CC BY
8ТЕХНОЛОГИЯ НЕПРЕРЫВНОГО ОБРАЗОВАНИЯ И ПОВЫШЕНИЯ КВАЛИФИКАЦИИ ПЕДАГОГИЧЕСКИХ РАБОТНИКОВ
ЖАЦА АЦПАРАТТЬЩ КОММУНИКАТИВТ1К ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ Ц¥ЦЬЩТАНУ ПЭНДЕРД1 ОЦЫТУДА
ПАЙДАЛАНУ
Fannac А. F.
Туйгндг свздер: инновациялъщ эдгс-тэсЫдер, техникалъщ цуралдар, б\л\м беру жуйест ацпараттандыру, модификациялъщ инновация, комбинаторлъщ инновация, модулъдгк инновация
Окытудын компьютерлш эдю-тэсшдершщ тшмдшгшщ бaFacы эдетте дэcтYрлi эд1с-тэс1лдерд1 инновациялык эдютермен салыстыру аркылы берiледi. Окытудын дэcтYрлi эдic-тэciлдерi пэндiк бiлiмнiн жеткiлiктi TYPде игерiлуiн камтамасыз етуге жол ашады. Инновациялык эдic-тэciл окыту YPДiciнде эр окушыньщ жеке ойлауын дамыту-ды aлдынFы орынFa кояды. Егер дэcтYрлi окытудын негiзгi формасы имитация, Yлгiлердi кeшiру болса, инновациялык окытудын эр кезещнде окушынын жоFaры белcендiлiк денгеш сакталатын езара ic - кимыл формасы басты рел аткарады.
^аз1рп заманда тудырFaн кeкейтеcтi проблемалардын бiр катары бYгiнгi танда бiлiм беру ЖYЙеciне тэн екендiгi айкындалып отыр. Жумыр жердi мекендеген мемлекеттер мен ел-журттардын кай-кайсысынын да Facырлaр бойы оку-aFaрту, iлiм -бiлiм мэcелеci ^н тэртiбiнен TYCпеген. ^aзiргi жана педагогикалык техно-
1/2013_
логиялар талабы окушыFa бiлiм беру-де максатка TYПкi нэтижеге жету Yшiн MYрaFaт жэне MYрaжaйлaрFa бару, баспасез деректер^ Faлaмтор желiciне шы^у^анаактараттыктехнологиялар-ды пайдалану аркылы окушылардын таным белcендiлiгiн арттыру, дамыту десек, осы талаптарды юке асыруда аймактык компоненттi колдану окыту сапасынын артуына ыкпал етедi.
Арнаулы оку орындарынын мiндетi - эр студента тэрбиелей отырып, терен бшм беру. Сонымен катар окушынын ойлау кабшетш дамыту онын бiлiм aлуFa деген ынтасы, жaуaпкершiлiгiн арттыра отырып, iзденiмпaздыккa дaFДылaндыру. Баланын ойына, cезiмiне cерпiлic берудi де максат етш KOЙFaн ДYрыc.
Окушы бойына бшм, дaFДы, KYHДылыктaрды KYKыктaну пэнiнiн алатын орны ерекше. Эрбiр окушынын ЖYрегiне жол таба бiлу, оны кызыктыра бiлу, ойланып сейлете бiлу - Ycтaздын шеберлiгiнiн жемici. Егер балалардын есту кaбiлетi аркылы (дэрic, энпме)
_ВЕСТНИК «6РЛ ЕУ» ■ КвТ
43
44
акпараттын 220 пайызы, керу кабшет аркылы дэрю +кернекшкпен 50 пайы-зын, дэрю кернекшк+техникалык оку куралдарымен 70 пайызын кабылдап алатынын ескерсек, бул эдютердщ ти1мд1 екенше дау жок.
Сабактын, кернекшк устанымын техникалык куралдар аркылы ЖYзеге асыру - окушыларды бшмге деген кажеттшкл тудыру ынталанды-ру жэне бершетш бшмнщ TYсiнуiн камтамасыз ету.
Техникалык куралдар (ЭЕМ, ко-доскоп, эпидиоскоп, аудио-бейне фильм) сабакта пайдалану уакытты Yнемдеуге жэне сол сабакка байланы-сты кеп нэрсеш уктыруFа, тэжiрибелiк жумыстарды кебiрек ЖYргiзуге MYмкiндiк бередi.
Окушылардын логикалык ой-ерiсiн дамуына жэне ездiгiнен жумыс ютеу кабiлетiнiн калыптасуына ыкпал етедi.
ДэстYрлi (жазба) деректермен катар фото, аудио-бейне филь-мдер ретроспективтi акпараттарды жеткiзедi, осы турFыдан да, шын мэнiнде, окиFаны, кубылысты тану-да басты кызмет аткарады. Жана дерек жэне элеуметтiк кубылыс ретшде кинофотодыбыстык кужаттар, бiздiн еткенiмiздi нактылы баFалауFа, кеп кырлы жаFдайларды белгшеуге ете ынFайлы. Кинофотодыбыстык кужат-тардьщ, баска деректерге караFанда, адамFа эстетикалык жэне эмоционалдык турFыда эсер ете ала-тын KYШке ие езiндiк ерекшелiктерi бар.
БYгiнгi танда бiлiм беруде колданылып ЖYрген дэстYрлi сабактар мен эдеттен тыс, ЯFни дэстYрлi емес сабактардын барлык тYрлерiне дерлiк В Е СТ Н И К«6РЛЕУ»К8Т_
аудио-бейне материалдарды муFалiм шеберлтне байланысты колдануFа болады.
Бiлiм беру ЖYЙесiнiн алдына KOЙFан максаты - емiр CYрiп отырFан замандаFы адамзаттын прогрестш ерекшелiгiне, коFамдык-тарихи,саяси-элеуметтiк, экономикалык жаFдайына сай негiзделедi.
^OFам алFа карай дамы^ан сай-ын адамдардын емiрге деген кезкарастары, бiлiмге, тiлдi YЙренуге деген кулшыныстары арта TYседi. Бшм беруде акпараттандыру, пэндердi технологиялык Fылыми-негiзде окы-ту максаты алFа койылуда. Кез келген мемлекеттiн акпараттандыру мэдениеттщ денгейiне байланысты.
Бiлiм беру ЖYЙесiн акпараттандыру баFыты - жана акпараттык техноло-гиялардын пайдалану аркылы дамы-ту жэне дистанционды окыту, дара тулFаFа баFыттап окыту максаттарын ЖYзеге асыра отырып, оку - тэрбие Yрдiсiнiн барлык денгейлерiнiн тиiмдiлiгi мен сапасын кетерудi кездейдi.
Интернет желiсi мен электрон-ды поштанын есш, онын KYHделiктi турмыста колданыска енуi окушылардын ойлау ЖYЙесiнiн артуына, акпараттарды мол кабылдауына ез эсерш тигiзiп отыр.
Окытуда компьютердiн MYMкiндiк-терi ете кен: электронды окулык-тардын кемегiмен бiлiм тексе-ру, жаттыктыру тапсырмаларын беру, окушынын бiлiмiн тексеру, тест алу, эртYрлi ойындар, т.б. окыту Yрдiсiнде компьютердщ екi баFыты болады: 1. Компьютердщ MYMкiндiктерiн
1/2013
сезшш, оны эртYрлi жаFдайда пай-далана бiлудi кажеттi бiлiм, даFды, юкерлштермен каруландыру;
2. Компьютер окытудын + тшм-дiлiгiн жоFарылатып, сапасын кетеретш KYШтi курал болып табылады.
Бшм беру YPДiсiнде белгiлi бiр катып калFан эдiс-тэсiлдермен жумыс iстеу MYMкiн емес, бiлiм беру ЖYЙесi Yздiксiз жанаруларды кажет етедi. Тек сощы жылдары Fылым сала-сында бшмнщ жана баFыты ретiнде педагогикалык инновация дамып келедi. 0з мамандыFым кукыктану пэнiнiн муFалiмi болFандыктан, педагогикалык инновация кукыктану сабаFында ЖYзеге асыруда кептеген эдiс-тэсiлдердi колдануды алдыма максат етiп койдым.
1. Модификациялык инновация - колда бар мэлiметтi дамыту, онын TYрiн езгертумен айналысу. Мысалы, экiмшiлiк-территориялыкбелiнiстердi еткен кезде трек - сызбаларды пайда-лану. Мемлекет жэне кукык негiздерi теориясы пэнiнен «Мемлекеттiн функ-циялары», «Кукык бузушылык», т.б. тiрек-сызбаларды пайдалану аркылы сабакты TYсiндiру.
2. Комбинаторлык инновация -бурын пайдаланылмаFан, белгш эдiстеме элементтерiн жанаша курастыру. ЭртYрлi пiкiрталас ойын-дарын сабакка енпзу окушынын ДYHиетанымын кенейтiп, саяси кезкарасынын калыптасуына эсер етед^ Мысалы, мемлекет жэне кукык тарихынан «К,Р Конституциясы» такырыбында пiкiрталас етюзуге болады. Бiрiншi топ 1993 жылFы 28 кантардаFы Конституциянын ерекшелiгi мен езгешелтн айтса, 1/2013_
екiншi топ 1995 жылFы 30 тамыздаFы КР Конституциясынын артыкшылыFы мен езгешелегiн талкыFа салады.
3. Модульдiк инновация - жеке-дара такырыптарды блог TYрiнде байланыстыру. Мемлекет жэне кукык тарихы пэнiнен «Казакстан территориясындаFы казак ханды^ына дейiнгi мемлекеттiк курылымдар мен олардын саяси кукыктык катынастары» такырыбын еткенде сак, Fун, YЙсiн, канлы мемлекетiнiн орнын, саяси тарихын, коFамдык саяси курылысын салыстырып, оларFа талдау ЖYргiзiп, жаналыктар енгiзiп отырамын. Сабак барысында серпту, KызыFушылыкты арттыру максатында сезжумбак, тест курастыру, реферат жазу, т.б. тапсырмалар беремш.
КоFамда болып жаткан кубылыс-тарды окушымен бiрлесе отырып 45 талдау ете манызды. Сабактын уйымдастыру белiмiнде жаналыктарFа шолу жасалынады. Казiргi кезде окытушы сабак мазмуны кызыкты эрi жанаша етуi Yшiн езшщ баFалы уакытын кажеттi материалдар-ды iздеу мен ЖYЙелеуге жумсайды. Ол Yшiн басты мiндет - окытуды компьютерлендiрудiн конценптуал-ды аспектiсiн жасау. Осыпан орай окытуды акпараттандыруда темендеп сэттердi ескеру кажет:
Окыту YPДiсiн компьютер-лендiру кезiнде тек баFдарламау тiлiн немесе дербес компьютердiн акпараттык куралдарын емес, ком-пьютердi белгш бiр YPДiстерде, кубылыстарды экономикалык жаFдай-да моделдеуге YЙрету.
- Компьютерлендiру окытушыны
_ВЕСТНИК «6РЛ ЕУ» ■ Ш
окыту YPДiciн шы^арып тастамай, керiciнше окушымен неFYрлым тиiмдi ЖYMыc icтеуге жaFдaй туFызу керек. Бшм топтык TYрде берiле оты-
рып, окытуды даралауды KYшейTiп, окушынын бiлiм сапасынын кeтерiлуiне MYMкiндiк жacaуFa бола-ды.
- Kомпьютердi aлFa койылFaн педагогикалык мэcеленi сапа-лы жэнетез шешуге кeмектеcетiн жaFдaйдa Faнa пайдалану кажет
- Окытуды компьютерлендiрудi окушы ез бетiмен ойлап, шы^армашылык белcендiлiк танытып, дербес компьютердi саналы TYрде пай-даланатындай етiп ойлacтырFaн жен.
- ^aзiргi кезде жекелеген пэндер Yшiн педагогикалык-психологиялык
талапка сай ана тшшде электронды окулыктар жасалып отыр. ОндaFы теориялык материал, жаттыктыру тапсырмалары, тексеру тесттер^ аныктамалыктар, т.б. бiлiм сапасын aрттыруFa кeмектеcедi.
ОкуYPДiciнYЙымдacтырудыннегiзгi формасы - сабак. Окушылардын таным белcендiлiгiмен кызыFушылыFынын, окуFa деген кaбiлетiнiн тeмендеуiнiн негiзгi cебептерi - сабактын бiр са-рынды денгейде eтуi.
Окытушы эдicтемеciнде ^нделшт iзденicтiн болмауынан окытудын KЫЗЫFуШЫЛЫFЫ жойылады.
Сондыктан окытушы окытудын эдic-тэciлдерiнiн бiрi - «компьютер аркылы пэндш сабактар» eткiзуi кажет.
46
ОРГАНИЗАЦИЯ САМОСТОЯТЕЛЬНОЙ РАБОТЫ УЧАЩИХСЯ
НА УРОКАХ ГЕОГРАФИИ
Искиндирова К.К.
Ключевые слова: самостоятельная работа учащихся, урок географии, типы и виды учебных задании, виды самостоятельных работ, этапы овладения умением самостоятельной работы
Основными целями системы образования Республики Казахстан являются:
- формирование общенаучной и общекультурной подготовки учащихся;
- социальная адаптация учащих-В Е СТ Н И К«6РЛЕУ»-К8Т_
ся к жизни в обществе;
- воспитание гражданственности и любви к Родине;
- обеспечение потребностей общества в квалифицированных рабочих и специалистах, переподготовка и повышение их квалификации.
1/2013
