CC BY
26
МЕДИЦИНСКОЕ И ФАРМАЦЕВТИЧЕСКОЕ ОБРАЗОВАНИЕ
© КОЛЛЕКТИВ АВТОРОВ, 2017 УДК 378
Г. А. Мухатаева, Н. А. Мейрамова
МЕДИЦИНАЛЫК ЖОО-ДАFЫ Б1Л1М ЖYЙЕСIНДЕ ^АМДЬЩ ГУМАНИТАРЛЫК ПЭНДЕР БОЙЫНША 6ТК1З1ЛЕТ1Н САБАКТЫЦ ТYРЛЕРI МЕН ЭД1СТЕР1 ТУРАЛЫ
КММУ Казахстан тарихы жэне элеуметтiк-саяси пэндер кафедрасы (КaрaFaнды, Казахстан)
Макалада каз1рг1 заманры б1л1м беру талаптарына сэйкес корамдык-гуманитарлык пэндер бойынша, онын шнде етк1з1лет1н сабактар эд1стемес1 карастырылады. Сонымен катар каз1рг1 заманры Казакстандык б1л1м беруд1н эд1стер1 мен тYрлерi, окытудын эр тYрлi типтер1 Yшiн окытушыра койылатын талаптар, жанартылран б1л1м беру технологиялары негiзiнде эртYрлi сабак тYрлерiнiн ерекшелiктерi жэне окытудын эртYрлi окыту куралдарын пайдалану туралы карастырылады. Барлык усынылран окытудын эдiстерi мен тYрлерi Казакстан тарихы мен 6СП кафедрасында окытылатын пэндер негiзiнде карастырылран.
Клт сездер: корамдык гуманитарлык пэндер, эдiстер, оку YPДiсi, медициналык бiлiм беру, окытудын белсендi тYрлерi, педагогикалык технология
Елiмiз еркениеттi елдер катарына косылып, егемендiк алFан туста осы елдщ келешегiн жалFастырар, экономикасын, мэдениетiн кетерер урпак тэрбиелеу - бYгiнгi ^ннщ талабы.
«Бiлiмдi де белсендiлiгi бар елдщ кашанда енсесi биiк, болашаFы зор болады» -деп Елбасы Н. Э. Назарбаев [4] атап еткендей, XXI Fасырдын басты талабы-бiлiмдi жастар жэне интеллектуалды улт калыптастыра отырып, бiлiм мен Fылымнын Fасырына айналу. Казiргi танда мемлекеттiн каркынды дамуы Yшiн жастардын жоFары денгейде бiлiм алуы алFа койылып отыр.
Казакстаннын бiлiм беру жYЙелерiнде енпзшт жаткан педагогикалык технология-лардын кейбiреулерiне токталар болсак, олар мыналар:
- ынтымактастык педагогикасы;
- iрiлендiрiлген дидактикалык бiрлiктер технологиясы;
- акпараттык технология;
- интерактивт технология;
- модульдк технология;
- сын тyрFысынан ойлау технологиясы;
- денгейлк саралап окыту технологиясы,
- кашыктыктан окыту технологиясы [3].
Осылардын iшiнде оку YДерiсiнде кебiрек
енiп, Казакстан тарихы жэне ЭСП кафедрасында ^амдык уманитарлык пэндердi окытуда колдау тауып жYргендерiнiн кейбiреулерiн атап кетейiк. Модульдiк технология - эр студенттщ жеке басынын дамуына, оку барысын жекелеуге баFытталFан оку жуйеск Модульдiк технологиялардын негiзiн салушылардын бiрi Русель оку материалынын мазмунын аз келемде, дербес такырыптармен берудi усынады. Модульдiк технология ужымдык окыту тэсшше
негiзделедi. Мысалы, модульдiк технология Казакстаннын казiргi заманFы тарихы пэынщ дэрiс сабаFын окыту барысында колданылатын эдiс. Казакстаннын казiргi заман тарихын белiмдерге, яFни модульдерге белу аркылы менгерту колFа алынFан. 1) Эр модульдщ атауы кезендердiн атауына сэйкестендiрiлген: I модуль - «Казакстан тэуелаздкке барар жолда»; II модуль - «XX Fасырдын екiншi жартысындаFы кенестк реформалардын КазакстандаFы кайшылыкты салдарлары»; III модуль - «Тэуелаз Казакстаннын мемлекеттк стратегиясы жэне элеуметтiк-экономикалык дамуы»; IV модуль - «Тэуелаз КaзaкстaндaFы демократиялык жэне рухани жанарулар». 2) Мэселелк сурактар аркылы модульдердi игеру. Мысалы: I модуль - «Казакстан тэуелаздкке барар жолда» бойынша басты мэселелк сурак: КaзaкстaндaFы XX Faсыр бaсындaFы тэуелсiздiк Yшiн кYрестiн aлFышaрттaры кандай болды?
II модуль - «XX Faсырдын екiншi жaртысындaFы кенестiк реформалардын КaзaкстaндaFы кайшылыкты салдарлары» бойынша: Казакстан Кенес ОдaFынын шикiзaт кезi; ¥лы Отан СоFысы жылдaрындaFы КaрaFaндылык батырлардын ерлiгi т.б.
III модуль - «Тэуелаз Казакстаннын мемлекеттк стратегиясы жэне элеуметтк-экономикалык дамуы» бойынша: Казакстан мемлекетЫщ ДYниежYзiлiк aренaдaFы релi мен орны; Казакстандык «барыс» кепке бара ма? IV модуль - «Тэуелаз КaзaкстaндaFы демократиялык жэне рухани жанарулар» ббойынша ¥лы Дала елiнде тарихи сананы жэне дуниетанымды калай калыптастыру керек? Мэнгiлiк Ел улттык идеясынын емiршендiлiгi неде? деген мэселелi сурактарды карастырудан турады. 3) Дэрiс сaбaFындa
бертген материалды мшдетт тYPде бекiту, интерактивтi эдктер колдану (7 мин. сабак сонында). Сабакта колданылатын эдктердщ тYрi: «кластер» стратегиясы, тренинг, тарихи диктант.
Сын турFысынан ойлау технологиясы студенттердi дайын акпараттарды кабылдаушы ретiнде Fана емес, эрбiр жана акпаратка сыни ойлау турFысынан карап, талдау жасай отырып кабылдаушы ретiнде карастырады. Бул технология - педагогтын баFыттауымен студенттердщ бiлiмдi ез бетiнше игеруiне мYмкiндiк тудырады. АталFан технологияFа KурылFан сабак Yш белiмнен турады:
1. Кызы^шылыкты ояту;
2. Мазмунды тану;
3. Ой толFаныс.
Педагогикалык технологияларды оку Yдерiсiне енгiзе отырып, болашакта студенттерден куттетЫ нэтижелер:
- eмiрдщ eзгермелi жаFдайларында бейiмделгiштегiнiн жоFары болуы;
- кажетт бiлiмдi дербес турде ала бтт, оны емiрде эртYрлi мэселелердi шешуге пайдалануы;
- сын т¥рFысынан ойлау аркылы ез эрекетiн тиiмдi уйымдастыруFа умтылуы;
- жака акпараттармен сауатты жумыстануы; тYрлi топтар арасындаFы карым-катынастытын мэдениетiн игеруi [1].
ЖоFарFы оку орнындаFы оку YPДiсi, онын iшiнде медициналык баFыттыFы ЖОО-даFы б^м беру жYЙесi - кYPделi курылымы, уйымдастыру тYрлерi, езiне тэн ерекшелiктерi бар жуйе. Оку YPДiсiн дурыс уйымдастыру -пэн мазмунын терен де жанжакты игертудiн, тэжiрибелiк юкерлк пен даFды калыптастыруда окытушы мен студенттщ бiрлескен эрекеттерiн iске асыру жолы. Онын курылымдык жYЙесi: теориялык жэне тэжiрибелiк дайындыкты калыптастыру баFытын кездейдi. Теориялык дайындыкты калыптастыру баFытындаFы окытудын тYрлерiне: дэрiс, семинар, студенттщ аткаратын езiндiк жумысы, конференция, консультация жатады. Ал тэжiрибелiк баFыт-таFы окытудын тYрлерi: тэжiрибелiк сабак, тэуелаз зерттеу жумысы болып белiнедi. Дидактика Fылымында бул жYЙелер белгiлi бiр дидактикалык мiндеттердi шешуде студенттiн танымдык эрекетiн баскару тэсiлi ретiнде де сипатталады.
Б^м берудiн сипатына, максатына карай пэн мазмунына езгерiстер, толыктырулар енпзте бередi. Ал оны игертудегi жумыс тYрлерi туракты саналады.
Казакстан тарихы жэне ЭСП кафедрасындаFы «Казакстаннын казiргi заманFы тарихы» жэне «Элеуметтану» пэндерЫ окыту барысында жоFары оку орындарында медициналык баFытта тэлiм алатын студенттерге мэлiметтi менгертудiн тиiмдi жолдары карастырылFан. Дэлiрек айтар болсак, дэрiс жэне тэжiрибелiк сабактарды еткiзу барысында колданылатын эдктердщ тYрлерi керсетiлген жэне бул эдiстердi баска да пэндердi окыту барысында да усынуFа болады.
ЖоFары бiлiм беру тэжiрибесiнде окытуды уйымдастырудын ен негiзгi жэне дэстYрлi тYрi - дэрiс екенi белгiлi. Дэрю студенттердi FылымFа енгiзедi, игеретiн пэннщ Fылыми-теориялык негiздерiмен таныстырады, окытудын баска жумыс тYрлерiнiнiн баFытын аныктайды. Дэрютен бас тарту студенттiн дайындыFынын Fылыми денгейiн темендетедi, семестр бойы жумыстын жYЙелi жYPУ калпын бузады. Дэрю аркылы студент пен окытуы ть^ыз карым-катынаста болады. 6з пэнiн же™ менгерген, эрудициясы жоFары, шыFармашылык кабшет дамыFан, жана технологиялармен каруланFан педагог студент -тердщ Fылыми интуiиясын калыптстырады, Fылым, бiлiм элемiне енгiзедi, iздендiредi. Мундай мYмкiндiктердi ешбiр техникалык куралдар бере алмайды. Сондыктан дэрiс окытуды, б^м берудi уйымдастырудын негiзгi тYрi болып табылады. Окытушы дэрiске дайындалFанда онын мазмунына, мазмунды жеткiзудiн эдютэстдерне жэне курылымына кенiл белуi тик. Дэрю коFамдык гуманитарлык пэндер бойынша мынадай талаптарды канаFаттандыруы кажет: дэркт еткiзудiн тэрбиелiк жаFы, FылымилыFы, акпараттылы^ы, нанымдылыFы, сендiру фактiлерiнiн молдыFы, тындаушыларынын ойын дамытуы, ойлануFа сурактар курастыру, оны бiрiздi, жYЙелi аша б^ эдiстемелiк ендеуi, негiзгi ойды белт алу, тужырымдар жасау, терминдердiн мэын ашу, жана бiлiмдi эртYрлi жолмен кайталау, бекiту, дидактикалык материалдарды, техникалык куралдарды пайдалану.
Семинар - дэрюте басталFан жумыстын логикалык жалFасы болып саналады. Егер дэрю Fылыми бiлiмнiн негiзiн калыптастырса, семинар жэне тэжiрибелiк сабактар бул алы^ан бiлiмдердi нактылап, оны кенейте тYседi. К^амдык-гуманитарлык пэндер бойынша семинар жэне тэжiрибелiк сабактарда келесi тYрлерi колданыста:
Семинар-энгiмелесу - жоFарFы б^м беруде кенiнен колданыстаFы тYрi. Ол
KVpacTbipbrnFaH жоспарFа сэйкес жэне окытушынык со^ы сезнен тирады. Такырыпты талдау закдылыкты талдаудан, туанктер мен категориялардык мэнiн тус^руден жэне карастырылатын сурактык гносеологиясын аныктаудан турады, эдетте факультеттщ бейiнi мен студенттщ мамандь^ын таныстырудан басталады. Семинар-экпмелесудщ сокында студенттер жуысы талкыFа салынады, онык нэтижелерi баFаланады, келесi сабакка тапсырмалар берiледi.
Студенттердщ баяндамасын тыкдау жэне талдау - семинар сабаFынык макызды тYрi. Окытушынык тапсыруымен жекелеген студенттер алдын-ала карастырлатын такырыптык накты сурактары бойынша баяндама жасауFа дайындалады. Баяндамада негiзi уш белiм белЫедк кiрiспе, онда такырып, онык эдютемеанщ мэнi, курылымы мен мазмуны аныкталынады, бул такырыптык зерттеушiлер екбектерiнде калай керiнiс тапкандыFы керсетiледi. Мазмунына карай мргспе белiмге 3-5 минут бершедк 6рi карай негiзгi белiм (мэселелi болFаны жен) жэне корытынды белiм баяндалады. Мундай баяндаманык узактыFы 15-20 минуттан кеп болмайды. Эр семинар сабаFында 2 баяндамашынык жумысы жоспарланады. Баяндама ретiнде еткiзу эдiстемесiнде басты оры^а оны талдау иеленедi. Сондыктан да баяндамашылардык жумысы кезiнде студенттердщ олардык тезистерiн жэне ездерiнiк ескертулерЫ кыскаша жазып алып отырFандары тшмдк Семинар такырыбына катысты негiзгi баяндамалармен катар косымша баяндамалар болатые болса, оларFа да сез кезегi бершедк Баяндамашылардан кейiн пiкiрталас жYредi, пкрталастык сокында баяндамашы сокFы корытынды сезiмен сейлейдi жэне онда объективтi кезкарасын жеткiзуге тырысуы кажет. Семинар сабаFынык сокында окытушы сабакты корытыедылайды. Егер баяндаманы талкылау барысында кераFар кезкарастар орын алсаF окытушы Fылыми баFа бередi, баяндаманык даярлануына езiнiк жумыска катысты ок жэне терiс пшрш бiлдiредi жэне жумыс бойынша ескертулер мен усыныстарын айтады.
^амдык-гуманитарлык пэндер
бойынша семинар сабактарынык арасында рефераттар ерекше орынFа иеленедi. Реферат сезЫщ теркiнi баяндама жасаймын дегендi б^рп баяндамамен уксас болFанымен, студенттiк шы^армашылык жумысынык жоFарFы тYрi болып есептелнедк Егер
баяндамашы дайындык барысында жоспар мен мэселен конспектiлеумен Fана шектелсе, референтке ол жеткiлiксiз. Онык усыпан жумысы карастыралатын мэселе бойынша эдктемелк жэне Fылыми-тэжiрибелiк аспектiлердi камтитын б^кен жумыс болуы кажет. Казакстан тарихы жэне ЭСП кафедрасынык окытушылары студенттерге республика тарихы бойынша шешiмi еюжакты мэселелердi карауFа баFытталады.
Семинар сабактарынык ^амдык пэндердi мекгерту кезiндегi тиiмдi тYрi диспут болып саналады. «Диспут» деген сездщ тYп-теркiнi онык катсушыларынык жоFары ойлау кабiлетiнiк болуын талап етедi. Семинар-диспут студенттерге карастырылатын мэселе бойынша ездерiнiк кезкарастарын дэлелдеуге, ойларын накты жеткiзе алуFа, кераFар кезкарастармен кYресе алуFа, жеке талдау жумыстарын жасай алуFа жэне ез безмен корытынды жасауды калыптастырады. Мундай семинардык жетiстiгi оны етюзудщ ережелерiнiк сакталуына негiзделедi: диспутта бакылаушылар жок, барлык катысушылар белсендi тыкдармандар; дауда бэрi тек, ешкiм ешкiмдi окытпайды; сын кате корытындыларFа емес, диспут катысушысынык тулFасына баFытталуы керек; оппонентт келемеждеуге, оны жазFыруFа тыйым салынады. Семинардык баFалы касиеттерi дискуссия (зерттеу, талдау) барысында ашылады. «Дауда акикат туындайды» деген философтардык каFидаFы дэл осы сабак тYрiне сэйкес келедк Бул кебiне зерттеушiлер арасында бiржакты пiкiр калыптастырылмаFан, теория мен тэжiрибедегi аса кYPделi мэселелерге катысты колданылатын сабак турк Онык тшмдтИ максаттар мен оны шешудiк накты жолдары усынылFанда; гипотеза аныкталFанда; эртYрлi кезкарастардык Fылыми шешу жолдарын iздестiру максатында дэлелдемелер карастырылуына байланысты [2].
Калыптаскан тэжiрибеге сэйкес Казакстаннык казiргi заманFы тарихын КММУ студенттерiне мекгерту барысында семинар-жазбаша жумыстар жYргiзу кекiнен колданылады, олар уакыт мерзiмi бойынша 1520 мин., кей такырыптар бойынша 2 академиялык саFатка да уласуы мYмкiн. ОрындалFан жумыстар алдынала окытушымен тексерiледi. Кебiне студенттердщ ездерне жумыстарFа пiкiр жазу усынылады. Олар дэрiс конспектiлерiнде, окулык жэне усынылFан эдебиеттердерде карастырылFан сурактар бойынша мазмунына талдау жасайды, кезектi семинарда сыни турFыда карастырылFан
мэселе бойынша баяндама жасайды. Мэселен ужымдык талдау жумысы сыни турFыдан ойлау даFдысын калытастырады, окытушыFа семинар -жазбаша жумыстар дэрiс, семинар сабактарынын каншалыкты тиiмдi болFандыFын, карастырылFан сурактардын негiзгi корытындыларынын каншалыкты тындарманFа жеткендiгiн аныктауFа мумюндк бередi.
Тарихты окытудын алдында турFан бiлiмдiлiк-тэрбиелiк мiндеттердiн ойдаFыдай шешiлуi ушн студенттерiн тарих курсынын мазмунын калай менгерin отырFандыктарын бiлудiн манызы зор. Тарихты окыту процеанде ЖОО окытушысы студенттерге бiлiм беруге катысты бiрнеше мiндеттi шешедi. Студенттер негiзгi тарихи фактiлердi менгерin кана коймай, сонымен катар оларды ой елегiнен етюзе отырып, теориялык бiлiмдердi, яFни курстын идеялары мен уFымдарын игеру, тарихи урдiстiн кейбiр зандылыктарын бiлin алуы керек. Бiлiмнiн терен менгерiлуi студенттердщ ойлауын дамытуды: фактiлердi талдай жэне корытындылай бiлудi, окиFалар мен кубылыстарды салыстырып, саралай бiлудi, оларды ез безмен баFалай бiлудi кездейдi. ^ан коса тарих нускаулары, косымша тарихи эдебиеттер мен карталар жэне кернек куралдармен ез бетiмен жумыс ютеу шеберлiгi мен даFдысын игеруi, студенттердщ ауызша жэне жазба тiлiн дамыту карастырылады. Тарихтын оку nэнi ретшдеп ерекшелiгi сол, бул пэннен б^м бергенде мэнерлi сездiн релi орасан зор. Окытушынын эсерлi, кызFылыкты энпмеа студенттiн еткендегiнiн жаркын бейнесiн ойша кез алдына елестетуiне, оку материалын айкын бейнелi тусiнiк калыnтасканFа дейшп дэрежеде нактылай тYсуiне, сондай-ак, тэрбиелеу мiндетiн шешу ушiн аса кажетт болатын, студентке эмоциялык эсер етудi жYзеге асыруFа мумкiндiк бередi. Материалдарды ауызша баяндау кезiнде студент тюр алысудын жэне тарихи окиFалардын езара байланысын тYсiндiрудiн улгiсiн керсетin бередк Материалдарды ауызша баяндау кезiнде материалды нактылай тYсудiн темендегiдей эдiстерi колдану усынылады:
- накты эпизодтар келтiрiлетiн суретт энгiме (мысалы: XX FасырдаFы казактардын элеуметтiк-экономикалык жаFдайы туралы);
- релдк ойын (мысалы: тарихи тулFалардын бейнеан ашу):
- тарихи окиFалар мен кубылыстарды байланыстыру эдiсi, бул жаFдайда тиnтiк
фактiлер тарихи адамнык таFдыры аркьшы кeрсетiледi (мысалы, кенестк тоталитарлык Казакстаннык калыптасуы жeнiндeгi докумeнттi матeриалFа к¥рылFан экпме, КараFанды каласынык аумаFындаFы м¥ражайларFа саяхат);
- тарихи ок^алар мен кубылыстарды драмалы экпме ретЫде айтып беру эдici, б¥л жаFдайда типтiк фактiлeр бiрнeшe тарихи адамдардьщ немесе ойдан шыFарылFан адамдардык какты^ысуы аркылы бeрiлeдi (мысалы, фашиcтiк баскыншылыкка карсы курес жылдарындаFы казак батырларынык eрлiгiн баяндау);
- энпмеге кызыкты детальдар мен тэртiптeп cурeттeудi енпзу, б¥л баяндалып отырFан окиFалар мен к¥былыстарды накты eтeдi жэне оларды «жакындата» тYceдi (кекестк Казакстаннык тарихи бастаулары жeнiндeгi фактiлeр);
- эрюм эркiмдi окытады, студенттерге б¥л стратегия езЫщ жинактаFан бiлiмiн топтасымен белюуге жаFдай жасайды, бкл эдстщ колданылуы сабак барысында мекгеруге тиicтi тYCiнiктeр мен фактшердщ жалпы кeрiнiciн бeрeдi жэне студенттер тарапынан кызыFушылык тудырады (мысалы, КР Президентнщ Казакстан халкына жолдауларындаFы сабактастык туралы);
- миFа шабуыл жасау, шыFармашылык бeлceндiлiктi арттыру максатында колданылады, онык катысушылары тез эрi шапшак C¥рактарFа жауап eрулeрi кажет (мысалы, тэуeлciздiк жаFдайындаFы Казакстан Республикасынык мeмлeкeттiк к¥рылысын калыптастыру с¥рактарына байланысты такырып);
- кiшi топтар эдiсi, студенттердщ бiр кешбасшынык ¥йымдастыруымен жYргiзiлeтiн ж¥мысы, б¥л эдощ пэн бойынша тшмдшП топтаFы жумыска жеке дара топ мYшeлeрiнщ эркайсысынык Yлeciмeн есепке алынады (мысалы, Тэуeлciз Казакстаннык демократиялык жэне рухани жакаруы атты бeлiмiндe ке^нен колданылады);
- жобалык технология эдiсi, жеке дара немесе топтык тэуeлciз зерттеу ж¥мыстары, б¥л эдю накты койылFан талаптарFа сэйкес аткарылады, нэтижeciндe жобаFа ¥ласады. Жеке дара шы^армашылык кабтеттердщ дамуына тiкeлeй эсер eтeдi (мысалы, элeумeттiк реформалар жэне бэлiм беру жYЙeciндeгi eзгeрicтeр такырыбы);
- оку конференциясы, жобалык технология эдici бойынша орындалFан тэуeлciз зерттеу жумыстарынык демонстрациялануы
жэне алы^ан нэтижелердщ апробациялануы, cтудeнттiк Fылыми-зeрттeушiлiк конференция-ларда талкылануы, Окытудык б¥л эдici Fылыми -зерттеушiлiк даFдыны калыптасырып кана коймай, студенттщ аудиториянык алдында eзiн eркiн ¥стауы сиякты кабiлeттeрдi де калыптастырады.
- декгелек устел эдiсi, арнайы шакырылFан мамандардык катысуымен жYргiзiлeдi, эдетте б¥л эдic тэжiрибeдe калыптаскандай КММУ студенттернщ катысуымен Облыстык eлкeтану м¥ражайында жYзeгe асырылады. Б¥л эдютердщ тиiмдiлiгi -студенттщ киялдау мен сактау кабiлeтiнe кYштi эсер етедк Студенттер айтылFанды есте жаксы сактап калады, тiптi бiраз уакыт eткeннeн кeйiнгi кезде де окытушынык экпмеане eнгiзiлгeн типтiк диалогтарды, eмiрбаяндык мэлiмeттeрдi, кызыкты детальдарды кайталап айтып бере алады.Б^мнщ терек мeкгeрiлуi студенттердщ ойлауын дамытуды: фактiлeрдi талдай жэне корытындылай бiлудi, окиFалар мен к¥былыстарды салыстырып, саралай бiлудi, оларды eз бeтiмeн баFалай бiлудi кeздeйдi. ^ан коса тарих н¥скаулары, косымша тарихи эдебиеттер мен карталар жэне шрнею к¥ралдармен eз бeтiмeн ж¥мыс ютеу шeбeрлiгi мен даFдыcын игeруi, студенттердщ ауызша жэне жазба ттш дамыту карастырылады.Казакстаннык казiргi заманFы тарихы пэннде тарихи материалдарды, кeркeм эдeбиeттi, дерект к¥жаттарды, баспа аFындарын максатты пайдалану аркылы студенттердщ акыл ойын, адамгерштИн, эстетикалык, интеллектуалдык таным ceзiмiн дамытып, eздiгiнeн iздeнуiнe колайлы жаFдай тудырады.
Сабак беру эдiciндe cтудeнттeрдiк eз бeтiмeн танымдык кабiлeтiн дамытуFа баFытталFан тапсырмалар бeрiлуi тиic. 6ртYрлi акпараттарды-ютап, окулык, кeркeм эдебиет, баспа беттер^ кeмeкшi к¥ралдар, деректер, к¥жаттар, тарихи eлeкдeр, шeжiрeлeрдi зерттеу Yшiн бастыны iрiктeйдi, цитаталар алу, конcпeктiлeу, жоспар, тезистер к¥PаcтыруFа машыктанады.
Жан-жакты бшкт^ заман талабына сай мамандар дайындау бYкiл оку YPДiciн акпараттандыру мэселеан жеделдеткенде,
инновациялык оку технологиясын енпзу, окытудык элемдк озык Yлгiлерi мен халкымыздык тел педагогикалык ^идаларын кешендi тYPде пайдаланFанда мYмкiн болары сезаз [5].
ЭДЕБИЕТ
1 Беспалько В. П. Слогаемые педагогической технологии. - М.: Педагогика, 1989. -С. 12-28.
2 Момынова Ш. Р. Планы семинарских занятий по истории Казахстана. - Караганда: Болашак-Баспа, 1998. - С. 3-9.
3 Мусин К. С. Система непрерывного педагогического образования в Казахстане, России, Англии и США: тенденции развития. -Алматы: Рылым, 2000. - С. 7-45.
4 Назарбаев Н. Э. Казакстан-2030. Ел президентнщ Казакстан халкына жолдауы. Барлы; казакстандыктардыктардык еоп-еркендеуi, кауiпсiздiгi жэне эл-аукатынык ар-туы. - Алматы: Б^м, 1998. - 37 б.
5 Харден Р. М. Руковдство АМЕЕ№20: Хороший преподаватель - больше чес лектор. 12 ролей преподавателя /Р. М. Харден, Дж. Кросби //Медицинское образование и профессиональное развитие. - 2012. - №4 (10). - С. 49-50.
REFERENCES
1 Bespal'ko V. P. Slogaemye pedagog-icheskoj tehnologii. - M.: Pedagogika, 1989. - P. 12-28.
2 Momynova Sh. R. Plany seminarskih zanjatij po istorii Kazahstana. - Karaganda: Bo-lasha^Baspa, 1998. - P. 3-9.
3 Musin K. S. Sistema nepreryvnogo peda-gogicheskogo obrazovanija v Kazahstane, Rossii, Anglii i SShA: tendencii razvitija. - Almaty: Fylym, 2000. - P. 7-45.
4 Nazarbaev N. Э. Kaza^tan-2030. El pre-zidentiniK Kaza^tan ha^yna zholdauy. Bar^ кazaкstandyкtardyкtardyк esip-erkendeui, кauipsizdigi zhэne эl-auкatynyк artuy. - Almaty: Bilim, 1998. - 37 p.
5 Harden R. M. Rukovdstvo AMEE№20: Horoshij prepodavatel' - bol'she ches lektor. 12 rolej prepodavatelja /R. M. Harden, Dzh. Krosbi // Medicinskoe obrazovanie i professional'noe razvi-tie. - 2012. - №4 (10). - P. 49-50.
Поступила 11.04.2017 г.
G. A. Mukhatayeva, N. A. Meiramova
TYPES OF LESSONS AND TEACHING METHODS OF SOCIAL AND HUMANITARIAN DISCIPLINES IN MEDICAL SCHOOL Department of Kazakhstan history and social and political disciplines of Karaganda state medical university (Karaganda, Kazakhstan)
The article content the methods of teaching lessons in social and humanitarian disciplines in the modern educational standards. And this article consider also the modern teaching techniques of the Kazakhstan education,
teacher requirements for different types of training, especially the organization of various types of lessons and the use of the various teaching techniques. All presented techniques and methods of training will be use in class of the department of Kazakhstan history and social and political disciplines of Karaganda state medical university.
Key words: public-humanitarne discipline, methods, educational process, medical education, active forms of learning, pedagogical technology
Г. А. Мухатаева, Н. А. Мейрамова
ВИДЫ ЗАНЯТИЙ И МЕТОДЫ ПРЕПОДАВАНИЯ ОБЩЕСТВЕННО-ГУМАНИТАРНЫХ ДИСЦИПЛИН В МЕДИЦИНСКОМ ВУЗЕ
Кафедра истории Казахстана и социально-политических дисциплин Карагандинского государственного медицинского университета (Караганда, Казахстан)
В статье рассматривается методика преподавания занятий по общественно-гуманитарным дисциплинам в условиях современных образовательных стандартов, а также современные методы казахстанского образования, требования к преподавателю, особенности организации различных видов занятий на основе обновленных образовательных технологий, использование различных средств обучения. Все представленные приемы и методы обучения рассмотрены на примере дисциплин, преподаваемых на кафедре истории Казахстана и социально-политических дисциплин Карагандинского государственного медицинского университета.
Ключевые слова: общественно-гуманитарные дисциплины, методы, учебный процесс, медицинское образование, активные формы обучения, педагогическая технология
