Научная статья на тему 'ЮҚОРИ СИНФ ЎҚУВЧИЛАРИДА ВАТАНПАРВАРЛИК ТУЙҒУСИНИ РИВОЖЛАНТИРИШНИНГ ПСИХОЛОГИК ЖИҲАТЛАРИ'

ЮҚОРИ СИНФ ЎҚУВЧИЛАРИДА ВАТАНПАРВАРЛИК ТУЙҒУСИНИ РИВОЖЛАНТИРИШНИНГ ПСИХОЛОГИК ЖИҲАТЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
40
6
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ватанпарварлик / ватанпарварлик тарбияси / индивидуал хусусиятлар / ёт ғоялар / фуқаролик туйғуси / ватан тарихи ва маданияти / глобаллашув / миллий ва умуминсоний қадриятлар / патриотизм / патриотическое воспитание / индивидуальные особенности / деструктивные идеи / чувство гражданства / история и культура Родины / глобализация / национальные и общечеловеческие ценности

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Саидов Бахтиёр Одилович

Мақолада индивидуал-психологик ва этномаданий хусусиятларни тадқиқ этиш, шахс ватанпарварлигининг миллий-психологик жиҳатдан намоён бўлиши, ёшларда ватанпарварлик туйғусини шакллантиришнинг ижтимоий-психологик жиҳатлари борасида фикр-мулоҳазалар билдирилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ПСИХОЛОГИЧЕСКИЕ АСПЕКТЫ РАЗВИТИЯ ЧУВСТВА ПАТРИОТИЗМА У УЧАЩИХСЯ СТАРШИХ КЛАССОВ

В статье приводятся мнения об исследовании индивидуально-психологических и этнокультурных особенностей, национально-психологического проявления индивидуального патриотизма, социально-психологических аспектов формирования чувства патриотизма у молодежи

Текст научной работы на тему «ЮҚОРИ СИНФ ЎҚУВЧИЛАРИДА ВАТАНПАРВАРЛИК ТУЙҒУСИНИ РИВОЖЛАНТИРИШНИНГ ПСИХОЛОГИК ЖИҲАТЛАРИ»

Саидов Бахтиёр Одилович,

Узбекистан Республикаси Халк таълими вазири

ЮКОРИ СИНФ ЦУВЧИЛАРИДА ВАТАНПАРВАРЛИК ТУЙFУСИНИ РИВОЖЛАНТИ -РИШНИНГ ПСИХОЛОГИК ЖИЩЛАРИ

УУК: 371

DOI: 10.34920/SO/VOL_2022_ISSUE_10_1

САИДОВ Б.О.ЮЦОРИ СИНФ УЦУВЧИЛАРИДА ВАТАНПАРВАРЛИК ТУЙ¥УСИНИ РИВОЖЛАНТИРИШНИНГ ПСИХОЛОГИКЖИЦАТЛАРИ

Маколада индивидуал-психологик ва этномаданий хусусиятларни тадкик этиш, шахс ватан-парварлигининг миллий-психологик жих,атдан намоён булиши, ёшларда ватанпарварлик туЙFусини шакллантиришнинг ижтимоий-психологик жих,атлари борасида фикр-мулох,азалар билдирилган.

Таянч суз ва иборалар: ватанпарварлик, ватанпарварлик тарбияси, индивидуал хусусиятлар, ёт Fоялар, фукаролик туЙFуси, ватан тарихи ва маданияти, глобаллашув, миллий ва умуминсо-ний кадриятлар.

САИДОВ Б.О. ПСИХОЛОГИЧЕСКИЕ АСПЕКТЫ РАЗВИТИЯ ЧУВСТВА ПАТРИОТИЗМА У УЧАЩИХСЯ СТАРШИХ КЛАССОВ

В статье приводятся мнения об исследовании индивидуально-психологических и этнокультурных особенностей, национально-психологического проявления индивидуального патриотизма, социально-психологических аспектов формирования чувства патриотизма у молодежи.

Ключевые слова и фразы: патриотизм, патриотическое воспитание, индивидуальные особенности, деструктивные идеи, чувство гражданства, история и культура Родины, глобализация, национальные и общечеловеческие ценности.

SAIDOV B.O. PSYCHOLOGISTZHIHATLARI PSYCHOLOGICAL ASPECTS OF THE DEVELOPMENT OF A SENSE OF PATRIOTISM IN HIGH GRADE STUDENTS

The article provides opinions on the study of individual psychological and ethno-cultural characteristics, the national psychological manifestation of individual patriotism, the socio-psychological aspects of the formation of a sense of patriotism among young people.

Key words and phrases: patriotism, patriotic education, individual characteristics, destructive ideas, sense of citizenship, history and culture of the Motherland, globalization, national and universal values.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2022, 10 (119)

Мавзунинг долзарблиги. Жах,онда ватанпарварликнинг юксак ахлокий кадрият сифа-тида шахс рух,иятига сингдирилиши, ёшларни Ватанни севиш, унинг манфаатлари учун узларини фидо этиш даражасида тарбия-лашга зарурат тугилмокда. Юкори синфлар укувчиларини глобаллашув шароитида ёт таъ-сирлардан х,имоялаш, уларни ватан тарихи ва маданиятига мух,аббат рух,ида тарбиялаш-нинг ижтимоий-психологик омиллари ва усул-ларини тадкик этиш муаммоси х,озирги кунда долзарб ах,амият касб этмокда.

Жахрнда индивидуал-психологик ва этнома-даний хусусиятларни тадкик этиш оркали шахс ватанпарварлиги миллий-психологик жих,атдан намоён булишига доир куплаб тадкикотлар олиб борилмокда. Укувчи-ёшларда ватанпар-варлик туЙFусининг шаклланганлик х,олати, унга таъсир курсатувчи ижтимоий-психологик омилларнинг урнини аниклаш, шахс узига муносабати ва кадриятлари даражасига кура ватанпарварликнинг таркиб топиши сингари масалалар ижтимоий психологиядаги энг долзарб муаммолардан булиб колмокда.

Республикамизда сунгги йилларда укувчи-ёшлар жамиятнирнг энг фаол аъзолари булганлиги сабабли мустах,кам х,укукий асосга эга кучли ёшлар сиёсати олиб борилмокда. «...ёшларни ватанпарварлик, фукаролик туЙFуси, баFрикенглик, конунларга, миллий ва умуминсоний кадриятларга хурмат рух,ида, зарарли таъсирлар ва окимларга карши тура оладиган, х,аётга булган катъий ишонч ва карашларга эга шахс сифатида тарбиялаш»1 устувор йуналишлардан бири сифатида бел-гиланди. Ушбу йуналишлар доирасида укувчи-ёшлар ватанпарварлигини шакллантиришнинг ижтимоий-психологик муаммоларини тадкик этишга каратилган янгича назарий ечим-ларни топиш ижтимоий сох,а вакиллари олдига янгидан-янги вазифаларни куймокда.

Узбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 28 январдаги ПФ-60-сон «2022-2026 йилларга мулжалланган Янги Узбекистоннинг тараккиёт стратегияси туFрисида»ги, 2017 йил 28 июлдаги ПК-3160-сон "Маънавий-маърифий ишлар самарадорлигини ошириш

1 Узбекистон Республикаси Президентининг 28 январдаги "2022-2026 йилларга мулжалланган Янги узбекистоннинг тараккиёт стратегияси туFрисида»ги ПФ-60-сон Фармони. - Конунчилик маълумотлари миллий базаси, 29.01.2022 й., 06/22/60/0082-сон, 18.03.2022 й., 06/22/89/0227-сон, 21.04.2022 й., 06/22/113/0330-сон.

ва сох,ани ривожлантиришни янги боскичга кутариш туFрисидa"ги карори, Узбекистон Республикаси Вазирлар Мах,камасининг 2018 йил 23 февралдаги 140-сон "Ёшларни х,арбий-ватанпарварлик рух,ида тарбиялаш концепциясини тасдиклаш туFрисидa"ги, 2020 йил 10 июндаги 140-сон "Ёшларни ватанпарварлик рух,ида тарбиялаш ишлари самарадорлигини янада ошириш чора-тадбирлари туFрисидa"ги карорларида бел-гиланган устувор вазифаларни ижтимоий-психологик жих,атдан назарий-амалий х,ал этиш х,озирги кундаги долзарб масалалардан бири х,исобланади.

Муаммонинг урганилганлиги. Хозирги вактда ватанпарварлик тушунчаси мафкуравий жих,атдан узига хос идрок этилишига карамай, мазкур тушунчани илмий-психологик нуктаи назардан урганиш зарурати кучайиб бормокда. Узбекистонлик ва хорижлик олимлар ушбу муаммо борасида муайян илмий-тадкикот ишларини амалга оширганлар. Психолог олимлар М.Давлетшин, Э.^озиев, F.Шoумaрoв, Б.Кодиров, В.Каримова, Н.Сафаев, А.Жабборов, Ш.Баротов, З.Нишонова, Б.Умаров, Р.Самаров, У.Кодиров, А.Саидов, З.Абдурах,монова, Х.Жабборов, Э. Бокиев ва бошкалар миллий узини узи англаш, ватанпарварлик, узини узи бошкариш ва назорат килиш, узини узи психологик мухрфаза килиш феноменларининг психология илм-фанида турли йуналишлар нуктаи назаридан урганилиши борасида изланишлар олиб боришган.

Т.Абдуллаева, И.Жабборов, К.Назаров, Д.Рахимбоева, М.Хайруллаев, М.Холматова, П.Худойбергенова, Х.Шайхова, Э.Юсупов, Н.Уринбоев, З.Кодирова ва бошкалар шахс маънавияти, маданияти, унинг ижтимоий фаоллигини оширишда маънавий маданиятнинг роли, сoFлoм тафаккур тарзи билан сoFлoм тарбия тизимини такомиллаштириб бориш масалалари, ёшлар камолотида миллий онг, миллий Fурурнинг урни, ватанпарварликнинг фалсафий жих,атларини тадкик этганлар. Уларнинг тадкикотларида инсон маънавий ахлокининг шаклланишига таъсир курсатадиган ташки ижтимоий мух,ит, ахлокий онг, бурч х,иси, оилада миллий кадриятларнинг урни масалаларига эътибор каратилган.

Ёшларни шахсий ва касбий ижтимоийлаштириш, бу борадаги замонавий

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2022, 10 (119)

йуналишлар, таълим муассасаларида тарбиявий жараёнларни ташкил килишда интерфаол услублардан фойдаланиш, мактаб укувчиларида экологик тафаккурни таркиб топтириш воситасида ватанпарварликни шакллантириш, маънавий маданиятнинг таркибий кисмларини илмий-педагогик тадкик этиш йуналишларида Р.Ишмух,амедов, М.Иномова, О.Жамолдинова, С.Йулдошева, У.Махкамов, А.Мунавваров, О.Мусурмонова, С.Нишонова, Х.Норбутаев, С.Турсунов, Ш.Шарипов, Д.Шарипова, Н.Эгамбердиева, М.Юлдашев каби олимлар тадкикот ишларини олиб борганлар.

МДХ мамлакатларида ватанпарварлик-нинг психология муаммоси сифатида урганиш кузатилади. И.И. Валиева, Л. Каменкова, З.Т.Гасанов, Г.А. Коновалова, В.И. Лутовинов, Н.В. Максименко, И.М. Поварова, Г.И Васильев, А.Л.Журавлев, А.В.Юревич ва бошкалар томонидан илмий тадкикотлар олиб борилган. Улар томонидан ватанпарварлик психологик-педагогик жих,атдан урганилган булиб, ватан-парварликнинг миллий-маданий хусусиятлари, ёш хусусиятлари ва касбий фаолиятда намоён булиши тадкик этилган.

Ватанпарварликнинг хорижий психология-нинг етакчи вакиллари К.Э. Изард, Л. Кольберг, З. Фрейд, Э. Эриксонларнинг асарларида ёри-тилган. Аммо ушбу тадк,ик,отларда ёшларнинг сафарбарлик олди жараёнидаги ватанпарварлик х,исларини шакллантиришнинг ижтимоий-психологик муаммолари тах,лил этилмаган.

Ватанпарварлик мавзуда хорижлик олим-ларнинг ишлари х,ам мавжудлиги таъкид-лаб утиш зарур. Тадкикотни амалга ошириш жараёнида ривожланган хориж мамлакат-лари етакчи олий таълим муассасалари х,амда илмий марказларида мавзуга доир олиб бори-лаётган тадкикот ишларини урганишга х,аракат к,илинди. Фукаролар онгида мамлакат Куролли Кучлари хизматчиларининг ижобий тимсо-лини шакллантириш, шахсда фукаролик пози-циясини таркиб топтиришнинг концептуал жих,атлари, социализм назариясига асослан-ган мафкура негизида шахсда жамоавийлик ва ватанпарварликни шакллантириш, ёшлар жамият олдидаги бурчининг х,арбий ва давлат хизмати оркали бажарилиши, ватанпарварликнинг юксак ахлок,ий кадрият сифатида шахс психик тузилмасидаги урни, Ватанни севиш, унинг манфаатлари учун зарур булса уз жони-

дан х,ам воз кечиш муаммоларига доир илмий тадк,ик,отлар дунёнинг етакчи илмий тадкикот марказлари ва олий таълим муассасалари, жумладан АКШнинг Жанубий Калифорния уни-верситети, Париж Сорбонна университети, Пекин ва Шанхай университетлари, Тель-Авив ва Бен-Гурион университетлари, Кембридж ва Оксфорд университетлари, Россия Федераци-яси Куролли Кучлари Бош штабининг Харбий Академиясида амалга оширилмокда.

Асосий цисм. Юртимизда дунёга келиб, уз илмий-ижодий фаолияти билан дунёга машх,ур булган алломаларимизнинг ватан, ватанпарварлик х,акидаги фикрлари, асарлари нафакат Узбекистондаги, балки дунёдаги барча инсон-лар учун х,ам ибрат вазифасини уташи мум-кин. Улар нафакат Узбекистан, балки бутун дунё цивилизацияси ривожига муносиб х,иссаларини кушган инсонлардир. Узбекистан халки, айникса, ёшлари учун уз юрти, тарихи, утмишда яшаган ота-боболари фаолияти билан х,акли равишда Fурурланиши узларида ватани такдири учун дахлдорлик туЙFуси ривожланишига му^им х,исса булиб кушилади. Харбий-ватанпарварлик туЙFуларини шак-ллантиришда эса Жалолиддин Мангуберди, Амир Темур, Зах,ириддин Мух,аммад Бобур ва бошкаларнинг сиймоси бебах,о тарихий намуна вазифасини утайди. Ватанпарвар-лик х,акида утказилган тадкикотлар тах,лили шундан далолат беряптики, бу мавзу юзаси-дан асосан педагогика, фалсафа сингари фан-лар йуналишида тадкикотлар олиб борилган. Психологлар томонидан афсуски, ватанпар-варликни шакллантириш, ушбу феноменнинг узига хос жих,атларини илмий нуктаи назар-дан тадкик этиш борасида ишлар етарли дара-жада амалга оширилмаган. Вах,оланки, Совет патриотизми барх,ам топгандан сунг янги давр ватанпарварлиги асосларини психология фани нуктаи назаридан илмий тадкик этилиши зарур эди, аммо тан олиш керак, психолог олим-ларнинг ушбу масалага эътиборсизлиги маз-кур йуналишда тадкикотлар олиб борилишига тускинлик килди. Нисбатан таскин берувчи жих,ат - бу, Мудофаа вазирлиги тизимидаги Куролли Кучлар академияси олимлари ватанпарварлик тарбиясининг назарий методологик х,амда амалий жих,атлари борасида илмий психология йуналишида бир катор тадкикотларни олиб бораётганлигидир.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2022, 10 (119)

Ватанпарварлик - ватан олдидаги масъулият ва бурчни англаш тушунчаси. Ватанпарварлик нихоятда серкирра булиб, тарихий, ижти-моий, сиёсий, иктисодий тараккиёт жараёнида доимо такомиллашиб, ривожланиб боради. Ватан манфаати, кадр-кимматини, такдирини, истикболини канча куп англашилса, киши-ларда ватанпарварлик туЙFуси шунча баланд булади. Бу жараён чексиздир. Тарихий, ижтимоий-сиёсий, маънавий тараккиётнинг турли боскичлари ватанпарварликнинг янги-янги кирраларини кашф этиб боради. Хар бир шахсдаги ватанпарварлик туЙFуси жамият тараккиёти билан узвий боFлик. Хакикий ватанпарварлик миллат, ватан манфаати билан яшаш, унинг истикболи, манфаати йулида мехнат килиш, курашишдир1.

Бунда биринчи навбатда келажак бунёд-корлари булмиш ёш авлоднинг билим олиши, юкори малакали кадрлар булиб, уз юрти ва халкига сидкидилдан мехнат килиши, озод юрт равнаки ва бахт-саодати учун халол мехнат килишга ургатилиши назарда тутилади. Зеро, мустакиллик айнан фидойи, уз Ватани ман-фаатларига Fоят садокатли, юкори малакали кадрларнинг жамиятни бошкаришини такозо этади.

Ривожланган, хукукий-демократик давлат, эркин фукаролик жамиятини куриш шу жами-ятда яшайдиган фукароларни тарбиялашнинг шакл, усул ва воситаларини ишлаб чикишни такозо этади.

Ватанни химоя килиш накадар улуF савоб, хар бир мусулмоннинг зиммасидаги фарз хисобланса, унга хиёнат килиш, курол билан бостириб келиш шу кадар катта гунох, энг олий жазога лойик жиноят хисобланади. Узбекистон Республикаси миллий хавфсизлиги манфаатларидан келиб чиккан холда, маф-куравий тахдидлар ута хатарли ва нозик тус олган шароитда ахоли, айникса, ёшлар ичида Fоявий тарбияга йуналтирилган тарFибот ишларининг долзарб йуналишлари сифатида куйидагиларни кайд этиш мумкин:

- Fараз максадларида амалга ошири-лаётган Fоявий таъсирларга карши хар бир фукарода мустакил фикрлаш маданиятини шакллантириш, мавжуд маънавий-мафкуравий тахдидларни туFри бахолаш, улардан тегишли

1 Фалсафа. Комусий луFат. - Тошкент: "Узбекистон фай-ласуфлари миллий жамияти нашриёти". 2004, 496 бет.

хулоса ва сабоклар чикара олиш кобилиятини шакллантириш;

- кучайиб бораётган мафкуравий тахдидларга нисбатан доимо сергак, огох ва хушёр булиб яшашни ургатиш;

- фукароларнинг миллий кадриятлар, ватанпарварлик, давлат ва жамият манфа-атларига садокат, ор-номус, уят ва андиша каби ахлокий туЙFу ва тушунчаларни маъно-мазмунини чукур англаб етишига ва амал килишига эришиш;

- бепарволик ва локайдликнинг олдини олиш, хушёрлик ва жонкуярликни тарбиялаш, мамлакат такдирига дахлдорлик туЙFусини камол топтириш2.

Ватанпарварлик хиси кайсидир маънода одамзод дунёга келиши билан бирга юзага келганлигини таъкидлаш мумкин, аммо бу ватанпарварлик хайвонларда кузатиладиган инстинкт даражасидаги, маълум бир кабилага тегишли худудни куриклаш билан чекланади-ган хис-туЙFу булган. Маълум бир майдонда уз кабиласи аъзоларини бокиш, хаёт кечириш, ов килиш, уз авлодини давом эттириш билан машFул булган ва худудига узга кабилаларни куймасликка харакат килган инсон эволю-цион ривожланиши натижасида кадимги антик даврда икки хил ватанпарварлик юзага келди.

1. Кадимги Грецияда - фукаронинг жамиятга узини фидо килиши, баFишлаши, содиклигини ифода этувчи ижтимоий ватанпарварлик;

2. Кадимги Римда - сиёсий муносабат-ларга таянган давлат ватанпарварлигини ифо-даловчи ахолининг сиёсий ватанпарварлиги.

Тахлилларимиз ватанпарварлик компо-нентлари шахснинг давлатга, халкка ва уз-узига нисбатан муносабатида намоён булишини курсатди:

- давлатга муносабат -давлат рамзла-рини, давлатининг тарихий, маданий анъана-ларини, давлат тилини билиш ва уларга нисбатан муносабатда куринади;

- халцца муносабат - халкнинг мента-литети, кадриятлари, асосий хусусиятларини англаш, ватанпарварлик, миллатчилик, эгоцентризм, шовинизм тушунчаларининг мохиятини билиш, халкнинг тинчлик ва харбий сафар-

2 Очилдиев А. Мафкуравий тахдидлар ва Fоявий тар-биянинг долзарб масалалари // Маънавий ва диний ету-клик - давр талаби. - Т.: Тошкент ислом университети, 2009. - Б.381 -382.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2022, 10 (119)

барлик х,олатига муносабат, халк, манфаатида ватанпарварликни ифода этишга эх,тиёж х,ис к,илишда ифодаланади;

- шахснинг узига ватанпарвар сифа-тида муносабати - узининг х,ук,ук,ларини, бурч х,амда мажбуриятларини билишида намоён булади.

Ватанпарварлик x1ис-туЙFулари доимо тин-члик, бирдамлик, х,амкорлик ва бунёдкорлик фаолияти мазмунида ифодаланиши мак,садга мувофик,. Ватанпарварлик - бу, шахснинг вата-нига булган мух,аббати, содик,лиги, унинг манфаатида учун х,ар кандай хизматга шайлиги ва ватанни х,имоя к,илишда, зарур булса жонини фидо килишга тайёрлигидир. Ватанпарварлик тугилган жойига булган мех,рдан бошланиб, шахс етук ёшга етганда умумдавлат доираси-даги ватанпарварликни англаш юзага келади. Ватанпарварлик - бу, х,ар бир миллат ва дав-латнинг мавжуд булиши, равнак,и, ривожлани-шини белгиловчи асосий ижтимоий устунлар-дан бири х,исобланади.

Умуман олганда, ватанпарварликни шак-ллантиришнинг педагогик жих,атлари х,ак,ик,ий

ватанпарварларни тарбиялаш мак,садига эри-шишни ифодалайдиган ва шу жараёнга таъсир курсатадиган ички ва ташки шарт-шароитлар комплексини назарда тутади. Илмий тадк,ик,от жараёнида туFри танланган ва самарали кулланган педагогик усул, восита ва мето-дикалар мак,садга эришишнинг мух,им шарт-шароитларини англатади. Хусусан, ватанпарварлик тарбиясини амалга оширишда, укувчи-ёшларда ватанпарварлик сифатларини шак-ллантиришда мазкур жих,атларга эътибор каратиш а^амиятли жих,атлардандир.

Хулоса килиб айтганда, максадга мувофик, тарзда олиб борилган комплекс чора-тадбирлар укувчи-ёшларда ватанпарвар-лик туЙFуси ривожланиши, йигит-кизлар ^арбий-ватанпарварлик фаолияти мазмунига доир янги билим ва куникмаларни кизикиш билан узлаштиришлари, булажак давлат хиз-матчилари х,ак,ик,ий ватанпарвар мутахас-сислар сифатида шаклланишлари учун самарали психологик-педагогик восита вазифасини бажариши мумкин.

Адабиётлар:

1. Мирзиёев Ш.М. Буюк келажагимизни мард ва олижаноб халк,имиз билан бирга курамиз. - Тошкент, "Узбекистон", 2017.

2. 1001 саволга психологнинг 1001 жавоби. 2-китоб. /Психол. фан. докт. проф. F.Б.Шоумаров тах,рири остида. - Т., 2014.

3. Авлоний Абдулла. Туркистон ёхуд ахлок,. - Т.: Ук,итувчи, 1992.

4. Александров А. Китайская мафия: череп, дракон и кобра переживут коммуни-стов.//Аргументы и факты. № 19. -2003. - С. 12.

5. Альперович В.Д. Трансформации социально-психологических характеристик представлений взрослых о враге и друге. Автореф. дисс. ...канд. психол. наук. - Ростов-н/Д.: ЮФУ, 2010.

6. Ананьев Б.Г. О проблемах современного человекознания.-СПб.: Питер, 2001.

7. Анатолий Тарас. Методы и приёмы психологической войны. - Минск: "АСТ", "Хар-вест". 2006.

8. Каменкова Л. Как воспитать патриота // Народное образование. 1999. - № 5. - С. 246-250.

9. Кривых С.В., Коновалова Г. А. Педагогические основы патриотического воспитания школьников: Научное издание. -Новокузнецк: Изд. ИПК, 2002. 100 с.

10. Лутовинов В.И., Родионов Е.Г. Патриотическое воспитание молодежи в современных условиях: проблемы и направления их решения. - М.: ВУ, 1995. - 200 с.

11. Максименко Н.В. Патриотическое воспитание учащихся - важнейший аспект этнопедагогической подготовки будущих учителей // Нач. школа. 2000. - № 7. - С. 3-5.

12. Шоумаров F., Кодиров У. Укувчи-ёшларда ватанпарварликни шакллантирувчи ижтимоий-психологик омиллар. // "Психология" журнали, 2022 йил, 3-сон.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2022, 10 (119)

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.