Научная статья на тему 'ЎЗБЕКИСТОНДА ЖАМОАТ ХАВФСИЗЛИГИ СОҲАСИДА ДАВЛАТ-ХУСУСИЙ ШЕРИКЛИКНИ РИВОЖЛАНТИРИШ'

ЎЗБЕКИСТОНДА ЖАМОАТ ХАВФСИЗЛИГИ СОҲАСИДА ДАВЛАТ-ХУСУСИЙ ШЕРИКЛИКНИ РИВОЖЛАНТИРИШ Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
96
18
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ДАВЛАТ-ХУСУСИЙ ШЕРИКЛИК / ДХШ СОҲАСИДАГИ қОНУНЧИЛИК / ЖАМОАТ ХАВФСИЗЛИГИ / ЖАМОАТ ХАВФСИЗЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШ СОҲАСИДА ДАВЛАТ-ХУСУСИЙ ШЕРИКЛИК

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — Кулдашев Н.

Мазкур мақолада жамоат хавфсизлиги соҳасида давлат-хусусий шериклик (бундан кейин - ДХШ) масалалари таҳлил қилинган. Ўзбекистонда жамоат хавфсизлиги соҳасида ДХШни такомиллаштириш асослантирилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

DEVELOPMENT OF STATE-PRIVATE PARTNERSHIP IN PUBLIC SAFETY IN UZBEKISTAN

This article analyzes the sphere of Public Private Partnership (PPP). The improvement of public-private partnership in the field of public security in Uzbekistan is substantiated.

Текст научной работы на тему «ЎЗБЕКИСТОНДА ЖАМОАТ ХАВФСИЗЛИГИ СОҲАСИДА ДАВЛАТ-ХУСУСИЙ ШЕРИКЛИКНИ РИВОЖЛАНТИРИШ»

Кулдашев Н.

ИИВ Академияси фуцаровий-хукуций фанлар кафедраси бошлиги, юридик фанлар доктори, доцент

УЗБЕКИСТОНДА ЖАМОАТ ХАВФСИЗЛИГИ СОХДСИДА

ДАВЛАТ-ХУСУСИЙ ШЕРИКЛИКНИ РИВОЖЛАНТИРИШ

Аннотация: Мазкур мацолада жамоат хавфсизлиги соуасида давлат-хусусий шериклик (бундан кейин - ДХШ) масалалари таулил цилинган. Узбекистонда жамоат хавфсизлиги соуасида ДХШни такомиллаштириш асослантирилган.

Таянч сузлар: давлат-хусусий шериклик, ДХШ соуасидаги цонунчилик, жамоат хавфсизлиги, жамоат хавфсизлигини таъминлаш соуасида давлат-хусусий шериклик.

Kuldashev N., doctor of law head of department associate professor MIA Academy Civil Levels

DEVELOPMENT OF STATE-PRIVATE PARTNERSHIP IN PUBLIC

SAFETY IN UZBEKISTAN

Annotation: This article analyzes the sphere of Public Private Partnership (PPP). The improvement of public-private partnership in the field of public security in Uzbekistan is substantiated.

Key words: Public Private Partnerships (PPPs), legislation in the field of PPP, public Safety, public-private partnership in the field of public safety.

Х,ар бир давлатда жамоат тартиби ва хавфсизлигини таъминлаш стратегик вазифа сифатида белгиланган. Мамлакатимизда хам бу масалада узига хос тизим ва хукукий механизм яратилган. Хусусан, 2021 йилнинг 29 ноябрь куни Узбекистон Президентининг «Узбекистон Республикаси жамоат хавфсизлиги концепциясини тасдиклаш ва уни амалга ошириш чора-тадбирлари туFрисида»ги Фармони кабул килинди. Хужжатга кура, 2022 - 2025 йилларда Узбекистонда жамоат хавфсизлигини таъминлаш тизимини ривожлантириш стратегияси тасдикланди. Стратегия мамлакатда жамоат хавфсизлигини таъминлашнинг сифат жихатидан янги тизимини жорий этиш буйича хукукий, услубий, илмий, ташкилий чораларни ишлаб чикиш ва самарали амалга оширишни уз ичига олган.

Таъкидлаш керакки, мамлакатимизда жамоат хавфсизлигига доир хукукбузарликлар профилактикаси ва жиноятчиликка карши курашишда фукаролар хамда жамоат тузилмалари билан узаро максадли хамкорлик

килиш йулга куйилган. Албатта, жамоат хавфсизлигини таъминлаш бевосита давлатнинг стратегик вазифаси хисобланади. Аммо жахонда кучайиб бораётган турли хавф-хатар ва зиддиятлар, эл-юрт тинчлиги ва осойишталигига тахдидлар, пандемия, табиий ва техноген офатлар жамоат хавфсизлигини таъминлаш тизимини такомиллаштириш, унинг мутлако янги механизм ва тартибларини жорий этиш, сохага замонавий технологияларнинг сунгги ютукларини олиб кириш заруратини юзага келтирмокда. Айнан ушбу зарурат бугунги кунда жамоат хавфсизлиги тизимида хам давлат шериги ва хусусий шерикнинг уз ресурсларини бирлаштиришни таказо этмокда. Бугунги кунда Узбекистонда жамоат хавфсизлигини таъминлаш тизимини такомиллаштиришда хусусий сектор инвестицияларини жалб килиш ва улардан самарали фойдаланишнинг хукукий механизмлари ривожланмаганлиги муаммоси хам мавжуд.

Узбекистон Республикасида 2019 йил 10 майда "Давлат-хусусий шериклик туFрисида"ги УРК,-537-сон конуни кабул килинди ва маъмурий актларнинг муайян пакети шаклланди. Аммо барча сохаларда хам ДХШ етарлича ривожланмаган ва уни амалга оширишнинг хукукий асослари анча заиф. Хуш, ДХШ нима? Давлат цайси сохаларда хусусий шериклар билан ;амкорлик цилиши мумкин? Жамоат хавфсизлигини таъминлаш тизимини такомиллаштириш со;асида ;ам ДХШ лойи;алари ташкил цилиниши мумкинми? Бу саволлар ижтимоий хаётимизда янги тушунча сифатида кулланилмокда ва куплаб инсонларда ва хаттоки юристлар орасида хам бир катор мавхумликларни туFдирмокда. Давлат-хусусий шериклик масаласида биз баъзи муаммоларни ургандик [1-6]. Куйида ушбу саволларга жавоб топишга харакат киламиз.

Давлат хусусий шериклик - давлат шериги (давлат бошкаруви ва махаллий ижро этувчи хокимият органлари, шунингдек ваколат берилган бошка юридик шахслар) ва хусусий шерикнинг (давлат шериги билан давлат-хусусий шериклик туFрисида битим тузган якка тартибдаги тадбиркор, юридик шахс ёки юридик шахсларнинг бирлашмаси) муайян муддатга иктисодий, ижтимоий ва инфратузилмавий вазифаларни хал этиш максадида уз ресурсларини бирлаштиришига асосланган хамкорлиги тушунилади. Халкаро майдонда ДХШ «Public Private Partnership» (PPP) номи билан кенг кулланиладиган молиялаштириш модели хисобланади. Хорижий давлатлар тажрибасидан маълумки, ушбу институт мамлакатда бюджет етишмаслиги сабабли иктисодий, ижтимоий ва инфратузилмавий сохаларда давлат ресурсларининг кечикишини ёки муваффакиятсизликка учрашини олдини олиш максадида кулланилади.

Илмий адабиётларда ДХШ институтининг вужудга келиши буйича турли карашлар мавжуд. Жумладан, адабиётларда мазкур соха милоддан аввалги даврда вужудга келганлиги туFрисида фикрлар хам бор. Масалан, Í.Tulukcu узининг илмий тадкикотларида «Тарихнинг илк даврларидан бошлаб давлат-хусусий шериклик мавжуд булганлигини, бунга асос

сифатида кадимги даврларда куплаб жамоат жойлари (портлар, бозорлар ва бошкалар) ва инфратузилма хизматлари (мехмонхоналар, хаммомлар ва бошкалар) давлат томонидан хусусий секторга имтиёз сифатида берилганлиги»ни [7] айтади. Албатта, i.Tulukcu фикрини бутунлай рад килиб булмайди. Гарчи, уша даврда юкорида келтирилган объектлар ва хизматларни ташкил этиш бевосита давлатнинг функциясига кирмаган булса-да, аммо улар ахоли манфаати учун ташкил килинган ва уларни назорат килиш хам давлат зиммасида булган булиши мумкин. Илмий майдонда бошка муаллифлар «давлат-хусусий шериклиги тушунчаси ХХ асрнинг сунгги ун йиллигида Буюк Британияда пайдо булган булиб, Public Private Partnership номи билан давлат мулкини самарали бошкариш учун хусусий ресурсларни жалб килишнинг янги концепцияси сифатида талкин этилгани, бугунги кунда ушбу механизм аксарият ривожланган мамлакатларда кулланилиши, аммо уни бошкарадиган умумэътироф этилган конунчилик модели йук»лигини билдиришади [8]. Аксиома: хакикат бахсларда туFилади. Мазкур мавзудаги тадкикотга чукур кириб борганимиз сари янги кирралар, янги сахифалар очилиши, шубхасиз. Х,озирги ёндошувлар эмпирик тусда булса, ажаб эмас. Шуни биламизки, айни дам ушбу масала мазкур чикишнинг предмети эмас.

Бугунги кунда бошка сохаларда булгани каби жамоат хавфсизлиги сохасини модернизация килиш тизимга хусусий капитални такозо этмокда. Бу борада давлат-хусусий шериклик жамоат хавфсизлигининг инновацион амалиётини жорий этиш, сохани техник жихозлаш, сохада сифат курсаткичларини ошириш, ракамли тизим механизмига айланмокда.

Ушбу механизм шерик иштирокчилар хар бирининг хукуклари ва конуний манфаатларини хисобга олган холда, мавжуд уч секторнинг -давлат, бизнес ва жамиятнинг узаро интеграциясини таъминлайди. Мувозанатли иктисодиёт шароитида ушбу нисбатни адолатли таъминлаш жуда мухим. Токим, процессуал конунчилик талаб килганидек, чикариладиган карор: конуний, асосли (асослантирилган) ва адолатли булмоFи лозим [9].

Таъкидлаш керакки, хусусий шериклик асосида хамкорлик киладиган сохалар ахоли ва жамиятнинг талабидан (эхтиёжидан) келиб чиккан холда давлат томонидан белгиланади. Узбекистон Республикасининг "Давлат-хусусий шериклик туFрисида"ги К,онунида ДХШ асосида амалга ошириладиган сохалар нормаланган. Хусусан, К,онуннинг 3-моддаси биринчи кисмида "давлат-хусусий шериклик объекти - лойихалаштирилиши, курилиши, барпо этилиши, етказиб берилиши, молиялаштирилиши, реконструкция килиниши, модернизациялаштирилиши, эксплуатация килиниши ва хизмат курсатилиши давлат-хусусий шериклик лойихасини руёбга чикариш доирасида амалга ошириладиган мол-мулк, мулкий комплекслар, ижтимоий инфратузилма, ер участкалари, шунингдек давлат-хусусий

шериклик лойихасини амалга ошириш жараёнида жорий этилиши лозим булган ишлар (хизматлар) ва инновациялар" булиши мумкинлиги курсатиб утилган. Мутахасисларнинг фикрига кура, миллий конунчилигимизда белгиланган «ДХШ лойихасини амалга ошириш мумкин булган инфратузилма сохаларининг очик руйхати энг илFор ёндашув булса-да, у давлат ресурслари (бюджет маблаFлари, ер ва бошка мулклар) сарфланишини назорат килиш учун давлат зиммасига катта масъулият юклайди» [10].

Дархакикат, миллий конунчилигимизда амалга ошириш мумкин булган ДХШ йуналишлари келтирилган ва конун хужжатларида такикланмаган бошка сохаларда хам ДХШ ташкил килиниши кузда тутилган. Аммо ДХШ татбик этилмайдиган сохалар хам аник килиб белгилаб куйилган [11].

ДХШ анча мослашувчан хукукий институт булиб, давлат инфратузилмасининг турли сохаларида лойихаларни амалга ошириш имконини беради. Шу билан бирга, хукукнинг «ман этилмаган хар кандай харакат амалга оширилиши мумкин» деган принципи хам мавжуд. Бундан англашиладики, миллий конунчилигимизда жамоат хавфсизлиги сохасида хам ДХШни ташкил этиш буйича бирон бир такик мавжуд эмас.

Ф.С.Атамуратова кишилик жамияти учун ёндош сохалардан бири -соFликни саклаш сохасида давлат-хусусий шерикликни урганар экан, «бу борада ижтимоий шериклик битимлари мехнат жамоалари, иш берувчилар ва соFликни саклаш сохасидаги давлат органларининг манфаатларини хисобга олишга имкон берадиган уч томонламалик амалиёт - яъни, трипартизм, ушбу вазифани амалга оширишнинг асосий йуналишларидан бирига айланаётгани»ни кайд этади [12] (жузъий тахрир бизники -муаллифлар).

Ракамли фукаролик муомаласи шароитида ижтимоий шерикликнинг шартномавий моделини тадкик этар экан, Ш.Н.Рузиназаров, «давлат-хусусий шерикликни ижтимоий шерикликнинг ташкилий-хукукий шакли, уларнинг узаро манфаатларини ифода этадиган шартномавий-хукукий муносабатлар ижтимоий шериклик тусига эга» [13] эканини билдиради.

Юкоридаги муаллиф бу борада АК,Ш амалиётини урганар экан, АК,Шда давлат-хусусий шерикчилигининг биринчи ютуFи йирик инфратузилма лойихалари билан боFлик эканини билдиради [14]. 2007 йилдан 2016 йилгача АКШда 48 та йирик давлат-хусусий шериклик инфратузилмаси буйича битимлар эълон килинган булиб, уларнинг киймати 61 миллиард долларга тенг. Шулардан 40 таси ёпик лойиха -умумий хажмнинг 80% дан ортоти, киймати 39 миллиард АКЩ долларига тенг булиб, бу лойихаларда давлат хусусий сектор билан бирлашиб, лойихалаш, куриш, молиялаштириш, техник хизмат курсатиш ва баъзи холларда хаётий зарур операциялар учун хам маблаF ажратади [15].

Х,ар кандай мамлакатда ДХШ ривожланиши учун аввало конунчилик базаси зарур. Шу уринда таъкидлаш керакки, сунгги йилларда жамоат хавфсизлигини ДХШ асосида амалга оширишнинг бирламчи хукукий асослари яратилди ва амалга жорий килинди. Хусусан, Узбекистон Республикаси Президентининг «Давлат томонидан тартибга солинадиган сохаларга хусусий секторни жалб этиш буйича кушимча чора-тадбирлар туFрисида» 2020 йил 7 декабрдаги ПК—4913-сон Карори, «Узбекистон Республикаси Жамоат хавфсизлиги концепциясини тасдиклаш ва уни амалга ошириш чора-тадбирлари туFрисида» 2021 йил 29 ноябрдаги ПФ-27-сон Фармони шулар жумласидандир.

Узбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг «Йул харакати хавфсизлигини таъминлаш сохасига хусусий секторни жалб этишга доир кушимча чора-тадбирлар туFрисида» 2021 йил 21 апрелдаги 232-сон Карори асосида Йул харакати хавфсизлигини таъминлаш сохасида 2021 йил1 мартдан бошлаб мамлакатимизда тадбиркорлик субъектларига автомобиль йулларида йул харакати коидалари бузилганлигини махсус автоматлаштирилган фото ва видео кайд этиш дастурий-техник воситаларини урнатиш хукуки берилди. Мазкур карорнинг 4-бандига кура, тадбиркорлик субъектларига тегишли махсус автоматлаштирилган фото ва видео кайд этиш дастурий-техник воситалари оркали кайд этилган йул харакати коидабузарликларидан ундирилган жарима суммаси ишга туширилган кундан бошлаб 1 йил давомида 50 фоизи, ишга туширилганидан 1 йил утгандан сунг 25 фоизи - тадбиркорлик субъекти хисобига йуналтирилиши белгилаб берилди. Шунингдек, Узбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг «Махаллаларда жамоат тартибини саклаш буйича кушимча чора-тадбирлар туFрисида» 2021 йил 20 сентябрдаги 588-сон Карори асосида фукаролар йотинларида тинчлик, осойишталик, хавфсизликни таъминлаш, жамоат тартибини саклаш, фукароларнинг мулкига булган тажовузларнинг олдини олиш максадида барпо этилган айрим «Жамоатчилик назорати масканлари»ни эксперимент тарикасида видеокамералар урнатиш шарти билан, тадбиркорлик субъектларига ижарага бериб, улар негизида «Электрон кузатув масканлари» фаолиятини ташкил этиш тартиби белгиланди. Мазкур карорнинг 3-бандига кура, тадбиркорлик субъектларига бериладиган масканлар ва уларнинг бинолари атрофидаги ер участкаларининг 6 квадрат метр майдонигача «Электрон кузатув масканлари»ни жойлаштириш учун, колган кисми тадбиркорлик фаолиятини юритиш учун беш йил муддатга ижара туловининг «ноль» ставкаси асосида ижарага берилиши назарда тутилган.

Тадкикотларимиз курсатдики, жамоат хавфсизлигини таъминлашда субъектларнинг уз ресурсларини бирлашишида икки тарафлама манфаатдорлик мавжуд. Бунда факат хусусий секторлар эмас, балки давлат хам манфаатдордир. Хусусан, хусусий секторлар узларининг маблаFини

инвестиция килиб, тегишли фойда олишга эришса, давлатнинг манфаатдорлиги, бевосита ахоли ва жамият манфаатдорлиги билан кушилиб кетади. Ушбу манфаатдорликни бевосита жамоат хавфсизлиги нуктаи назардан оладиган булсак, тизимнинг моддий-техник базаси замонавийлашиб, ахолини хар кандай тахдидлардан кафолатли химоя килиш тизимининг самарадорлиги ортади. Пировардида, мамлакатда жамоат хавфсизлигини таъминлаш даражаси сифат жихатидан ортиши ва «Барча саъй-харакатлар инсон кадри учун» деган устувор Fоя амалда таъминланишига эришилади.

Албатта, жамоат хавфсизлиги ижтимоий хаётнинг барча сохаларида таъминланиши зарур булган давлатнинг мухим стратегик вазифаларидан бири хисобланади. Утган 2017 - 2021 йилларда амалга оширилган Хдракатлар стратегияси даврида тупланган тажриба шуни курсатдики, эндиликда давлатнинг вазифаси сифат, мазмунан ва шаклан узгармокда. Бугунги ракобат дунёси, инвестициявий жозибадорлик ушбу сифат узгаришларини талаб этмокда. Хусусан, жамаот хавфсизлигини таъминлаш сохасида давлат, инвестор ва тадбиркорларнинг бирлашган имкониятларидан самарали фойдаланиш максадида ДХШни ташкил килиш лозимлигини даврнинг узи такозо килмокда. Чунки, жамоат хавфсизлигини сифат жихатдан юкори савияда таъминлаш давлатнинг узидан катта микдордаги молиявий ресурсларни талаб килади. Иктисодий кудратли давлатлар хам жамоат хавфсизлигини таъминлашда ДХШ институтидан кенг фойдаланади. Шу билан бирга, ДХШни ривожлантириш масаласи барча давлатларда ва хаттоки ривожланган мамлакатларда хам асосий муаммо булиб колмокда. Е.В.Егоров, И.С.Минина ДХШни ривожлантиришдаги асосий муаммолардан бири «Хусусий хамкорлар асосий хавф -хатарлар учун масъулиятни уз зиммасига олганлиги сабабли лойихани амалга оширишга иштиёки йук» [16] деб хисоблайдилар. Албатта, ушбу фикрга кушилган холда, таъкидлаш мумкинки, мазкур сохани жадал ривожлантириш ва хусусий инвесторларни кенг жалб килишда конунчиликка ДХШнинг манфаатларини химоя килиш буйича куллаб-кувватлашнинг самарали тизимларини киритиш хам узининг ижобий натижасини беради.

Эътироф этиш керакки, жамоат хавфсизлиги масаласи давлатнинг сиёсий стратегик вазифаси хисобланади. Жамоат хавфсизлигини таъминлаш яхлит тизим саналиб, у давлат томонидан жамиятни тахдидлардан химоя килиш учун белгиланадиган, доимий равишда такомиллаштириб бориладиган сиёсий, ижтимоий-иктисодий, хукукий ва бошка комплекс ташкилий чора-тадбирларни камраб олади. Шунга кура, жамоат хавфсизлигини таъминлашнинг барча тармокларида хар доим хам ДХШни ташкил килиш имкони булмайди. Масалан, хусусий изкуварлик институти АК,Ш ва Европанинг бир катор давлатларида самарали ташкил

этилган булса-да, айрим давлат конунларида, шу жумладан миллий конунчилигимизга кура хам мазкур сохада хусусий шериклик такикланган.

Дархакикат, жамоат хавфсизлигини давлат-хусусий шериклик асосида таъминлаш хам миллий конунчилигимиз, хам ижтимоий хаётимиз учун нисбатан янги соха хисобланади. Шундан келиб чикиб, мамлакатимизда давлат-хусусий шерикликнинг институционал-хукукий асосларини ривожлантириш ва такомиллаштириш учун илмий тадкикотлар давлат томонидан куллаб-кувватланиши назарда тутилган [17].

Узбекистон Республикаси жамоат хавфсизлиги Концепцияси хамда 2022 - 2025 йилларда Узбекистон Республикасида жамоат хавфсизлигини таъминлаш тизимини ривожлантириш стратегияси талабларига мувофик жамоат хавфсизлигини таъминлаш сохасида илмий-тадкикот ишларини йулга куйиш, жамоат хавфсизлиги сохасида содир этиладиган хукукбузарликларнинг келиб чикиш омиллари, сабаблари ва шарт-шароитлари юзасидан тизимли ва илмий тахлилларни амалга ошириш, жамоат хавфсизлигини таъминлашнинг сифат жихатидан янги тизимини жорий этиш буйича хукукий, услубий, илмий, ташкилий чораларни ишлаб чикиш каби устувор вазифалар белгиланган [18].

Дархакикат, илFор хорижий ва миллий тажрибалар шуни курсатмокдаки, жамоат хавфсизлигини таъминлашда давлат-хусусий шериклик асосида ижобий натижаларга эришиш мумкин. Аввало, жамоат хавфсизлигида давлат-хусусий шериклик нисбатан янги соха эканини эътиборга олган холда, бу йуналишда максадли илмий тадкикотлар олиб борилиши максадга мувофикдир. Шу максадда илмий жамоатчилик ва хукук амалиётчилари олдига бир катор мухим вазифаларни куйиш мумкин. Булар:

биринчидан, жамоат хавфсизлигини давлат-хусусий шериклик асосида таъминлашнинг миллий хукукий генезиси ва конструкциясини тадкик этиш;

иккинчидан, жамоат хавфсизлигини давлат-хусусий шериклик асосида таъминлаш тизимининг хукукий асосларини такомиллаштириш буйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чикиш;

учинчидан, жамоат хавфсизлигининг кайси сохаларида давлат-хусусий шерикликни ташкил килиш мумкинлигини аниклаштириш ва унинг замонавий механизмларини яратиш;

туртинчидан, мазкур сохага хусусий секторларни кенг жалб килиш максадида давлат-хусусий шерикнинг манфаатларини химоя килиш буйича куллаб-кувватлашнинг самарали турларини ишлаб чикиш, ижтимоий адолатли имтиёзлар ва преференциялар яратиш ва жорий килиш;

бешинчидан, жамоат хавфсизлигини давлат-хусусий шериклик асосида таъминлашга доир миллий хусусиятлар ва шароитлар эътиборга олинган холда халкаро стандартлар ва илFор хорижий тажрибаларни

урганиш ва жорий килиш буйича асосланган таклиф хамда тавсиялар ишлаб чикиш.

Хулоса килиб айтганда, жамоат хавфсизлигини таъминлашни давлат-хусусий шериклик асосида ташкил этиш ва унинг истикболларини белгилаш бугунги кунннинг ута долзарб булган сохаларидан хисобланади. Мамлакатмизда жамоат хавфсизлиги тизимини давлат-хусусий шериклик ресурсларини туFри ташкил этган холда замонавийлаштириш истикболдаги режалар сифатида белгиланиши зарур. Шу билан бирга, сохада ДХШни ривожлантириш хусусий тижорат лойихаларини давлат томонидан куллаб-кувватлаш воситаси эмас, балки жамоат хавфсизлиги тизимини модернизация килиш механизми эканини унутмаслигимиз керак. Бу оркали кучлар бирлаштирилади: аввало, Fоялар бирлашади, ресурслар бирлашади, саъй-харакатлар бирлаштирилади. Ушбу шерикликда жамоат манфаатлари хамиша хар дам устувор саналади.

Фойдаланилган адабиётлар:

1. Нуриддин Кулдашев УЗБЕКИСТОНДА ЖАМОАТ ХАВФСИЗЛИГИ СОХДСИДА ДАВЛАТХУСУСИЙ ШЕРИКЛИКНИ ТАШКИЛ ЭТИШ МАСАЛАЛАРИ // CARJIS. 2022. №3. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/zbekistonda-zhamoat-havfsizligi-so-asida-davlathususiy-sheriklikni-tashkil-etish-masalalari (дата обращения: 26.01.2023).

2. Qo'ldoshev N. Ички ишлар органлари фукаровий-хукукий муносабатлар субъекти сифатида //O 'zbekiston qonunchiligi tahlili. - 2008. - №. 3-4. - С. 10-15.

3. КУЛДАШЕВ Н. А. СОВЕРШЕНСТВОВАНИЕ СИСТЕМЫ ПРАВОВОГО РЕГУЛИРОВАНИЯ ДЕЛИКТНЫХ ОТНОШЕНИЙ ПРИ УЧАСТИИ ОРГАНОВ ВНУТРЕННИХ ДЕЛ //Право и жизнь. - 2019. - №. 2. - С. 80-87.

4. Кулдашев Н. А. ОРГАНЫ ВНУТРЕННИХ ДЕЛ КАК СУБЪЕКТЫ ДЕЛИКТНЫХ ОТНОШЕНИЙ //Третьи цивилистические чтения памяти профессора МГ Прониной. - 2021. - С. 111-114.

5. Кулдашев Н. Improvement of the legal regulation system of tort relations with the participation of internal affairs organs //Общество и инновации. -2020. - Т. 1. - №. 2. - С. 199-208.

6. Kuldashev N. TORT LIABILITY ISSUES FOR HARM CAUSED BY THE INTERNAL AFFAIRS BODIES //International Scientific and Current Research Conferences. - 2021. - С. 8-14.

7. Ismail TULUKCU. Kamu-Ozel Ortakliklari: Farkli Kurumsal I§leyi§ Ve Hedefler Varliginda Yônetiçim Beceriler (Public-Private Partnerships: Governance Skills In Different Institutional Operations And Purposes) https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/844708

8. Е.А.Дячук, И.Г.Салимьянова, О.К.Николаева. Развитие института государственно-частного партнерства в здравоохранении // Инновационная

деятельность. 2016. -№№1. -С.38-45. URL:

https://elibrary.ru/item.asp?id=26536219.

9. Узбекистон Республикасининг Жиноят-процессуал кодекси (455-модда) // Узбекистон Республикаси Олий Кенгашининг Ахборотномаси, 1995 йил, 2-сон. URL: https://lex.uz/uz/docs/111460; Узбекистон Республикасининг Фукаролик процессуал кодекси (249-модда) // К,онун хужжатлари маълумотлари миллий базаси, 23.01.2018 йил, 02/18/ФПК/0612-сон. URL: https://lex.uz/uz/docs/3517337; Узбекистон Республикасининг Иктисодий процессуал кодекси // К,онун хужжатлари маълумотлари миллий базаси, 25.01.2018 йил, 02/18/ИПК/0623-сон. URL: https://lex.uz/uz/docs/3523891.

10. В.Килинкаров, Б.Шамсиев, Ф.Камалов. Государственно-частное партнерство: общее понятие и стандарты национального регулирования https://www.dentons.com/ru/insights/articles/2018/october/4/a-public-private-partnership-general-concept-and-standards-of-national-regulation.

11. Изоу: "Давлат-хусусий шериклик тyFрисида"ги К,онуннинг 1 -моддаси иккинчи кисмида "махсулот таксимоти тyFрисидаги битимларга ва давлат харидлари сохасига" нисбатан давлат-хусусий шериклик татбик этилмаслиги назарда тутилган.

12. Ф.С.Атамуратова. СоFликни саклаш сохасида давлат-хусусий шериклигининг узига хос хусусиятлари / Коллектив монография. Узбекистонда ижтимоий шерикликнинг моделлари: хозирги холати ва истикболлари. -Тошкент: Shafoat Nur Fayz, 2020. 197-б. URL: https://www.researchgate.net/publication/348199993_uzbekistonda_iztimoij_ser iklikning_modellari_ozirgi_olati_va_istikbollari/

13. Ш.Н.Рузиназаров. Ракамли фукаролик муомаласи шароитида ижтимоий шерикликнинг шартномавий модели: замонавий мулжаллар / Коллектив монография. Узбекистонда ижтимоий шерикликнинг моделлари: хозирги холати ва истикболлари. -Тошкент: Shafoat Nur Fayz, 2020. -Б.80-81. URL: https://www.researchgate.net/publication/348199993_uzbekistonda_.

14. Ф.С.Атамуратова. Юкоридаги манбада.

15. Guidebook on promoting good governance in public-private partnerships. Sales No. 08. II.E.1. ISBN: 978-92-1116979- 9 [Электронныйресурс]. -Режимдоступа: https://ppp.worldbank.org /public-private-partnership/ sites/ppp.worldbank.org/files/ documents/ Promoting%20 Good% 20Governance%20in%20PPP.pdf (датаобращения: 09.03.2022).

16. Е.В.Егоров, И.С.Минина. Правовое регулирование государственно -частного партнерства в России и за рубежом. https://cyberleninka.ru/article/n/pravovoe-regulirovanie-gosudarstvenno-chastnogo-partnerstva-v-rossii-i-za-rubezhom/viewer

17. Узбекистон Республикасининг "Давлат-хусусий шериклик тyFрисида" 2019 йил 10 майдаги УРК-537-сон К,онуни // К,онун хужжатлари

мaълyмотлaри миллий бaзaси, 11.05.2019 й., 03/19/537/3113-сон URL: https://lex.uz/docs/43292V0/

1S. Узбекистон Респyбликaси Президентининг "Узбекистон Респyбликaси Жaмоaт хaвфсизлиги концепциясини тaсдиклaш вa уни aмaлгa ошириш чорa-тaдбирлaри тyFрисидa" 2021 йил 29 ноябрдaги ПФ-2V-сон Фaрмони // К,онунчилик мaълyмотлaри миллий бaзaси, 01.12.2021 йил, 06/21/27/1116-сон. URL: https://www.lex.uz/ru/docs/5749291.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.