Научная статья на тему 'ЗАХИРИДДИН МУҲАММАД БОБУРНИ ЎЗ ЛАШКАРЛАРИНИНГ РУҲИЯТИГА ТАЪСИРИ'

ЗАХИРИДДИН МУҲАММАД БОБУРНИ ЎЗ ЛАШКАРЛАРИНИНГ РУҲИЯТИГА ТАЪСИРИ Текст научной статьи по специальности «Естественные и точные науки»

CC BY
103
13
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Захириддин Муҳаммад Бобур / ҳарбий хизматчи / руҳият.

Аннотация научной статьи по естественным и точным наукам, автор научной работы — Лазиз Эркинович Хамраев

Ҳарбий хизматчиларни жанговар ҳолатларга психологик тайёрлашда аждодларимизнинг жанг майдонларида кўрсатган мардлик, жасорат ва садоқатларининг асосида руҳий барқарорлик ва мустаҳкам ирода туради. Биз миллий армиямиз зобитларини психологик тайёрлаш жараёнида тарихимизда Темурийлар авлодидан бўлган Захириддин Муҳаммад Бобур ҳаётидаги ҳарбий образлар мақоланинг асосни ташкил этади.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ЗАХИРИДДИН МУҲАММАД БОБУРНИ ЎЗ ЛАШКАРЛАРИНИНГ РУҲИЯТИГА ТАЪСИРИ»

SCIENTIFIC PROGRESS VOLUME 4 I ISSUE 2 I 2023 _ISSN: 2181-1601

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=5.016) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22257

ЗАХИРИДДИН МУХДММАД БОБУРНИ УЗ ЛАШКАРЛАРИНИНГ

РУ^ИЯТИГА ТАЪСИРИ

Лазиз Эркинович Хамраев

Узбекистон Республикаси Жамоат хавфсизлиги университети магистранти, майор

АННОТАЦИЯ

Хдрбий хизматчиларни жанговар холатларга психологик тайёрлашда аждодларимизнинг жанг майдонларида курсатган мардлик, жасорат ва садокатларининг асосида рухий баркарорлик ва мустахкам ирода туради. Биз миллий армиямиз зобитларини психологик тайёрлаш жараёнида тарихимизда Темурийлар авлодидан булган Захириддин Мухаммад Бобур хаётидаги харбий образлар маколанинг асосни ташкил этади.

Калит сузлар: Захириддин Мухаммад Бобур, харбий хизматчи, рухият.

КИРИШ:

Узбекистон Республикаси Президенти, Куролли Кучлар Олий Бош Кумондони Шавкат Миронович Мирзиёевнинг ташаббуслари асосида хдрбий санъат тарихини чукур урганиш воситасида ёшларни, айникса, харбий хизматчиларни ватанпарварлик, одамийлик, кахрамонлик ва жасорат, инсонпарварлик рухида тарбиялаш юксак мохият касб этади. Давлатимиз рахбари Хавфсизлик кенгаши йигилишида алохида таъкидлаганидек, ёшлар, айникса, ёш харбий хизматчилар калбида миллий рух, она - Ватанга мехр ва садокат, адолат туйгусини хар томонлама кучайтириш, буюк аждодларимиз, жумладан, Жалолиддин мангуберди, Амир Темур, Шохрух Мирзо, Захириддин Мухаммад Бобур каби саркардаларимизнинг бой жанг санъатидан кенг фойдаланиш хозирги куннинг долзарб масаласи хисобланади.[1.5]

Дархакикат, аждодларимизга ва уларнинг бизга колдирган маънавий хамда харбий мероси келажагимизнинг тинчлигини асоси булиб хизмат килиб келмокда.

Бобур 1483 йили 14 февралда Андижон шахрида Фаргона улусининг хокими Умаршайх Мирзо ва асли чингизийлардан булган малика Кутлуг Нигор Хоним оиласида дунёга келади. "Бобур" сузи форсий тилидан "Бабр", яъни "Барс", "йулбарс" деган маънони билдиради. Бобурнинг отаси Умаршайх Мирзо Сохибкирон Амир Темур авлодидан Амир Тумурнинг учинчи угли Мироншох Мирзонинг эвараси булган. Бобурнинг онаси Кутлуг Нигор Хоним мугул хонларидан бири Юнусхоннинг кизи булган.[2.10]

Захириддин Мухаммад Бобур асарларини укиб - урганиш давомида бизга унинг хаёти ва ижоди, жанг махоратлари хамда кахрамонликлари тушуниб англай

SCIENTIFIC PROGRESS VOLUME 4 I ISSUE 2 I 2023 _ISSN: 2181-1601

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=5.016) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22257

бошлаймиз, айникса, узининг давлатини тинчлиги ва осойишталиги йулида бобоси Амир Темурдан колган угитлари унга кумак берган. Халкини тинчлигини саклаш ва мудофаасини таъминлаш буйича "Бобурнома" асарида Бобур навбатчи (чогдовуллиц) курикчиларни хизмат олиб боришларини ташкил эттиргани, чогдовуллар машъала билан туну билан шахар ва овулларни куриклаганлари, хизмат олиб бориш жараёнида тунги пайтларда Бобур подшонинг узи хам иштирок этиб турганлигини гувохи буламиз. Агар эътибор бери каралса Бобурнинг шахсан узи шахарларини курикловида катнашиши лашкарларининг рухиятига ижобий таъсир курсатган ва уларни рухлантирган.

Жасорат, кахрамонлик, адолатпарварлик, тинчликпарварлик ва халкка гамхурлик туйгуси Темурийдан харбий мерос булган десак тугрирок булади. Захириддин Мухаммад Бобур хам буюк лашкарбоши булган. Унинг жанг стратегияси тактикаси узига хос ахамият касб этган. З.М.Бобурнинг 300 кишилик аскари хиндларнинг ундан бир неча бор куп булган аскарларининг устидан стратегия ва тактикани тугри танлагани учун галаба козонган.[3]

Бобурнинг улкан санъаткорлиги шундаки, шахсий кечинмаларни жаддий умумлашма даражасига кутара олади ва натижада, асарларида олга сурилган гоялар умуминсоний кадриятлар даражасига кутарилади. Бобур ижодида, хусусан, шеръриятда киндик кони тукилган она юртини дил - дилидан кумсаш, унинг тупрогига талпиниш, гариблик азобларидан утли хасрат, ёру диёр согинчи ва висол илинжи, такдир зарбалари ва турмуш укубатлари, замона носозликларидан нола бадиий тахлил этилади.

Бобурнома асарини урганишда унинг очилмаган кирраларига жуда дуч келамиз. Захириддин Мухаммад Бобурнинг келажак ёш авлодга етказишда ёшларни Ватанпарварлик рухида тарбиялаш, ушмаган ёшларни харбий сохаларга кизиктиришда Бобурнинг 12 ёшда тахтга утириши унинг болалик даврида давлат бошкарувини кулга олишини урнак килиб курсатсак нотугри булмайди деб хисоблаймиз.

Хулоса урнида биз хозирги кунда юртимиз экранларида кайта - кайта намойиш этилаётган чет давлатларининг жанг санъатлари курсатилган кино фильмлар ёшларнинг онгига харбий куч кудрат факат чет давлатларда булганлигини тушуниш билан эмас, балки купрок узимизни Бобур харбий жанг санъати хакидаги фильмларни узимиз томонимиздан ишлаб халкка намойиш этилиши максадга мувофик деб уйлаймиз. Чунки биз янги асрда яшамокдамиз, бизнинг замонавий ёшларимиз техника асрида яшамокда, шу нуктаи назардан олиб караганда интернет сайтларимизда узимизни харбий куч кудратимизни Бобурдек жанг санъатига эга инсонлар билан тулдиришни таклиф беришмиз хато булмайди. Олий харбий таълим муассасаларида тахсил олаётган харбий

SCIENTIFIC PROGRESS VOLUME 4 I ISSUE 2 I 2023 _ISSN: 2181-1601

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=5.016) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=222ff7

xH3MaTHHnapHMH3ra xapönö TatnuM öepum öunaH 6up KaTopga ynapra ^anonugguH MaHryöepgu, AMup TeMyp, Mup30 YnyröeK Kaöu a^gognapHMH3HH örora KpngupraH xapÖHH, MatHaBHH - pyxuö MepocugaH Mamrynoraap TamKHnnamTupumuMro, ynapgaH ^oöganaHumHH ypraTHmHMH3 MyxuMnuru xp3Hpru KyHHHHr gon3ap6 Ba3H$acH xucoSnaHumu KepaK.

OOH^A^AHH^rAH A^ABHET^AP PYH^ATH

1. Y3BEKHCTOH PECnYB.HHKACH MH^^HH rBAP^H^CH YTMHffiH BA BYrYHH. T-2022H.

2. https://oz.sputniknews-uz.com/20190214/zahiriddin-muhammad-bobur-hayoti-va-ijodi-22279234.html.

3. http://ferlibrary.uz/zairiddin-muammad-ibn-umarshayh.

4. Eo6ypHOMa."fflapK'T. 2002 nun.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.