Научная статья на тему 'ЖИСМОНИЙ ТАРБИЯ ВА СПОРТНИ ОММАЛАШТИРИШНИНГ ЖАМИЯТ ИЖТИМОИЙ-СИЁСИЙ ҲАЁТИДАГИ АҲАМИЯТИ'

ЖИСМОНИЙ ТАРБИЯ ВА СПОРТНИ ОММАЛАШТИРИШНИНГ ЖАМИЯТ ИЖТИМОИЙ-СИЁСИЙ ҲАЁТИДАГИ АҲАМИЯТИ Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

180
25
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
жисмоний тарбия / спорт / оммавий спорт / ѐшлар / аҳоли саломатлиги / соғлом турмуш тарзи

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — Тохир Азизович Тургунов

Ўзбекистонда жисмоний тарбия ва спортни оммалаштиришнинг жамият ижтимоий-сиѐсий ҳаѐтидаги аҳамияти таҳлил қилинган. Шунингдек, жисмоний тарбия ва спортни оммалаштиришдаги муаммолар юзасидан амалий таклиф ҳамда тавсиялар берилган

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ЖИСМОНИЙ ТАРБИЯ ВА СПОРТНИ ОММАЛАШТИРИШНИНГ ЖАМИЯТ ИЖТИМОИЙ-СИЁСИЙ ҲАЁТИДАГИ АҲАМИЯТИ»

ЖИСМОНИЙ ТАРБИЯ ВА СПОРТНИ ОММАЛАШТИРИШНИНГ ЖАМИЯТ ИЖТИМОИЙ-СИЁСИЙ ^АЁТИДАГИ А^АМИЯТИ

Тохир Азизович Тургунов

Узбекистон давлат жисмоний тарбия ва спорт университети

АННОТАЦИЯ

Узбекистонда жисмоний тарбия ва спортни оммалаштиришнинг жамият ижтимоий-сиёсий хаётидаги ахамияти тахлил килинган. Шунингдек, жисмоний тарбия ва спортни оммалаштиришдаги муаммолар юзасидан амалий таклиф хамда тавсиялар берилган.

Калит сузлар: жисмоний тарбия, спорт, оммавий спорт, ёшлар, ахоли саломатлиги, соFлом турмуш тарзи.

КИРИШ

Узбекистон Республикаси истиклолга эришган кундан бошлаб мамлакатимизда турли сохалар каби жисмоний тарбия ва спорт сохасида хам улкан мисли узгаришлар руй берди. Мустакиллик ва яна факат мустакилликкина ана шу утда куймас илдизларимизга хаёт, сувда чукмас томирларимизга куч-кудрат бахш этди. Узингиз уйланг мустакиллик булмаганида узбеклардан Халкаро Олимпиада, Жахон ва Осиё чемпионлари чикармиди? Улкан ареналарнинг марказида Узбекистон Республикаси давлат байроFи калбларга ифтихор солиб, маFрур хилпирармиди? Узбекнинг оддийгина кора куз уFил-кизлари шарафига юракларни тулкинлантириб миллий мадхиямиз янгрармиди? Умуман, мустакилликка эришгунга кадар йирик халкаро мусобакаларда FOлиб чиккан Узбекистонликлар бармок билан санарли эди. Улар уша пайтларда аллакандай Иттифок номидан тушарди. Мустакилликнинг утган киска йигирма туккиз йилидаги жахон ва турли халкаро мусобакалар чемпионларини санаш учун эса накд ярим кун вактингиз кетади. Чунки хар йил Узбекистонлик спортчилар турли юксак халкаро мусобакалардан унлаб, юзлаб "олтин", "кумуш" ва "бронза" медаллари билан кайтиши одатий холга айланди.Энди узгаларни куриб хавас килиш у ёкда турсин, узимизникидан хам хайратланмай куйдик. Бизга буни Мустакиллик хадя килди. Биргина Халкаро Олимпиада мусобакаларидаги вакилларимизнинг иштирокини олиб курайлик. Турт йилда бир бор утказиладиган ушбу уйинларда мустакилликдан илгари кирк йил давомида атиги 45 нафаргина узбек спортчиси катнашган халос.

Мау, 2022

748

АДАБИЁТЛАР ТАДЛИЛИ

Мустакилликнинг илк кунларидан бошлаб юртимизда жисмоний тарбия ва спорт сохасини ривожлантиришга катта эътибор каратилди. Жисмоний тарбия ва спорт сохасини жадал суръатларда ривожлантириш натижасида бугунги кунда спортчиларимиз жахон ареналарида юртимиз байроFини кукларга кутариб, Узбекистоннинг халкаро микёсидаги обрусини сарбаланд килишда салмокли хиссаларини кушиб келмокда.

Х,озирги кунда Республикамизда охирги йилларда жисмоний тарбия ва спортни оммалаштириш, ахоли уртасида соFлом турмуш тарзини тарFиб килиш, имкониятлари чекланган шахсларнинг жисмоний реабилитацияси учун зарур шарт-шароитлар яратиш хамда мамлакатнинг халкаро спорт майдонларида муносиб иштирок этишини таъминлаш борасида изчил чора-тадбирлар амалга оширилмокда. Шу билан бирга, жисмоний тарбия ва спорт сохасида ахоли соFлиFини мустахкамлашга кумаклашадиган аник дастурларни амалиётга жорий этиш, ёшларни спортга кенг жалб килиш ва улар орасидан иктидорли спортчиларни саралаб олиш, спорт турлари буйича юкори натижаларни таъминлайдиган махоратли спортчилар билан миллий терма жамоаларни шакллантириш ва тренерлар учун кушимча шарт-шароитлар яратиш зарурати мавжуд.

Мамлакатда юксак маданиятга эга булган хар томонлама етук хдмда жисмонан соFлом инсонни шакллантириш максадида, ахолининг жисмоний тарбия ва спорт сохасида малака ва билимларини орттиришга каратилган устувор йуналишларни белгилаш, иктидорли спортчиларни танлаб олиш (селекция) жараёнига инновацион шакллар ва усулларни жорий этиш мухим ислохотлардан хисобланади.

НАТИЖА ВА МУХ,ОКАМАЛАР

Бугунги кунда ута мухим вазифалар каторида жисмоний тарбия ва спорт сохасини ривожлантириш борасида изчил ислохотлар натижасида:

- Узбекистан Республикасида жисмоний тарбия ва спорт сохаси давлат сиёсати даражасига кутарилди;

- жисмоний тарбия ва спорт ёшларни соFлом ва баркамол авлод килиб тарбиялашга, миллий генафондни соFломлаштириш воситасига, миллионлаб ватандошларимиз маънавий хаётининг ажралмас кисмига айлантирилди;

- жахон хамжамиятида хам спорт сохасида уз урнимиз ва овозимизга эга

May, 2022

749

булдик. Дуне Узбекистон Республикаси халкининг жисмоний имкониятлари, салохияти, иктидори бекиёс эканлигини эътироф этди;

- спорт-дини, миллати, ирки, жинси ва ёшидан катъий назар Узбекистон Республикасининг барча фукароларини жипслаштирувчи, якдил килувчи омилга, жамиятда фукаролараро ва миллатлараро тотувликни, ички баркарорликни мустахкамловчи кудратли кучга айланди;

- шунингдек, миллий уйинлар ва спорт турларини тиклашга, маънавий хаётни янгилашнинг, миллий узликни англаш жараёнларининг ажралмас кисми сифатида жиддий эътибор берилди.

Узбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 7 февралдаги ПФ-4947-сонли Фармони билан тасдикланган "2017-2021 йилларда Узбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йуналиши буйича Хдракатлар стратегияси" жисмоний тарбия ва спорт сохасини тубдан ривожлантириш, сохадаги муаммоларни бартараф этиш хамда кадрлар тайёрлаш тизимини тартибга солиш ва бошкариш тизимини ривожлантиришда туб бурилиш булди, десак, муболаFа килмаймиз. Мамлакатимизда жисмоний тарбия ва спорт сохасини жадал ривожлантириш ва оммалаштиришга катта ахамият берилмокда.

Узбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг 2018 йил 28 декабрда Олий Мажлисга такдим этган Мурожаатномасида куйидаги фикрлар таъкидланди: "...жамиятда соFлом турмуш тарзини карор топтириш, жисмоний тарбия ва спортни янада оммалаштириш яна бир долзарб вазифадир. Спортни жадал ривожлантириш, халкаро мусобакаларда юксак натижаларга эришган спортчиларни раFбатлантириш ва куллаб-кувватлашга бундан буён катта ахамият берамиз. Ёш авлодимиз уртасида спортни оммалаштириш максадида энг чекка туманларда хам болалар ва усмирлар спорт мактабларини ташкил этамиз". Республикамизнинг барча худудларида бунёд этилаётган замонавий спорт иншоотларининг мавжуд салохиятидан самарали фойдаланиш хисобидан ёш авлоднинг жисмоний тарбия ва спорт билан бандлигини таъминлашга эришилмокда. Натижада халкаро спорт турнирлари ва жахон ареналаридаги мусобакаларда совринли уринларни кулга киритиб келинмокда. Жисмоний тарбия ва спорт мамлакат фукаролари хаёти ва турмуш тарзининг ажралмас кисмига айланди.

ХУЛОСА

Бугунги кунда ёшларга кенг имкониятлар бериш, шароитлар яратиш, уларни жисмоний тарбия ва спорт оркали соFлом килиб, юксак маънавиятли инсон килиб тарбиялаш катта ахамиятга эгадир.

May, 2022

750

Бунинг учун спорт харакати оммавийлигига катта ахамият бериш, жисмоний тарбияни ривожлантириш ёшларни иродали сифатларини чиниктириш, оммавий спортнинг жамиятимиз хаётидаги ролини кучайтириш, шунингдек халкаро мусобакаларда спортчиларимиз ютуклари салмоFини оширишга эришиш олдимизда турган долзарб вазифалардан хисобланади.

REFERENCES

1.Узбекистон Республикаси Президентининг "Узбекистан Республикасини янада ривожлантириш буйича Хдракатлар стратегияси тyFрисида"ги фармони. 2017йил 7 февраль.

2.Узбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг Олий Мажлисга Мурожаатномаси// "Халк сузи", 2018 йил 28 декабрь.

3. Назаров Нурали Нормирзаевич. Жисмоний тарбия-соFлом турмуш тарзини шакллантириш омилларидан бири сифатида. Ижтимоий фикр. 2016 йил, 3-сон, 50-55-бетлар.

4. Назаров Нурали Нормирзаевич. Спортнинг маънавий тамойиллари ва соFлом авлод тарбияси. УзМУ Хабарлари махсус сон. 2013 йил, Махсус сон, 87-89-бетлар.

5.Назаров Нурали Нормирзаевич. Спорт фалсафаси. Фан - спортга илмий-назарий журнал. 2014 йил, 4-сон, 39-44 бетлар.

6.Назаров Нурали Нормирзаевич. Мутафаккирлар илмий меросидан фойдаланган холда спортчи ёшларнинг ахлокий ва эстетик карашларини шакллантириш. Фан -спортга илмий-назарий журнал. 2020 йил, 3-сон, 38-41 бетлар.

7.Якубов Фазлиддин Мухитдинович. СПОРТ ^АДРИЯТЛАРИ - ЖИСМОНИЙ ТАРБИЯ ВА СПОРТ МУТАХАССИСЛАРИ ТАФАККУР ТАРЗИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ УСЛУБИ СИФАТИДА. "Илм сарчашмалари" илмий методик журнали, 2020. - №5 - Б. 133-136.

8.Якубов Фазлиддин Мухитдинович. Булажак жисмоний тарбия ва спорт мутахассисларида спорт тафаккури ва унинг услубларини яратиш оркали тафаккур тарзини такомиллаштириш йуллари // "Фан-спортга" илмий-назарий журнали, 2019 - №4 - Б. 23-28.

9.Назаров, Н.Н. (2022). А^ОЛИНИ СОFЛОМЛАШТИРИШДА МИЛЛИЙ УЙИНЛАРНИНГ УРНИ ВА АХДМИЯТИ. Academic Research in Educational Sciences, 3(4), 646-653.

©

®

®

May, 20221

751

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.