Научная статья на тему '"JANOME-1500" РУСУМЛИ КАШТА ТИКИШ МАШИНАСИ КОНСТРУКЦИЯСИ ВА ТЕХНОЛОГИК ЖАРАЁНИДАГИ КАМЧИЛИКЛАРИ ВА УЛАРНИ БАРТАРАФ ЭТИШ ЙЎЛЛАРИ'

"JANOME-1500" РУСУМЛИ КАШТА ТИКИШ МАШИНАСИ КОНСТРУКЦИЯСИ ВА ТЕХНОЛОГИК ЖАРАЁНИДАГИ КАМЧИЛИКЛАРИ ВА УЛАРНИ БАРТАРАФ ЭТИШ ЙЎЛЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Агробиотехнологии»

CC BY
119
13
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «"JANOME-1500" РУСУМЛИ КАШТА ТИКИШ МАШИНАСИ КОНСТРУКЦИЯСИ ВА ТЕХНОЛОГИК ЖАРАЁНИДАГИ КАМЧИЛИКЛАРИ ВА УЛАРНИ БАРТАРАФ ЭТИШ ЙЎЛЛАРИ»

ISSN 2223-4047

Вестник магистратуры. 2019. № 2-2(89)

УДК 62

З.Ш. Тухтаева, С.Г. Салимова, Ж.Т. Жамолов

«JANOME-1500» РУСУМЛИ КАШТА ТИКИШ МАШИНАСИ КОНСТРУКЦИЯСИ ВА ТЕХНОЛОГИК ЖАРАЁНИДАГИ КАМЧИЛИКЛАРИ ВА УЛАРНИ БАРТАРАФ ЭТИШ ЙУЛЛАРИ

В данной статье речь идёт о конструкции и недостатки технологического процесса вышивальной швейной машины «JANOME-1500» и путях их устранения.

Ключевые слова: вышивка, вышивать, швейная машина, смазывание, процесс, механизм, конструкция, ремонтирование.

Кашта тикиш санъатининг куп асрлик тарихи мавжуд. Кашта тикиш санъати авлоддан-авлодга утиб, хозирги кунгача сакланиб колган. Кашта асосан уй-рузгор буюмларини-сочиклар, тур хошия, дастурхонлар, байрам ва кундалик кийимлар ва бошкаларни безашда ишлатилади. Кашталар зар ва кумуш ишларда, зигир толали ипларда, мулине ипларда, ипак ва оддий ипларда тикилади. Кашта каби бу хам гох мода булиб кириб келади, гох чикиб кетади. Якин-якинларгача кашта ва мунчоклар билан безатишни ортикча иш ва ортикча хашам деб каралган. 70- йилларга келиб кашта яна мода булиб кайтди. Х,аттоки, бу усулда безатилган махсулотлар ута харидоргир булди.

Биз тез узгариб турган, кундан-кунга ривожланиб бораётган бир даврда яшаб келмокдамиз. Х,ар бир аёлнинг дунёча ташвиши бор, аммо биз бунга карамасдан узимизни узимиз юкорига кутармогимиз, гузал-лигимизни янада бойитмогимиз, уни хилма-хил ранго-ранг безак, накшлар, хар хил шаклдаги мунчок ва безаклар билан тулдирмогимиз керак. Мана шундай безак ишларни бажаришда бизга укув модули ёрдам беради.

Кашта тикув машиналарида купгина сабабларга кура нуксонлар вужудга келиши мумкин: механизмларнинг, иш органларининг узаро таъсири бузилиши, деталларнинг ёйилиши, деталлар юзаси тозалигининг узгариши ва хоказо. Тикув машиналарининг асосий нуксонларига бахякаторнинг сифати пастлиги, ип ташлаб тикилиши, ип узилиши, материалнинг кийин сурилиши, игна синиши киради. Шунингдек, куйидаги холатлар хам кашта тикиш машинасида юз бериши мумкин: бахякаторнинг сифати пастлиги; ип ташлаб тикилиши; устки ипнинг узилиши; остки ипнинг узилиши; материалларнинг кийин сурилиши.

Бирор бир нарсани тикишдан олдин, унинг умумий бадиий ечимини уйлаб куриш, безакнинг, ундаги айрим булакларнинг буюм юзасига кандай жойлаштиришни, элементларнинг нисбатларини кандай рангда тикишни, яъни композиция тушунчасига кирадиган хамма нарсани аниклаб олиш керак.

Кашта тикишни бошлашдан олдин газламани асос ва аркок иплари буйлаб текислаб, устига безак куйилади ва газламага кучирилади. Сунг газлама керагича тортилади. Газлама четларини текислаб олиш учун, газламанинг четидаги ипини сугириб олинадида, унинг изи буйлаб ортикча газлама киркиб ташла-нади. Буюмнинг буйи ва эни хам шундай белгиланади. Купинча дастурхон ёки салфетканинг букилган четига чизик шаклидаги безак тикилади. Ана шундай чизиклар билан буюм юзасини квадратларига, турт-бурчакларга булиб, уларга каштанинг асосий безагини тикса хам булади. Кашта гулни газламага туши-ришдан олдин, чизиклар урнини белгилаб, биттадан ип сугириб олинади. Натижада буюмнинг юзаси квад-ратларга ёки тугри бурчакларга булинади. Шундан кейин ип сугириб хосил килинган чизиклар орасига асосий кашта безагини жойлаштириб, уни газлама устига кучирилади. Кашта тикиб булингандан кейин бу излар устига бирор чок юритиб тикилади. Агар кашта безаги геометрик, газламанинг тукилган иплари аник куриниб турган булса, газлама ипини санаш йули билан тикиш мумкин. Газлама структурасига боглик булмаган (владимирча чок, рангли текис чок ва х.к.ларни) тикишда безакни газлама устига кучириш лозим булади.

Тикув машинасининг механизмларини тозалаш ва мойлаш уларни аник ва бетухтов ишлашини таъминлайди. Туташган деталларнинг ишкаланадиган юзларини мойлаш учун минерал мойлар ишлатилади. Мойлаш материаллари ишкаланадиган юзаларнинг орасида деталларни ажратиб турадиган маълум калинликдаги мой катламини хосил килади. У деталларнинг ишкаланишини камайтиради, иш юзалари урнига мойлаш материаллари катламлари бир-бирига ишкаланиб деталлар ейилишининг олдини олади.

Машинани тозалаш ва мойлаш шу машинада ишлайдиган тикувчининг вазифасидир; хар бир иш урнидан мойдан, урта ва кичик (мокибоп) махсус асбоблар, тутилмайдиган юмшок артадиган мато булиши керак. Тикувчи ич кийим тикадиган булса, бир хафтада камида бир марта, ип газлама тикканда хафтасига

© Тухтаева З.Ш., Салимова С.Г., Жамолов Ж.Т., 2019.

Вестник магистратуры. 2019. № 2-2(89)

ISSN 2223-4047

икки марта, пахта солинган ва титилган, дагал жун газламалардан буюм тикишда эса хар куни машинала-рни тозалаб, мойлаб туриши лозим.

Машинанинг хамма жойини тозалаш ва мойлашда электр юритгичи учириб куйилади, юритма тасмаси олинади, игна энг юкори чекка холатга урнатилади, тепки кутариб куйилади ва найча калпокчаси чикариб олинади. Аввал машинанинг бош кисмидаги кир ва газлама туклари тозаланиб, деталлар латта билан артилади. Сунгра машинани агдариб куйиб, платформа тагидаги деталлар ва таглик артилади. Ту-ташган деталлар орасидаги ишкаланадиган жойларга мойданда икки-уч томчи мой томизилади. Мой тугридан-тугри деталларнинг туташган жойларига, мой утказадиган тешикларга ёки махсус майдонларига томизиб куйилиши мумкин. Мойлаш тешиклари кизил рангга буялган булади. Олдин машина платфор-маси тагидаги деталлар, сунг машина танаси таянчидаги, платформа устидаги ва нихоят машина танаси-даги деталлар мойланади. Мойлаш ишлари тугагандан сунг машинани кулда айлантириб, асосий валнинг енгил айланиши текшириб курилади, ортикча мой латта билан артилади, мой бир текис таксимланиши учун тепкини кутариб куйиб, машина бир неча секунд салт ишлатилади. Машинада иш бошлаш олдидан газлама парчасида бахякатор сифати текшириб курилади.

Адабиётлар:

1.Таджибаев З. Ш., Ташпулатов С. Ш. Оборудование швейных предприятий, «Voris-nashriyot», Тошкент, 2007, - С. 160.

2.Олимов ^.Т. Тикувчилик корхоналари жихозлари ва ускуналари. Е.Еулом, 2002, 256 б.

4.www.pfaff.com

ТУХТАЕВА ЗЕБО ШАРИФОВНА - доцент, к.п.н., Бухарский инженерно-технологический институт, Узбекистан.

САЛИМОВА СЕВАРА ГАЙБУЛЛАЕВНА - магистрант, Бухарский инженерно-технологический институт, Узбекистан.

ЖАМОЛОВ ЖАВОХИР ТОХИРОВИЧ - студент, Бухарский инженерно-технологический институт, Узбекистан.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.