№3 қАЛАЛЫқ ЕМХАНА ПАЦИЕНТТЕРіНің "DAMUMED" МЕДИЦИНАЛЫқ МОБИЛЬДі қОСЫМШАСЫМЕН қАНАғАТТАНУ ДЕңГЕЙіН БАғАЛАУ Текст научной статьи по специальности «Науки о здоровье»

УДК 616-082:004

№3 калалык емхана пациенттерЫщ "Damumed" медициналык мобил^ косымшасымен канаFаттану денгейш бaFaлaу

Е. Тимурулы, А.Б. Даниярова, Г.А. Арынова, Ж.Ж. Нургалиева, А. Агабаева, А. Жумабекова, Л.Ж. Алекешева

Эл-Фараби атындат Казак улттык университет1

Медицина жэне денсулык сактау факультет1

С.Ж.Асфендияров атындат Казак улттык мединалык университет1

№3 калалык емхана пациенттер1н1н, Damumed медициналык мобильд1 косымшасына канагаттану децгешн аныктау жэне оны жаксарту бойынша усыныстар эз'рлеу. №3 калалык емхана пациентер1н1н, Damumed мобильд1 косымшасына канагаттануды жаксарту Yшiн зерттеу жумыстары нэтижес1нде алынган усыныстарды, зерттеу нэтижелер1 бойынша усыныстарды пайдалану мYмкiндiгiне негЬделген.

ТYйiндi свздер: Акпараттык технология, медициналык кызмет сапасы, Damumed, медициналык косымша.

Зерттеудщ езектЫ

К,аз1рп уакытта, пациентке медициналык кемек немесе кенес еажет болатын болса, м1ндетп турде дэр1гер кабылдауына жазылуы кажет. Телефон немесе баска да хат алмасу турлер1 аркылы кенес алуFа болады. Алайда, мундай карым-катынас кез1нде дэр1гер барлык кажетт1 акпаратты эрдайым ала алмайды. Жалпы, жаFдайдын кептеген кемш1л1ктер1 бар, сондыктан балама кажет. 5-10 минуттык кенес алу уш1н емделуш1лерге медициналык мекемеге жету уш1н уакыт пен акша жумсау кажет. Бул карт адамдар мен ауыл турFындары уш1н ерекше проблема болып табылады. 0з1н1н денсаулыFы туралы аз жэне жи1 мазасыздану кезЫде дэр1герге жуг1нет1н адамдардын белг1л1 б1р тур1 бар. ОсыFан байланысты, шектеул1 медициналык ресурстар жаFдайында созылмалы аурулармен ауыратын адамдарFа кажетт1г1не караFанда аз кенш бел1нед1. Дегенмен, эртурл1 себептер бойынша ауруды елемейт1н жэне ауру ершлген кезде Fана медициналык кемекке жуг1нет1н адамдардын карама-карсы тур1 бар. Ею жаFдайда да адамдардын м1нез-кулкы оларFа да, денсаулык сактау жуйеане де тер1с эсер етед1. Дэр1герге бару пациентт1н денсаулык жаFдайын нашарлатуы да мумк1н. Мысалы, ангина немесе суык тигенде наукас емханаFа жеткенше ауру ершу1 мумк1н. Сонымен катар, иммунитет элареген жaFдaйдa дэр1герд1н кабылдауына кезекте турFaн кезде баска наукастардан инфекцияны жуктырудын айтарлыктай кауп1 бар. Казакстаннын барлык турFындaры мобильд1 байланысты пайдаланады, олардын 53,0% - дан астамы Интернетке шыFу уш1н уялы телефондарды пайдаланады. Пациенттер мен дэр1герлер aрaсындaFы езара карым-катынаста мобильд1 жэне веб-технологияларды пайдалану медициналык консультациялардын тшмдшпн жэне жалпы денсаулык сактау жуйеан едэу1р жаксарта алады [1].

Бул зерттеуд1н максаты - ШЖК "№3 Калалык емхана" МКК пациенттер1н1н Damumed медициналык мобильд1 косымшасымен кaнaFaттaну денгешн аныктау жэне оны арттыру бойынша усыныстар эз1рлеу. КойылFaн максатка суйене отырып келес1 м1ндеттер аныкталды:

1.Медициналык мобильд1 косымшалардын каз1рг1 танда дэр1герлер мен пациенттер уш1н ти1мд1л1г1 мен маныздыль^ын аныктау;

2.Пациенттерд1н Damumed медициналык мобильд1 косымшасымен кaнaFaттaну жaFдaйын сауалнама журпзу аркылы бaFaлaу жэне оны талдау;

3.Damumed медициналык мобильд1 косымшасымен пациенттерд1н кaнaFaттaну денгей1н аныктау жэне оны жаксарту бойынша усыныстар даярлау.

Зерттеу пэш ШЖК "№3 Калалык емхана" МКК пациенттер1н1н мобильд1 косымшасымен кaнaFaттaнуы болып табылады. Бакылау объекта ШЖК "№3 Калалык емхана" МКК пациенттер! болып табылады.

Зерттеуд1 орындау барысында зерттелет1н проблеманы Fылыми талдаудын эртурл1 аспект1лер1не катысты деректер колданылды. Зерттеу жумысынын практикалык мaныздылыFы сауалнама журпзу барысында aлынFaн мэл1меттерд1 жэне одан эр1 Damumed мобильд1 косымшасымен кaнaFaттaнуды жаксарту бойынша сурау нэтижелер1 нег1з1нде эз1рленген усыныстарды пайдалану мумюндтне нег1зделед1. Зеттеу жумысы

МедицинaдaFы акпараттык технологиялардын нег1зг1 рел1. Акпараттык технологиялар-бул акпаратты сактауды, жинауды, ендеуд1, керсетуд1 жэне беруд1 камтамасыз етет1н осындай технологиялык т1збекке б1р1кт1р1лген кептеген эд1стер, енд1р1ст1к процесс жэне бaFдaрлaмaлык-техникaлык куралдар [2].

Осы т1збект1н (акпараттык технологиянын) жумыс 1стеу максаты-акпараттык ресурстарды пайдалану удер1стер1н1н енбек сыйымдылыFын азайту жэне олардын сежмдЫп мен жеделд1г1н арттыру.

Каз1рп зaмaнFы медициналык кэс1порындар улкен келемде деректерд1 енд1ред1 жэне жинактайды. Дэр1герлер, баска рушы органдар, басшылар бул акпаратты каншалыкты ти1мд1 пaйдaлaнFaнынa жэне медициналык кемектщ сапасына, тутастай aлFaндa елд1н жэне онын эрб1р аумактык субъект1с1н1н даму денгей1не, сондай-ак халыктын жалпы ем1р суру денгей1не байланысты.

Казакстан Республикасында жерг1л1кт1 медициналык акпараттык жуйелер мен жел1н1н каркынды дамуы бaйкaлFaнын атап еткен жен. Каз1рг1 уакытта медицина практикасында компьютерленген ауру тарихы мен терминдерд1 ж1ктеу жуйеа кен1нен тaрaлFaн. Сонымен катар, терминология мен деректер базасы aрaсындaFы езара карым-катынас манызды рел аткарады [3].

Каз1рг1 кезде аумактык, содан кешн жahaндык медициналык акпараттык жуйелерд1 куру кажет. Акпараттык жуйелерд1н каз1рп жaFдaйы каржылык акпаратпен жэне медициналык бейнелерд1н мурaFaттaрымен, медициналык аспаптардан бакылау мэл1меттер1мен, бакылау жуйелер1н1н жумыс нэтижелер1мен наукастар туралы электрондык жазбаларды б1р1кт1ру, акпарат алмасудын каз1рг1 зaмaнFы куралдарынын (ауруханалар aумaFындa электрондык пошта, бейнеконференция, интернет жэне т.б.) болуы максатында бер1лед1 [4].

Медициналык акпараттык жYЙелердiн екiншi децгешнде компьютерленген медициналык жазба жYЙесi келтiрiледi. Медициналык акпараттык жYЙелердiн казiргi даму децгешнде бурын электрондык жадка енгiзiлмеген медициналык кужаттарды болжайды (ец алдымен, диагностикалык аспаптардан, тYрлi басып шыFару, топограмма, сканограмма жэне т.б. тYрiнде акпарат туралы болып табылады), бейнелер электрондык сактау жYЙелерiнде (магнитооптикалык жинактаFыштарда) сканерленед^ есте сакталады жэне индекстеледi [5].

Медициналык акпараттык жYЙелердi дамытудыц Yшiншi децгешнде электрондык медициналык жазбаларды енгiзудi жаткызуFа болады. Бул кезецде медициналык мекемелерде кез келген жумыс орнынан акпаратты енгiзу, сактау жэне ецдеу Yшiн кажеттi инфракурылым жаксы дамьтан болуы тиiс. Пайдаланушы жYЙемен сэйкестендiрiлуi тиiс, олар Yшiн олардыц мэртебеане сэйкес келетiн кол жеткiзу кукы^ы кезделген. Медициналык жазбалардыц курылымы компьютерлк ецдеудщ тYрлi мYмкiндiктерiмен аныкталады. Медициналык акпараттык жYЙелердi дамытудыц осы децгешнде медициналык электрондык жазба сараптамалык жYЙелермен бiрiктiру, диагноз кою кезiнде, пациентпн соматикалык жэне аллергиялык статусын ескере отырып, дэрiлiк заттарды тацдауда жэне т. б. шешлм кабылдау процеанде мацызды рел аткара алады. Медициналык акпараттык жYЙелердi дамытудыц тертiншi децгешнде электрондык медициналык жазбалар жYЙесiнiн атауы, бул жаFдайда пациенттер туралы жазбалар элдекайда кеп акпарат кездерiн болжайды. Мунда эрбiр накты пациент туралы барлык тиiстi медициналык акпарат ескершед^ оныц кезi ретiнде баска медициналык мекемелер болуы мYмкiн. Осы даму децгеш Yшiн пациенттердi сэйкестендiрудiн интернационалдык немесе жалпы мемлекеттiк жYЙесi, сондай-ак терминологияныц, кодтаудыц, акпарат курылымыныц бiрыцFай жYЙесi жэне т.б. талап етiледi [6]. Элемдiк тэжiрибе керсетiп оты^андай, Денсаулык сактау саласына акпараттык технологияларды енгiзу наукастарFа кызмет керсету сапасын арттыруFа, медициналык кызметкерлердiн жумысын жеделдетуге жэне пациенттер Yшiн шыFындарды азайтуFа мYмкiндiк бередi. K1азiргi уакытта аталFан артыкшылыктар iс жYзiнде эрбiр медициналык мекемеге кол желмдк

Денсаулык сактау саласындаFы акпараттык технологиялар темендегi мiндеттердi шешуге мYмкiндiк бередi:

• пациенттердi есепке алуды жYргiзу;

• наукастардыц жаFдайын кашыктыктан бакылау;

• таFайындалFан емдеу тэсiлiн бакылау;

• тексеру нэтижелерЫ сактау жэне беру;

• бастауыш кызметкерлерге кецес беру;

• кашыктыктан окыту.

Заманауи акпараттык технологияларды пайдалану наукастардыц денсаулык жаFдайын мукият бакылауFа мYмкiндiк бередi. Наукастыц барлык мэлiметтерi аурухана кызметкерлерiне колжетiмдi болатын бiрынFай кужатта усынылады. Зерттеулер мен процедураларды еткiзу нэтижелерi туралы барлык акпарат бiрден электрондык медициналык картаFа енгiзiледi. Бул баска медициналык кызметкерлерге накты пациентпн емдеу сапасын баFалауFа, оныц дурыс еместiгiн немесе диагностиканыц дэл еместiгiн дер кезiнде аныктауFа кемектеседi.

Казакстан республикасында колданыска енпзшген медициналык мобильдi косымшалар

Kазiргi уакытта КР ДСМ-нiн 2017 жылFы 10 казандаFы берген мэлiметтерi бойынша электрондык форматка кешу Yшiн жYЙелер енпзмдк КР Медициналык уйымдардыц 74,0% компьютерлк жабдыктармен камтамасыз етiлген. ДСМ шалFайдаFы ауылдык дэрiгерлiк емханаларда, медициналык

уйымдарда акпараттык технологиялардын барлык кажетт мумюнд^ершен камтамасыз ету мiндетiн алFа кояды. Бул ете манызды фактор, ейткен тек шалFай елдi мекендерде туратын пациенттерге Fана емес, барлык кез келген жердеп пациенттерге кедергiсiз болуы ушлн барлык медициналык уйымдар б!рын^ай акпараттык базаFа косылуы тиiс. КР жана инновациялык жоба - "ДАМУ" акпараттык технологиялар орталь^ы эзiрлеген Damumed электрондык медициналык сервистерiнiн мобильдi косымшасы iске косылды. Damumed жYЙесiн енпзу 2015 жылдан бастап КараFанды облысынын медициналык уйымдарынан басталды. БY гiнгi танда бул жYЙе Казакстаннын 14 е^р^де колданылады [7].

Damumed мобильдi косымшасынын кемегiмен пайдаланушылар кабылдауFа жазыла алады немесе дэрiгердi Yйге шакыра алады, жазылFан рецептер мен зертханалык зерттеулердiн нэтижелерiн кере алады, ауруханалык парактарды кешiрiп ала алады. "Дабыл тYЙмесi" функциясы 5 жаска дешнп балалардын ата-аналарына, жYктi эйелдерге жэне диспансерлк бакылаудын жекелеген топтары бойынша пациенттерге ш^ыл, бiр рет басу аркылы дэрiгердi Yйге шакыруFа мYмкiндiк бередi [8].

Казiргi уакытта косымша меншiк нысанына карамастан мемлекеттiк тапсырыс шенберiнде халыкка кызмет керсететЫ барлык медициналык уйымдарында колданыска енпзшген. Damumed Apple жэне Android операциялык жYЙелерiн пайдаланушылар Yшiн кол желмдк Damumed мобильдi косымшасын енпзу медициналык мекемелердеп кезектi айтарлыктай азайтуFа, ал болашакта жоюFа мYмкiндiк бередк 3 жылдан берi Казакстан турFындарына электрондык кызметтер пациенттiн сайты жэне емханаларда орнатылFан терминалдар аркылы колжетiмдi болды. Сондыктан бiздiн турFындар y^1^ емханалармен карым-катынас жасаудын мундай форматы Yйреншiктi. Акпараттык технологиялар бiздiн е^рдеп денсаулык сактау жумысынын тиiмдiлiгiн арттыруFа, медициналык кемектiн сапасын арттыруFа мYмкiндiк бередi. Казакстаннын цифрландыру баFдарламасы аясында денсаулык сактау саласы 2018 жылдын басынан бастап KаFазсыз медицинаFа кешу мЫдетЫ алFа коЙFан [9]. Damumed эзiрлеушiлерi косымшаны Yнемi жетiлдiрiп отырады жэне жакын арада халык талап ете™ мобильдi медициналык кызметтер желiсiн кенейту жоспарларында. Бул-диспансеризациядан немесе алдын алу iс-шараларынан ету Y^i^ емханаларда таFайындалFан кабылдау туралы пациентпн электрондык денсаулык паспорты, эрбiр пациент y^i^ жалпы жэне жеке аурулардын жэне олардын аскынуларынын алдын алу бойынша аныктамалык акпарат, медициналык мураFат, бакылау кYнделiгi, акылды рецепт (дэрн кабылдау туралы хабарламалар, дэрiханаларда орналаскан жэне жумыс уакыты бойынша дэрi-дэрмектердi iздеу), жедел жэрдем жYЙелерiмен езара эрекет ету кезЫде "дабыл тYЙмесi" функционалын кенейту болып табылады [10]. Damumed - бул кешендi медициналык акпараттык жYЙенiн медициналык порталынын ресми косымшасы:

- дэрiгердiн кабылдауына жазылу;

- дэрiгердi YЙге шакыру;

- кабылдауFа ез жазбаларын карау;

- дэртерд^ YЙге шакыруларын керу;

- дэртерд^ кабылдауына жазылу туралы еске салады;

- медициналык уйымFа тiркелудi тексеру. Зерттеу эдiстерi мен материалдары

КойылFан мiндеттердi жYзеге асыру максатында 1-суретке сэйкес жумыста Fылыми зерттеудщ казiргi заманFы эдiстерi колданылды: элеуметтк, аналитикалык, статистикалык. Максатка жету жэне койылFан мiндеттердi шешу Yшiн жумыс бiрнеше кезенде жYзеге асырылды. Жумысты орындау барысында зерттеу максатына сэйкес зерттеу баFдарламасы

эзipлeндi. Зepттey шeцбepiндe a^apanbiK тexнoлoгиялap, мeдицинaлыкl мoбильдi ^^^^^ap мэceлeлepi бoйыншa эдeби дepeккeздepгe тaлдay жYpгiзiлдi. Библиoгpaфиялык эдicпeн 50-дeн acтaм эдeбиeт кeздepi тaлдaнды. Кeлeci ^e^Ae "ШЖ^ №3 Klaлaлык eмxaнa МКК" пaциeнттepiнiн Damumed мeдицинaлык мoбильдi

Kocымшacымeн кaнaFaттaнy дeцгeйiн aныктay мэceлeci бoйыншa пiкipiн зepттey y^I^ cayaлнaмa эзipлeндi. Элeyмeттiк cayaлнaмaFa 250 pecпoндeнт кaтыcты. Сayaлнaмa aнкeтa îYp^e, aнoнимдi тYpдe жYpгiзiлдi. СayaлнaмaFa кaтыcкaнFa дeйiн pecпoндeнттepдeн кaтыcy Yшiн aybBoia кeлiciм aлынды. Сayaлнaмa кocымшaдa бepiлгeн.

Cypeï 1 - Зepттey эд¡cтep¡

Оcылaйшa, тaндaлFaн зepттey эдici бeлгiлeнгeн бaFдapлaмaны icкe acыpyFa жэнe кoйылFaн мiндeттepдi шeшyгe мYмкiндiк бepдi. Сayaлнaмa нэтижeлepi Excel бaFдapлaмacын кoлдaнy apKbrnbi eцдeлгeн. Нэтижeлepдi тaлдay 6¡P aй iшiндe жYpгiзiлдi. Одaн кeйiн ШЖК "№3 Kaлaлык eмxaнa" МКК пaциeнттepiнiн Damumed мeдицинaлык мoбильдi кocымшacымeн ^aFan^y дeцгeйiн жaкcapтy мэceлeci бoйыншa ycbrnbicrap эзipлeндi. Зepттey нэтижeлepi

Пaциeнттep y^1^ Damumed мeдицинaлык мoбильдi Kocымшacымeн мeдицинaлык кызмeттepгe кaнaFaттaнyшылык oлapдын кaжeттiлiктepiнe, кYтyлep¡нe кaншaлыкты жayaп бepeтiндiгiмeн жэнe ya^rnbi бoлып тaбылaтындыFымeн aныктaлaды. ШЖК "№3 Kaлaлык eмxaнa" МКК Damumed мeдицинaлык мoбильдi кocымшacымeн пaциeнттepдiн KaнaFaттaнy дeн,гeй¡н aныктay мaкcaтындa пaциeнттepгe cayaлнaмa жYpгiзiлдi. Сayaлнaмa нэтижeлepiн тaлдay дepeктepi Damumed мoбильд¡ кocымшacынмeн кaнaFaттaнy дeнгeйiн apттыpyдa нeгiзгi peл aткapaды

Сayaлнaмa Ko^^o^a уcынылFaн apнaйы кУPылFaн cayaлнaмaлap бoйыншa жYpгiзiлдi. Aлдымeн eмдeлyшiлepдiн кepceтiлгeн мeдицинaлык кeмeккe кaтынacы бaFaлaнды. Жaлпы rapce™^ мeдицинaлык кeмeктiн кaнaFaттaнyын бaFaлay мaкcaтындa "№3 Kaлaлык eмxaнa" МКК cayaлнaмa жYpгiзe oтыpып, кeлeci кopытынды жacayFa бoлaды. Эйeл aдaмдap мeдицинaлык мeкeмeгe мeдицинaлык кeмeк aлy Yшiн epлepгe кapaFaндa элдeкaйдa жиi жYгiнeдi. Рecпoндeнттepд¡н мынaдaй жыныcтык куpaмы бap: 24,8% oнын iшiндe epлep, 75,2% эйeлдep. Пaциeнттepдiн дэpiгepгe кapaлy жиiлiгi жacынa кapaй apтaды (acipece 50 жacтaн кeйiн). 28,0% 30 жacкa дeйiнгi, 32,0% 31-50 жacтaFы, 40,0% 51 жэнe oдaн жoFapы жacтaFы aдaмдap. ЖoFapы бiлiмi бap aдaмдap жылынa 1-2 peт дэpiгepгe бapyды кaлaйды, aл opтa жэнe apнayлы opтa бiлiмi бap aдaмдap мeдицинaлык мeкeмeгe aйтapлыктaй cиpeк, oлapдын Yштeн 6¡P бeлiгi - жылынa 1 peттeн cиpeк бapaды. AяктaлмaFaн opтa жэнe бacтayыш бiлiмi бap aдaмдap - aй caйын нeмece жapты жылдa 6¡P peт бapaды. Бiлiм дeнгeй¡ жoFapы бoлFaн caйын, дeнcayлык жaFдaйы тypaлы eзiн-eзi бaFaлay coFуpлым жoFapы. Элeyмeттiк жaFдaйы бoйыншa бipiншi opындa eтiнiш жиiлiгi бoйыншa зeйнeткepлep 28,8%; eк¡нш¡ opындa - кызмeтшiлep 22,4%; Y^^an opындa -cтyдeнттep 18,0%; тepт¡нш¡ opындa - жумыcшылap 16,0%; бeciншi opындa - жумыccыздap 14,8% куpaйды. Eгдe жacтaFы

aдaмдapдын жacы apткaн caйын иммyнитeтi тeмeндeп oнaй ayыpып кaлaды. ЯFни бул кepceтк¡ш дeнcayлык жaFдaйынa бaйлaныcты бoлyы мYмк¡н. Сoл ceбeптi мeдицинaлык кeмeккe жи жYгiнeдi.Бул зepттeyдe пaциeнттepдiн дэpiгepгe xaбapлaмa жaзy жэнe кocымшaдa дeнcayлыFынa ^тысты дэpiгep жaзбaлapын кepy aлy мYмкiндiгi aныктaлды. Пaциeнттepдiн 100,0%-ы дэpiгepгe ^оым^^ apкылы xaбapлaмa жaзa aлмaйтындыFын rapce^e^ ceбeбi Damumed мoбильдi Kocымшacындa дэp¡гepгe xaбapлaмa жaзy кызмeтi жYзeгe acыpылмaFaн. Сoнымeн кaтap 100,0% pecпoндeнттep дэp¡гep Kaбылдayынын мeдицинaлык жaзбacын кocымшaдa rape aлмaйды, яFни бул Функция дa Damumed мoбильдi Kocымшacындa жYзeгe acыpылмaFaн. Дeмeк, пaциeнткe мeдицинaлык жaзбa кaжeт бoлFaн жaFдaйдa eмxaнaFa кaйтa жYгiнy кepeк бoлaды. ШЖК "№3 Kaлaлык eмxaнa" МКК пaциeнттepiнiн 30,4%-ы Faнa Damumed мeдицинaлык мoбильдi кocымшacын кoлдaнaды. Бacым бeлiгi, яFни кaлFaн 69,6%-ы Damumed кocымшacын пaйдaлaнбaйды. Бул ^pce^i^i жoFapыдa кepceтiлгeн pecпoндeнттepдiн жacтык Kуpaмынa бaйлaныcты бoлyы мYмкiн. Eмxaнaдa зeйнeткepлep жeтeкшi opынды aлFaндыктaн oлapFa Damumed мoбильд¡ Kocымшacын кoлдaнy киынFa coFyы мYмкiн. Нeмece кocымшa кepeк бoлмayы дa мYмкiн.

"№3 Kaлaлык eмxaнa" МКК пaциeнттepiнiн Damumed мeдицинaлык мoбильд¡ кocымшacын кoлдaнyдaн бac тapтyынын бacты ceбeптepi кepceтiлгeн. Жaлпы aлынFaн мал^т^ бoйыншa пaциeнттepдiн 19,6%-ы кocымшa мaFaн Kaжeт eмec дeп caнaйды, 31,6%-ы кocымшa жaйлы бiлмeйдi, aл 10,0%-ы кызмeттiн caпacынa кaнaFaттaнбaйды, бacым бeлiгi 38,8%-ы кocымшaны пaйдaлнyмeн бaйлaныcты кYpдeлiлктepгe тyындaйды.

Дepeктepдi тaлдaй кeлe, ^оым^^ apкылы мeдицинaлык Kызмeт эpдaйым yaкытылы жacaлмaйды дeп aйтyFa бoлaды, 54,4% pecпoндeнт кocымшa apкылы мeдицинaлык кызмeт эpдaйым yaкытылы жacaлмaйды дeп rapce^e^ яFни ocылaйшa ep aдaмдapдын 24,4% - ы мeн эйeл aдaмдapдын 30,0% - ы жayaп бepд¡, aл мунымeн epлepдiн 14,0% - ы мeн эйeлдepдiн 10,8% - ы кeлicтi. Бул кepceткiш Damumed Kocымшacындa тyындaйтын кeйбip кaтeлiктepмeн жэнe дe дэpiгepлepдe шуFыл бacкa жумыcтapдын шыFып кaлyымeн бaйлaныcтыpылды.

Керсетшген медициналык кызмет тYрлерiмен 3-суретке сэйкес ерлерд^ 24,0% - ы мен эйелдердщ 15,2%-ы KанаFаттандырылды, дегенмен ерлерд^ 14,8% - ы мен эйелдерд^ 26,8% - ы канаFаттанбайды деп айтуFа болады.

41,6% сауалнамаFа катысушылардыц канаFаттанбауынын негiзгi себептерiне кызмет тYрлерiнiц аздыFымен, яFни баска да медициналык кызмет тYрлерi енгiзiлмегенiн байланыстырды.

24,0%

26,8%

15,2% 14,8%%

Иа

Тольщтай емес

8,8%

2,8% 3,6% 4,00%

Жо^

Жауап беруге ^иналамын

Сурет 2 - Пациенттерд1н Damumed медициналык мобильд1 к

Сонымен, ШЖК "№3 Калалык емхана" МКК Damumed косымшасы аркылы медициналык кызмет тYрiн тутыну бойынша 4-суретке сэйкес жетекшi орынды дэртер кабылдауына жазылу пунктiнiн иеленетiнiн керемiз - 55,2%,

I аркылы керсетшетЫ медициналык кызмет TYрлерiмен канататтануы

одан эрi 23,2% - дэрiгердi Yйге шакырту, 10,4%-аурухана параFын, аныктама жэне т.б. кызмет TYрлерiн, 6,8% -дэрте рецепт жазып алу Yшiн, ал калFан 4,4% емханаFа тiркелу кызмет TYрлерiн колданады.

55,2%

ЕмханаFа тiркелу Дэркер Дэрiгердi уйге Дэр^е рецепт алу

кабылдауына шакырту

жазылу

Бас^а

Сурет 3 - Damumed косымшасы аркылы медициналык кызмет турлерЫ тутыну

Пациенттерд^ 15,2%-ы Damumed косымшасын колдану ете оцай деп санайды, 34,0%-ы оцай, 38,0%-Fа жуыFы косымшаны колдану киын, ал 12,8%-ы Damumed мобильдiк косымшасын пайдалану ете киын деп есептейдк Damumed медициналык мобильдi косымшасын пайлануFа байланысты кYрделiлiктер жоFарыда айтылFан жастык кУрамFа да байланысты болуы мYмкiн. Damumed косымшасындаFы бакылау кYнделiгiне денсаулык керсеткiштерiн енгiзуi бойынша пациенттердiн 54,0% - енгiземiз, 46,0% - енгiзбеймiз деп жауап бердi. 54,0% кан кысымы, пульс, бой, салмак, т.б. керсеткiштердi енгiзедi екен. Олар ез денсаулы^ыныц керсеткiштерi бойынша осы керсетюштердщ езгеру динамикасын карастыра отырып каралу кYнделiгiн жYргiзедi екен. Енгiзбеймiз деп жауап берген пациенттерд^ олай жауап беруi уакыты жоктыFымен жэне кажеттшк тудырмайтынымен байланыстырылды.

Респонденттердiн емханада тапсы^ан анализдерiнiздiн корытындысын Damumed косымшасыныц «Лабораторлык зерттеулер» белiмiнде кере алуы бойынша 75,2% -кере аламыз, 18,0% - кере алмаймыз, ал калFан 6,8% - барлык лабаториялык зерттеулердi кере алмаймыз деп жауап бердк Пациенттерд^ 18% емханада тапсырFан анализдерiнiн корытындысын косымшада кере алмайтындыFын керсеткен. Бул келiсiмшарт негiзiнде емханамен жумыс жасайтын зертхананыц «ДамуМЕД» медициналык акпараттык жYЙесiмен жумыс жасамауымен немесе зертхана кызметкерлерУц анализ нэтижелерiн уакытылы акпараттык жYЙеге енгiзбеуiмен байланысты болуы мYмкiн. Пациенттерд^ пiкiрлерi субъективтi сипатка ие болуына карамастан, алынFан нэтижелердi жинактай отырып, ШЖК "№3 Калалык емхана" МКК пациенттерд^ Damumed мобильдi

Вестник КазНМУ №3-2020

косымшасымен канаFаттануынын жалпы денгей темен eKeHÍH атап еткен жен. Бул медициналык мекемеге жастарFа кlараFанда егде жастаFы адамдардын кеп жYгiнуiмен байланысты. Косымша аркылы медициналык кызмет тYрлерiмен пациенттердi камтамасыз ету бул Yздiксiз жетiлдiрудi талап ететЫ жэне мониторинг пен прогрестi камтамасыз етудi кажет ететiн процесс. Курылымдык компонентен сапасын камтамасыз ету процесЫ Yздiксiз жасай отырып, жоFары керсеткiштердi сактау жэне сонымен катар сапанын, баска компоненттерiне назар аудару, сонымен катар медициналык косымшанын барлык компоненттерЫ Yздiксiз жетiлдiру кажет.

Сауалнама корытындысы бойынша келесi корытынды жасауFа болады. СауалнамаFа 250 респондент катысты, 187 эйел адам, 63 ер адам. Олардын жауаптарынан келесi корытынды жасауFа болады:

1. ЕмханаFа келушiлер саны жеткшкп, алайда Damumed мобильдi косымшасынын аудиториясын кенейту кажет.

2. Пациенттерд^ курамында енбекке жарамды жастаFы, жоFары бiлiмi бар, кебiнесе акыл-ой енбепмен айналысатын (банк кызметкерлерi, кэсiпкерлер, мемлекеттк кызметкерлер), кеп белiгiнде эйел адамдар басым, осы топ емханаFа барудын

кеп келемiн камтамасыз етедi, сэйкеанше Damumed мобильдi косымшасын осы топ жи колданады.

3. Жалпы, респонденттерд^ 35,2%-ы емханада Damumed мобильдi косымшасы аркылы керсетiлетiн медициналык кызмет тYрлерiн жаксы баFалады, алайда косымша аркылы жYзеге асырылатын медициналык кызметтердi жет^руге баса назар аудару керек.

4. АлFашкы 3 мэселеде келтiрiлген деректер Damumed мобильдi косымшасы аркылы емхана кызметтерЫ тутынушыларды сегменттеу Yшiн пайдаланылуы мYмкiн. Респонденттердiн 100%-ы дэрiгерге косымша аркылы хабарлама жаза алмайтындь^ын керсетп, себебi Damumed мобильдi косымшасында дэртерге хабарлама жазу кызметi жYзеге асырылмаFан. Сонымен катар 100% респонденттер дэртер кабылдауынын медициналык жазбасын косымшада кере алмайды, яFни бул функция да Damumed мобильдi косымшасында жYзеге асырылмаFан. Пациенттердiн 54,5% Damumed косымшасындаFы бакылау KYнделiгiне денсаулык керсеткiштерiн енгiзедi. 54,5% кан кысымы, пульс, бой, салмак, т.б. керсеткiштердi енгiзедi. Олар ез денсаулы^ынын керсеткiштерi бойынша осы керсетюштерд^ езгеру динамикасын карастыра отырып каралу KYнделiгiн жYргiзедi.

ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1

1 Государственная программа развития здравоохранения Республики Казахстан «Денсаулык» на 2016 - 2019 годы.

2 Валид, М.С. Комплексное сравнение систем здравоохранения в мире / М.С. Валид, Н.В. Зайцев / / Менеджер здравоохранения. - 2009. - №5. - С. 15-19.

3 Бурков С. С., «Информационные технологии и их роль в мировой инновационной экономике» // Журнал «МИР (Модернизация. Инновации. Развитие). - 2013. - №1. - С. 108-111.

4 Боярский А. П. Современное состояние здравоохранения по оценкам медицинских работников / А. П. Боярский, Т. В. Чернова, Н. П.

5 Гимадеев Ш. М., Латыпов А.И., Радченко С.В., Хазиахметов Д. Ф., «Влияние медицинских информационных систем на показатели эффективности лечебно-профилактических учреждений» // Казанский медицинский журнал. - 2015. -Т. 96, №2. - С. 227-233.

6 Adam T., Aliferis C. (Eds.) Personalized and Precision Medicine Informatics: A Workflow-Based View

7 Мобильное приложение Damumed для медицинского центра или клиники [Электронный ресурс]. - Электрон. дан. -Режим доступа: https://lkp-krg.dmed.kz/

8 Центр Информационных Технологий ДАМУ [Электронный ресурс]. - Электрон. дан. -Режимдоступа: https://lkp-krg.dmed.kz/Help/Manual

9 [Электронный ресурс]. - Электрон. дан. -Режим доступа: https://otyrar.kz/2019/02/zapisatsya-na-priem-i-vyzvat-vracha-pomozhet-prilozhenie-damumed/

10 Информационные технологии в медицине [Электронный ресурс]. - Электрон. дан. -Режим доступа: https://weproject.media/articles/detail/damumed-kak-sozdat-it-produkt-kotorym-polzuetsya-3-milliona-kazakhstantsev/

Vestnik KazNMU №3-2020

Е. Тимурулы, А.Б. Даниярова, Г.А. Арынова, Ж.Ж. Нургалиева, А. Агабаева, А. Жумабекова, Л.Ж. Алекешева НАО «Казахский Национальный университет им. Аль-Фараби» НАО «Казахский Национальный медицинский университет им. С.Д.Асфендиярова»

УДОВЛЕТВОРЕННОСТЬ ПАЦИЕНТОВ ГОРОДСКОЙ ПОЛИКЛИНИКИ №3 МОБИЛЬНЫМ ПРИЛОЖЕНИЕМ КМИС "DAMUMED"

Резюме: Цель работы: определить уровень удовлетворенности пациентов ГКП на ПХВ "Городская поликлиника №3" медицинским мобильным приложением Damumed и выработка предложений по ее повышению. Практическая значимость работы: основана на возможности использования данных, полученных посредством

исследовательской работы, предложений, разработанных на основе результатов опроса по улучшению удовлетворенности мобильным приложением Damumed. Ключевые слова: Информационные технологии, качество медицинских услуг, Damumed, медицинские добавки.

E. Timurovich, A.B. Daniyarova, G.A. Arynova, Zh.Zh. Nurgalieva, A. Agabaeva, A. Zhumabekova, L.Zh. Alekesheva

Al-Farabi Kazakh National University Asfendiyarov Kazakh National Medical University

SATISFACTION OF PATIENTS OF THE CITY POLYCLINIC №3 WITH THE MOBILE APPLICATION OF KIIS "DAMUMED"

Resume: The thesis is presented on 45 pages of typewritten text and consists of an introduction, a brief description of the current state of the problem, chapters, chapters of their own observations, conclusions, practical recommendations, and a list of references. The work is illustrated with 14 drawings. The list of references contains 50 sources of literature.

Purpose: to determine the level of satisfaction of patients "City polyclinic №3" with the medical mobile application Damumed and develop proposals for its improvement.

Practical significance of the work: during the research work, based on the data obtained, the possibility of using recommendations developed based on the results of the survey to improve satisfaction with the Damumed mobile app. Keywords: Information technology, quality of medical services, Damumed, medical supplements