Научная статья на тему 'АХБОРОТ-ПСИХОЛОГИК ХАВФСИЗЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШНИНГ АЙРИМ МАСАЛАЛАРИ'

АХБОРОТ-ПСИХОЛОГИК ХАВФСИЗЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШНИНГ АЙРИМ МАСАЛАЛАРИ Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

CC BY
380
97
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Ахборот / ахборот хафсизлиги / ахборот таҳдиди / ахборот-психологик хaвфсизлик / конфиденциаллик / очиқлик. / Information / information security / information threat / information and psychological security / confidentiality / openness

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — Равшанбек Бахтиёр Ўғли Қузиев

Мазкур мақолада бугунги кунда шиддад билан ривожланиб бораётган ахборот соҳаси, унда учраб турадиган турли хавфлар ва ахборот-психологик хафсизликни таъминлаш тўғрисидаги айрим масалалар келтириб ўтилган. Шунингдек, мавзу доирасида илгари сурилган ахборот-психологик хафсизлик тушунчаси ва унинг тамойиллари ёритилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям , автор научной работы — Равшанбек Бахтиёр Ўғли Қузиев

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

SOME ISSUES OF INFORMATION AND PSYCHOLOGICAL SECURITY

This article examines some of the challenges associated with today's rapidly developing information industry, the various threats it faces, as well as information and psychological security. It also highlights the concept of information and psychological security and its principles.

Текст научной работы на тему «АХБОРОТ-ПСИХОЛОГИК ХАВФСИЗЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШНИНГ АЙРИМ МАСАЛАЛАРИ»

АХБОРОТ-ПСИХОЛОГИК ХАВФСИЗЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШНИНГ

АЙРИМ МАСАЛАЛАРИ

Равшанбек Бахтиёр ^ли ^узиев

Узбекистан Миллий университети магистри romamatnazarov 1@gmail. com

АННОТАЦИЯ

Мазкур маколада бугунги кунда шиддад билан ривожланиб бораётган ахборот сохаси, унда учраб турадиган турли хавфлар ва ахборот-психологик хафсизликни таъминлаш тугрисидаги айрим масалалар келтириб утилган. Шунингдек, мавзу доирасида илгари сурилган ахборот-психологик хафсизлик тушунчаси ва унинг тамойиллари ёритилган.

Калит сузлар: Ахборот, ахборот хафсизлиги, ахборот тахдиди, ахборот-психологик хавфсизлик, конфиденциаллик, очиклик.

SOME ISSUES OF INFORMATION AND PSYCHOLOGICAL SECURITY

ABSTRACT

This article examines some of the challenges associated with today's rapidly developing information industry, the various threats it faces, as well as information and psychological security. It also highlights the concept of information and psychological security and its principles.

Keywords: Information, information security, information threat, information and psychological security, confidentiality, openness.

Бугун хаётимизда бир-биридан мухим шундай ижтимоий-сиёсий жараёнлар юз бермокдаки, уларга шу кун нуктаи назардан келиб чикиб бахо бериш, хар качонгидан-да, масъулиятли ёндашувни талаб этмокда.

Бевосита шаклланаётган шахсга ижтимоий омил сифатида оммавий ахборот воситаларининг таъсир доираси бенихоя кенгайиб бормокда.

Шундай экан, утган асрнинг охири ва асримиз бошида ахборот воситаларининг жадал ривожланиши XXI асрнинг "Ахборот асри" деб аталишига сабаб булди. Бугунги кунда замонавий ахборот технологиялари, ахборотлашган жамиятнинг интеллектуал салохиятини шакллантиришда мухим ахамият касб этмокда. Ахборот асосида таълим-тарбия жараёни олиб борилмокда, ижтимой хаёт самарали бошкарилмокда. Хрзирги кунда хаётнинг бирор-бир сохасини ахборотсиз тасаввур этиб булмайди.

Дархакикат, Узбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг

Ohhh Ma^nncra Mypo^aarHoMacnga myHgafi gefinnraH эgн: ".... x,aMMaMH3 ynyH iaiviOHaBHH ÖH^HM^apHH y3^amTHpnm, HHHaKaM Matpn^aT Ba iKcaK MagaHHHT эгaсн 6y^Hm y3^yKCH3 xaeTHH эx;гнe^гa afi^aHHmn KepaK. TapaKKHeTra эрнmнm ynyH paKaMHH öunuMnap Ba 3aMoHaBHfi axöopoT TexHonoruanapuHH эraмamнмнз 3apyp Ba mapT. By örora MKcannmHHHr энг KHCKa fiynngaH öopnm hmkohhathhh öepagH. 3epo, öyryH gyHega öapna coxanapra axöopoT TexHonornanapH HyKyp KHpnö öopMoKga"1.

ByryH Te3 cyptaraap önnaH y3rapnö öopaeTraH, hhcohhat xo3Hpra Kagap öomugaH KennpraH gaBpnapgaH TyögaH $apK KunagnraH mnggaran Ba afiHH nafiTga yTa MypaKKaö 3aMoHga amaMoKgaMH3. MyTaxaccncnap öy Te3Kop gaBpHH «oMMaBHfi axöopoTnamyB» exyg «raoöarnamyB acpH» geö aramMOKga.

Bohch, ep w3HHHHr Kaficngnp önp neKKacnga W3 öepraH BOKeagaH önp Hena cohha HHHga öyTyH gyHe axnn xaöap TonMOKga. By эca myöxacro MaTÖyoT Ba OMMaBHfi axöopoT BocHTanapHHHHr ypHH Ba ponn HenoraH omnö öopaeTraHHgaH garonar öepagH. ffly ^uxargaH afiTraHga, xap KaHgafi MaTÖyoT ^aMH^rga W3 öepaeTraH BoKea-xogncanap, y3rapnmnap, flHrnnaHHmnapHH Tynannrnna, xohhc Ba xaKKoHHfi aKc эттнpмoFн KepaK.

bh3 wpTHMH3ga ohhk Ba эpкнн geMoKpaTHK ^aMHAT Kypum Ba3H$acHHH y3 ongHMH3ra MaKcag khhhö KyfiraH экaнмнз, gacraaöKH ypHHga axöopoT xypy^napngaH xHMoanaHHm fiynnapHHH nmnaö HHKumHMH3 Ba öy fiynga xap önpHMH3 HHHaKaM ^ohöo3hhk KypcaramHMH3 gapKop geö yfinafiMaH. XaHKHMH3HHHr MatHaBHfi onaMHHH öofiHTHm, MatHaBHfi öymHHK nafigo öynnmHHH ongHHH onnm, Ma^KypaBHfi HMMyHHTeTHH Kapop TonTHpnm axöopoT xypy^napngaH caKgaHHm, XHMoanaHHmga axaMHaraHgnp. ByHHHr ynyH эca aBBanaMöop, BaraHHMH3 TapaKKueTHHHHr MycTaKKaM nofigeBopnapn öyHMHm emnap oHrH Ba Kanönga cofhom xaeT Tap3HHH öapno этнm, ynapga y3 TapnxngaH ^axpnaHHm TyfiFycHHH maKMaHTHpnm, MHnnnfi Ba yMyMMHnnnfi Kagpnaraapra HHcöaraH эxтнpoм, H33ar HKpoM cHHrapH эзгy $a3HnaraapHH cHHrgnpnmHMro 3apypgnp.

CyHrrH finnnapga axöopoT xaB^cronnrHHH TatMHHnam Ba axöopoTHH xhmoa KHHHm th3hmhhh TaKoMHnnamTHpnm, axöopoT coxacngarn Taxgngnapra y3 BaKTHga Ba MyHocnö KapmHHHK Kypcaram th3hmhhh TaKoMHnnamTHpnm anoxnga эtтнöop KapaTHHMoKga. ByHra Y3öeKHcTOH PecnyönHKacn npe3HgeHTHHHHr 2017 finn 7 ^eBpangara no - 4947-cohhh OapMoHH acocnga Kaöyn KHHHHraH "2017-2021 finnnapga Y3öeKHcToH PecnyönHKacHHH pHBo^naHTHpnmHHHr öemTa ycTyBop fiyHannmH öyfiHHa ^apaKaTnap cTparerHacH" hh mhcoh khhhö KenTHpnmHMH3

MyMKHH.

1 Y36eKHcToH PecnyöHHKacH npe3ugeHTH fflaBKaT MHp3ueeBHHHr OHHH Ma^Hucra Mypo^aaTHoMacu. 24.01.2020 HHH.

2 XapaxaT^ap cTpaTernacu acocuga TapaKKueT Ba aHru^aHum capu. Puco^a.Fa^yp Fy^oM HoMugaru HampueT-MaTöaa u^ogufi yfiu. TomKeHT.2017.78 öeTHap.

Хуш, ахборот хавфсизлиги хамда ахборот тахдиди узи нима?

Ахборот хавфсизлиги деганда, жамиятни инсонлар, ташкилотлар ва давлат манфаатлари асосий шаклланиши ва ривожланишини таъминловчи ахборот маконининг химояланганлик даражаси тушунилади. Ахборот тахдиди эса, жамият ахборот маконининг ишлашига хавф тугдирувчи омил ёки омиллар бирлигидир .

Ахборот-психологик хавфсизлик тушунчаси эса бу жамиятни, унинг алохида гурухлари ва шахсларни ахборотнинг деструктив шакл ва турларининг салбий таъсиридан химоя килиш максадида барча мавжуд ахборот ресурсларидан самарали фойдаланиш демакдир. Ахборот-психологик хавфсизлик ОАВларда бериладиган ахборот-маълумотларда интеллектуал редукция, жахолат ва соддаликни, инсонларни боглаб куювчи, агрессия реклама, шунингдек, очик ва яширин тарзда шафкатсизлик ва куч ишлатишни, наркомания, алкоголизм, порнография, токсикомания, жамиятга карши хатти-харакатлар, миллатчилик, иркчилик, диний, синфий камситиш ва муросасизлик аломатларини булмаслигини такоза этади. Ахборот-психологик хавфсизлик миллий хавфсизликни мустахкамлаш, маданиятни саклаб колиш ва ривожлантиришнинг, замонавий жамиятнинг ахлокий ва маънавий салохиятини устиришнинг кудратли омили хисобланади. Ахборот хавфсизлиги сохасидаги давлат сиёсатини амалга оширишга мулжалланган мамлакат миллий хавфсизлигини таъминлаш системасининг бир кисмидир.

Ахборот хавфсизлигини таъминлашнинг асосий принциплари куйидагилардан иборат:

Конфиденциаллик - ахборот олиш имконияти ёки уни бегона шахслар, ташкилот ёки жараёнларга овоза килишни чекловчи хусусият.

Очикдик - вакил шахс талаби билан истеъмол килишга ярокли ва хаммабопликни англатувчи хосса.

Салбий ахборот-психологик хавфсизлик деганда инсон рухиятига таъсир курсатиб шахс, жамият ва давлат учун салбий окибатларни келтириб чикарувчи таъсир курсатишнинг махсус восита ва методларидан фойдаланган холда амалга ошириладиган инсон ёки шахслар гурухига таъсир курсатищ тушунилади.

Салбий ахборот-психологик хавфсизлик таъсир воситалари куйидагиларда намоён булади:

• Инсон саломатлигига зарар етказиш;

• Исоннинг хохиш билдириш эркини англанмаган даражада тусиб куйиш, унга сунъий равишда карамлик синдромини сингдириш;

• Инсонни сиёсий, маданий, ахлокий уз-узини идентификация килиш кобилиятини йукотиши;

3 Грачев Г.В. Информационно- психологическая безопастность личности: состояния и возможности психологической защиты. М.:Изд-во РАГС.1998.стр.19.

• RmuMOufi OHrHH MaHHnyn^HA Kugum;

AxSopoT-ncuxogoruK xaB^croguKHHHr Tatcup BocuTagapu KyfiugarugapgaH uSopaT:

1) Maxcyc Tatcup BocuTagapu — hhcoh ëKH maxcgap rypyxura cagSufi axSopoT-ncuxogoruK Tatcup KypcaTum ynyH KyggaHugaguraH TexHHK Ba gacTypufi BocuTagap.

2) Maxcyc Tatcup MeToggapu — OKuSaTgapu maxc, ®:aMHaT Ba gaBgaT ynyH cagSufi Hara^agapra oguS KegaguraH hhcoh pyxuaTura Tatcup KypcaTumHHHr ycyggapu KeTMa-KeTnuru, gaBOMHfiguru.

AxSopoT-ncuxogoruK xaB^croguK cTaHgapTgapu geraHga—hhcoh pyxuaTH ynyH cagSufi OKuSaTgapHH KegTupuS HHKapMafiguraH axSopoT-ncuxogoruK TatcupHHHr TacguKgaS KyfiugraH ypHaTugraHraH TapTuSgaru napaMeTpgapu TymyHugagu.

AxSopoT-ncuxogoruK xaB^cu3nuKHH TatMHHgamgaru gaBgaT cuëcaTH acocaH Kyfiugarugap SugaH SegrugaHagu:

• AxSopoT-ncuxogoruK xaB^croguKHH TatMHHgam coxacuga Y3SeKucTOH PecnySguKacu KOHyHHuguruHH TaKOMuggamTupum;

• AxSopoT-ncuxogoruK xaB^croguKHH TatMHHgam th3hmhhh maKggaHTHpum;

• gaBgaT Som^apyB opraHgapu Ba ®:aMoaT SupgamMagapuHHHr axSopoT-ncuxogoruK xaB^cu3nuKHH TatMHHgam Syfiuna ^aoguaTgapuHH кооpgннaцнagam;

• Y3SeKucTOH PecnySguKacu gaBgaT xoKHMuaTH opraHgapuHHHr Ba Maxaggufi y3HHH-y3H SomKapum opraHgapuHHHr axSopoT-ncuxogoruK xaB^croguruHH TatMHHnam Syfiuna BaKogaTgapuHH Segrugam.

AxSopoTra MyafiaH BOKea-xogucagap Tyrpucugaru xaSap ëKH MatgyMOT, ygapHH TymyHTupum, TymyHum Ba ugpoK этнmga KaguM 3aMOHgapgaH SyëH KyggaHuS KenuHaëTraH, KuSepHeTHKa Ba HH^opMaTHKaHUHr TapaKKHëTH Ty^afigu KefiHHru BaKTga aHru, KeHr MatHO KacS этaëтгaн TymyHna cu^araga Tatpu^ Sepugagu.

AxSopoTgapHH aHHK MaKcagga fiuFum, caKgam, TH3HMgapra a^param Ba ygapgaH OMMaBHfi Tap3ga ^ofigagaHumga TexHHK, gacTypufi, agropuTMHK umgap Ba ygapHHHr TamKugufi BocuTagapu SeKuëc axaMuaTra эгa. AxSopoTgamTupugraH ^aMuaTTHHHr xap Sup SyFHHuga axSopoTgap SaHKura Mypo^aaT KuguHagu Ba my acocga 3aMOHaBHfi TatguM TexHogoruagapu apaTugagu Ba TatguM-TapSua ^apaëHgapuHH onTHMag SomKapum HMKOHuaTH By^ygra Kegagu.

MycTaKug puBO^gaHum fiygugaH SopaëTraH ^aMuaTHMH3HHHr xaëTuga cogup SygaëTraH u^THMOufi cuëcufi y3rapumgapra эtтнSоp Sepap экaнмнз, xo3upru KyHga ToSopa aB^ oguS SopaëTraH, MaMgaKaT TaKgupura SeBocuTa gaxuggop SygraH MacagagapgaH Supu, atHH axoguHH axSopoT ncuxogoruK xypy^gapgaH xuMoa Kugum Macagacu энг gog3apS MyaMMogapgaH Supu cu^araga SaxogaHMOKga.

AxSopoT ncuxogoruK xypy^gap SyryHru KyHga HHcoHHHHr y3gurura Ba Kega^arura Taxgug cogaëTraH BocuTagapgaH Supu экaн, agSaTTa, SyHga aHa my

xypy^gapgaH xuMoagaHum fiyggapu, ycyggapu umgaô HHKugumu MyxuM axaMuaT Kac6 этagн. X,aëT cyptaraapu ^yga xaM Te3Kop gapa^aga ugrapugaô KeTaëTraH ôup gaBpga amaMoKgaMH3KH, ôyHgafi Ba3uaTga, agôarra, ^aMH^T at3ogapuHH aTpo^ga ôygaëTraH BoKea xogucagapra HucôaTaH xymëp, эtтнôopgн, MaB^yg mapT mapouTgapra HucôaTaH xoguc, MaHTHKaH TyFpu Ba aHHK ôaxo 6epa ogum KoôuguaTgapuHH maKggaHTupum Taxguggapra Kapmu Kypamumga agoxuga axaMuaT Kacô этagн. ffly ypuHga Y3ÔeKHCTOH PecnyôguKacu BupuHHH npe3ugeHTH H.A.KapuMOB 'TOKcaK MatHaBuaT eHrugMac Kyn" acapuga TatKuggaô yTraHgapugeK: "EyryHru KyHga 3aMOHaBHH axôopoT MafigoHugaru xapaKaraap my Kagap thfh3, my Kagap Te3KopKH, энgн ugrapugarugeK, xa, ôy BoKea ôrogaH ^yga ogucga W3 ôepuôgu, yHHHr ÔH3ra agoKacu fiyK, geô ôenapBo Kapaô ôygMafigH. AHa myHgafi Kafi^uaTra ôepugraH xagK ëKH MuggaT TapaKKHëTgaH W3 fiuggap opKaga Koguô KeTumu xen ran эмac"4. roKopugaru ^HKpgapu y3 y3ugaH rgoôaggamyB ^apaëHgapu aB^ oguô ôopaëTraH ôup naggaga axôopoT ogaMHHH ^yga xaM KaTTa Kynra эгa экaнgнгнgaн gagogaT ôepaguKH, ôyHga Ky^gu MatHaBuaT Ba Matpu^aira эгa ôapKaMog aBgogHH Tapôuagam xap KanoHrugaH xaM gog3apôguruHH Kypcaragu, gecaK, MyôogaFa ôygMafigH.

Xym, MaMgaKaTHHHr axôopoT xaB^croguruHH TatMHHgamgaru acocufi MaKcaggapu cu^araga HHMaHH KypcaramHMH3 MyMKHH?

Eygap:

-KynruHa axôopoT ^apaëHgapuHHHr Taôopa opTHÔ ÔopaëTraH rgoôaggamyBH, ®;axoH axôopoT TapMoKgapuHHHr maKggaHumu, puBo^gaHraH MaMgaKaTgapHHHr axôopoT MaKoHuga goMeHaHTguKKa umTugumu mapouTuga Muggufi MaH^aaraapHH XHMoa KHgum;

- gaBgaT xokhmhath Ba ôomKapyB opraHgapu, TamKugoT, KopxoHagap xaM ^yKapogapHHHr ^aoguaTgapu ynyH 3apyp ôygraH axôopoTHH TyguK Ba xen ôup TycHKgapcH3 ogumgapu ynyH HMKoHuaTgap aparam;

-$yKapo, TamKugoTgap Ba gaBgaTHHHr axôopoTHHH ogum, TapKarnm xaMga ^ofigagaHum ôyfiuna xyKyKgapuHH aMagufi umgamuHH TatMHHgam;

-axôopoT pecypcgapuHHHr axguTguru, caKgaHumuHHHr ôy3ugum Ba HoKoHyHHfi ^ofigagaHHmuHHHr ogguHH ogum Ba ôomKagapgup.

^KHH Kega^aKga rgoôaggamyB ^apaëHHHHHr aHaga KeHrafiuô ôopumu oKuôaTHga ^axoH MaMgaKaraapuHHHr нн$opмaцнoн xaëT Tap3ura yTumu ôugaH ymôy Macaga aHaga gog3apô Tyc ogumu MyKappap.

Ymôy MacagaHH u^oôufi xag этнm ynyH ôup KaTop nopa-Tagôupgap KugHHHmu 3apyp. XycycaH, maxc, ^aMuaT Ba gaBgaTHHHr axôopoT xaB^croguruHH TatMHHgoBHH Ky^gu KoHyHHHguK acocHHH aparam, ygapHH aMaguëTga umgam MexaHH3MgapuHH Ba axôopoT xypy^gapura Kapmu Typa ogaguraH xyKyKufi acocgapHH maKggaHTupum,

4 H.A.KapuMoB "roKcaK MatHaBuaT eHrugMac Kyn". -T. : MatHaBuaT, 2008 fiug. 112 ôeT.

Uzbekistan www.scientificprogress.uz

давлат бошкаруви ва махаллий узини узи бошкариш органларида ахборот хавфсизлигини таъминлашга каратилган махсус тадбирларни утказиш лозим. Шунингдек, ёшларда ахборот билан ишлаш маданиятини ошириш, уларда ахборот олиш, уни кайта ишлаш, саклаш каби малакаларини ошириш учун кучли, махсус билим хосил килиш хам катта ахамият касб этади.

Дархакикат, тарихан киска давр ичида Узбекистон бир канча ривожланган мамлакатлар эътиборига тушганига гувох булиб турибмиз. Бу хозирги кунда таълим, иктисод, спорт ва бошка шу каби сохаларда эришаётган куплаб ютукларимиз оркали уз исботини топмокда. Таъкидлаш жоизки, мана шундай юксалиш, ривожланиш, тараккиёт илдиз отаётган маконда, албатта, жамият аъзоларини маънавий таназзулга, маънавий бухронларга, маънавий кашшокликка хамда турли хил тубан ишларга ундовчи кучлар пайдо булади. Чунончи, бугунги хаётимизни радио телевидения, интернетсиз тасаввур эта олмайсиз. Чунки юкорида айтиб утилган хар икки соха хам узида жуда катта даражадаги ахборот сигимини камраб олганки, улардан рангба ранг маълумотлар, ахборотлар, янгиликларни, кулай ва тез шароитда олиш имкониятига эгамиз. Лекин масаланинг яна бир эътиборли ва айни махалда энг долзарб томони борки, у хам булса интернет ва шу сингари замонавий телекоммуникация технологияларидан фойдаланган холда кенг жамоатчилик, айникса, эндигина усиб униб келаётган, хали калби шуури эврилишларга тез берилиб кетадиган ёшларни маънавиятига, маърифатига, ахлоки, таълим тарбиясига салбий таъсир этаётганлиги кишини ларзага келтиради.

Кискача хулоса киладиган булсак, интернетнинг таълим сохасига кириши ва уни таълим жараёнида кулланилиши учун, албатта ёшларимиз онгида маълум бир куникмаларни шакллантиришимиз лозим. Айникса педагоглар укувчи шахсини шакллантириш жараёнида оммавий ахборот воситаларидан фойдаланишда куйидаги жихатларни хисобга олишлари лозим:

- укувчиларни интернет сайтидан фанларга оид манбаларни олиш, урганиш, тахлил килиш, малака ва куникмаларини шакллантиришга технологик йуналтириш;

- укувчиларни оммавий ахборот воситалари материалларини укиш, урганиш ва уларни амалда куллашда самарали фойдаланишлари учун уларни рухий жихатдан тайёрлаш, йуналтириш;

- оммавий ахборот воситалари материалларини тугри идрок этишлари учун тушунтиришлар олиб бориш;

- укувчиларда оммавий ахборот воситалари материалларига нисбатан тугри ижобий муносабатни маънавий-ахлокий, ижтимоий-сиёсий, хукукий дунёкарашни таркиб топтириш;

- ота-оналар хам ёшларга оилавий тарбия жараёнида оммавий ахборот

BocuTagapu MaTepuaggapuHH TyFpu Taxgug Kuguô, эpкнн MycTaKug ^HKpgoBHH cu^aTugaru KyHHKMagapHH maKggaHTupuô ôopumgapu go3HM.

REFERENCES

1. Y3ôeKHcTOH PecnyôguKacu npe3ugeHTH fflaBKaT Mup3HëeBHHHr Ogufi Ma^gucra Mypo^aarnoMacu. 24.01.2020 fiug.

2. X,apaKaraap cTpareruacu acocuga ®;agag TapaKKHëT Ba aHrugaHum capu. Pucoga.Fa^yp FygoM HoMugaru HampuëT-Marôaa u^ogufi yfiu. TomKeHT.2017.78 ôeTgap.

3. rpaneB r.B. Hн$opмaцнoннo- ncuxogorunecKaa ôe3onacTHocTt gHHHocra: cocToaHua h bo3mo^hocth ncuxogorunecKofi 3arn,HTbi. M.:H3g-Bo PArC.1998.cTp.19.

4. H.A.KapuMoB 'TOKcaK MatHaBuaT eHrugMac Kyn". -T.: MatHaBuaT, 2008 fiug.112 ôeT.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.