Научная статья на тему 'Ақтөбе қаласы көпсалалы облыстық ауруханасының кіші медицина қызметкерлерінің медициналық ақпаратты алу негізгі көздері'

Ақтөбе қаласы көпсалалы облыстық ауруханасының кіші медицина қызметкерлерінің медициналық ақпаратты алу негізгі көздері Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
22
9
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
медбике / үздіксіз білім беру / ақпарат көздері / сауалнама / nurse / continuing education / information sources / questionnaire

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — Ж.А. Достанова, Қ.Ж. Сейткереева, Л.С. Ермуханова, М.Б. Курганбекова, М.А. Артықбаева

Бүгінгі күні біздің елімізде мейірбикелерді даярлаудың барлық деңгейлері – пациенттерді күту жөніндегі кіші медбикеден бастап жоғары мейірбикелік білімі бар менеджерге дейін жүзеге асырылуда. Қысқа уақыт кезеңіндегі үнемі жеделдетілген техникалық даму кәсіби құзыреттілікті сақтау міндетін барған сайын күрделі және өзекті етеді. Қазіргі заманғы халықаралық зерттеулердің деректері практик маман жыл сайын теориялық білімнің 5%-ға дейін және практикалық кәсіптік білімін 20%-ға дейін жаңартуы керек екенін көрсетеді. Мақсаты. Медбикелер медициналық ақпаратты алу үшін қандай ақпараттық көздерді жиі қолданатынын анықтау және медбикелерді ақпараттық қамтамасыз ету жүйесін жетілдіру бойынша ұсыныстар әзірлеу. Материалдары мен әдістері. Ақтөбе қаласының көпсалалы ауруханасының 150 медбикесімен сауалнама жүргізілді. Сауалнама нәтижелері Microsoft Excel-ге енгізілді және STATISTICA 10.0 программасы бойынша пайыздар есептелді. Нәтижелері мен талқылаулары. Зерттеуге Ақтөбе қаласының «Көп салалы облыстық ауруханасының» 12 бөлімшесінің 130 медбикесі қатысты. Ең бірінші медбикелерден сауалнама жүргізудің мақсатын түсіндіріп, кейін ақпараттық келісім алынды. Сауалнама нәтижесінде медбикелер қызмет барысында жаңа ақпаратты 82% қажет етеді, 86% қызметінен толық хабардармын деп санайды. Медбикелер ақпаратты 27% журнал мен кітаптардан, 43% интернет желісінен, 61% семинар мен конференциялардан, 53% біліктілікті арттыру курстарынан, 11% кітапханадан, 15% әріптестерінен, 9% шетелдік тәжірибелерден алатыны туралы хабарлады. Медициналық ақпараттарды алуға 49% уақыт тапшылығы, 18% тіл кедергісі, 11% ынтасының болмауы, 16% қаржылық қиыншылықтар, 13% мәліметті қайдан алуға болатынын білмеуі кедергі келтіреді деп жауап берді. Медбикелердің 47% мейірбикелік қызметті ұйымдастыру, 21% асептика-антисептика, 24% профилактика, 24% емдеу, 31% науқастарды күту, 34% нормативтік құқықтық актілер, 21% ғылыми мақалалар, 19% еңбекті қорғау, 21% халықаралық тәжірибелер, 35 % практикалық тәжірибе, 10% коммуникациялық дағдылар тақырыптары қызықтырады. Қорытынды. Зерттеу нәтижесінде мейіргерлердің көп бөлігі (86%) қызметтік саласынан хабардар. Мейіргерлер медициналық ақпаратты алу үшін журналдарды (27%), семинарларды (61%) көп қолданады.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по клинической медицине , автор научной работы — Ж.А. Достанова, Қ.Ж. Сейткереева, Л.С. Ермуханова, М.Б. Курганбекова, М.А. Артықбаева

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Source of medical information for nursing staff Multi-field Regional Hospital in Aktobe

Today, in our country, all levels nurses` training are carried out from a junior nurse for patient care to a manager with a higher nursing education. Constantly accelerating technical development in a short time makes the task of maintaining professional competence increasingly complex and relevant. The data of modern foreign studies show that a practicing physician should annually update up to 5% of theoretical knowledge and up to 20% of practical professional knowledge. Purpose: to determine which sources of information are most often used by nurses to obtain medical information, and to develop recommendations for improving the system of information support for nurses. Methods. We used quantitative research methods. Results. The study involved 130 nurses from 12 departments of the "Multi-field Regional Hospital" in Aktobe. First of all, the purpose of the examination was explained to the nurses, and then informed consent was obtained. As a result of the survey, 82% of nurses need new information during their service, 86% believe that they are fully aware of their service. Nurses reported that they get information from 27% of magazines and books, 43% from the Internet, 61% from seminars and conferences, 53% from continuing education courses, 11% from the library, 15% from colleagues and 9% from foreign experience. 49% answered that lack of time, 18% language barrier, 11% lack of motivation, 16% financial difficulties and 13% not knowing where to get information prevent them from getting medical information. 47% of nurses organize nursing, 21% aseptic and antiseptic, 24% prevention, 24% treatment, 31% patient care, 34% regulatory legal acts, 21% scientific articles, 19% labor protection, 21% international experience, 35 % practical experience, 10% are interested in communication topics. Conclusion: According to the results of the study, the majority of nurses (86%) are aware of their field of activity. Nurses use magazines (27%) and seminars (61%) to obtain medical information.

Текст научной работы на тему «Ақтөбе қаласы көпсалалы облыстық ауруханасының кіші медицина қызметкерлерінің медициналық ақпаратты алу негізгі көздері»

ОРИГИНАЛЬНАЯ СТАТЬЯ

DOI: 10.24412/2707-6180-2022-64-220-224 УДК 614.253.52 МРНТИ 76.75.75

АЦТ0БЕ ЦАЛАСЫ К0ПСАЛАЛЫ ОБЛЫСТЬЩ АУРУХАНАСЫНЫЦ К1Ш1 МЕДИЦИНА ЦЫЗМЕТКЕРЛЕР1НЩ МЕДИЦИНАЛЫЩ АЦПАРАТТЫ АЛУ

НЕГ1ЗГ1 К0ЗДЕР1

Ж.А. ДОСТАНОВА, Ц.Ж. СЕЙТКЕРЕЕВА, Л.С. ЕРМУХАНОВА, М.Б. КУРГАНБЕКОВА,

М.А. АРТЫЩБАЕВА, К.Б. ТУРДАЛИНА

Марат Оспанов атындагы Батыс К^азакстан медицина университетi, Актебе, Кдзакстан

Ж.А. Достанова К,.Ж. Сейткереева Л.С. Ермуханова М.Б. Курганбекова М.А. Артык,баева К.Б. Турдалина

https://orcid.org/ORCID: 0000-0002-2531-7106 https://orcid.org/ORCID: 0000-0003-2036-5464 https://orcid.org/ORCID: 0000-0002-4073-0070 https://orcid.org/ORCID: 0000-0002-8322-6595 https://orcid.org/ORCID: 0000-0002-3884-2743 https://orcid.org/ORCID: 0000-0002-1665-2578

Citation/

библиографиялыщ сттеме/ библиографическая ссылка:

Dostanova ZHA, Seitkereyeva.KZH, Ermukhanova LS, Kurganbekova MB, Artykbaeva MA, Turdalina KB. Source of medical information for nursing staff Multi-field Regional Hospital in Aktobe. West Kazakhstan Medical Journal. 2022;64(4):220-224. DOI: 10.24412/27076180-2022-64-220-224

Достанова ЖА, Сейткереева ^Ж, Ермуханова ЛС, Курганбекова МБ, Артыщбаева МА, Турдалина КБ. Актебе далась кепсалалы облыстыщ ауруханасынын, кiшi медицина ^ызметкерлершщ медициналыщ

а^паратты алу негiзгi кездерi. West Kazakhstan Medical Journal. 2022;64(4):220-224. DOI: 10.24412/27076180-2022-64-220-224

Источник получения медицинской информации сестринским персоналом МОБ г.Актобе. Достанова ЖА, Сейткереева КЖ, Ермуханова ЛС, Курганбекова МБ, Артыкбаева МА, Турдалина КБ. West Kazakhstan Medical journal. 2022;64(4):220-224. DOI: 10.24412/2707-6180-2022-64-220-224

Source of medical information for nursing staff Multi-field Regional Hospital in Aktobe

Zh.A. Dostanova, K.Zh. Seitkereyeva, L.S. Ermukhanova, M.B. Kurganbekova, M.A. Artykbaeva, K.B. Turdalina

West Kazakhstan Marat Ospanov Medical University, Aktobe, Kazakhstan

Today, in our country, all levels nurses' training are carried out - from a junior nurse for patient care to a manager with a higher nursing education. Constantly accelerating technical development in a short time makes the task of maintaining professional competence increasingly complex and relevant. The data of modern foreign studies show that a practicing physician should annually update up to 5% of theoretical knowledge and up to 20% of practical professional knowledge. Purpose: to determine which sources of information are most often used by nurses to obtain medical information, and to develop recommendations for improving the system of information support for nurses. Methods. We used quantitative research methods.

Results. The study involved 130 nurses from 12 departments of the "Multi-field Regional Hospital" in Aktobe. First of all, the purpose of the examination was explained to the nurses, and then informed consent was obtained. As a result of the survey, 82% of nurses need new information during their service, 86% believe that they are fully aware of their service. Nurses reported that they get information from 27% of magazines and books, 43% from the Internet, 61% from seminars and conferences, 53% from continuing education courses, 11% from the library, 15% from colleagues and 9% from foreign experience. 49% answered that lack of time, 18% language barrier, 11% lack of motivation, 16% financial difficulties and 13% not knowing where to get information prevent them from getting medical information. 47% of nurses organize nursing, 21% aseptic and antiseptic, 24% prevention, 24% treatment, 31% patient care, 34% regulatory legal acts, 21% scientific articles, 19% labor protection, 21% international experience, 35 % practical experience, 10% are interested in communication topics.

Conclusion: According to the results of the study, the majority of nurses (86%) are aware of their field of activity. Nurses use magazines (27%) and seminars (61%) to obtain medical information.

Keywords: nurse, continuing education, information sources, questionnaire

e

Достанова Ж.А.

e-mail: zhanar.dostanova@mail.ru

Актебе каласы кепсалалы облыстык ауруханасыньщ кш медицина кызметкерлершщ медициналык акпаратты алу Heri3ri кездерi Ж.А. Достанова, ^.Ж. Сейткереева, Л.С. Ермуханова, М.Б. Курганбекова, М.А. Артъщбаева, К.Б. Турдалина

Марат Оспанов атындагъ Батъс ^азак;стан медицина университет!, Акдебе, ^аза^стан

ReccivvCd

Keaiu mycmi/ Поступила: 12.10.2022

AccecteCd BacbiabiMfü цабыаданды/ Принята к публикации: 12.12.2222

ISSN 2707-6180 (Print) © 2021 The Authors Published by West Kazakhstan Marat Ospanov Medical University

Ак,твбе к,аласы квпсалалы облыстык ауруханасынын, к'чш медицина к,ызметкерлертщ

Бугшп KYHi бiздщ елiмiзде мейiрбикелердi даярлаудыц барлык дещ,ейлерi -пациентгердi KYTy жeнiндегi Kimi медбикеден бастап жогары мейiрбикелiк 6iniMi бар менеджерге дейн ЖYзеге асырылуда. ^ыска уакыт кезещндеп YHeMi жеделдетшген техникалык даму кэсiби к^зыреттшжт сактау мiндетiн барган сайын KYPДелi жэне eзектi етедi. ^ирп замангы хальщаральщ зерттеулердщ деректерi практик маман жыл сайын теориялык бЫмнщ 5%-га дейн жэне практикалык кэсгптгк бiлiмiн 20%-га дейгн жацартуы керек екешн керсетедг Мацсаты. Медбикелер медициналык акпаратты алу Yrnffl кандай акпараттык кeздердi жш колданатынын аныктау жэне медбикелердi акпараттык камтамасыз ету ЖYЙесiн жетiлдiрy бойынша ^сыныстар эзiрлеy.

Материалдары мен эдктерь Актебе каласыныц кепсалалы ауруханасыныц 150 медбикесшен сауалнама ЖYргiзiлдi. Сауалнама нэтижелерi Microsoft Excel-ге енгiзiлдi жэне STATISTICA 10.0 программасы бойынша пайыздар есептелдi. Нэтижелерi мен талк;ылаулары. Зерттеуге Актебе каласыныц «Кеп салалы облыстык; ауруханасыныц» 12 бeлiмшесшiц 130 медбикес катысты. Ец бiрiншi медбикелерден сауалнама ЖYргiзyдщ максатын TYсiндiрiп, кейгн акпараттык келiсiм алынды. Сауалнама нэтижесшде медбикелер кызмет барысында жаца акпаратты 82% кажет етеда, 86% кызметшен толы; хабардармын деп санайды. Медбикелер акпаратты 27% журнал мен ютаптардан, 43% интернет желюшен, 61% семинар мен конференциялардан, 53% бiлiктiлiктi арттыру курстарынан, 11% кiтапханадан, 15% эрiптестерiнен, 9% шетелдж тэжiрибелерден алатыны туралы хабарлады. Медициналык акпараттарды алуга 49% уакыт тапшылыгы, 18% тiл кедергiсi, 11% ынтасыныц болмауы, 16% каржылык киыншылыктар, 13% мэлiметтi кайдан алуга болатынын бiлмеyi кедергi келтiредi деп жауап бердi. Медбикелердщ 47% мейiрбикелiк кызметт ^йымдастыру, 21% асептика-антисептика, 24% профилактика, 24% емдеу, 31% наукастарды ^ту, 34% нормативтiк крыктык актшер, 21% гылыми макалалар, 19% ецбект коргау, 21% халыкаралык тэжiрибелер, 35 % практикалык тэжiрибе, 10% коммуникациялык дагдылар такырыптары кызыктырады.

Е^орытынды. Зерттеу нэтижесшде мешргерлердщ кеп бeлiгi (86%) кызметпк саласынан хабардар. Мейiргерлер медициналык акпаратты алу Yшiн журналдарды (27%), семинарларды (61%) кеп колданады. Негiзгi свздер: медбике, узджс1з бтм беру, ацпарат m3depi, сауалнама

Источник получения медицинской информации сестринским персоналом МОБ г.Актобе

Ж.А. Достанова, К.Ж Сейткереева, Л.С.Ермуханова, М.Б. Курганбекова,М.А. Артыкбаева, К.Б. Турдалина

Западно-Казахстанский медицинский университет имени Марата Оспанова, Актобе, Казахстан

На сегодняшний день в нашей стране осуществляются все уровни подготовки медицинских сестер - от младшей медицинской сестры по уходу за больными до менеджера с высшим сестринским образованием. Постоянно ускоряющееся техническое развитие в короткие сроки делает задачу поддержания профессиональной компетентности все более сложной и актуальной. Данные современных зарубежных исследований показывают, что практикующие медсестры должны ежегодно обновлять до 5 % теоретических знаний и до 20 % практических профессиональных знаний.

Цель: Определить, какие источники информации чаще всего используют медицинские сестры для получения медицинской информации и разработать рекомендации по совершенствованию системы информационного обеспечения медицинских сестер.

Материалы и методы. Медицинские сестры больницы, информированное согласие и анкеты. Количественные методы исследования, программа STATISTICA 10.0.

Результаты и обсуждение. В исследовании приняли участие 130 медицинских сестер из 12-ти отделений «Многопрофильной областной больницы» г.Актобе. В первую очередь медсестрам разъяснялась цель исследования, а затем было получено информированное согласие. В результате опроса 82% медицинских сестер нуждаются в новой информации во время службы, 86% считают, что полностью осведомлены о своей службе. Медсестры сообщили, что они получают информацию: 27% - из журналов и книг, 43% - из интернета, 61% - из семинаров и конференций, 53% - из курсов повышения квалификации, 11% - из библиотеки, 15%- от коллег и 9% - из зарубежного опыта. Мешают им получить

Ж.А. Достанова, п,.Ж. Сейткереева, Л.С. Ермуханова, М.Б. Курганбекова, М.А. Арты^баева ...

медицинскую информацию: 49 % ответили - нехватка времени, 18 % - языковой барьер, 11 % - отсутствие мотивации, 16 % - финансовые трудности и 13% - незнание того, где получить информацию. Медицинских сестер интересуют следующие темы: 47 % - организация сестринского дела, 21 % - знание в области асептики и антисептики, 24 % - профилактика, 25 % - лечение, 31 % -уход за больными, 34 % - нормативные правовые акты, 21 % - научные статьи, 19 % - охрана труда, 21 % - международный опыт, 35 % - практический опыт, 10% - коммуникативные темы.

Выводы: По результатам исследования, большинство медицинских сестер (86 %) осведомлены о своей сфере деятельности. Медсестры используют журналы (27%) и семинары (61%) для получения медицинской информации. Ключевые слова: медицинская сестра, непрерывное образование, информационные источники, анкетирование

взектшМ

Медициналык бшм беру жYЙесiн жэне кадрлар-мен камтамасыз етудi жетiлдiру денсаулык сактау саласын дамытудьщ басым багыттарыныц бiрi болып табылады т.б. [1].

Мешрбике мамандыгы - еуропалык децгейде рет-телетш мамандык, ол окыту жэне кэаби к¥зыреттшк-тердi мецгеру т^ргысынан кYPделiрек киындыктарды тудырады. Заманауи денсаулык сактаудыц мацызды сэп адамдардыц ерк1н козгалысына жэне медбикелердщ взiн-взi жYзеге асыру кабiлетiне байланысты эртYрлi децгейдегi дагдылар мен дагдыларды мецгеру болып табылады [2].

Халыкаралык зерттеулердщ нэтижелерi тэжiрибелi маман жыл сайын 5%-га дешн теориялык жэне 20%-га дешн практикалык кэсiптiк бiлiмдерiн жацартуга тшс екенiн кврсетедi, б^л казiргi персоналды дамыту жYЙесiн енгiзуге мYмкiндiк бермейдi [3]. Б^л мэселенi Yздiксiз бшм берудщ тиiмдi жYЙесi гана шеше алады. Yздiксiз бiлiм беру непзп дайындыкты аяктаганнан кейiн басталады жэне эрбiр медицина кызметкерiнiц кэсiби вмiр бойы жалгасады, сонымен катар мансаптык всудiц кYштi мотивациялык факторы болып табылады [4-6]. БYгiнгi кYнi бiздiц елiмiзде мейiрбикелердi даярлаудыц барлык децгейлерi -пациенттердi кYту жвнiндегi к^ медбикеден бастап жогары медициналык (мешрбикелш) бiлiмi бар маманга дейiн жYзеге асырылуда. Кейiнгi бiлiктiлiктi арттыру кемiнде 5 жылда бiр рет бшктшкп арттыру жYЙесiн камтиды. Технологиялык дамуды жеделдету кэсiби ^з^еттЫкл сактау мшдетш киындатады [7-11]. Мейiрбикенiц кэсiби к¥зыреттшп бiркатар факторлармен аныкталады: жалпы непзп бшм, арнайы кэсiптiк бiлiм, алынган дагдылар, ецбек втiлi жэне ж^мыс тэжiрибесi, сондай-ак жеке жэне элеуметпк касиеттер. Персоналдыц кэсiби дайындыгы жогары медициналык мекемелердщ жогары тиiмдiлiк кврсетшштерше кол жетк1зуге, емдеу-диагностикалык процесп жYргiзудiц жаца заманауи технологиялары мен эдютерш енгiзуге мумшндж беретiн артыкшылыктары бар [12]. Кэсiби бiлiм мен дагдыларды дамытудыц екi тYрi бар - ж^мыс орнында кадрларды окыту жэне ж^мыс орнынан тыс кадрларды окыту. вндiрiстiк окыту - б^л белгiлi бiр ж^мыс орнында орташа ецбек жагдайында калыпты ж^мысты

орындау барысында окыту [13]. Кадрларды ж^мыс орнынан тыс окыту - б^л медициналык мекеменiц eзiнен тыс (накты ж^мыс орнына) жYзеге асырылатын жэне сырткы к¥рылымдар ^йымдастыратын окыту. Ж^мыс орнынан тыс окытудыц негiзгi эдютерше мыналар жатады: косымша бiлiм беру (кэаби кайта даярлау жэне бшктшпн арттыру), семинарлар, конференциялар, тренингтер, модельдеу эдiсi, лекциялар, окыту жагдайлары, юкерлж ойындар, фильмдер керу, багдарламалык камтамасыз етyдi окыту [14, 15].

Акпарат агыныныц жылдам eсyi мамандардыц, атап айтканда медбикелердiц eздерiне кажеттi акпаратты калай табуга, тандауга жэне алуга жэне оны тэжiрибеде колданылатын жаца бiлiмге айналдыруга болатын гылыми мэселеш аныктайды. Сондыктан мейiрбике id саласындагы бар акпараттык ресурстар-ды жэне мамандардыц кажеттiлiктерiн зерттеу езекп болып табылады.

Максаты

Медбикелер медициналык акпаратты алу Yrnm кандай акпараттык кeздердi жиi колданатынын аныктау жэне медбикелердi акпараттык камтамасыз ету жуйесш жетiлдiрy бойынша ^сыныстар эзiрлеy.

Тапсырма:

Медбикелерге сауалнама жYргiзy;

Сауалнаманы талдау;

Медбике кандай акпарат кeздерiн жш колданатынын бiлy;

Мейiрбике id саласында акпараттык камтамасыз етyдi ^йымдастыруды жетiлдiрy бойынша ^сыныстар эзiрлеy

Материалдары мен эдiстерi

Актебе каласыныц кепсалалы ауруханасыныц 150 медбикеамен сауалнама жYргiзiлдi. Сауалнама нэти-желерi Microsoft Excel-re енгiзiлдi жэне STATISTICA 10.0 программасы бойынша пайыздар есептелдi.

Нэтижеш талдау

К^жаттык акпарат агынын зерттеу максатында кагаздагы медбикелер Yшiн акпарат кeздерi акпарат к¥ралдары, библиометриялык эдiс колданылды, оныц мэнi гылыми жарияланымдарды сандык талдаудан тирады. К^жаттык акпарат агынын, тацдауды сипаттау

agmeóe gaaacw. kencaaaaw. oóattcmttg aypyxahactth&# kíwí megu^uha k,tt3memkepaeprni#

YffliH gepeKKe3gep xpoHonoruflnH; ^SHe TaKHpHnTH; GoñHHma aHH^TarcgH napaMeTpnepi (afhh Genrini 6ip Ta;HpHn GoñHHma ^apHHnaHHMgap Ke3e^. OcHHañma, Ke3gep apHanraH MegGuKenepre 5 mm Mep3iMre nañga-naHyra apHanraH [2].

3epTTeyre A;TeGe ;anacHHL^ «Ken cananH oGhh-cth; aypyxaHacHHL^» 12 GemMmecim^,130 MegGuKeci ;aTHCTH. Ец GipiHmi MegGuKenepgeH cayamaMa ^yp-ri3yg^ Ma;caTHH TycÍHgipin, KeñiH a;napaTTH; KeniciM aHHHgH.

AflFam^H TepT cypa; MegGuKeH^ nacnopTTH; ge-peKTepi, hfhh ^acH, Haya3HMH, caHaiH ^SHege GeniM-meci cypanraH.

CayaHHaMa cypa;TapH ^eTÍrn ;aMTHTHH Heri3-ri GeniMHeH iypagH spTypni acneKTinepgi 3epTTeyre GarHTTanraH cypa;Tap GnoKTapH a;napaTTH; ;aMTaMa-ch3 eTy ;ypaHgapHH ^SHe nacnopTTH; GeniKTepi.

3epTTey HSTH^enepiH e^eygi aBTOMarraHgHpy MSHiMeTTep Ga3acH Microsoft Office Excel ;ongaHGacH Heri3iHge S3ipneHgi.

EecÍHmi cypa;Ta Heri3ri gepeKKe3gep TangaHgH, MegGHKenepre «^a^a a;napaTTH ;a^:eT eTeci3 Ge?» ge-reH cypa; ;oñLmgH. MegGuKenep GineMiH(82,1%), Gin-MeñMiH (14,6%) ^SHe ;a^:eT eineñMiH (3,2%) gereH YmKe GeniHgi (cypeT 1).

Cypem 1. KyHdenixmi MyMbicbi^bisFa mü^ü a^napammbi qawem emecis 6e?

AHTHHmH cypa;Ta «Ci3 e3 MaMaHgHFH^H3ga ^:eT-kíhíktí xaGapgapMHH gen caHañcH3 Ga?» gereH cypa; ;oHHHgH. MegGuKenepg^ ^ayaGH hs (86,1%), tohh; eMec (9,7%), ^o; (1,6%) (cypeT 2).

Cypem 2. Cis es MOMOHdbiFbi^bisda Memxinixmi xa6apdap-MbH den coHoücbis 6a?

^errnmi cypa; 8 GeniMHeH iypagH. «MeñipGuKenep a;napaT anaTHH Heri3ri gepeKKe3gep?» gereH cypa;;a GipHeme ^ayan Gepingi. ^ypHangap MeH KiianTap

(27,6%), HHTepHeT (43,9%), ceMHHapnap MeH MacTep KHacTap ^SHe KoH^epeHUHHnap (61,7%), Gíhíktíhíktí apTTHpy KypciapH (53,6%), KiianxaHa (11,3%), spin-TecTep (15,4%), meTengk TS^ipuGe aHMacy (9,7%), e3 ^ayaGH (2,4%).

MegGuKenepg^ niKipiHme ^ypHan, KiianiapgaH ana-thh a;napaTiap ya;HT eie e3repin HeMece KeHepyi, hh-TepHeTieH a;napaT any ;oh ^eiiMgi, an KiianxaHanapFa GapHn KiianTapgH i3gen ^SHe ogaH ^a^erri a;napaTTap-gH anyga ya^Hir^ TanmLmHFHH aHFa TapiagH.

Ceri3iHmi cypa; 8 GeniMgi ^ayaniaH iypagH. «Meñ-ipGuKenepre Meg^HHanH; a;naparrapgH anyFa ;aHgañ ;HHHmHHH;Tap Kegepri eiegi?» cypangH. OpGip Meg-GuKe e3 ^ayamapHH GepreH GonaTHH, a;napaTTH i3ge-yre ya;HTTL^ TanmHHHFH (49,5%), ;apmmH; ;hhh-mHHH;Tap (16,2%), ;H3HK;THpaTHH Mscene TypaHH a;napaTTL^ GoHMayH (14,6%), KoMntroTep MeH HHTep-Heiii nañgaHaHa GiHMey (13,8%), tíh Kegeprici (18,6%), ;h3h;th MSHiMeTTi ;añgaH anyFa Gonai^iH^iH GiHMeñ-míh (11,3%), MeñipGHKenepg^ ;H3HFymHHHFH MeH ннтacнннц GoHMayH (11,3%), Gac;a ^ayan (8,9%) [3].

ToFH3HHmH cypa;Ta 16 GeniM KepceiinreH. Cayan-HaMa HSiH^eciHge «MeñipGHKenepgi ;aHgañ Ta;HpHn ;H3H;iHpagH?» cypaFHHa, MeñipGHKeniK ;H3MeTii yñ-HMgaci^ipy (47,1%), acenTHKa, aHTHceniHKa (21,1%), angHH any (npo^unaKTHKa) (24,3%), eMgey (24,3), Ha-y;aciapFa kytím (31,7%), HopMaTHBTiK aK-

TiHep (34,1%), TaHHMan fhhhmh a;napaTTap (21,9%), e^eKTi ;opFay (19,5%), eцGeк ^:ana;HcH (26,8%), Kagp ^yMHcH (5,6%), ;^i3MeTKepnepgi o;HTy (26,8%), MeñipGuKe ^yм^Icнн^IЦ экoнoмнкaнн; acneKTinepi (14,6%), xaHH;apaHH; TS^ipuGe (21,1%), npaKTHKaHH; TS^ipuGe (35,7%), MeñipGuKe iciHgeri fhhhmh 3epTiey-Hep (34,9%), yñ^iMgaci^ipym^iHH; ^SHe кoммyннкaцн-hhh; gaFg^inap (10,5%) ^ayan Gepgi [1].

OH^iHm^i cypa;;a «Ci3 Gac, aFa MeñipGuKe G0HFHЦHЗ Kene Me?» hs (24,3%) ^SHe ^o; (75,6%) gereH ^ayan Gepingi (cypeT 3).

Cypem 3. Cis 6ac, üfü Meuip6une 6o^Fb^bs xene Me? ^opwTMHgM

3eprreyg^ HSTH^ecrnge, cayaHHaMagaH Gañ;aFaHH-M^i3 мeнiprepнepgiц Ken Geniri (86%) ;H3MerriK cana-cHHaH xaGapgap. MeñiprepHep мegнцннaнн; a;napaTTH any YmiH ^ypHangapH (27%), Gíhíktíhíktí apTi^ipy Kyp-ciapHH (53%) Ken ;ongaHagH.

Ж.А. Достанова, Ж. Сейткереева, Л.С. Ермуханова, М.Б. Курганбекова, М.А. Артык,баева

¥сыныс: Мешрбике юшде гылыми зерттеyлердi колдау жэне дамыту, себебi олар мамандарга бшм-дерiн кецейтуге мYмкiндiк бередi, тэжiрибелердi талдау жэне сыни т^ргыдан багалау, сондай-ак жаца немесе ^сынылган н^скалардыц тиiмдiлiгi мен пай-далылыгын нактылау Yшiн мешрбикелж iс-эрекеттi ^йымдастыру. Зерттеу нэтижелерi мамандарга гана емес, оларды кэсiби даярлау жYЙесiне эсерiн тигiзyi мYмкiн. Медбикелер Yrnrn интернетте колжепмдшк-тi арттыру, ж^мыс орындарында (кiтапханалар меке-мелер) кеп децгейлi акпараттык-коммуникациялык инфрак^рылымды к^ру керек. Медициналык меке-мелердiц басшылары кызметкерлерiнiц шет тiлдерiн жетiк мецгеруш кадагалау керек.

Жергiлiктi мамандарды заманауи жэне сенiмдi гылыми, медициналык акпарат кажет мамандан-дырылган акпараттык базасын камтамасыз ету. Б^л мэлiметтер базасы Интернет-технологияларды колда-ну аркылы жасалынган материалдарга колдау керсету кажет мэселелермен айналысатын акпараттык талдау орталыгыныц мамандары мейiрбике iсiн ^йымдасты-ру жэне дамыту.

Бiздiц Марат Оспанов атындагы Батыс Казакстан Медицина yниверситетiнде орналаскан «Мешрбике iсi бойынша шеберлiк орталыгымен» байланысып, ж^мыс жасауга болады.

Эдебиеттер mi3iMi:

1. Калинина ИГ. Профессиональное развитие медицинских сестер. Новые реалии. Медицинская сестра, 2021; (3): 6-8 https:// doi.org/10.29296/25879979-2021-03-03

Kalinina iG. Profesionalnoe razvitie medisinskih sester. Novye realii. Medisinskaia sestra, 2021; (3): 6-8 https://doi. org/10.29296/25879979-2021-03-03 (In Russian)

2. Попов Т, Трендафилова А, Йосифова Е, Борисова Д, Петрова Л. Желания и возможности для профессионального роста и развития медсестер. Состояние здоровья: медицинские, социальные и психолого-педагогические аспекты, 2016;823-831.

Popov T, Trendafilova A, iosifova E, Borisova D, Petrova L. Jelania i vozmojnosti dla profesionalnogo rosta i razvitia medsester. Sostoianie zdorova: medisinskie, sosialnye i psihologo-pedagogicheskie aspekty, 2016;823-831. (In Russian)

3. Иванов АВ. Информационные потребности среднего медицинского работника. Медицинская сестра. 2009;(3):26-29. ivanov AV. informasionnye potrebnosti srednego medisinskogo rabotnika. Medisinskaia sestra. 2009;(3):26-29. (In Russian)

4. Турдалиева БС, Аимбетова ГЕ, Кашафутдинова ГТ, Павлова АП, Мартыкенова ДС, Аденова АД, Касиева БС, Уразаева УА, Ауелбе-кова ЖБ. Удовлетворенность руководителей сестринских служб г. Алматы системой повышения квалификации. Вестник КазН-МУ, 2014;2(2):461—464.

Turdalieva BS, Aimbetova GE, Ka^afutdinova GT, Pavlova AP, Martykenova DS, Adenova AD, Kasieva BS, Urazaeva UA, Auelbekova JB. Udovletvorennost rukovoditelei sestrinskih slujb g. Almaty sistemoi povy^enia kvalifikasii. Vestnik KazNMU, 2014;2(2):461-464. (In Russian)

5. Mbidi TSN, Damons A. Effort and reward imbalance factors motivating Namibian professional nurses to participate in continuous professional development: A confirmatory factor analysis. Health sa gesondheid. 2020;(25):1-9. https://doi. org/10.4102/hsag.v26i0.1762.

6. Pool IA, Poell RF, Berings MGMC, ten Cate O. Motives and activities for continuing professional development: An exploration of their relationships by integrating literature and interview data, Nurse Education Today. 2016:(38):22-28. https://doi.org/10.1016/j. nedt.2016.01.004.

7. Mlambo M, Silen C, McGrath C. Lifelong learning and nurses' conti nuing professional development, a metasynthesis of the literature, BMC Nursing. 2021;20(1):62. https://doi.org/10.1186/s12912-021-00579-2.

8. Maloney P, Harper MG. Informing the Nursing Professional Development Scope and Standards Exploring Current and Future Nursing Professional Development Practice Through a World Cafe Methodology. Journal for nurses in professional development. 2021;37(3):176-182. https://doi.org/10.1097/

NND.0000000000000735.

9. Pool IA, Poell RF, Berings MGMC, ten Cate O. Strategies for continuing professional development among younger, middle-aged, and older nurses: A biographical approach. International journal of nursing studies. 2015;52(5):939-950. https://doi.org/10.1016/j. ijnurstu.2015.02.004.

10. Jantzen D. Refining nursing practice through workplace learning: A grounded theory. Journal of clinical nursing. 2019;28(13-14):2565-2576. https://doi.org/10.1111/jocn.14841.

11. Галяутдинова ИР. Совершенствование методов организации и управления повышения качества профессионального образования медсестер в первичном звене здравоохранения. Молодой ученый. 2014;5:138-140.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Galautdinova iR. Sover§enstvovanie metodov organizasii i upravlenia povy^enia kachestva profesionalnogo obrazovania medsester v pervichnom zvene zdravoohranenia. Molodoi uchenyi. 2014;5:138-140. (In Russian)

12. Абрамова ВИ. Значение информационно-компьютерных технологий в подготовке специалистов сестринского дела. Главная медицинская сестра. 2010;7:137-139.

Abramova Vi. Znachenie informasionno-komputernyh tehnologi v podgotovke spesialistov sestrinskogo dela. Glavnaia medisinskaia sestra. 2010;7:137-139. (In Russian)

13. Карасаева ЛА, Екимова НА. Развитие сестринского персонала на рабочем месте в процессе внедрения инновационных видов деятельности. Современные проблемы здравоохранения и медицинской статистики. 2020;152-160.

Karasaeva LA, Ekimova NA. Razvitie sestrinskogo personala na rabochem meste v prosese vnedrenia innovasionnyh vidov deiatelnosti. Sovremennye problemy zdravoohranenia i medisinskoi statistiki. 2020;152-160. (In Russian)

14. Демина ЭА. Профессиональное развитие старших медицинских сестер. Известия Самарского научного центра Российской академии наук. 2014;16,5(4):1496-1499.

Demina EA. Profesionalnoe razvitie starfih medisinskih sester. izvestia Samarskogo nauchnogo sentra Rosiskoi akademii nauk. 2014;16,5(4):1496-1499. (In Russian)

15. Шеметова ГН, Рябошапко АИ, Беляева ЮН, Губанова ГВ, Шеба-лова ЕМ, Молодцова ЕВ, Купчикова СС. Современные векторы и технологии профессиональной подготовки медицинских сестер с высшим образованием. Современные проблемы науки и образования. 2020;4:7.

$emetova GN, Rabofapko Ai, Belaeva iUN, Gubanova GV, $ebalova EM, Molodsova EV, Kupchikova SS. Sovremennye vektory i tehnologii profesionalnoi podgotovki medisinskih sester s vysfim obrazovaniem. Sovremennye problemy nauki i obrazovania. 2020;4:7. (In Russian)

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.