Научная статья на тему 'ЮқОРИ ТФЕЗЛИКЛИ ТИКУВ МАШИНАЛАРИНИНГ КОНСТРУКЦИЯСИ ВА ТЕХНОЛОГИК ЖАРАЁНИ'

ЮқОРИ ТФЕЗЛИКЛИ ТИКУВ МАШИНАЛАРИНИНГ КОНСТРУКЦИЯСИ ВА ТЕХНОЛОГИК ЖАРАЁНИ Текст научной статьи по специальности «Механика и машиностроение»

CC BY
85
8
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ШВЕЙНАЯ МАШИНА / КОНСТРУКЦИЯ / ПРОЦЕСС / МЕХАНИЗМ / ПРОЧНОСТЬ / КИНЕМАТИЧЕСКИЕ ПАРЫ

Аннотация научной статьи по механике и машиностроению, автор научной работы — Тўхтаева З.Ш., Асадова З.А., Раджабов И.Х.

В данной статье описывается технологический процесс и конструкция высокоскоростных швейных машин.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ЮқОРИ ТФЕЗЛИКЛИ ТИКУВ МАШИНАЛАРИНИНГ КОНСТРУКЦИЯСИ ВА ТЕХНОЛОГИК ЖАРАЁНИ»

УДК 62

З.Ш. Тухтаева, З.А. Асадова, И.Х. Раджабов

ЮЦОРИ ТфЕЗЛИКЛИ ТИКУВ МАШИНАЛАРИНИНГ КОНСТРУКЦИЯСИ ВА ТЕХНОЛОГИК ЖАРАЁНИ

В данной статье описывается технологический процесс и конструкция высокоскоростных швейных машин.

Ключевые слова: швейная машина, конструкция, процесс, механизм, прочность, кинематические пары.

Мамлакатимиз иктисодиётида туб узгаришлар амалга оширилиши, республика иктисодиёти асосан хом-ашё йуналишидан ракобатбардош мадсулот ишлаб чикариш йулига изчил утаётганлиги, мамлакат экспорт салодияти кенгаяётганлиги ишлаб чикаришнинг дар бир содаси олдига янги вазифаларни куйди. Халкимизни юкори сифатли, бежирим кийимлар билан таъминлашда тикувчилик жидозларининг иш жараёнини яхшилаш, саноатни янги, юксак самарали техникага билан жидозлаш керак булади.

Тикув машиналарида динамик ва инерцион зурикишлар кинемактик жуфтликларда реакция кучларининг ошишига, уларнинг ейилишига, шу билан бирга тикув машинасининг пухталигини пасайишига олиб келади. Матоларни тикиш технологияси талабларини кондириш бевосита тикув машинаси ишчи органларининг даракат тартиботлари билан боглик. Шунинг учун тикув машиналари, механизмларнинг мукаммал конструкцияларини ишлаб чикиш тикувчилик саноатинининг долзарб вазифаси дисобланади ва кинематик жуфтликлардаги зурикишларнинг камайишини таъминлаш, тикув машинаси юкори тезлигида сифатли бахякаторлар досил килишига имкон яратиб бериш керак.

Ипларнинг таранглигини ростлаш. Иплар таранглигини ростлашни остки ипдан бошлаган маъкул. Бунинг учун игнани кутариб, найча калпоги 6 чикариб олинади ва винт 9 бураб киритилиб ёки бураб чикарилиб остки ип тарангланади ёки бушатилади. Устки ип таранглиги гайка ёрдамида ростланади: гайка бураб чикарилса, шайбаларнинг устки ипга босими камаяди, шунга яраша устки ип таранглиги камаяди.

Игна механизми. Бу машинада кривошип-шатунли игна механизми ишлатилади. Асосий вал учта шарикли подшипникда айланади, асосий валнинг унг учига маховик гилдирак иккита винт ёрдамида мадкамланган. Маховик гилдиракнинг орка томонига унинг кулда айлантириш кулай булсин учун учта винт билан копкок мадкамланган. Маховик гилдиракнинг арикчасига понасимон тасма киритилган булиб, у электр юритгичи шкивидан айланма даракатни асосий валга узатади. Игна юритгичнинг пастки томонига симдан ясалган ип йуналтиргич мадкамланган. Игна юритгичга киска арикчаси тикувчидан унг томонга каратиб урнатилган игна винт ёрдамида мадкамланган.

© Тухтаева З.Ш., Асадова З.А., Раджабов И.Х., 2019.

« J г t

1-расм Универсал тикув машинасида остки ипни такиш

ISSN 2223-4047

Вестник магистратуры. 2019. № 2-2(89)

Асосий вал, кривошип ва унинг бармоги айланганда айланма харакат шатун ёрдамида игна юритгич билан игнанинг илгариланма харакатига айланади.

Игнанинг моки учига нисбатан баландлиги винтни бушатгандан кейин игна юриткични вертикал суриб ростланади. Бунинг учун игнани, найча тутгич пазининг тагидан игна кузининг ярми куриниб турадиган килиб, энг пастки холатга тушириб куйилади.

Ип тортгич механизми. Машинада шарнир-стерженли ип тортгич ишлатилади. Кривошип бар-могининг ички елкасига ип тортгич ричаги кийдирилган, ричагнинг пастки тешигига эса подшипник куйилган. Ричагнинг урта тешигига звенонинг бармоги кийдирилган, унинг орка каллаги винт билан машина корпусига махкамланган шарнирли бармокга кийдирилган. Ричагнинг кулокчаси машина уйигидан чикиб туради ва унга ип такилади.

Моки механизми. Машинада марказий найчали бир текис айланадиган моки ишлатилади. Асосий валга иккита винт ёрдамида тишли барабан махкамланган; таксимлаш валига иккита винт ёрдамида тишли остки барабан махкамланган. Бу барабанларга пластмассадан ясалган тишли тасма кийдирилган булиб, тасмани ук буйлаб силжиши барабанни халкали арикчасига куйилган пружинали урнатиш халкалари ёрдамида бартараф этилади. Таксимлаш вали шарикли подшипник ва иккита втулкада айланади. Таксимлаш валининг ук буйлаб силжиши урнатиш халкаси ёрдамида бартараф этилади. Таксимлаш валига иккита винт ёрдамида кия тишли гилдирак махкамланган, бу шестерня моки вали билан бирга тайёрланган гилдирак билан илашади (i=1:2). Моки вали машина корпусига винт билан махкамланган втулкада айланади. Моки валининг чап учига иккита винт ёрдамида моки махкамланган.

Маховик гилдирак айлантирилганда, моки соат мили харакатига карши айланади. Мокининг учи игнага уз вактида етиб келиши винтларни бушатиб, мокини буриб ростланади. Бунда игна энг пастки хо-латдан 1,6-1,9 мм кутарилганда моки учининг пастки чети игна кузининг пастки чети игна кузининг пастки четидан 0,9:1,1 мм юкорида туришига эришиш лозим.

Материалларни суриш механизми. Бу механизм рейкани вертикал суриш ва горизонтал суриш узелларидан, бахя ростлагичдан ва тепки узелларидан иборат. Таксимлаш валига иккита винт ёрдамида кушалок эксцентрик махкамланган, унинг унг кисмига-кутариш эксцентрига шатуннинг орка каллаги кийдирилиб, бу каллакнинг тешигига игнали подшипник куйилган. Шатуннинг олд каллаги винт ёрдамида коромисло тешигига куйилган укга махкамланган. Коромисло кутариш валига винт ёрдамида махкамлан-ган, бу вални втулкалар тутиб туради, кутариш валининг ук буйлаб силжиши урнатиш халкаси ёрдамида бартараф этилади. Кутариш валига винт ёрдамида коромисло махкамланган, бу коромисло звено оркали материалларни суриш механизмининг ричаги билан бириктирилган. Бу ричагга иккита винт ёрдамида рейка махкамланган. Агар кутариш эксцентриги шатун тикувчидан олдинга томон харакатланса, бунда коромислолар билан кутариш вали соат мили харакати йуналишига бурилиб, звено рейкани кутаради.

Тепки узели. Тепкини кутариш ва тушириш учун машинада кулда ва оёкда харакатириладиган иккита курилма ишлатилади. Тикувчининг бармокларини игна кириб кетишдан асрайдиган симдан ясалган саклагичи бор шарнирли тепки винт ёрдамида стерженга махкамланади. Стержень втулкада харакатланади, бу втулка кронштейн бемалол кийдирилган, унинг бармоги эса машинанинг олд кисмидаги пазга киритилган. Стерженга винт ёрдамида пружина туткич махкамланган булиб, унинг бармоги машинанинг олд кисмидаги пазги киритиб куйилган, бу эса тепки билан стерженни уз уклари атрофида айланиб кетишдан саклайди. Тепкини кулда кутарадиган ричаг ук кийдирилган, кронштейннинг бармоги ричагнинг кулачокли юзаси билан туташган. Ростлагич винт стерженига кийдирилган пружина пружина туткичга тиралиб туради. Пружина туткичга винт ёрдамида ип йуналтирувчи бурчаклик махкамланган.

Тепкини оёк билан кутариш учун тикувчи чап педални босади. Тортки ва иш столининг уки ишлаб турадиган ричаг оркали тортки кутарилиб, ричагни соат милига карши йуналишда буради. Звено кутари-либ, кронштейн ва пружина туткич оркали тепкини кутаради. Педалга босиш тухтатилганда, пружина теп-кини пастга туширади, пружина эса звеноларни илгариги холатига кайтаради. Ричагни бурилиш бурчагини винт чеклаб туради.

Тепкининг материалга босими винт ёрдамида ростланади: уни бураб киритилса, тепкига булган босим ошади. Тепкининг игна пластинкасига нисбатан юкори кутарилишини винтни бушатгандан кейин пружина туткични вертикал буйлаб суриб ростланади. Пружина тутгични пастга туширилса, тепки ба-ландрок кутарилади. Тепки тешигининг игна харакат чизигига нисбатан холатини винтни бушатгандан кейин стерженни буриб ростланади.

Тикув машинасига куйилган талабга ва газлама физик-механикавий хоссасига боглик булади. Икки тартибли системаларда газлама сурилиши тишли рейка ва тебранма харакатланувчи игна ёки устки ва остки рейкалар билан таъминланади.

Бир тартибли системалар тишли рейка, тепки ёки дифференциал механизмлардан тузилган. Уч тартибли системаларда газлама тебранма харакатланувчан игна ва устки ва остки тишли рейкалар ёрда-мида сурилади. Бундан ташкари газламанинг устки ва етакчи остки кушимча тортувчи ёки улчовчи ро-ликларни сурувчи механизмли тикув машиналари хам мавжуд.

Библиографический список

1. Тухтаева З.Ш., Ризаева Г.Е. Тикув-трикотаж жихозларини автоматлаштириш муаммолари, Республика илмий-амалий анжумани. Тошкент, 2014. - 115 б.

2.Тухтаева З.Ш., Ризоева Г.Е., Ражабова X. Возможности снижения динамических нагрузок в кинематических парах механизма иглы универсальной швейной машин. Молодой учёный, Москва, 2015. №9 (89), част III. Стр. 319.

3.www.duerkopp-adler.com.ru

4. www.brother.ruhr-net.de

ТУХТАЕВА ЗЕБО ШАРИФОВНА - доцент, к.п.н., Бухарский инженерно-технологический институт, Узбекистан.

АСАДОВА ЗАРИНА АХМАДОВНА - магистрант, Бухарский инженерно-технологический институт, Узбекистан.

РАДЖАБОВ ИЗЗАТУЛЛА ХАЛИМБОЙ УГЛИ - студент, Бухарский инженерно-технологический институт, Узбекистан.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.