Научная статья на тему 'ҲАМКОРИҲОИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН БО ҶУМҲУРИИ ИСЛОМИИ ПОКИСТОН ДАР СОҲАИ ИЛМ ВА ТАРБИЯИ КАДРҲО'

ҲАМКОРИҲОИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН БО ҶУМҲУРИИ ИСЛОМИИ ПОКИСТОН ДАР СОҲАИ ИЛМ ВА ТАРБИЯИ КАДРҲО Текст научной статьи по специальности «Политологические науки»

CC BY
249
19
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ДВУСТОРОННИЕ ОТНОШЕНИЯ / НАУКА / ОБРАЗОВАНИЕ / МЕМОРАНДУМ / СОГЛАШЕНИЕ / ЛИТЕРАТУРА / НЕЗАВИСИМОСТЬ / ТВОРЧЕСТВО / ПАКИСТАН / ОБЩЕНИЕ / КУЛЬТУРА

Аннотация научной статьи по политологическим наукам, автор научной работы — Джумаева Парвона Абдувохидовна

В статье рассматриваются двусторонние научные связи между Республикой Таджикистан и Исламской Республикой Пакистан с момента обретения независимости. Важность научного сотрудничества заключается в том, что оно формирует мировоззрение человека, тесно связано с техническим прогрессом, помогает прогнозировать развитие общества и разработку программ, а также решает проблемы, стоящие перед двумя странами. Хорошие и конструктивные отношения между таджиками и пакистанцами уходят своими корнями в далекое прошлое. В средние века у наших народов было много разных связей, особенно общая культура и общая литература. Общие культурные и исторические корни и близость персидского и урду языков позволяют нашим народам восхищается культурными ценностями друг друга. Разумеется, наука является одной из важнейших форм культуры в обществе, и ее развитие является важнейшим фактором модернизации всех сфер человеческой деятельности. Поэтому нам также необходимо уделять особое внимание развитию науки и образования, подготовке кадров и внедрению современных технологий.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

COOPERATION OF THE REPUBLIC OF TAJIKISTAN AND THE ISLAMIC REPUBLIC OF PAKISTAN IN THE SCOPE OF SCIENCE AND TRAINING

The article discusses bilateral scientific relations between the Republic of Tajikistan and the Islamic Republic of Pakistan since independence. The importance of scientific cooperation lies in the fact that it forms a person’s worldview, is closely related to technological progress, helps to predict the development of society and the development of programs, and also solves the problems facing the two countries. Good and constructive relations between Tajiks and Pakistanis are rooted in the distant past. In the Middle Ages, our peoples had many different ties, especially general culture and general literature. The common cultural and historical roots and proximity of Persian and Urdu languages allow our peoples to admire each other's cultural values. Of course, science is one of the most important forms of culture in society, and its development is an important factor in the modernization of all spheres of human activity. Therefore, we also need to pay special attention to the development of science and education, personnel training and the introduction of modern technologies.

Текст научной работы на тему «ҲАМКОРИҲОИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН БО ҶУМҲУРИИ ИСЛОМИИ ПОКИСТОН ДАР СОҲАИ ИЛМ ВА ТАРБИЯИ КАДРҲО»

4. М.Лаумулин > "Большая Центральная Ana" (БЦА) - новый мега-проект США? ttp://www.centrasia.ru/newsA.php?st=1132564860

5. USAID, "Foreign Aid Dashboard 2014,"accessed November 8, 2015,https://explorsr.usaid.gov/aid-ashboard.html#2014.

АМЕРИКАНСКИЙ КОНЦЕПТ БОЛЬШАЯ ЦЕНТРАЛЬНАЯ АЗИЯ И ЕЕ ВЛИЯНИЕ НА ФОРМИРОВАНИЯ ВОСПРИЯТИЯ РЕГИОНА

Статья анализирует подходы и концепции, существующие в американском научном сообществе относительно роли места ЦА в международных отношениях. Рассматривается, подходы неореалистов и либералистов при анализе международной структуры. Детально затрагивается концепция Большая Центральная Азия, Фредерика Стара. Автор указывает на позиции различных авторов как Центральной Азии так и Республики Таджикистан относительно концепции Большая Центральная Азия. В заключении хотелось бы почеркнуть, что для всестороннего анализа современных международных отношений необходимо подвергать анализу различные концепты и инициативы научного сообщества. Прикладной характер международных отношений не исключает значимости теоретическо-фундаментальных работ по исследуемым тематикам.

Ключевые слова: Большая Центральная Азия, концепция, глобализация, мягкая сила, международные инициативы, ситуативный анализ.

AMERICAN CONCEPT GREATER CENTRAL ASIA AND ITS IMPACT ON REGIONAL PERCEPTIONS

The article analyzes approaches and concepts existing in the American scientific community regarding the role of CA place in international relations. The approaches of neorealists and liberalists in the analysis of the international structure are considered. The concept of Greater Central Asia, Frederick Star, is touched upon in detail. The author points to the positions of various authors of both Central Asia and the Republic of Tajikistan regarding the concept of Greater Central Asia. In conclusion, I would like to note that in order to fully analyse contemporary international relations, it is necessary to analyse various concepts and initiatives of the scientific community. The applied nature of international relations does not exclude the significance of theoretical andfundamental works on the topics under study.

Keywords: Greater Central Asia, concept, globalization, soft power, international initiatives, situational analysis.

Сведения об авторе:

Комилова Хосият - докторант отдела социально- экономических и гуманитарных наук НИИ Таджикский национальный университет Адрес: 734025, Таджикистан, г. Душанбе, пр. Рудаки 17. Телефон: (+992) 985622323.

About the author:

Komilova Khosiyat - doctoral student of the Department of Social and Economic Sciences and Humanities of the Research Institute of Tajik State University Address: 734025, Tajikistan, Dushanbe, etc. Rudaki's 17. Phone: (+992) 985622323.

УДК: 934(575.3)-(549)

ХДМКОРИХРИ ЧУМ^УРИИ ТОЧИКИСТОН БО ЧУМ^УРИИ ИСЛОМИИ ПОКИСТОН ДАР СОХДИ ИЛМ ВА ТАРБИЯИ КАДР^О

Цумаева П.А.

Институты илмй-та^кццотии ДМТ

Илм яке аз сохахои фаъолияти инсон мебошад, ки тавассути он хаёти сиёсй, иктисодй-ичтимой ва фархангии худро бойю рангин сохта ба хаёт тобиши дигар мебахшад ва онро рангин месозад. Дар чахони муосир илм накши муассир дошта, ба рушди чомеахову давлатхо сабаб гаштааст. Сатхи рушди илм аз сатхи инкишофи хар як давлат ва хар як чомеа дарак медихад. Х,амаи дастовардхои атрофи инсоният дастоварди илм аст. Аз ин ру, бе илм ташаккули чомеаву давлат гайриимкон аст. Илм дар натичаи хамкорй ва табодули тачрибаи хамдигарй бештар ташаккул ёфта, манфиатбор мешавад. Илми муосир дорои кобилияти ачоиб ва ин хама махсули офаридаи инсон аст. Хукумати Чумхурии Точикистон ба вусъати илм дар заминаи хамкорихо бо кишвархои алохида таваччухи хос медихад. Дар натичаи баркарор шудани муносибатхои дучонибаи сиёсии Чумхурии Точикистон ва Чумхурии Исломии Покистон аввалин сафархои расмии хайатхои хукуматии ду кишвар сурат гирифт,

ки аввалини он пас аз содибистикдолии Чумдуриии Точикистон сафари собик Президента Чумдури Точикистон Р.Набиев бо дайати расмй ба пойтахти Покмстон ш. Исломобод бо даъвати Президенти Чумдурии Исломмм Покмстон Сардор Фору; Адмадхони Логарй дар соли 1992 буд. Дар чapaëни мн сафар, 1 июни соли 1992 созишнома оид ба дамкории илмй-техникй байни Х,укумати Точикистон ва Х,укумати Чумдурии Исломмм Покистон ба ммзо расид. Нахустин созишнома омд ба дамкории млмй-техникй байни Х,укумати Точикистон ва Хукумати Чумдурии Исломмм Покистон, ки 1 июни соли 1992 ба ммзо расида буд, дар чapaëн гирифтани дамкоридои илмй байни муассисадои илмии Чумдурии Точикистон ва Чумдурии Исломии Покистон дар оянда заминаи боэътимод гардид [11, с.81].

Баъди ба эътидол омадани вазъи Чумдурии Точикистон дамкоридои илмй дар асоси созишномаву мувофикатномадо py ба бедбудй оварданд.

Мавриди зикр аст, ки Чумдурии Точикистон бо Панчоб равобити дерини таърихй ва фардангй дорад. Дар даврони гуногуни таърих дар мулки Панчоб ва кабл аз дама шадри таърихй ва зебои Лодур шахсиятдои бузурги маънавй, адабй, илмй ва фардангй фаъолият намудаанд, ки барои кишвари мо ошно ва содибэдтироманд.

Чумдурии Точикистон бо Чумдурии Исломии Покистон дар содаи маориф низ дамкоридоро тавсеа мебахшанд. Созишнома байни Вазорати маориф ва илми Чумдурии Точикистон ва Чумдурии Исломии Покистон оид ба дамкорй дар содаи маориф, ки 13 майи соли 2004 дар чapaëни сафари расмии Президенти Чумдурии Точикистон Э. Радмон ба Чумдурии Исломии Покистон ба имзо расида буд, имруздо мавриди истифодаи тарафдо карор дорад [6, с.615-669].

Хамзамон, Вазорати маорифи Чумдурии Точикистон чидати рушди робитадои дучониба дар содаи маориф бо Чумдурии Исломии Покистон амалй намудани масъаладои зеринро дар мадди аввал мегузорад: татбики амалии Созишнома байни Вазорати маорифи Чумдурии Точикистон ва Вазорати маорифи Чумдурии Исломии Покистон оид ба дамкорй дар содаи маориф, аз чониби Чумдурии Исломии Покистон чудо гардидани бурсиядои (квотадо)-и тадсилй барои шадрвандони Чумдурии Точикистон дар донишгоддои бонуфузи ин кишвар, табодули устодону донишчyëн чидати иштирок дар курсдои такмили ихтисос, омузишм забондои хоричй ва технологиям компютерй, табодули тачриба дар содаи технология ва иттилооти комуникатсионй, баркарор намудани робитадои мустаким байни муассисадои таълимй ва илмии ду кишвар, иштироки хонандагону донишyëн дар озмуну олимпиададои мактабй, фестивалу конфронсдо ва чорабинидои варзишй, бояд зикр намуд, ки дар соли минбаъда дар муассисадои тадсилоти олии Чумдурии Исломии Покистон дар доираи барномадои мухталиф здада аз 200 нафар шадрвандони Чумдурии Точикистон тадсил мекарданд Вале мутаасифона имруздо дар муассисадои тадсилоти олии Чумдурии Точикистон на онкадар здад буда, 18 нафар шадрвандони Чумдурии Исломии Покистон дар риштадои гуногун ба омузиш фаро гирифта шуданд [1, с.24].

Доир намудани конфронсу семинардои илмй дар Чумдурии Точикистон дар мавз^ьдои вобаста ба дамкоридо бо Чумдурии Исломии Покистон дар мардилаи пас аз содибистикдолй ба дукми аньана даромада, дамасола идома мeëбaд. Моди марти соли 1997 дар шадри Душанбе конфронси илмй бахшида ба 50-солагии истикдолияти Чумдурии Исломии Покистон бо ташаббуси кафедраи диндшиносии Донишгоди миллим Точикистон ва Сафоратхонаи Чумдурии Исломии Покистон дар Чумдурии Точикистон доир гардид, ки дар он кормандони Института шаркшиносй ва мероси хаттии АИ Чумдурии Точикистон д.и.т., Ш.Имомов ва н.и.ф. А.Алимардонов бо мaъpyзaдо зери унвони "Омилдои дохилй ва хоричии таьсисебии Покистон" ва "Робитадои адабии Точикистон ва Покистон" баромад намуда, ба масъаладои зикршуда равшанй андохтанд. Маълум гардид, ки робитадои адабии точикону покистониëн аз кадим вучуд дошта, дар мардилаи муосир ба зинаи олии рушди худ ноил гардидааст ва дорои дурнамои дурахшон мебошад. Хамкоридои Институти шаркшиносй ва мероси хаттй дар самти тадкики манбаьдои хаттии таьрихи илму фарданги халкдои Точикистн ва Покистон ва тадкики масъаладои дaëти адабй, таърих, сдасат, дин ва низоьдои минтакавй аз

тарики чалб намудани дамкоридои илмй миёни олимони Точикистон ва Покистон бо институтдо ва марказдои илмии Чумдурии Исломии Покистон бо маром идома дорад. [4, с.59].

Санаддое, ки дамкоридои илмии миёни Чумдурии Точикистон ва Чумдурии Исломии Покистонро ба танзим меорад, ки ин карору протоколдои чаласадои комиссияи байнидукуматии Точикистон ва Покистон оид ба дамкоридои илмй-техникй мебошад. Чаласаи якуми комиссияи дамкоридои илмиву техникй дар таърихи 7 майи соли 2004 вачаласаи дуюми комиссия рузи 27-28 октябри соли 2006 дар шадри Душанбе баргузор гардид.

Дар чаласаи якуми комиссия рузи 13 майи соли 2004 байни Вазорати маорифи Чумдурии Точикистон ва Вазорати маорифи Чумдурии Исломии Покистон оид ба дамкорй дар содаи маориф дар 15 модда ба мудлати панч сол ва ба дамин мудлат тамдидшаванда созишнома ба имзо расид. Хамкории Вазорати маориф ва илми Чумдурии Точикистон ва Чумдурии Исломии Покистон дар самти маориф ва илм дар асоси созишномаи мазкур ба род монда шудааст[1, с.25].

Вазоратдои маорифи ду кишвар ба максади густариш ва тадкими дамкоридо миёни Точикистон ва Покистон оид ба содаи маориф дар асоси манфиатдои баробар чидати эчоди дамкоридои дарозмуддат дар шароити нав ба мувофика расиданд, ки бо таваччуд ба адамияти густариши равобити илмй ва татбики меъёрдои байналмилалй ва конунгузории мавчудаи ду кишвар дамкориро байни сохтордо ва муассисадои содаи маориф дар асоси баробардукукй ва эдтироми мутакобила дастгирй менамоянд ва инкишоф медиданд.

Инчунин дар кабул ва мубодилаи иттилооти меъёрдои асосии инкишофи маориф, стандартдои давлатии маълумот, инкишофи бевоситаи дамкорй миёни муассисадои илмй-педагогй ва илмй-методии тобеъашон ёрй мерасонанд.

Дар чаласаи дуюм доир ба дамкоридои илмию техникй тарафдо ба мувофика расиданд, ки чаласаи гуруди кории муштаракро дар содаи илм ва технология барои баррасии барнома ва накшадои дамкорй дар моди январи соли 2007 дар шадри Исломобод баргузор намоянд. Протокол аз барномаи дамкории чорсола иборат буда, имконоти мубодилаи ахбор, мутахассисон ва коршиносон барои дарёфти маблаг чидати амалй гардонидани тадкикоти муштаракро дар бар ходад гирифт. Аз тарафи Точикистон АИ Чумдурии Точикистон ва аз тарафи Покистон Вазорати илм ва технологиядои Покистон макомоти асосй барои ичроиши протокол ходанд буд [4, с.78].

Дар доираи сафари давлатии Президенти Чумдурии Точикистон Э.Радмон дар таърихи 11 ноябри соли 2015 барномаи дамкорй миёни Академияи илмдои Чумдурии Точикистон ва Шурои тадкикотии илмй ва саноатии Вазорати илм ва технологияи Чумдурии Исломии Покистон оид ба истифодабарии растанидои тадчой ва гайритадчоии давой барои тайёр намудани дорудои гиёдй ва барномаи дамкории илмй миёни Институти геология, сохтмони ба заминчунбй тобовар ва сейсмологияи Академияи илмдои Чумдурии Точикистон ва Осорхонаи таърихи табиати Покистон ба имзо расид. Хуччатдои баимзорасида омили ташаккули минбаъдаи дамкоридои илмй миёни ду кишвар гардида, дар асоси он рафту омади олимон огоз гардид.

Чунин дуччатдои мудими аддномавй дамчунин дар чараёни сафари Сарвазири Чумдурии Исломии Покистон М.Н.Шариф ба Чумдурии Точикистон дар таърихи 17 июни соли 2014 ба имзо расида, ки яке аз ондо ёддошти тафодуми дамкорй миёни Хукумати Чумдурии Точикистон ва Хукумати Чумдурии Исломии Покистон дар содаи тадсилоти касбй буда, ба рушди дамкоридо дар содаи маориф ва тадсилот таккони нав бахшид. Ин ёддошт аз чониби собик Вазири маориф ва илми Чумдурии Точикистон Н.Саид ва Вазири кордои хоричии Чумдурии Исломии Покистон С.Т. Фотимй дар 8 модда ба имзо расидааст. [5, с.18].

Хукумати Чумдурии Точикистон дар симои Вазорати маориф ва илми Чумдурии Точикистон ва Хукумати Чумдурии Исломии Покистон дар симои Вазорати маориф, тадсилот ва стандартдо дар тадсилоти олй бо тасдики муносибатдои дасана байни ду кишвар,бо майли густариши чунин муносибатдои дустона бо максади рушди тадсилоти касбй, дар асоси усулдои баробарй ва манфиати мутакобила амал намуда, ба мувофика расиданд, дамкориро дар содаи тадсилоти касбй тибки мукаррароти Ёддошти тафодум густариш медиданд. [1, с.28].

Дap acora мoддaи 2-юми ëддoшт тaбoдyли к;oнyнгyзopй, кapopxoи тaшкилй, тaxкик;oти вoбacтa 6a тaxcилoти кacбй, тaшкили дaвpaxoи тaълимй дap xaмaи бapнoмaxoи тaълимй, a3 чумля бexaтapй вa гигиeнaи мexнaт, ки дap xap ду кишвap вучуд дopaнд, тaxия вa бexтap нaмyдaни тecтxoи кacбй, омузиш вa 6озомузии oмyзгopoни тaxcилoти тexникй ти6ки к;oнyнгyзopии xap ду кишвap вa тaбoдyли боздиддои тaxкик;oтй aмaлй кapдa мeшaвaд. Дap acocи Ёддошти тaфoxyм тaбoдyли иттилоот, тaчpибa вa мaълyмoт оид 6a дaвpaxoи омузишй, ки дap xap ду кишвap бapгyзop мeгapдaд, 6a pox мoндa мeшaвaд. Инчунин бapoи иcтифoдaи тaмoми capчaшмaxoи дacтpacи ду кишвap вa дapëфти capчaшмaxoи молиявии 6epym бapoи тaбoдyл вa янчоми фaъoлияти мушк^ии-и тaълимй дap дoиpaи Ёддошт кушиш^о 6a pox мoндa шyдaacт.

Хдмзямон Ёддошти тaфoxyм оид 6a xaмкopй миëни Дoнишгoxи миллии Точикистон вa Дoнишгoxи миллии зaбoнxoи мyocиpи Истомо6од aз тapaфи peктopи ДМТ aкaдeмик М.С. Имoмзoдa вa Рoxбapи идopaи омузиши Дoнишгoxи миллии зaбoнxoи мyocиpи Иcлoмoбoд С.А. Мялик дap пянч мoддa 6a имзо pacид, ки фapoгиpи ^кт^ои мyxими xaмкopй бaйни ду Дoнишгox 6удя, 6a донишомузии шaxpвaндoни ду кишвap дap мyaccиcaxoи олии xaмдигap 6о фapoxaм oвapдaни шapoити coзгopи тaxcил имкон мeдиxaд.

Дoнишгoxи миллии Точикистон вя Дoнишгoxи миллии зaбoнxoи мyocиpи Иcлoмoбoд 6о мя^дНи гycтapиши имконоти тapaфxo дap дoиpaи paвoбити гycтypдaи дopoи caтxи бaйнaлмилaлй вя тaбoдyли apзишxoи бaшapй, мaнoбeи моддиву фapxaнгй вя pym,n^ илм дap фязои xycни тaфoxyм тacмими xaмкopй нямудянд.

Бо мaкcaди ин мacъyлият вя yxдaдopии тapaфxo xaмoxaнгии фязои илмиву тяълимии xyдpo эътиpoф мeнaмoянд вя мexoxaнд дap caмти тя6одули илмй фapxaнгй вя xaмдигapфaxмии тapaфxo вя эxтиpoм 6яйни шaxpвaндoни Точикистону Пoкиcтoн xaмкopии 6яйни тapaфxopo ycтyвop coзaнд.

Мувофики моддяи якуми ëддoшт ду Дoнишгox 6о мaкcaди pyшди фяъолияти илмй, тexнoлoгй,тaълимй вя дигap мyнocибaтxoи мaнcyб 6a мyбoдилaи ycтoдoн, олимони чявон вя кopмaндoн бapoи гyзapoнидaни кopxoи тaxкикoтй инчунин гyзopиши мaъpyзaxo, pyнaмoxo вя лeкcияxo, мyбoдилaи олимону донишч^н вя тaxcил дap бapнoмaxoи бaйнaлмилaлй, тяъшш бapнoмaxoи тядкикотии мyштapaк, poxбapии ymo^yë^ тaбoдyли aдaбиëти тяълимй вя илмии тapaфxo вя инчунин тaбoдyли мяводи мapбyт 6a мaвзyxoи мyтaнocиби илмй-тaxкикoтии мaxaккикoн, гyзapoнидaни кoнфpoнcxoи илмй-тaxкикoти вя илми- ямялй, ceминapxo, пpaктикyмxo, тpeнингxo дap coxaxoи гуногун, ки 6a няфъи тapaфxo мeбoшaд, xaмкopии муфид 6apKapop кapдaнд.

Дap бapoбapи coзишнoмaвy ëддoштxoи 6яйни Чyмxypии Точикистон вя Чyмxypии Иcлoмии Пoкиcтoн 6a имзopacидa, xaмзaмoн миëни Дoнишгoxи Пянчо6 вя Дoнишгoxи миллии Тoчикиcтoн Ёддошти тaфoxyм дap 6 моддя яз чони6и нои6и кoнcлepи Дoнишгoxи Пянчо6 пpoфeccop М.Кoмpoн вя го6ик peктopи ДМТ, пpoфeccop М.Имомзодя 6a имзо pacoнидa шуд, ки дap тянзими xaмкopиxoи илмии ду кишвap зяминяи 6оэътимод гузошт.

Дap Ёддошт кяйд гapдидaacт, ки ду Дoнишгox яз имкoниятxoи вяеси xaмкopиии бaйнaлмилaлй ищом гиpифтa, зapypaти тaxия вя гycтapиши шapики няв вя тaбoдyли зaxиpaxoи инcoнй вя мoддиpo бapoи пeшpaфти xaмкopиxoи бaйнaлмилaлй, 6a дониши чaxoнй pacoнидaн вя pyшди ин кишвapxo вя чaxoн эътиpoф мeкyнaнд.

Ин ду мyaccиca дap acocи моддяи якуми ëддoшти тaфoxyм poбитaxoи мутяко6иляи cyдмaнди илмй, тexнoлoгй, тяълимй вя Faйpapo дap acocи мyбoдилaи кaдpxoи илмй 6о мaкcaди тaxкикoт, омузиш вя мyappифии кypcxoи мaxcyc яз pyи иxтиcocи xyд, бapнoмaи мyбoдилaи дoнишчyëн вя олимон, тaxия вя тят6ики бapнoмaxoи тaxкикoтй, мaшвapaт вя нaзopaти acпиpaнтoн, мyбoдилaи илмй вя aдaбиëти илмй, ки дap кишвapxoи xaмдигap интишop мeшaвaнд, инчунин мyбoдилaи мявод^о оид 6a тaxкикoтxoи мyбpaм вя мявзуй, ки дap дoнишгoxxo тaxкик шудяянд, тяшкили кoнфpoнcxo, ceминapxo, cимпoзиyмxo, мaxфилxoи aдaбй вя мизxoи гиpдpo 6a pox мeмoнaнд. [1, c.45].

Дap coли 2019 лошди xaмкopй миëни Дoнишгoxи тexникии Точикистон 6a номи aкaдeмик М.С.Оcимй вя Донишкядяи идopaкyнии тичopaтии Чум^урти Ишомии Пoкиcтoн 6a имзо

расонида шуд. Хамзамон Ёддошти тафодум байни Донишгоди миллии Точикистон ба Донишгоди Пешовари Чумдурии Исломии Покистон дар арафаи баимзорасй карор дорад.

Инчунин лоидаи ёддошти тафодум байни Донишкадаи давлатии забондои Точикистон ба номи С.Улугзода бо Донишгоди Балучистони Чумдурии Исломии Покистон дар баррасии тарафдо карор дорад.

Айни дол 18 нафар шадрвандони Чумдурии Исломии Покистон дар муассисадои олии касбии Чумдурии Точикистон тадсил доранд. Аз ин шумора дар соли хониши 2019-2020 бошад 9 нафар дар муассисадои олии касбии Чумдурии Точикистон ба тадсил фаро гирифта шудааст. Дар Донишгоди миллии Точикистон 2 нафар, Донишгоди техникии Точикистон ба номи академик М.С.Осимй 6 нафар, Донишгоди давлатии тиббии Точикистон ба номи А.И.Сино 1 нафар, Донишгоди Осиёи Марказй 8 нафар, Донишкадаи технология ва менечменти инноватсионии шадри Кулоб 1 нафар шадрвандони Чумдурии Исломии Покистон тадсил менамоянд [1, с.8].

Хулоса, дамкоридои илмии Чумдурии Точикистон ва Чумдурии Исломии Покистон дар асоси санддои аддномавй-дукукии сиёсй ва илмй ба род монда шуда, дар солдои содибистикдолии дар асоси принсипи баробарй ва эдтироми дамдигарй ру ба инкишоф овардааст. Дар баъзе мавриддо созишномадои имзошуда бо сабабдои объективй ва субэктивй то дарачаи зарурй татбик нагардидаанд. Сабаби пурра татбик нагардидани ондо аз вазъи иктисоди кишвардо ва омилдои таъсиррасони байналмилалй вобастагй дорад. Умед аст, ки татбики амалии созишномадо дар самти дамкоридои илмй дар дадсолаи минбаъда ба рушди илми ду кишвар ва чадон мусоидат менамояд ва барои ганй гардидани унсурдои барои инсоният зарурй хизмат менамояд.

АДАБИЁТ

1. Бойгонии чории Вазорати маориф ва илми Чумдурии Точикистон. Папкаи Покистон.

2. Бойгонии чории Чдмъияти дустй ва равобити фархднгии Точикистон бо кишвардои хоричй. Папкаи Покистон №7.

3. Бойгонии чории Вазорати фарданги Чумхурии Точикистон. Папкаи Покистон №1.

4. Бойгонии чории АИ Чумдурии Точикистон. Папкаи Покистон.

5. Бойгонии чории Вазорати Кордои хоричии Чумдурии Точикистон. Раёсати шартномавй-дукукй. Папкаи Покистон, №35.

6. Дубовицкий В.В. Внешняя политика Республики Таджикистан (1991-2010 гг.)/ В. Дубовицкий//История таджикского народа: в 6 т. - Душанбе, 1998-2011. - Т. 6.

7. Зарифи Х. 20 лет независимости и внешняя политика Республики Таджикистан /Х. Зарифи // ИБ Внещняя политика. -Душанбе:УИ МИД РТ.-2001. -№1.

8. Рачабов Х. Точикистон - Покистон: Хдмкоридо вусъат меёбад/|Х.Рачабов/ //Чумдурият.-2002.-14 авг. -№ 68(112).

9. Рачабов Х. Хамкоридои ду кишвари дуст./Х.Рачабов //Рузномаи «Маориф ва маданият». 15.08. 77.

10. Э. Радмон Точикон дар оинаи таърих. Аз Ориён то Сомониён. (китоби сеюм) /Э.Радмон.- Душанбе: Ирфон. -2006.

11. Э.Радмон. Нигоде ба таърих ва тамаддуни ориёй./Э.Радмон.- Душанбе.: Ирфон, - с. 372.

ИСЛАМСКОЙ РЕСПУБЛИКОЙ ПАКИСТАН В СФЕРЕ НАУКИ И ПОДГОТОВКИ КАДРОВ

В статье рассматриваются двусторонние научные связи между Республикой Таджикистан и Исламской Республикой Пакистан с момента обретения независимости.

Важность научного сотрудничества заключается в том, что оно формирует мировоззрение человека, тесно связано с техническим прогрессом, помогает прогнозировать развитие общества и разработку программ, а также решает проблемы, стоящие перед двумя странами.

Хорошие и конструктивные отношения между таджиками и пакистанцами уходят своими корнями в далекое прошлое. В средние века у наших народов было много разных связей, особенно общая культура и общая литература. Общие культурные и исторические корни и близость персидского и урду языков позволяют нашим народам восхищается культурными ценностями друг друга.

Разумеется, наука является одной из важнейших форм культуры в обществе, и ее развитие является важнейшим фактором модернизации всех сфер человеческой деятельности.

Поэтому нам также необходимо уделять особое внимание развитию науки и образования, подготовке кадров и внедрению современных технологий.

Ключевые слова: двусторонние отношения, наука, образование, меморандум, соглашение, литература, независимость, творчество, Пакистан, общение, культура.

COOPERATION OF THE REPUBLIC OF TAJIKISTAN AND THE ISLAMIC REPUBLIC OF PAKISTAN IN THE SCOPE OF SCIENCE AND TRAINING

The article discusses bilateral scientific relations between the Republic of Tajikistan and the Islamic Republic of Pakistan since independence.

The importance of scientific cooperation lies in the fact that it forms a person s worldview, is closely related to technological progress, helps to predict the development of society and the development of programs, and also solves the problems facing the two countries.

Good and constructive relations between Tajiks and Pakistanis are rooted in the distant past. In the Middle Ages, our peoples had many different ties, especially general culture and general literature. The common cultural and historical roots and proximity of Persian and Urdu languages allow our peoples to admire each other's cultural values.

Of course, science is one of the most important forms of culture in society, and its development is an important factor in the modernization of all spheres of human activity.

Therefore, we also need to pay special attention to the development of science and education, personnel training and the introduction of modern technologies.

Сведения об авторе:

Джумаева Парвона Абдувохидовна - старший научный сотрудник отдела социально-экономических и гуманитарных наук НИИ ТНУ Адрес: 734025, Таджикистан, г. Душанбе, пр. Рудаки 17. Телефон: (+992) 985394000.

About the author:

Jumaeva Parvona Abduvohidovna - researcher of scientific research Institute of the Tajik National University, 17Prospekt Rudaki, Dushanbe, 734025 Tajikistan, (+992) 985394000.

НАКШИ ВАСОИТИ АХБОРИ ОММА ДАР ХДЁТИ СИЁСИИ МАМЛАКАТ

Шарифов Ш.

Донишго^и давлатии омузгории Тоцикистон ба номи С. Айни

Баъди сохибистиклол гардидан Чумхурии Точикистон дар бунёди чомеаи демократа, хукукбунёд ва дунявй кадамхои устувор мегузорад. Васоити ахбори омма як ниходи мухими чомеаи демократа ба шумор омада, дар инъикоси хаёти сиёсии мамлакат накши бориз дорад. Кормандони ин соха дар фосилаи солхои 1997-2018 бо дарки масъулияти баланди касбй ва манфиатхои милию башарй ба инъикоси вокеаъабинонаи руйдоду хаводи сиёсй, инчунин дар боло рафтани сатхи маърифату шуури сиёсии мардуми Точикистон накши босазо гузоштанд[1]. Фаъолияти васоити ахбори умум дар кишвар тибки талаботи Конститутсияи Чумхурии Точикистон ва дигар санаду меъёрхои хукукии ба ин соха бахшидашуда, аз чумла, Конунхои Чумхурии Точикистон «Дар бораи матбуот ва дигар воситахои ахбори омма», «Дар бораи телевизион ва радиошунавонй», «Дар бораи хукукхои муаллиф ва хукукхои марбут ба он», «Дар бораи табъу нашр» рохандозй шудааст [2]. Махз кабули чунин санадхои таърихию хукукй буданд, ки соли 2012 дар натичаи тахкикоти яке аз созмонхои байналмилалии «Хабарнигорони бидуни марз» матбуоти Точикистон аз нигохи озодй дар байни чумхурихои Осиёи Марказй чои аввалро ишгол намуданд [3]. Ин нишондод аз як тараф аз он шаходат медихад, ки васоити ахбори оммаи Точикистон мавкеи худро дар сиёсати имруза пайдо намуда, аз тарафи дигар васоити ахбори омма дар тахкими чомеаи шахрвандй, тавсеаи демократия, хукукбунёду дунявй хиссагузор буда, хар як падидаи сиёсиро вокей ва хакконй инъикос менамоянд. Сиёсати имрузаи Точикистон нисбати матбуот ба он равона карда шудааст, ки васоити ахбори омма проблемахои сиёсиро бо риоя намудани конуну маданияти рузноманигорй баррасй намуда, ба маърази умум бигузоранд. Чунки расонахои хабарй метавонанд муаммохои сиёсй ба вучуд оварда, дар миёни мардум игво андозанд ва байни табакахои чомеа якдигарнофахмиву хусуматро ривоч диханд.

Суханронии Президенти мамлакат Эмомалй Рахмон дар мулокот бо зиёиёни мамлакат (марти соли 2004) ва бо макомоти хифзи хукук бахшида ба 80- солагии Прокуратураи чумхурй тасдики гуфтахои болост: «Имруз матбуот хамкадами хаёт ва чузъи хеле мухиму чудонопазири чомеаи озоду демократии мо буда, таъмини фазои интихоби дурусти мавкеъ имкониятхои васеъ мухайё месозад» [4].

Васоити ахбори омма вокеан як неруи кудратмандест, ки метавонад садди рохи харгуна амалхои номатлуби сиёсй бишавад, аз ин ру, набояд ин ниходи мухим ва таъсиргузор дар

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.