5Samarkand branch of Tashkent State Agrarian University Theoretical and practical foundations of introducing smart agriculture in Uzbekistan
O'zbekistonda aqlli qishloq xo'jaligini joriy etishning nazariy va amaliy asoslari
ZAMONAVIY TA'LIM INTEGRATSIYASIDA RAQAMLI TA'LIM TIZIMINI
TAKOMILLASHTIRISH
Sitora Berdinazarovna Janonova
Toshkent davlat agrar universiteti Samarqand filiali doktoranti
Maqolada zamonaviy ta'limning dolzarb muammolari ko'rib chiqilib, raqamli makon haqidagi falsafiy g'oyalar tasvirlanadi. Zamonaviy ta'lim tizimini axborotlashtirish, ta'lim sifati va imkoniyatlarini oshirishdagi o'rni, ayni damda dunyoni qamrab olayotgan raqamli ta'lim muhitini tashkil etish natijasida yuzaga keladigan muammo va tahdidlar, hamda ularni bartaraf etishga qaratilgan yechimlar haqida so'z boradi.
Kalit so'zlar: ta'limni raqamlashtirish, raqamli ta'lim muhitining xatarlari, talabalarning axborot xavfsizligi, axborotlashtirish texnologiyalari
В статье рассматриваются актуальные проблемы современного образования и описываются философские представления о цифровом пространстве. Речь пойдет о роли современной системы образования в информатизации, повышении качества и возможностей образования, о проблемах и угрозах, возникающих в результате создания цифровой образовательной среды, охватывающей мир в данный момент, а также о решениях, направленных на их преодоление.
Ключевые слова: цифровизация образования, риски цифровой образовательной среды, информационная безопасность учащихся, информационные технологии.
The article discusses the current problems of modern education and describes philosophical ideas about the digital space. It will focus on the role of the modern education system in informatization, improving the quality and opportunities of education, the problems and threats arising from the creation of a digital educational environment covering the world at the moment, as well as solutions aimed at overcoming them.
Keywords: digitization of education, risks of digital educational environment, information security of students, information technologies.
ANNOTATSIYA
АННОТАЦИЯ
ABSTRACT
May 12-13
Samarkand branch of Tashkent State Agrarian University Theoretical and practical foundations of introducing smart agriculture in Uzbekistan
O'zbekistonda aqlli qishloq xo'jaligini joriy etishning nazariy va amaliy asoslari
Kirish. Raqamlashtirish asrida jamiyat taraqqiyoti jahon axborot makonini tashkil etuvchi, jamiyatda axborot oqimlarining tarqalishini ta'minlovchi kompyuter texnologiyalarining unga kuchli ta'siri bilan tavsiflanadi. Raqamlashtirishning jamiyat, pedagoglar va kelajak avlodning rivojlanish istiqbollariga ta'siri ancha chuqurroq va kengroqdir. Ushbu jarayon falsafiy va uslubiy tahlilni va dunyo bo'ylab raqamli ta'lim muhitini rivojlantirish strategiyasini qayta ko'rib chiqishni talab qiladi. Avvalom bor raqamli ta'limning mohiyatiga e'tibor qaratsak, "Raqamli ta'lim" nima? - "Raqamli ta'lim-bu o'qitish va o'qitish jarayonida raqamli vositalar va texnologiyalardan innovatsion foydalanish, shuningdek, ta'limdagi texnologiyalardir" [1,12].
Foydalanilgan materiallar va usullar. Bugungi kunda zamonaviy ta'limda raqamli texnologiyalarni joriy etish va ta'lim sohasining integratsiyalashuviga keng ishtiyoq bor. Ta'limni raqamlashtirish butun dunyo bo'ylab ta'lim siyosatining ustuniga aylanib bormoqda, bunday yondashuv nafaqat ijtimoiy balki, iqtisodiy tarafdan va butun jamiyat uchun ham keng ko'lamli potentsial foyda keltirishi mumkinligi haqidagi optimistik fikrlar ko'payib bormoqda. Afsuski, ushbu fikrlarga qaramay, ta'limda raqamli tengsizliklar saqlanib qolmoqda - bu tengsizliklar jamiyatning eng zaif qatlamlariga, jumladan, ijtimoiy-iqtisodiy og'ir ahvolga tushib qolgan, yoki shahrdan chet, qishloq joylarda istiqomat qiluvchilarga ta'sir ko'rsatmoqda. Ta'limda raqamli texnologiyalar asosida ilgari surilayotgan g'oyalarning ishonchli ekanligiga ishonch hosil qilish, dunyo siyosati va harakatlaridan xabardor qilish, shuningdek, taraqqiyotni kuzatish uchun juda muhimdir. Bugungi kunda mavjud raqamli ta'lim vositalari tufayli o'qitish ancha osonlashdi. Raqamli ta'lim o'qitish va o'qitishning an'anaviy shaklidan sezilarli darajada farq qiladi. Misol tariqasida o'qituvchilar va talabalar o'rtasida bog'lovchi bo'lib xizmat qiladigan onlayn o'quv dasturlari va virtual platformalar mavjud. Binobarin ta'limning bunday shakli juda ko'p afzalliklarga ega.
Olingan natijalar va ularning tahlili. Raqamli ta'lim va raqamli vositalarning asosiy afzalliklari resurslarga kirish, soddalashtirilgan aloqa va doimiy aloqada bo'lish qobiliyatidir. Raqamli ta'limning afzalliklariga to'xtalib o'tsak:
1. Raqamli ta'lim orqali o'qituvchilar ko'proq talabalarni qamrab olishlari mumkin. Raqamli platformalar taqdim etadigan qamrov maqtovga loyiqdir. Ilgari o'qituvchilar geografik chegaralar bilan cheklangan edi. Raqamli ta'limda geografik cheklovlar mavjud emas. Ta'limga integratsion yondashuv o'qituvchilar va o'qituvchilarga o'z imkoniyatlarini kengaytirish va bilim bazasini oshirish imkoniyatini beradi.
2. Raqamli ta'lim bilan ta'lim dargohlari tom ma'noda siz turgan joyga keladi. O'qituvchi yoki talaba qayerda bo'lishidan qat'i nazar, onlayn
ta'lim ilovalari va platformalari ularga aloqada bo'lishga yordam
May 12-13
Samarkand branch of Tashkent State Agrarian University Theoretical and practical foundations of introducing smart agriculture in Uzbekistan
O'zbekistonda aqlli qishloq xojaligini joriy etishning nazariy va amaliy asoslari
beradi. Elektron o'quv resurslari, o'quv materiallari va shunga o'xshash narsalar raqamli ta'limning afzalliklari hisoblanadi.
3. Raqamli ta'limning yana bir imkoniyatlaridan biri bu, talabalar fanlarni masofadan tanlashlari mumkin va ularning imkoniyatlari cheklanmagan. Turar joy, sayohat va boshqalar kabi muammolar yuzaga kelmaydi. Buning uchun yaxshi Internet aloqasi va mobil qurilma kerak. Talaba va o'qituvchi bir-biridan turli qutblarda bo'lishi mumkin, ammo mavjud raqamli vositalar tufayli ular aloqada bo'lib, darslar o'tkazishlari mumkin [3,42].
Yuqorida aytib o'tilganidek, an'anaviy o'qitish usullari bilan taqqoslaganda infratuzilmani yaratish uchun katta xarajatlarni talab qilmaydi. Ko'pgina talabalar cheklangan byudjet tufayli sifatli ta'lim olish imkoniyatiga ega emaslar.
Raqamli ta'lim resurslarining har xil turlari mavjud, masalan: elektron darsliklar, elektron manbalar, onlayn o'quv dasturlari, bundan tashqari o'qituvchi va talabalar uchun mobil ilovalar ham mavjud. Davlat idoralari, ta'lim tarbiya maskanlari tobora raqamlashtirilmoqda.
Xulosalar. Xulosa qilib aytganda, raqamli ta'lim har kuni ajoyib innovatsion g'oyalar, startaplarining paydo bo'lishi va texnologiyaning rivojlanishi tufayli yangi cho'qqilarni zabt etmoqda. An'anaviy sinflardan raqamli sinflarga o'tish pandemiya bo'lmaganida uzoq vaqt talab qilishi mumkin edi. Pandemiya bu jarayonning katalizatoriga aylandi va ko'proq o'qituvchilar raqamli o'qitish usullariga o'tdilar. Animatsiya, viktorinalar, onlayn o'quv dasturlari va shunga o'xshash narsalar kabi hayotni osonlashtiradigan son-sanoqsiz raqamli ilovalar tufayli. An'anaviy ta'lim o'zining afzalliklariga ega bo'lsa-da, raqamli ta'lim ko'plab afzalliklari tufayli undan ustunlikka ega. Raqamli ta'limdan maksimal darajada foydalanish uchun texnologik vositalardan mas'uliyatli va oqilona foydalanish lozim.
Raqamli ta'lim tizimini takomillashtirishning qanchalik ustivor taraflari bo'lsa, huddi shu qadar tahlikali taraflari ham mavjud. Misol uchun talabalar o'qishdan chalg'imasliklari uchun boshqa onlayn maydonlardan foydalanmaslik muhimligini tushunishlari kerak. O'quv jarayoniga yangi texnologiyalarni joriy etish an'anaviy o'quv materiallari bilan bir qatorda o'quv jarayonini qo'llab-quvvatlash va qo'llab-quvvatlash uchun zamonaviy elektron vositalardan foydalanish imkonini beradi. Biroq, afzalliklarga qo'shimcha ravishda, yagona raqamli ta'lim muhitini tashkil etish natijasida yuzaga keladigan tahdidlar mavjud va ularni e'tiborsiz qoldirib bo'lmaydi. Ushbu tizimni amalga oshirishda ta'limni raqamlashtirish oqibatlarini sinchkovlik bilan baholash va u keltirib chiqaradigan tahdidlardan optimal himoya strategiyasini qabul qilish kerak.
May 12-13
Samarkand branch of Tashkent State Agrarian University Theoretical and practical foundations of introducing smart agriculture in Uzbekistan
O'zbekistonda aqlli qishloq xojaligini joriy etishning nazariy va amaliy asoslari
REFERENCES
1. Golubinskaya, A. V. (2015). Neyrokognitivniy podxod k izucheniyu pokoleniya Z. Mejdunarodnbiy jumal gumanitarnbix i yestestvennbix nauk, 1, 161-167.
2. Pravitelstvo Rossiyskoy Federasii. (25 oktyabrya 2016 g.). Sovremennaya sifrovaya obrazovatelnaya sreda v Rossiyskaya Federasiya. Polucheno 3 dekabrya 2019 http://government.ru/projects/selection/643/.
Pravitelstvo Rossiyskoy Federasii. (28 dekabrya 2017 g.). O prioritetnom proyekte «Sifrovaya shkola». Polucheno 3 dekabrya 2019 g. s http://government.ru/projects/selection/693/30822/.
3. Koychubekov B.K., Sorokina M.A., Mxitaryan K.Ye. (2014). Opredeleniye razmera viborki, kogda planirovaniye nauchnogo issledovaniya. Mejdunarodnbiy jurnal prikladnbix i fundamentalnbx issledovaniy, 4, 71-74.
4. Yazdonov, U. B. T. (2019). ОРГАНИЗАЦИЯ ОБЩЕСТВЕННОГО МНЕНИЯ ПОД ВЛИЯНИЕМ ФОРМ СОЦИАЛЬНОГО СОЗНАНИЯ. Theoretical & Applied Science, (9), 88-92.
5. Яздонов, У. Т. (2020). ВЗАИМОСВЯЗЬ НАУКИ, ИСКУССТВА И РЕЛИГИИ С ОБЩЕСТВЕННЫМ МНЕНИЕМ PUBLIC OPINION-MULTIDISCIPLINARY INTERACTION WITH THE PHENOMENON OF SCIENCE, ART AND RELIGION. BBK, 91, 1033.
May 12-13
