Научная статья на тему 'ЎЗБЕКИСТОНДА АҲОЛИ БАНДЛИГИ: ТАҲЛИЛ ВА ПРОГНОЗ'

ЎЗБЕКИСТОНДА АҲОЛИ БАНДЛИГИ: ТАҲЛИЛ ВА ПРОГНОЗ Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
108
51
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
аҳоли / бандлик / ишсизлик / меҳнат бозори / таҳлил / прогноз. / population / employment / unemployment / labor market / analysis / forecasting.

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — Алимов Усмон Иброҳимович

Ушбу мақолада Ўзбекистонда аҳоли бандлиги чеқур таҳлил қилинган. Аҳоли бандлигини таъминлашнинг назарий асослари ва амалий аҳамияти ёритилиб берилган. Республиканинг демографик ҳолати, хусусан, меҳнат бозори, бандлик даражаси ва ишсизлик жараёнлари таҳлил қилиниб, аҳоли бандлиги бўйича асосий кўрсаткичларнинг прогноз қийматлари ишлаб чиқилган. Шунингдек, аҳоли бандлигини оширишнинг устувор йўналишлари таклиф этилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

This article provides an in-depth analysis of employment in Uzbekistan. Theoretical bases and practical significance of employment are highlighted. The demographic situation of the country, in particular, the labor market, employment rates and unemployment processes are analyzed, and forecast values of key indicators of employment are developed. Priorities for increasing employment are also proposed.

Текст научной работы на тему «ЎЗБЕКИСТОНДА АҲОЛИ БАНДЛИГИ: ТАҲЛИЛ ВА ПРОГНОЗ»

УЗБЕКИСТОНДА АХОЛИ БАНДЛИГИ: ТАХЛИЛ ВА ПРОГНОЗ

Алимов Усмон Иброхимович

Сурхондарё вилояти Статистика бошкармаси бошлиги

Аннотация. Ушбу маколада Узбекистонда ахоли бандлиги чекур тахлил килинган. Ахоли бандлигини таъминлашнинг назарий асослари ва амалий ахамияти ёритилиб берилган. Республиканинг демографик холати, хусусан, мехнат бозори, бандлик даражаси ва ишсизлик жараёнлари тахлил килиниб, ахоли бандлиги буйича асосий курсаткичларнинг прогноз кийматлари ишлаб чикилган. Шунингдек, ахоли бандлигини оширишнинг устувор йуналишлари таклиф этилган.

Калит сузлар: ахоли, бандлик, ишсизлик, мехнат бозори, тахлил, прогноз.

Annotation. This article provides an in-depth analysis of employment in Uzbekistan. Theoretical bases and practical significance of employment are highlighted. The demographic situation of the country, in particular, the labor market, employment rates and unemployment processes are analyzed, and forecast values of key indicators of employment are developed. Priorities for increasing employment are also proposed.

Key words: population, employment, unemployment, labor market, analysis, forecasting.

Кириш. Дунёнинг аксарият мамлакатлари олдида ахоли ижтимоий химоясини кучайтириш ва камбагалликни кискартириш асосий вазифалардан бири булиб колмокда. Айникса, глобал пандимия даврида бу узининг яккол исботини курсатди. Хрзиргидек тахликали вазият куплаб давлатлар иктисодиётини издан чикариши ва ахоли турмуш даражасининг пасайишига хамда ишсизлик муаммосининг купайишига олиб келади.

Албатта, бундай вазиятда ахоли бандлигини таъминлаш ва уларнинг яшаш шароитларини яхшилаш купрок давлат зиммасида булади. Бу эса ушбу йуналишда давлат сиёсати даражасида кескин чора-тадбирларни амалга оширишни талаб килади.

Шу боисдан, ахоли бандлигини ошириш хозирги кунда мамлакатимиз сиёсатининг устувор йуналиши сифатида белгиланиб, ахолини янги иш уринлари ва кафолатли даромад манбаи, малакали тиббий ва таълим хизматлари, муносиб яшаш шароитлари билан таъминлаш сифат жихатидан янги боскичга кутариш асосий максадлардан бири сифатида белгилаб олинган.

Хусусан, Узбекистон Республикасининг 2020 йилдаги "Ахоли бандлиги тугрисида"ги конуни кабул килинган булиб, ушбу конун ахоли бандлиги сохасидаги муносабатларни тартибга солишнинг янги боскичини яратишнинг асоси булиб хизмат килмокда [1].

Бyндaн тaшкaри, Узбекистан Респyбликaси Президентининг 2022 йил 28 янвaрдaги ПФ-60-сон фaрмони билaн "2022-2026 йиллaргa мyлжaллaнгaн Янги Узбекистоннинг TapaKKHëT стpaтегияси" кaбyл килинди [2].

Мaзкyр стрaтегиядa axоли бaндлигини тaъминлaш Ba кaмбaFaлликни кискaртириш мaсaлaлaри бyйичa янги тизим тyмaн ^axap) хокимининг ёрдaмчиси инстшути фaолияти йyлгa кУйилиши белгилaб берилди. Шyнингдек, "Янги иш yринлaрини тaшкил этиш Ba axоли бaндлигигa кyмaклaшиш бyйичa дaвлaт дaстypи" доирaсидa хориждaн кaйтгaн фyкaролaрни мaнзилли ишгa жойташтириш, кaсб-xyнapгa Укитиш оркaли кaйтa тaйёрлaш Ba тaдбиркорлик фaолиятигa жaлб этиш чорaлaрини кyздa тутувчи Узбекистон Респyбликaси Президенти кaрори лойиxaсини 2022 йилнинг Mapra ойигaчa ишлaб чикиш вaзифaси берилди. Бу эсa мaзкyp тaдкикот мaвзyсининг долзapблигини ифодaлaйди.

Мавзуга оид адабиётлар та^лили. Aлбaтдa, axоли бaндлигини тaъминлaш боpaсидaги конун xyжжaтлapи Ba мехтат мyносaбaтлapи мехaнизмлapини тaкомиллaштиpиш, буш иш жойлapи бyйичa aхбоpотлapнинг электрон шaкллaнтиpиш Ba уни xaкконий юритилишини тaъминлaш xaмдa узини узи бaнд килишни янaдa кУллaб-кyввaтлaш бaндликни тaъминлaш боpaсидaги мaвжyд мyaммолapнинг кaмaйишигa олиб келaди [3].

Хрзирги иктисодиётни мaкpоиктисодий бapкapоpлaштиpиш шapоитидa axоли бaндлигини тaъминлaш, иш билaн бaндликни бозор мyносaбaтлapи тизими доиpaсидa xan этишни, яъни ишчи кучига aмaлдa xa^M^ra тaлaб Ba тaклиф, иш билaн бaндликни тapтибгa солишнинг Ba ишчи кучини сaмapaли тaксимлaшнинг янги мехaнизмлapини шaкллaнтиpиш, ишчи кучи эркин xapaкaт кдлишига шapт-шapоитлap яpaтишни xaмдa меxтат бозоpидa ишчи кучини сaмapaли тaксимлaш мехaнизмини тaкомиллaштиpиш мухим axaмият кaсб этaди [4].

Хaлкapо меxнaт тaшкилоти томонидaн xaм бaндликни тaъминлaш эркин, aдолaтли Ba хaвфсиз тaмойиллapигa aсослaнгaн мехтат дaстypи доиpaсидa aмaлгa оширилишини илгари сypaди [5].

Иш билaн бaндликни ижтимоий-иктисодий xодисa сифaтидa кyйидaгичa тaъpифлaш мумкин: иш билaн бaндлик - фyкapолapнинг конун xyжжaтлapигa зид келмaйдигaн уз шaхсий Ba ижтимоий эх,тиёжгарни кондириш билaн боFлик бyлгaн, yлapгa иш xa^ ёки меxтат дapомaди келтиpaдигaн фaолиятдиp [6].

Ахоли бaндлигини ошириш бyйичa янги иш ypинлapини яpaтиш Ba унинг бaндлигини тaъминлaш, меxнaт бозори мyтaносиблигини Ba инфpaтyзилмaси pивожлaнишини тaъминлaш, ишсизлик дapaжaсини кaмaйтиpиш, меxнaтгa лaёкaтли axолининг меxнaт Ba тaдбиpкоpлик фaоллигини тулик aмaлгa ошириш учун xyкyмaт дapaжaсидa кyлaй шapт-шapоитлap яpaтиш мaксaдгa мyвофикдиp.

Тадкикот методологияси. Ушбу тaдкдкотдa киёсий тaxлил, мaнтикдй фикpлaш, тaккослaмa, жaдвaл, гpaфик, гypyxлaш Ba эконометрик моделлap aсосидa пpогнозлaш кaби yсyллapдaн фойдaлaнилгaн. Мaвзyгa оид олимлapнинг тaдкдкот ишлap ypгaнилгaн. Тaxлиллap учун Узбекистон

Pecny6.HKacH CTaTHCTHKa KyMHTacHHHHr pacMHH CTaTHCTHKa MatnyMOTnapugaH KeHr ^oñganaHHnraH.

Tax^H^ Ba HaTH^a^ap. 2022 hh. Öomura MaM.aKaTHMH3HHHr goHMHH axo.HCH cohh 35271,3 MHHr KumuHH TamKH. этarцн. axo.h 3HH.HrH эсa pecny6.HKa öyHHHa ypTana 1 kb. KM.ra Tyrpu Ke.aguraH axo.H cohh 78,6 MHHr KHmugaH HÖopaT. fflyHgaH энг axo.H 3HH ^oñnamraH xygyg.apHH TomKeHT maxpu (1 kb. KM.ra 6379,1 MHHr KHmu), Ah^h^oh (1 kb. KM.ra 756,2 MHHr KHmu), OaproHa (1 kb. KM.ra 576,5 MHHr KHmu), HaMaHraH (1 kb. KM.ra 394,0 MHHr KHmu), Xopa3M (1 kb. KM.ra 317,9 MHHr KHmu), CaMap^aHg (1 kb. KM.ra 240,3 MHHr KHmu) Ba Cupgapë (1 kb. KM.ra 205,5 MHHr KHmu) Buno^rnapu TamKH. этagн.

2021 Hunga pecny6.HKaMH3 MexHaT pecypc.apu cohh 19345,0 MHHr KumuHH TamKH. этн6, 6y goHMHH axo.HHHHr 55,4 $oh3hhh TamKH. этagн. MexHaTra naëKaTHH ëmgaru MexHaTra .aëKaraH axo.HHHHr cohh 19258,1 MHHr khmh ôynuô, 6y gouMHH axonuHHHr 55,2 $OH3ura Ba MexHaT pecypc.apuHHHr 99,6 $OH3ura TeHrgup. MexHaTra .aëKaraH ëmgaH khhhk Ba KaTTa ëmgaru Hm.OBHH.ap cohh 86,9 MHHr KHmuHH TamKH. этн6, 6y goHMHH axo.HHHHr 0,2 $oh3hhh Ba MexHaT pecypc.apuHHHr эсa 0,4 $oh3hhh TamKH. этagн (1-^agBa.).

1-^agBa^

Y36eKHCTOH Pecny6.HKacu MexHaT pecypcapu TapKuQu, MHHr khmh

KypeaTKHH 2010 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021

MexHaT pecypc.apu 16726,0 17564,3 17814,1 18048,0 18276,1 18488,9 18666,3 18829,6 18949,0 19158,2 19345,0

^ohmhh

axo.ura HHCÖaTaH, ^OH3ga 58,6 59,0 58,9 58,7 58,4 58,1 57,6 57,1 56,4 56,0 55,4

MexHaTra .aëKaT.H

ëmgaru MexHaTra .aëKaT.H axo.u 16533,9 17451,5 17698,7 17937,8 18167,7 18371,7 18549,0 18712,1 18857,6 19075,7 19258,1

^OHMHH

axo.ura HHCÖaTaH, ^OH3ga 57,9 58,6 58,5 58,3 58,0 57,7 57,3 56,8 56,2 55,7 55,2

MexHaT pecypc.apura HHCÖaTaH, ^OH3ga 98,9 99,4 99,4 99,4 99,4 99,4 99,4 99,4 934,0 99,6 99,6

MexHaTra .aë^aT.u

ëmgaH khhhk Ba KaTTa ëmgaru Hm.OBHH.ap 192,1 112,8 115,4 110,2 108,4 117,2 117,3 117,5 91,4 82,5 86,9

Доимий ax^^a нисбaтaн, фоиздa 0,7 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,3 0,3 0,3 0,2 0,2

Ме^тат pесypслapигa нисбaтaн, фоиздa 1,1 0,6 0,6 0,6 0,6 0,6 0,6 0,6 0,5 0,4 0,4

Тaxлиллapгa ^pa, 2021 йилдa 2010 йилга нисбaтaн pеспyбликa бyйичa меxнaт pесypслapи сони 2619,0 минг кишит ёки 1,2 мapтaгa, меxнaтгa лaёкaтли ёшдaги меxнaтгa лaёкaтли axоли сони эсa 2724,2 минг кишит ёки 1,2 мapтaгa ошгaн бyлсa, меxнaтгa лaёкaтли ёшдaн кичик Ba кaттa ёшдaги ишловчилap сони 105,2 минг кишит ёки 0,5 мapтaгa кaмaйгaнлиги кyзaтилгaн.

2021 йилдa мaмлaкaтимиздa axоли бaндлиги дapaжaси (бaнд axоли сонининг меxнaтгa лaёкaтли ёшдaги axоли сонигa нисбaти) ypтaчa 66,9 фоизни тaшкил этиб, жyмлaдaн KоpaкaлпоFистон Респyбликaсидa 60,9 фоиз, Aндижондa 68,2 фоиз, Бyxоpодa 67,3 фоиз, Жиззaxдa 67,5 фоиз, K;aшкaдapёдa 62,2 фоиз, Нaвоийдa 68,3 фоиз, Нaмaнгaндa 65,5 фоиз, Сaмapкaнддa 63,7 фоиз, Сypxондapёдa 64,5 фоиз, Сиpдapёдa 64,6 фоиз, Тошкешда 70,3 фоиз, ФapFOнaдa 66,2 фоиз, Хоpaзмдa 64,0 фоиз Ba Тошкент шaxpидa 83,3 фоизни тaшкил этган (2-жaдвaл).

2-жадвал

№ Худудлар 2G1G 2G11 2G12 2G13 2G14 2G15 2G16 2G17 2G18 2G19 2G2G 2G21

1 ^оpaкaлпоFистон республи^си 57,3 57,0 57,4 57,7 57,9 58,1 58,1 58,3 62,9 62,9 62,0 60,9

2 Aндижон 69,3 68,6 69,0 69,9 70,8 71,5 72,3 73,0 69,6 70,1 66,5 68,2

3 Букоро 74,5 73,5 74,1 74,4 74,0 73,4 72,9 72,5 70,7 69,3 68,3 67,3

4 Жиззax 56,8 56,0 56,0 56,5 57,3 58,1 59,1 60,0 61,6 67,1 66,2 67,5

5 ^am^aAapë 61,7 61,1 61,2 61,8 62,5 63,3 64,3 65,4 64,8 63,9 60,9 62,2

6 Нaвоий 75,3 74,6 74,7 74,1 73,6 73,2 72,8 72,4 69,2 69,5 66,8 68,3

7 Нaмaнгaн 57,4 56,6 57,2 58,1 59,3 60,5 61,9 63,4 63,8 66,4 65,0 65,5

8 Сaмapкaнд 64,7 64,0 64,7 65,4 66,5 67,6 68,7 69,7 66,3 65,3 63,2 63,7

9 Сypxондapё 62,5 62,2 62,3 62,7 63,4 64,3 65,4 66,6 65,2 67,0 63,9 64,5

10 Сиpдapё 72,0 72,1 72,2 72,5 72,9 72,2 71,7 71,1 70,5 68,9 64,8 64,6

11 Тошкент 71,5 71,8 72,9 74,0 75,1 75,3 75,4 75,2 71,4 71,4 68,2 70,3

12 ФapFOнa 69,4 67,9 68,0 68,3 68,8 69,1 69,6 69,9 66,0 67,5 65,1 66,2

13 Хоpaзм 63,2 63,3 63,9 64,3 65,0 65,6 66,3 66,9 64,6 66,1 63,7 64,0

14 Тошкент rnax^ 81,6 80,7 80,7 80,7 80,9 81,1 81,0 80,8 77,5 80,1 81,7 83,3

Республикаси буйича 66,9 66,2 66,6 67,1 67,7 68,2 68,7 69,2 67,4 68,1 66,G 66,9

2021 йилдa 2010 йилга нисбaтaн бaндлик дapaжaси энг юкори yсгaн xyдyдлapни Жиззax вилояти (+10,7 минг киши), Нaмaнгaн вилояти (+8,1 минг киши) Ba KоpaкaлпоFистон Республитаси (+3,6 минг киши) тaшкил этган бyлсa, бaндлик дapaжaси пaсaйиб кетган xyдyдлapгa Сиpдapё (-7,4 минг киши), Бyxоpо

(-7,2 минг киши), Швоий (-7,0 минг киши), ФapFOнa (-3,2 минг киши), Тошкент (-1,2 минг киши), Aндижон (-1,1 минг киши) вa Caмapкaнд (-1,0 минг киши) вилоятлapи киpгaн (1-paсм).

■ 2010 йил 2021йил

1-расм. Узбекистон Республикаси буйича бандлик даражасининг

узгариши, фоизда

Юкоpидaги тaxлиллap peспyбликa xyдyдлapини бaндлик дapaжaси бyйичa икки ^pyxra 6улиш имконини бepaди. Яъни, биpинчи Typyx, бaндлик дapaжaси peспyбликa кypсaткичидaн юкоpи бyлгaн xyдyдлap вa иккинчи ^pyx бaндлик дapaжaси peспyбликa кypсaткичидaн таст бyлгaн xyдyдлap (2-paсм).

+

1-гурух 2-гурух

Тошнит ш. (16,4) ^оpaкaлпоFистои (6,0)

Тошнит (3,4) ^ara^apë (4,7)

Нaвоий (1,4) Caмapкaид (3,2)

Aидижои (1,3) Xоpaзм (2,9)

Жиззax (0,6) Cypxоидapë (2,4)

Бyxоpо (0,4) Cиpдapë (2,3)

Нaмaигaи (1,4)

ФapFOнa (0,7)

2-расм. Узбекистон Республикаси худудлари бандлик даражасининг республика курсаткичига нисбатан гурухланиши, фоизда

2021 йилдa мaмлaкaтимиздa ишсизлap сони 1441,9 минг кишини тaшкил этиб, ишсизлик дapaжaси 9,6 фоизни тaшкил этгaн. Maзкyp кypсaткичлap 2010 йилга нисбaтaн ишсизлap сони 783,7 минг кишит кyпaйгaн бyлсa, ишсизлик дapaжaси эсa 4,2 фоизгa yсгaн (3-жaдвaл).

3-жадвал

Узбек^^н Ре^убликаод буйича ишодзлик кyрcаткичлари

№ Худудлар 201С 1 йил 2G15 йил 2G21 йил

Ишсизлар сони, минг киши Ишаплик даражаа!, (1юизда Иш^злар comí, минг киши Ишаплик даражаа!, ((юизда Иш^злар comí, минг киши Иш^злик даражаа!, ((юизда

1 ^оpaкaлпоFистон 46,6 7,4 35,4 5,3 78,9 10,1

2 Aндижон 68,2 5,8 75,6 5,6 138,8 9,9

3 Бyxоpо 41,9 5,2 48,2 5,5 84,9 9,8

4 Жиззax 23,0 5,7 24,0 5,2 61,9 10,1

5 ^amкaдapё 59,3 5,8 66,1 5,5 137,0 10,2

6 Нaвоий 21,1 4,9 22,4 5,0 39,8 8,8

7 Нaмaнгaн 50,7 5,9 53,3 5,2 119,3 9,7

8 Сaмapкaнд 78,4 6,0 86,7 5,7 158,4 9,9

9 Сypxондapё 48,3 5,8 53,7 5,5 114,0 10,2

10 Сиpдapё 15,1 4,5 18,2 4,9 38,0 10,2

11 Тошкент 49,7 4,1 54,2 4,1 126,5 9,4

12 ФapFOнa 80,8 5,7 85,6 5,4 165,5 10,0

13 Хоpaзм 35,3 5,5 39,5 5,4 80,1 9,9

14 Tоmкент.m 39,8 3,3 46,5 3,8 98,9 7,0

Рес. буйича 658,2 5,4 7G9,4 5,2 1441,9 9,6

Мамлакатимизда кейинги беш йилликда бандлик ва ишсизлик курсаткичларининг кандай узгаришини тахлил килиш учун эконометрик моделлардан фойдаланиб, хусусан вакт омили буйича курсаткичларнинг узгаришини экспоненциал тренд модели асосида прогноз килиш мумкин.

Экспоненционал тренд моделини умумий куринишида куйидагича ифодалаш мумкин.

at , „

yt = a0 e 1 +s

бу ерда: yt - t вактда кутилаётган прогноз курсаткич, а0 ва аг -моделнинг номаълум параметрлари, t - вакт омили, е ( 2 , 7 1 8) - натурал логарифм асоси.

Куйидаги курсаткичлар буйича экспоненционал тренд моделлари тузилди:

1. Доимий ахоли сони буйича У = 2849e (R2 = 0,99);

— Л ^ÖTO 0,0121t 2

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

2. Мехнат ресурслари сони буйича y = l68/2e (R = 0,96);

— ПТ/1 0,0008t 2

3. Бандлик даражаси буйича y = 6/,0/4e (R = 0,37);

4. Ишсизлик даражаси буйича y = 3,9456e°'0731t (R2 = 0,72).

Тузилган моделлар асосида мазкур курсаткичлар учун урта муддатли прогноз микдорлари ишлаб чикилди (4-жадвал).

4-жадвал

Узбекистон Республикаси мехнат бозори буйича асосий курсаткичлар __динамикаси ва прогнозлари [7]__

Доимий ахоли Мехнат Бандлик Ишсизлик

Ииллар сони, минг киши ресурслари сони, минг киши даражаси, фоизда даражаси, фоизда

2010 29123,4 16726,0 66,9 5,4

2011 29555,4 17286,4 66,2 5,0

2012 29993,5 17564,3 66,6 4,9

2013 30492,8 17814,1 67,1 4,9

2014 31022,5 18048,0 67,7 5,1

2015 31575,3 18276,1 68,2 5,2

2016 32120,5 18488,9 68,7 5,2

2017 32656,7 18666,3 69,2 5,8

2018 33255,5 18829,6 67,4 9,3

2019 33905,2 18949,0 68,1 9,0

2020 34558,9 19158,2 66,0 10,5

2021 35271,3 19345,0 66,9 9,6

2022 35721,9 19745,8 67,8 10,2

2023 36348,9 19986,1 67,8 11,0

2024 36986,8 20229,4 67,9 11,8

2025 37635,9 20475,6 67,9 12,7

^огноз нaтижaлapигa кypa, 2025 йилгa боpиб доимий axоли сони 37635,9 минг кишит, мexнaт peсypслapи сони эсa 20475,6 минг кишигa eтиши мумкин. Бaндлик дapaжaси 67,9 фоиз вa ишсизлик дapaжaси 12,7 фоизни тaшкил этиши мумкин.

Хулоса ва таклифлар. Mas^p тaдкикот нaтижaдapидaн кeлиб чикиб, axолининг иш билaн бaндлигини тaъминлaшни ошиpиш бyйичa кyйидaгилapни эътибоpгa олиш мaксaдгa мyвофикдиp:

1. Ишгa мухтож axоли хисобини xaкконий юpитиш вa yлapнинг бaндлигни тaъминлaш чоpaдapини кyчaйтиpиш лозим;

2. Xоpиждa ишлaб кaйтгaнлapни иш билaн тaъминлaш боpaсидaги ишлapнинг сaмapaди тaшкил этиш, иктисоддат тapмокдapини pивождaнтиpишдa yлapнинг тaжpибaдapидaн унумли фойдaлaниш aмaдиëтини жоpий этиш кepaк;

3. Тaдбиpкоpлик вa кaсaнaчилик фaолиятини pивожлaнтиpиш aсосидa чeккa xyдyдлapдa бaндлик мyaммосини xaд этиш мaксaдидa yлapгa кyлaй шapт-шapоитлapни яpaтиш;

4. Янги объeктлapни ишгa тyшиpиш, мaвжyдлapни эсa модepнизaция вa дивepсификaция килиш оpкaди янги иш ypинлapини яpaтишни кyчaйтиpиш лозим;

5. Иш xaкини кyтapиш оpкaди aксapият иш билaн бaнд бyлгaн axолининг тypмyш тapзини яxшилaш вa бошкaдap.

Xyлосa килиб aйтгaндa мaмлaкaтимиздa олиб боpилaëтгaн ислоxотлap axоли бaндлигини тaъминлaш вa yлapнинг тypмyш дapaжaсини яxшилaшгa ^apam^a^ Aммо, жойлapдa ислоxотлapни сaмapaди aмaдгa ошиpилмaëтгaнлигини xaм кypиш мумкин. Maсaдaн, ишсизлapгa ми^о кpeдитлap бepиш, xyсyсaн чоpвaчилик, кyëнчилик, пappaндaчилик вa иссикxонa фaолияти билaн шyFyллaнишни xоxдовчи axолигaн кpeдит мaблaFлapини нaкд ëки плaстик кapтaдap оpкaди бepиш aмaдиëтини жоpий этиш лозим. Чунки, кpeдит олувчи вa бaнк ypтaсидa тypгaн "тaъминотчи" коpxонaдap мaзкyp aмaдиëтнинг сaмapaсизлигининг aсосий сaбaбидиp. Шyнингдeк, ишсиз axолини иш билaн бaндлигини тaъминлaш жapaëнлapини кyчaйтиpиш вa иш xaкдни ошиpиш лозим.

Фойдаланилган адабиётлар руйхати

1. Узбeкистон Рeспyбликaсининг 2020 йил 20 октябpдaги 'Адоли бaндлиги тyFpисидa"ги УР^-642-сон Крнуни. https://lex.uz/docs/5055690

2. Узбeкистон Рeспyбликaси Пpeзидeнтининг 2022 йил 28 янвapдaги "2022-2026 йиллapгa мyлжaллaнгaн Янги Узбeкистоннинг тapaккиëт стpaтeгияси тyFpисидa" ПФ-60-сон фapмони. https://lex.uz/docs/5841063

3. ^симов A. A. MЕXHAТ БОЗОРИНИНГ РИВОЖЛAHТИРИШ BA ^ОЛИ БAHДЛИГИHИ ТAЪMИHЛAШ ЙУЛЛAРИ //Journal of marketing, business and management. - 2022. - Т. 1. - №. 2. - C. 21-28.

4. Рaджaбовa Г.У. Узбeкистон Рeспyбликaсидa axоли бaндлигини тaъминлaшнинг иктисодий мyносaбaтлapи // "Иктисодиëт вa инновaцион тexнологиялap" илмий элeктpон жypнaли. № 6, ноябpь-дeкaбpь, 2018 йил.

5. Aбдypaмaнов X.X. Узбeкистондa яшил иш билaн бaндлик сиëсaтини aмaлгa ошиpиш имкониятлapи // "Иктисодиëт вa инновaцион тexнологиялap" илмий элeктpон жypнaли. № 6, ноябpь-дeкaбpь, 2017 йил.

6. Бозоpов A.P., Maдиxонов Ш.О. Axоли бaндлигини тaъминлaш иктисодий мyносaбaтлapнинг eтyклик дapaжaсини бeлгиловчи мухим омил // "Xaдкapо молия вa хисоб" илмий элeктpон жypнaди. №3, июнь, 2017 йил.

7. https://stat.uz - Узбeкистон Рeспyбликaси Дaвлaт стaтистикa к^мш^и paсмий сaйти.

8. Myaдлиф ишлaнмaси.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.