Научная статья на тему 'Жҧқпалы аурулар пәнін оқытуда қолданылған интербелсенді оқыту әдістері'

Жҧқпалы аурулар пәнін оқытуда қолданылған интербелсенді оқыту әдістері Текст научной статьи по специальности «Фундаментальная медицина»

CC BY
78
20
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Аннотация научной статьи по фундаментальной медицине, автор научной работы — К. Т. Байекеева

ҚазҰМУ студенттерінің жұқпалы және тропикалық аурулар пәндерін өту барысында қолданылған интербелсенді оқыту әдістері туралы, сынақ пен емтиханнан кейінгі ой-пікірлері:  «Топ болып жұмыс істеген тиімді, әрі қызық, түсінікті, бір-біріміздің ойымызды толықтыра түсеміз!»  «Сабақ кезінде өзіміз жазып, сызып, сосын ауызша айтылған мәліметтер есте жақсы сақталады!»  «Кесте толтырғанда әр аурудың белгілерін жеке және бәріне ортақ белгілерін жазу біздің көп еңбектенуімізді талап етті, осылай салыстырмалы диагностика жасау есімізде жақсы сақталды!»  «Вирусты гепатит» тақырыбы кезінде «дәрігер-науқас» рөлдік ойыны қызықты өтті, нақты бір жағдайда шешім қабылдап, жауапкершілікті сезіндік!»  «Жұқпалы аурулар сабағын өткенде топпен жұмыс істеуді, науқаспен дұрыс сөйлесуді, клиникалық ойлау қабілетімді дамытуды, дәрігерге қажет тез шешім қабылдауды үйрендім!»

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по фундаментальной медицине , автор научной работы — К. Т. Байекеева

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Интерактивные методы обучения, на цикле «Инфекционные болезни»

Интерактивные методы обучения, применяемые во время прохождения цикла «Инфекционные болезни» оказались эффективными и результативными. Обучение действием и посредством действия студенты лучше запоминают и усваивают то, что они делали своми руками.

Текст научной работы на тему «Жҧқпалы аурулар пәнін оқытуда қолданылған интербелсенді оқыту әдістері»

67| ;аз¥МУ ХАБАРШЫСЫ, №2 2011

3. «Новые подходы в системе обучения студентов КазНМУ». Методические рекомендации семинара для ППС КазНМУ. - Алматы, 2010.

4. «Модель медицинского образования Казахского национального медицинского университета им. С.Д. Асфендиярова» в 4 частях. - Алматы, 2010.

5. Исаева Б.Г. Вопросы клинической ревматологии / Учебно-методическое пособие. - Алматы, 2009.

6. Машкунова О.В. Острая ревматическая лихорадка и хронические ревматические болезни сердца в современном аспекте / Учебное пособие. - Алматы, 2008.

С.Ж. Асфендияров атындаFы ;аз¥МУ амбулаторлы-емханалык терапия кафедрасыньщ «Жалпы медицина» факультет 4 курс студенттершщ «Ревматология» блогы бойынша окытушылардыц сабак

беру тэжiрибесш корытындылау Машкунова О.В., Исаева Б.Г., Ногаева М.Г.

Макалада «Жалпы медицина» факультет 4 курс студенттерiнiн «Ревматология» блогы бойынша окытушылардыц сабак беру тэжрибеа тольщтырылады. Жалпы тэжiрибелiк дэрiгерлердi дайындау мен катар бiлiмдi профилизациялау взектiлiгi дэлелденедi. Ревматология бойынша сабак берудш максаттарымен, есебтерi компетентпк-багыттык ыцгайлар рамкасында жазылган. «Ревматология» блогында студент Yйренуi тиiс, тэжiрибелiк тэсiлдерге, сабак берудщ интерактивты тэсiлдерiнiц мысалдарына, сондай-ак пэн бойынша сабак берудiн структурасы кврсетiлген. Эрштш-балдык жуйе бойынша пэннщ рейтингын санау мысалы кврсетiлген. Соцында авторлар ревматология бойынша сабак беру тэжiрибесi бойынша онды корытынды берген. 4 курстарда ревматология бойынша сабак берудш сапасын жаксарту Yшiн нускаулар берiлген.

ТYЙiндi сездер: ревматология, силлабус, рейтинг, окыту эдiстерi, компетенциялар, тэж1рибелш тэсiлдер.

The generalization of the experience in teaching the section "rheumatology" to 4th year students of "general medicine" faculty at ambulatory-clinical department of KazNMU named after S. D. Asfendiyarov.

Mashkunova O. V., Isayeva B. G., Nogaeva M. G.

The article summarizes the experience of teaching the section "Rheumatology" to 4th year students of the "General medicine" faculty. It highlights the topicality of field-oriented education along with the training of general practitioners. It includes the description of goals and objectives of teaching rheumatology as a part of competent-oriented approach. It describes the structure of teaching a discipline, gives the examples of interactive methods of teaching; it lists the practical skills that a student should gain. It also shows the example of counting the rating of a discipline according to a letter-grade system. In conclusion authors summarize the experience of teaching of rheumatology to 4th year students and give recommendations on how to improve the quality of teaching the discipline.

Key words: rheumatology, syllabus, rating, methods of teaching, competence, practical skills.

Ж¥К;ПАЛЫ АУРУЛАР ПЭН1Н ОЦЫТУДА ЦОЛДАНЫЛГАН ИНТЕРБЕЛСЕНД1 ОЦЫТУ ЭД1СТЕР1

К. Т. Байекеева

Жукпалы жэне тропикалык аурулар кафедрасы С.Ж. Асфендияров атындагы Казак улльщ медицина университет^ Алматы

Цаз¥МУ студенттерШц жуцпалы жэне тропикалыц аурулар пэндерт вту барысында цолданылган интербелсендi оцъту эдгстерг туралы, сынац пен емтиханнан кейтгг ой-птрлер1:

• «Топ болып жумыс iстеген muiMdi, эрi цызыц, mYcmiKmi, бiр-бiрiмiздiц ойымызды толыцтыра тYсемiз!»

• «Сабац кезтде e3iMi3 жазып, сызып, сосын ауызша айтылзан мэлiметтер есте жацсы сацталады!»

• «Кесте толтырганда эр аурудыц белгшерт жеке жэне бэрте ортац белгiлерiн жазу б1здщ квп ецбектенуiмiздi талап еттi, осылай салыстырмалы диагностика жасау еамгзде жацсы сацталды!»

• «Вирусты гепатит» тацырыбы кезтде «дэр^ер-науцас» релдт ойыны цызыцты вттi, нацты бiр жагдайда шешiм цабылдап, жауапкершiлiктi сезтдт!»

• «Жуцпалы аурулар сабагын вткенде топпен жумыс iстеудi, науцаспен дурыс свйлесудi, клиникалыц ойлау цабiлетiмдi дамытуды, дэр^ерге цажет тез шешiм цабылдауды Yйрендiм!»

«Свз Yйретпейдi, эрекет Yйретедi» деген свз казiргi кезде бiлiмдi ю-эрекет аркылы игерудщ тшмдшгш кврсетедi [1]. Студенттер, эаресе, медициналык оку орындарында, сабак барысында вз колымен жасаган эрекеттерш еанде жаксы сактап, Yйренген дагдыларын келешекте колдана алады. Белсендi эрекеттер жасау нэтижеанде студенттер ойлауга, тшр таластыруга, талкылауга, шешiм кабылдауга, вз квзкарастарын дэлелдеуге Yйренедi. Клиникалык кафедраларда сабак вту кезшде болашак дэртерге теориялык жэне

68j К>з¥МУ ХАБАРШЫСЫ, №2 2G11

^a^rma^iR бiлiмдеpiн жинактап, келешекте eз кажетше пaйдaлaнyFa Yйpенy Yшiн интеpбелсендi окытудын мaнызы зоp.

Интеpбелсендi эдiстеpдi колдану стyденттеpде ж^кпалы жэне ^опикалык aypyлapFa деген кызыгушылыгын apттыpды.

«Жалпы медицина» фaкyльтетiнiн 4 Rypc стyденттеpiне apнaлFaн «Пapентеpaльдi жолмен жр-атын виpyсты гепaтиттеpдщ, AИB-инфекциясынын ка^п тaндaFы киындыктapы» дэpiсiн окуда бipнеше эдiстеp колданылады. Стyденттеpге дэpiстiн бaсындa так^ыи тypaлы беpiлген Yш-тepт aтay тypaлы ойлaнyынa уакыт беpiледi. Мысaлы, AИB-инфекциясы тaкыpыбынa бaйлaнысты квилт, стигмa, дискpиминaция, pетpовиpyс деген сeздеp стyденттеpдiн нaзapынa дэpiстiн басында ^сынылады. Содaн кейiн бipнеше студенттщ осы aтayлap тypaлы ой-пiкipiн ^^ayra болaды.

Дэpiсте зaмaнayи eзектi мэселелеpдщ 6ipi - в^усты гепaтиттеpге нaзap ayдapy максатында стyденттеpге ситуациялык жaFдaй беpiледi. ЖaFдaйды тaлдay кезiнде стyденттеp беpiлген наукастын шaFымдapынa, aypy тapихы мен эпидемиологиялык aнaмнезiне, объективтi белгiлеpiне Kapan, болжaм диагнозын коюы кеpек. Ол Yшiн стyденттеpге ек1 кapточкa кepсетiледi: кызыл кapточкaFa кол кeтеpгендеp - энтеpaльдi механизммен ж^ккан A Bnpycra гепaтитi, aл кeк кapточкaFa кол кeтеpгендеp - пapентеpaльдi мехaнизммен ж^ккан В виpyсты гепaтитi деп сaнaйды. Ек1 тYpлi диaгнозды д^ыс деп ойлaFaн стyденттеpдiн сaндapы дэpiстщ бaсындa, сосын сонындa сaнaлaды. Бip жыл iшiнде дэpiстiн сонындa диагноз коюдa шaтaскaн стyденттеp болмaды.

Пapентеpaльдi жолмен жр-атын виpyсты гепaтиттеpдiн, AИB-инфекциясыныц мэселелеpiн тaлкылay Yшiн бapлык стyденттеpдi тepт топкa бeлiп, келесi C¥paктap беpiледi: осы aypyлap нэтижесiнде тyындaйтын медицинaлык, экономикaлык, элеуметпк-к^кыктык, окыту мэселелеpi. ТоптaFы ж^мыс дэpiске кaтысyшы стyденттеpдщ белсендiлiгiн apттыpып, eз пiкipiмен кaтap eзгелеpдiн де оpтaFa сaлFaн ой-пiкipлеpiн тындaп, пiкip aлмaсyFa ыкпaл етед^ Таис^ма уакыты бiткенде ap6ip топтан eздеpi сaйлaFaн 6ip стyдент (шешен) топ т¥жыpымдapын ауызша жapия етед^

Ж^кпалы aypyлapдын тapaлyы мен алдын алу шapaлapынa бaFыттaлFaн мaкaл-мэтелдеp мен сeздеpдщ болашак дэpiгеpлеpге деген мацыздылыны «Жалпы медицина» фaкyльтетiнiн 4 кypс 033-034 топтapынын стyденттеpiмен ой козFay максатында жYpгiзiлген пiкipтaлaс бapысындa байкалды[3]. Пpезентaция тYpiнде беpiлген мaкaл-мэтелдеpдi талкылау Yшiн стyденттеp ек1 топка бeлiнiп, ap топ eздеpiнiн пiкipлеpi мен кeзкapaстapын оpтaFa салды. Стyденттеp ^^таласта еpкiн кapым-кaтынaстa болып, ap макал-мэтевд эpтYpлi ж^кпалы aypyлapдын тapaлyы мен алдын алу шapaлapынa катысты жа^^ыи айкындап, кeзкapaстapын жактады.

Мысалы, «^зщ ауыфса колынды ти, iшiн ауыфса аузынды ти», «Aypy астан, дау кapындaстaн». «Aypyды аяктан емес, астан iзде» деген мaкaл-мэтелдеpде зaлaлдaнFaн тaFaмдap мен rip колдap ap^^i ж^кпалы aypyлapдын эpтYpлi коздыpFыштapынын aFзaFa тYсiп, тaFaмдык токсикоинфекциялap, сальмонеллез, дизентеpия, ботулизм сиякты aypyлapдын жру жолдapы мен беpiлy фaктоpлapы тypaлы ойлapын айтты.

Aл «^aйнaFaн кapa суда касиет 6ap», «AFын судын apaмдыFы жок», «Судан ^^p да кeп, судан зиян да мп» деген сeздеpдiн мaFынaсын стyденттеp кайнатканда суда болуы мумшн кeптеген микpооpгaнизмдеpдiн жойылaтындыFын жэне aFын сyFa кapaFaндa кeл, TOFa^ су коймaлapындa aypy коздыpFыштapы тек кана сакталып кана коймай, кeбейетiндiгiн, зaлaлдaнFaн су ap^L^i кeптеген шек инфекциялapынын (мысалы, iш CYзегi, A жэне В пapaтифтеpi, сальмонеллез, дизентеpия, iшек иеpсиниозы жэне т.б. aypyлap) даму мYмкiндiгiн, сонымен кaтap ж^кпалы aypyлap кезiндегi сусыздану белгiлеpiн жою максатында судын колданылатындыны тypaлы eз т¥жыpымдapын айтты.

«Aypyын жaсыpFaн eледi», «AзFaн денеге aypy Yйip» деген мaкaл-мэтелдеpде нayкaстaнFaн адамнын деp кезшде емделмей, эбден титыктап, aypyдын aскынyлapы дамып, болжамы колайсыз болу мYмкiндiгi; адамда иммундытапшылык жaFдaй дaмыFaндa оpгaнизмнiн сыфткы жэне iшкi жayлapы - бaктеpиялap, виpyстap, саныфау^лактык инфекциялap, пapaзиттеpге ^p^i rçpy кaбiлетi тeмендейтiндiгi тypaлы пiкipлеp айтылды. Мысал pетiнде пapентеpaльдi жолмен жратын созылмалы виpyсты гепaтиттеp, AИB-инфекциясы келтipiлдi.

Стyденттеp «Ежелгi aypy лезде ада болмас», «Aypy батпандап кipiп, мыскылдап шыFaды» деген сeздеpде ж^кпалы aypyлapдын iшiнде созылмалы aFымFa бейiм aypyлap бap екендiгiн жэне олapды табандылыкпен айлап, жылдап емдеу кеpектiгi, б^л мaкaл-мэтелдеpдiн айкын ^pirnd созылмалы бpyцеллезбен ayьфFaн нayкaстapдын клиникалык кepiнiстеpiнде оpын алады деп т¥жыpымдaды.

вткiзiлген топтык пiкipтaлaс стyденттеpдiн ж^кпалы aypyлap пэнiне деген кызыFyшылыFын apттыpып, талкылау бapысындa aйтылFaн утымды пiкipлеpге жaсaлынFaн тaлдayлapдын тиiмдiлiгiн жаксы тYсiнiп, жоFapы бaFaлaды.

Дидактикалык тэсiлдеpден пpaктикaлык сабакта Т-кестесi, клaстеpлеp, ми шабуылы, Yш кадамды с^хбат, Жигсо жэне т.б. эдiстеpдi колдану сабактын тшмдшгш apттьфaды.

«Bиpyсты гепaтиттеp» пpaктикaлык сaбaFындa клиникалык ойын колданылады. Aлдымен окытушы ойыннын мaксaттapын (наукаспен, онын тyыскaндapымен, эpiптестеpмен кapм-кaтынaстaFы коммyникaтивтiк дaFдылapды кepсетy; наукасты тексеpy дaFдылapын жэне aныктaлFaн клиникалык белгiлеpдi талдау; лaбоpaтоpлык-инстpyментaльдык тексеpy нэтижелеpiн ддоыс талдай бiлy жэне емдеу тактикасы ) тYсiндipiп, ойын оpнын аныктап, peлдеpдi бeледi (наукас, онын туысканы, учаскел1к дэpiгеp, жедел жэpдем дэpiгеpi, ж^кпалы aypyхaнaнын кабылдау бeлiмшесiнiн дэpiгеpi, экспеpттiк топ). Б^л эдiстiн apтыкшылыFы, ойынFa катысушы эp студент eзiн ¥CынылFaн мэн-жaЙFa бешмдеуге, ойын бapысындa эpтYpлi жaFдaйлapды накты

69| К>з¥МУ ХАБАРШЫСЫ, №2 2011

сезшуше жэне шешiм кабылдауына мумшндт бар [2]. Ойын аякталганнан кейiн 6ipirin талкылау болашак дэрiгерлердiн клиникалык дагдыларын жетiлдiрyге багытталган.

Кластерлер сиякты жазба кестелердi колдану кезiнде студенттер дэптердщ ортасына 6ip жукпалы аурудын атауын жазып, онын жан-жагына шенбер туршде осы ауруга катысты бiрнеше мэлiметтердi тандап, олардын езара байланыстары туралы ауызша жариялайды. Кластердi студент алдымен жекеше, сосын жупта немесе шагын топта жалгастырады. Мысалы, брyцеллездiн ауру коздыргыштары, жугу жолдары, патогенетикалык фазалары, клиникалык жiктелyi жэне т.б. мэлiметтердi алуга болады.

Дорыта айтканда, оку урдюшде колданылган интербелсендi окыту эдiстерi - жаксы нэтижелерге жеткiзетiн rai^i жуйе ретiнде саналынды, себебi катысушы релiнде болган эрбiр стyдентгiн езшщ жасаган ю-эрекетгерi, колымен жазган жазбалары эркашан есiнде калады.

Эдебиеттер

1. А.Элiмов. Интербелсендi эдiстердi жогаргы оку орындарында колдану. Алматы, 2009 ж. - 327 б.

2. Т.А.Муминов., М.И.Даулетбакова. Инновационные технологии в бразовательном процессе медицинских ВУЗов. Алматы, 2003 г. -144 с.

3. М.Мырзабеков. Элем улттарынын медициналык гибратты сездерi. Алматы, «Санат», 1998 ж. - 324 б.

Интерактивные методы обучения, на цикле «Инфекционные болезни»

Байекеева К.Т.

Интерактивные методы обучения, применяемые во время прохождения цикла «Инфекционные болезни» оказались эффективными и результативными. Обучение действием и посредством действия студенты лучше запоминают и усваивают то, что они делали своми руками.

Interactive methods of teaching using at «Infectious disease»

Baiekeeva K.T.

Interactive methods of teaching using «Infectious disease» cycle were consumed as effective and given results. This method helps students to remember better that they done by self.

УДК 616.981.136-055.26:378.147-057.875

ЛИСТЕРИОЗ У БЕРЕМЕННЫХ: ОТ НАУЧНЫХ ИССЛЕДОВАНИЙ К ПРАКТИЧЕСКОМУ ПРИМЕНЕНИЮ И ОБУЧЕНИЮ СТУДЕНТОВ

Е.А.Славко, Н.В.Зубова

Казахский национальный медицинский университет имени С.Д.Асфендиярова, г. Алматы

Разработка и проведение элективные циклов «Невенерические заболевания, передающиеся половым путем» и «Инфекционные заболевания, влияющие на беременность и роды», рекомендуемых для формирования образовательной траектории специальности «Общая медицина» по направлениям подготовки «Акушерство и гинекология» и «Врач общей практики» является примером тесной интеграции научных исследований, внедрении полученных результатов исследования в практику здравоохранения и использовании их в образовательном процессе. Полученные результаты проведенных научных исследований были внедрены в практическое здравоохранение на базе ГКИБ для определения тактики ведения беременных с подозрением на листериозную инфекцию. С использованием материалов и результатов проведенных исследований подготовлены элективные циклы.

Ключевые слова: листериоз, беременность, диагностика, элективный цикл.

Проблема листериоза определяется возрастающей ролью листерий в перинатальной и неонатальной патологии, влиянии листериозной инфекции на течение беременности с возможностью развития различных ее осложнений, способностью возбудителя вызывать тяжелую форму заболевания, нередко с летальным исходом, при снижении уровня клеточного иммунитета восприимчивой популяции.

Снижение уровня клеточного иммунитета во время беременности, особенно в поздние сроки, обусловливает повышение восприимчивости к листериозной инфекции у данной группы риска, вызывая выкидыши, мертворождение, пороки развития плода и т.д. В целом беременные заболевают листериозом в 20 раз чаще, чем остальная популяция, и около 35% всего зарегистрированного листериоза наблюдалось во время беременности [1].

Листериоз не имеет типичной клинической симптоматика, и поэтому диагностика этой инфекции только по клинико-эпидемиологическим данным практически не возможна. В связи с этим, учитывая острую необходимость своевременной диагностики листериозной инфекции у беременных, на кафедре инфекционных и тропических болезней были проведены две научно-исследовательские работы, посвященные проблеме лис-териозной инфекции: «Клинические проявления, диагностика и лечение листериоза у женщин» (ассистент Зубова Н.В., научный руководитель д.м.н. Дмитровский А.М.) и «Совершенствование диагностики и оценки

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.