CC BY
0Impact Factor: SJIF 2021 - 5.81 2022 - 5.94
МЕДИЦИНСКИЕ НАУКИ MEDICAL SCIENCES
ЖАТЫР МОИНЫ ОБЫРЫН АНЬЩТАУДА СКРИНИНГТЩ ТИ1МД1Л1Г1Н
БАГАЛАУ
МУРЗАХМЕТОВ РУСЛАН НУРБЕКУЛЫ
7-курс студентсЖалпы медицина факультет^ КЕА^ «Караганды медицина университет^ ^азакстан, Караганды
БЕРД1М¥РАТ РАХАТ БАТЫРЭЛ1¥ЛЫ
7-курс студентi Жалпы медицина факультет^ КЕА^ «Караганды медицина университетi, ^азакстан, Караганды
КЕНЖЕТАЕВА ЗАМИРА АЗЫЕВНА
Еылыми жетекшi, медицина гылымдарыньщ магистрi, Отбасылы; медицина кафедрасыныц профессор ассистент^ КЕА^ «Караганды медицина университета, ^азакстан, Караганды
Аннотация: Бул статьяда Караганды цаласы бойынша Инлайф емханасыныц тгркеуде торгам наукастардыцскрининг оттзт зерттеу жург1зу.
Клт свздер: Жатыр мойны обырын аныцтауда скринингтщ тшмдшгт багалау.
ОзектшМ; Жатыр мойын обырызы эйелдер репродуктивт жYЙесiн де болатын катерлi юктердщ iшiнде екiншi орынды алады. Жыл сайын 570 000 жатыр мойын обыры жаца наукастар байкалады, шамаман 310 000 эйелдер жатыр мойын обырынан каза болады. Жатыр мойыр обыры уагында скрининг жасау мен емдеу аркылы белгiлi децгейде контрольдауга болады.
К1р1спе: Жатыр мойыр обыры уакытында скрининг жасау мен емдеу аркылы белгш децгейде бакылауга болады. Дамыган батыс мемлекеттердщ тэжiрибесiне сай,жатыр мойын обырыныц байкалуы тыгыз тексеруге алынган адамдардыц катарында 70%~90%га дешн азайган. Бундай нэтижеге жеткен себебшщ бiрi: Пап тест скрининг пен дигноз кою жэне ауруды улгайтпай дер-кезiнде дурыс емдеу кабылеттершщ жеткшктшнен.
Максат: Жатыр мойны обырыныц пайда болуы мен агымыныц ерекшелiктерiн аныктау
Жатыр мойны обырыныц скринингiнiц тшмдшшн талдау.
Материал жэне эдктер. Караганды каласыныц Инлайф емхананыц учаскiсiндегi туратын адамдардыц тiзiмi, жэне интернет желiсi.
Жумыс барысы: Скрининг кезецдерi. Максатты топтарды калыптастыру,акпараттык колдау жэне скринингке шакыру.Дайындык кезецiн профилактикалык iс-шараларFа жауапты БМСК уйымыныц орта медицина кызметкерлерi жYзеге асырады жэне мыналарды камтиды: Жыл сайын аFымдаFы жылдыц 15 карашасына дейiн алдаFы жылы скринингке жататын эйелдердiц тiзiмiн жасау, одан эрi ай сайын тYзету
СкринингжYргiзу.Амбулаториялык пациенттi профилактикалык медициналык тексерудiц статистикалык картасын толтыру (025-08/у нысаны), "цитологиялык скринингке жататын пациенттердi есепке алу журналын" толтыру жэне жатыр мойнынан цитологиялык зерттеуге материал алу. Эйелдердщ нысаналы топтарына скринингтiк карап-тексеру жYргiзудi БМСК уйымыныц арнайы окытылFан акушерi жYзеге асырады.
Скринингтiц кажеттiлiгi туралы эйелдердiц нысаналы топтарына хабардар ету.
Скринингке шакыру.Скринингтен уактылы eтуiн камтамасыз ету.
ОнкоцитологияFа жаFынды алу дайынды^ы. ЖаFынды алу уакыты
Етеккiрге дешн немесе етекюр аякталFаннан кейiн 2-3 ^ннен кейiн жYргiзу усынылады.
Impact Factor: SJIF 2021 - 5.S1 2022 - 5.94
МЕДИЦИНСКИЕ НАУКИ MEDICAL SCIENCES
Зерттеу нэтижелерь
2023жылга арналган жоспар бойынша катыскан 2336 эйелдердщ iшiнде белгiсiз генездi элсiз атиптi жалпак жасушалар 10%,элаз дисплазия 16%,орташа ауыр дисплазия 1% курады.
^орытынды.ДYниежYзi денсаулык сактау уйымыныц багалауы бойынша элемде жатыр мойны обырыныц баска онкология арасында тeртшшi орын алады,ал ^азакстанда обырдыц таралуы эйелдер арасында екiншi орын алады.2023 жылы эйелдер арасында жатыр мойны обырымен 1 830 ауырып, 600 адам кайтыс болды. ягни ^нше eKi эйел жатыр мойны обырынан кайтыс боладыДазакстанда статистика бойынша соцгы 5 жылда жатыр мойны обырынан аурушацдыктыц 22% eсуi байкалады^пнп тацда дамыган елдер жатыр мойны обырыныц алдын алу, ерте диагностикалау жэне емдеуде айтарлыктай жетiстiктерге жеттi. Бул негiзiнен баска катерлi iсiктерден айырмашылыгы жатыр мойны обыры бакыланады,езшщ этиологиясымен тYсiнiктi жэне iсiкке дейiнгi узак кезец,жергшкт1 таралуы анык.Ягнискрининг косылган кептеген дамыган елдерде сыркаттанушылык екi есе азайды. Кеп эйелдер саныныц диагностика жэне емдеу багдарламасын кецейту. Бул Yшiн бiлiктi кадрлар мен кажетп материалдармен Yздiксiз жабдыкталу кажет, катерлi юштщ эртYрлi белгiлерi туралы халыкты хабардар ету.
1. ЖАТЫР мойыны обырын диагностикалау мен емдеуге арналган КЛИНИКАЛЬЩ ХАТТАМ ^азакстан Республикасы Денсаулык сактау жэне элеуметпк даму министрлшнщ «Республикалык денсаулык сактауды дамыту орталыгы» Р^Б жанындагы РМК Сараптамалык кецесшщ 2015 жылгы 30 казандагы № 14 хаттамасымен усынылды.
2. Кулаков В. И., Прилепская В. Н. Профилактикаракашейкиматки: руководстводляврачей. -М.: МЕДпресс-информ
3. Интернет желшерь
ПАИДАЛАНFАН ЭДЕБИЕТТЕР:
