специфика произведений зарубежной литературы XIX-XX веков /отв. ред. А. Н. Таганов. Иваново, 1984. - С. 28-29.

11. Швейцер А. Д. Перевод и лингвистика / Швейцер АД — М.: Воениздат,1973.

12. Longman, Dictionaiy of Contemporary English. Eds.: Chris Fox, Elizabeth Manning, Michael Murphy. PrintedinChina: PearrsonEducationLimited, 2003. - 1950.

АНАЛИЗ И УРАВНЕНИЕ СЛОВ НА АНГЛИЙСКОМ И ТАДЖИКСКОМ ЯЗЫКЕ (НА ПРИМЕРЕ «СТАРИК И МОРЕ») ЭРНЕСТА ХЕМИНГУЭЯ

Следует отметить, что понятие «эквивалентность» в процессе перевода означает равенство слов по концепции, содержанию, структуре, функции и стилю, которые имеют одинаковое содержание как в исходном тексте, так и в переведенном произведении.

Термин «эквивалентность» относится к общей концепции равных единиц языка и речи. Термин «безупречный перевод» в широком смысле является синонимом «хорошего перевода» и обеспечивает полное межъязыковое общение в точном контексте. Например, термины «эквивалентность» и «полнота» в некоторых отношениях различаются, значение «полнота» относится к соответствию исходного текста переведенной работе, а «эквивалентность» относится к соответствию переведенного текста требованиям. исходного текста.

В «Старике и море» Э. Можно заметить эквивалентность Хемингуэя некоторых слов. Эквивалентность слов в процессе перевода заметна практически во всех типах предложений, так как практически все понятия английских предложений правильно и полностью переданы и нашли свои эквиваленты в таджикском языке. Однако следует отметить, что в некоторых случаях в результате перевода «то, что действительно есть в исходном тексте, не передается, но высказывается заключение переводчика, который был непосредственным участником процесса перевода». .

Следовательно, в зависимости от требований исходного текста, полная единица, имеющая эквивалент, эквивалентна тексту на таджикском языке, то есть переведенному тексту, и по содержанию, структуре и семантике (значению) практически идентичны выражения.

Ключевые слова:эквивалентность слов; стилистический инструмент; равноценный объект, анализ, дизайн; темы и группы; структурный тип.

ANALYSIS AND EQUILIBRIUM WORDS IN ENGLISH AND TAJIK LANGUAGES(ON THE EXAMPLE OF «THE OLD MAN AND THE SEA») ERNEST HEMINGWAY

It should be noted that the concept of «equivalence» in the translation process means the equality of words in concept, content, structure, function and style, which have the same content both in the original text and in the translated work.

The term «equivalence» refers to the general concept of equal units of language and speech. The term «flawless translation» is broadly synonymous with «good translation» and ensures complete inter-lingual communication in a precise context. For example, the terms "equivalence " and "completeness" differ in some respects, the meaning "completeness" refers to the conformity of the original text to the translated work, and "equivalence " refers to the compliance of the translated text with the requirements. source text.

In «The OldMan and the Sea» E. You can see Hemingway's equivalence of some words. The equivalence of words in the translation process is noticeable in almost all types of sentences, since almost all concepts of English sentences are correctly and completely conveyed andfound their equivalents in the Tajik language. However, it should be noted that in some cases, as a result of translation, «what really is in the original text is not transmitted, but the conclusion of the translator, who was a direct participant in the translation process, is expressed.»...

Consequently, depending on the requirements of the source text, a full unit that has an equivalent is equivalent to the text in the Tajik language, that is, the translated text, and expressions are almost identical in content, structure and semantics (meaning).

Keywords: equivalence of words; stylistic tool; equivalent object, analysis, design; themes and groups; structural type.

Сведения об авторе:

Мустафоева Музаяна Рахматбоевна —докторант (PhD) кафедры анлийской филологии, Таджикского государственного института языков имени Сотим Улугзода. Адрес:

Республика Таджикистан, 734019. г. Душанбе, ул. Ф. Мухаммадиева 17/6, тел.: (+992) 938614961

About the author:

Mustafoeva Muzayana Rahmatboevna-doctorate (PhD) of the Department of English philology of the Tajik State Institute of Languages named after Sotim Ulugzoda. Address: Republic of Tajikistan, 734019. Dushanbe, 17/6F. Mukhammadievastr., tel.: (+992) 938614961.

УДК: 4 ББК:81.3

РАЗЛИЧИЕ ГЕРУНДИЯ И ПРИЧАСТИЯ НАСТОЯЩЕГО ВРЕМЕНИ ( PARTICIPLE I) АНГЛИЙСКОГО ЯЗЫКА И ИХ ЭКВИВАЛЕНТЫ В ТАДЖИКСКОМ ЯЗЫКЕ

Сабуров А.С.

Худжандский государственный университет имени академика Б. Гафурова

Несмотря на то, что герундий и причастие настоящего времени (Participle I) английского языка образуются путём прибавления к основе инфинитива суффикса -ing между ними есть различия по значению, и по функциям, выполняемым ими в предложении. Герундий имеет особенности глагола и имени существительного, а причастие настоящего времени (Participle I) имеет признаки глагола и имени прилагательного. Л.С Маркова отмечает: «сходство герундия, и причастия настоящего времени состоит в том, что они оба образуются одинаково, путем прибавления к основе инфинитива суффикса -ing, и имеет признаки глагола» [6, с.124]. Другие лингвисты замечают, что причастие настоящего времени английского языка (Participle I) - это неличная глагольная форма, которая имеет особенности глагола, имен прилагательного или наречия» [5, с.189]. В этой статье мы постараемся проанализировать все различия между этими двумя неопределёнными формами глагола на основе примеров и их таджикских уравнений.

Герундий и причастие настоящего времени английского языка (Participle I) оба могут выполнять синтаксическую функцию определения в предложении, но между ними есть различие, то есть в функции определения герундий употребляется с предлогом, а причастие настоящего времени без предлога. М.А.Беляева отмечает, что герундию в качестве определения большей частью предшествует предлог of (иногдаfor) [2, с. 171]. And he wrote laughing letters to his wife about it, and tried not to think of it any more. [11,10]- Ва у дар ин бора ба завчааш номахои хандаовар навишт ва кушиш кард, ки аз ин дигар фикр накунад [С.А.] . A quick flash of lightning lit up the sky. [17, с.37]- Дурахши зуди барц осмонро равшан кард [С.А.]. В первом предложении laughing - это причастие настоящего времени английского языка (Participle I), которое в предложении выполняет синтаксическую функцию определения, а его таджикское уравнение является имя прилагательное хандаовар, которое также выполняет синтаксическую функцию определения в составе предложения. Во втором примере lightning - это герундий, который в предложении с предлогом of выполняет синтаксическую функцию определения, и их уравнением в таджикском языке является существительное барц, которое выполняет синтаксическую функцию определения в предложении. Исходя из этого, можно сказать, что герундий выполняет синтаксическую функцию определения с предлогом, а причастие настоящего времени (Participle I) выполняет эту функцию без предлога.

Л.С Маркова отметила, что герундий и причастие настоящего времени английского языка (Participle I), могут определяться наречием[6, с. 125]: After they had all finished, they sat looking hungrily at the copper.[9,5]- Пас аз он ки хама чизро ба охир расонданд, онхо гуруснавор ба дег нигох карда нишастанд [С.А.]. We started running swiftly over the moon. [8, с.106]- Мо дар болои Мох тез давиданро огоз кардем[С.А.]. В нашем первом примере looking - это причастие настоящего времени английского языка, которое определено наречием hungrily, и таджикским уравнением данного примера является составной глагол нигох карда, который определен наречием гуруснавор в составе предложения. Во втором примере running- это герундий и его определяет наречие swiftly, а их таджикским уравнением является инфинитив в форме давидан и наречие тез в составе предложения.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Т.А Барабаш отмечает, что употребление герундия с препозитивным предлогом характерно и для функции обстоятельства [1, с.147]. Исходя из этого, можно сказать, что герундий и причастие настоящего времени английского языка (Participle I), они оба выполняют синтаксическую функцию обстоятельства в предложении, но между ними существует различие, и в этом случае, они отличаются друг от друга. Герундий в функции обстоятельства употребляется с предлогом, а причастие настоящего времени английского языка выполняет эту функцию без предлога: People must have a reason for saying such things. [10, с.63]- Мардум бояд барои гуфтани чунин чизхо сабаб дошта бошанд

* Перевод автора статьи упоминается как С.А.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.