Научная статья на тему 'ЁШЛАРНИНГ ҲУҚУҚИЙ МАДАНИЯТИНИ ОШИРИШ: МУАММО ВА ЕЧИМ'

ЁШЛАРНИНГ ҲУҚУҚИЙ МАДАНИЯТИНИ ОШИРИШ: МУАММО ВА ЕЧИМ Текст научной статьи по специальности «История и археология»

CC BY
75
29
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ҳуқуқий маданият / ёшлар / Ўзбекистон / Конституция / ёшлар сиёсати / ҳуқуқий асос. / legal culture / youth / Uzbekistan / Constitution / youth policy / legal framework.

Аннотация научной статьи по истории и археологии, автор научной работы — Қодиров, Зафарбек

Бугунги кунда ёшларда ҳуқуқий маданиятни шакллантириш муҳим аҳамиятга эга. Бу эса фақат мустаҳкам қонунчилик базасини яратиш, мамлакатимизда ёшларга оид сиёсатни изчил олиб бориш орқали амалга оширилиши мумкин. Мақолада ёшларнинг ҳуқуқий маданиятини юксалтириш масалалари, тарихий жиҳатлари, жараёнга тўсқинлик қилаётган омиллар, мавжуд муаммолар, уларни ҳал этиш йўллари таҳлил этилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

IMPROVING LEGAL CULTURE OF YOUTH: PROBLEM AND SOLUTION

Today, the formation of legal culture among young people is important. And it can be done only by creating a strong legal framework, consistently pursuing a youth policy in the country. The article analyzes the issues of improving the legal culture of young people, historical aspects, factors that hinder the process, existing problems, and ways to solve them.

Текст научной работы на тему «ЁШЛАРНИНГ ҲУҚУҚИЙ МАДАНИЯТИНИ ОШИРИШ: МУАММО ВА ЕЧИМ»

Oriental Renaissance: Innovative, p VOLUME 2 | ISSUE 8

educational, natural and social sciences ISSN 2181-1784

Scientific Journal Impact Factor Q SJIF 2022: 5.947

Advanced Sciences Index Factor ASI Factor = 1.7

ЁШЛАРНИНГ ХУКУКИЙ МАДАНИЯТИНИ ОШИРИШ: МУАММО ВА

ЕЧИМ

Кодиров Зафарбек

Андижон вилоят юридик техникуми директорининг ёшлар билан ишлаш буйича уринбосари

АННОТАЦИЯ

Бугунги кунда ёшларда ууцуций маданиятни шакллантириш мууим ауамиятга эга. Бу эса фацат мустаукам цонунчилик базасини яратиш, мамлакатимизда ёшларга оид сиёсатни изчил олиб бориш орцали амалга оширилиши мумкин. Мацолада ёшларнинг ууцуций маданиятини юксалтириш масалалари, тарихий жщатлари, жараёнга тусцинлик цилаётган омиллар, мавжуд муаммолар, уларни уал этиш йуллари таулил этилган.

Калит сузлар: ууцуций маданият, ёшлар, Узбекистон, Конституция, ёшлар сиёсати, ууцуций асос.

АННОТАЦИЯ

Сегодня формирование правовой культуры у молодежи имеет важное значение. И её можно осуществить лишь создав крепкую правовую базу, последовательно проведя молодежную политику в стране. В статье анализируются вопросы повышения правовой культуры молодежи, исторические аспекты, факторы мешающие данному процессу, существующие проблемы, а также пути их решения.

Ключевые слова: правовая культура, молодежь, Узбекистан, Конституция, молодежная политика, правовая база.

ABSTRACT

Today, the formation of legal culture among young people is important. And it can be done only by creating a strong legal framework, consistently pursuing a youth policy in the country. The article analyzes the issues of improving the legal culture of young people, historical aspects, factors that hinder the process, existing problems, and ways to solve them.

Keywords: legal culture, youth, Uzbekistan, Constitution, youth policy, legal framework.

КИРИШ

Узбекистон Республикасининг Конституцияси шахс ва давлат узаро масъуллигининг хукукий асосларини мустахкамлаб куйган. "Инсон - давлат"

муносабатларида устуворлик инсонга тегишли. Давлат хокимияти

95

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

O

R

VOLUME 2 | ISSUE 8 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

opraHnapuHuHr ^aonuaTu uhcoh xyKyKnapu Ba эpкннпнкпapннн Myxp$a3a KKnumra Kaparanumu ho3hm. hhcoh xyKyKnapu uHCOHnapBap geMOKparuK xyKyKufi OHrauHr y3arugup. XyKyKKÖ OHr gapa^acu 6y ogaMnapHuHr xyKyKgapgaH rnyHnaKH xaöapgopnuru, KOHyHnapHu ÖHnnrnnrnHa эмaс, Sarau, энгaввaro, KOHyHnapra puoa этнm Ba ynapHu öa^apumra TafiepnuK, KOHyHra uToaTKopnuK, xyKyKHu Ba ogun cygnoBHu xypMar Kunumgup. EmnapHuHr xyKyKufi MagaHuaraHM omupum öyryHru KyHHuHr gon3ap6 Macanacugup. Ahhh norga emnap Kena^aKga MaMnaKaTHMH3HH puBO^naHTupumga, geMOKparuK KagpuaraapHuHr Kapop Tonumuga, h^thmohh, HKTHCogHH, cnecHH, xyKyKufi cox,anapHu öomKapuö, эpкнн, $ap0B0H Ba WKcaK MagaHuarau ^aMuaTHu öapno этнmga Karra Kynra aönaHagunap. ffly ypuHga ernnapHHHr xyKyKufi MagaHuaTuHu maKmaHTupum MacanacH gon3ap6 axaMuaT Kacö этagн. Hera? ^yHKH xyKyKufi MagaHuaT geMOKpaTHK ^aMH^THHHr acocu öynuö, gaBnarnuHr xyKyKufi ^uxargaH MyKaMManurHHH. ^aMuarauHr xap 6up at3Ocu TOMOHHgaH xyKyKufi HopManapra puoa этнmннн Sungupagu. Emnapga xyKyKufi MagaHuaT, WKopu MatHaBuaTHM maKnnaHTHpumga aBBaro ynapHH yMyMHHCOHHfi Ba Munnufi Kagpuaraapga Tapöuanam ®ou3.

MYX,OKAMA BA HATH^AHAP

Y3ÖeKHCTOH a^onucHHUHr 64 ^oh3hhh 30 emrana öynraH emnap TamKun этн6[1], ynapHH öapKaMon HHCOHnap этн6 Boara eTKa3um, y3 xyKyKnapu öunaH öupranuKga эpкннпapн, Ma^SypuaTnapuHH TymuHTupum gaBnaTHMH3HUHr xyKyKHH-geMOKpaTHK ^aMuaT Kypum fiynuga TamnaHraH KaTTa KagaMgup. MatnyMoraapra Kypa[1], Y36eKucTOH gyHegaru энг em gaBnaraapgaH öupu öynuö, yprana em 24 hu rammn этagн. fflyHuHrgeK 26 MunnuoHgaH optuk axpnuHuHr 60 ^orou (15,6 mhh) 28 emrana öynraH ycMupnapgaH uöopar. y36eKucTOHga 1-6 emgarunap 3,63 mhh, 7-14 emgarunap 5,17 mhh, 14-28 emgarunap 6,8 mhh KumuHu TamKun этagн.

y36eKucTOH PecnyönuKacu npe3ugeHTu fflaBKar Mup3ueeB BupnamraH Munnaraap TamKunoTu Bom AccaMÖneacuHuHr 72-ceccuacugaru HyTKuga emnapHuHr ^aMuaTuMrogaru ypHu xaKuga Tyxranuö, "_em aBnogHu ^m^MouS Kynnaö-KyBBaTnam, yHuHr xyKyK Ba MaH^aaraapuHu xuMoa Kunum öopacugaru Kyn TOMOHnaMa xaMKopnuKHu puBO^naHTupum ho3um. ffly MyHOcaöaT öunaH y36eKucTOH rnoöa^namyB Ba aх6оpот-коммyннкaцнa TexHonoruanapu ^agan puBO^naHuö öopaeTraH öyryHru mapouTga emnapra oug cuecaTHu maKnnaHTupum Ba aManra omupumra KapaTunraH yMyMnamTupunraH xa^Kapo xyKyKufi xy^^aT -

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

O

R

VOLUME 2 | ISSUE 8 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

EMTHHHr Emnap xyKyKgapu TyFpucugarH xa^Kapo кoнвeнцнflсннн umnaS HHKurnHH TaKHH^ этagн. Eu3HHHr Ha3apuMH3ga, Ma3Kyp xy^^arnH HM3onafiguraH gaBnaraap ymSy coxaHH y3 umuMoufi cuecaTHHHHr acocufi Ba MyxuM xaeTHfi ycTyBop fiyHanumnapugaH Supu gapa^acura KyTapum Syfiuna KaTtHfi Ma^Sypu^raapHH y3 3HMMacura onumu KepaK.ffly MyHocaSaT SunaH ogaMnap, öupuHHH HaBÖaTga emnapHHHr OHry Ta^aKKypuHH Matpu^aT acocuga maKmaHTupum Ba TapSuanam энг MyxuM Ba3H$agup[2]" geraH эgн. ^apxaKUKaT, SyryHru gyHe emnapu coh ^uxaragaH SyTyH hhcohhat Tapuxugaru энг fiupuK aBnoggup, nyHKH ynap 2 Munnuapg KumuHH TamKHn этмoкga. CafiepaMH3HHHr эpтaнгн KyHH, ^apoBoHnuru $ap3aHgnapuMH3 KaHgafi hhcoh SynuS KaMonra eTHmH öunaH sofhhk.

AfiTHm ^ou3KH emnapga xyKyKHfi MagaHuaTHH maKmarnupHm SopacugarH HHK TymyHnananpHH Sonanap ounaga, MaKTaSrana TatnuM Myaccacanapuga onagunap. MaKTaS gaBpuga эсa ynap gaBnaT Kypunumu Ba кoнстнтyцнaвнн Ty3HMH, ^yKaponapHHHr xyKyK Ba эpкннпapн, Ma^Sypu^raapH xaKugarH öunuMnapra эгa Synumagu. AnSarca 6y SunHMnap ypTa Maxcyc TatnuM Myaccacanapu, onufi yKyB ropraapuga TaKoMunnama Sopagu. Oxuprucuga Tanaöanap ynyH TamKun KH^HHaguraH Maxcyc Kypcnap opKanu ynap xa^Kapo cuecufi xaeT, ®;axoHga HHcoHnapHHHr xyKyKgapu Kafi gapa^aga xhmoa KH^HHumH SunaH TaHHmagnnap.

Tapuxra Ha3ap TamnafiguraH SyncaK, MaMnaKaraMH3ga emnapHHHr xyKyKHfi MagaHHaTHHH omupum MycTaKHnnHrHMH3HHHr hhk fiunnapugaHoK SomnaHraH SynuS, 1992-fiun 22-aBrycTga "Y3SeKHCTOH yKyB ropraapuga xap fiunu 1-ceHraSpga "MycTaKH^^HK KyHH"HH yTKa3um TyFpHCuga" npe3ugeHT OapMoHH эtпoн KH^HHraH эgн[3]. YHga gaBnaraMH3 Tapuxuga AHru caxu^a onraH Y3SeKHCTOH PecnyönuKacHHHHr MycTaKunnuK KyHH SafipaM KH^uHumu MyHocaSara SunaH Ba yHHHr emnapHH MatHaBHfi KaMon TonTupumga ^yga KaTTa TapSu^Bufi axaMH^Tra эгa экaнннн Ha3apga TyraS, yKyB ropraapu ^aMoanapuHHHr HCTaKnapuHH xucoSra onuS:

- X,ap fiHHH 1-ceHTaSpga Sapna MaKTaSnapga, xyHap TexHHKa Shhhm ropTnapuga, ypTa Maxcyc Ba onufi yKyB ropraapuga "MycTaKunnuK KyHH" MaB3yuga Maxcyc MamFynoraap, gapcnap, Matpy3anap, TarnaHanH fiuFunumnap Ba ynpamyBnap yTKa3um:

- KapaMoFuga yKyB ropraapu SynraH Ba3upnHKnap Ba ugopanap, xoKHMnuKnap Typnu maKnnapgaru, u^ogufi H3naHum Ba SafipaM Ba3uaTH pyxugaru MamFynoraap Ba TagSupnapHH yTKa3umra oug 3apyp TamKunufi nopanapHH Kypum:

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

o

R

VOLUME 2 | ISSUE 8 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

- PecnySnuKa xaeTuHuHr Sapna coxanapuga pyfi SepaeTraH TyS y3rapumnapgaH yKyBHunap Ba TanaSanapHu KeHr xaSapgop Kunum, ynapHu эpкнн Ba WKcaK BaraHnapBapnuK Ba BaTaHra cagoKar pyxuga TapSuanam:

- yKyB ropraapuga MycTaKunnuK KyHuHu SafipaM Kunumga emnapHuHr u^ogufi KoSunuaTnapuHu OHumra KyMaKnamyBu xaMga Sup xunnuK Ba pacMuaTHunuKHu uctucho этyвнн TaHnoBnap, u^ogufi SennamyBnap, OMMaBufi Ba SomKa TagSupnap yTKa3um, Sup cy3 SunaH afiTraHga SynapHuHr Sapnacu aHtaHara afinaHuS, emnapHuHr TapSuacuga KaTTa pon yfiHaS KenMOKga.

Y3SeKucTOH PecnySnuKacugaru emnap cuecarara acocnaHraH catfi-xapaKarnap t^umu gaBnaT Ba maxc, gaBnaT Ba ^yKaponuK ^aMuaTu, gaBnaT Ba ouna ycTyBopnuru xaMga xuMoacu, gaBnaT Ba Munnufi xaB^cronuK, gaBnaT Ba MaH^Kypa, gaBnaT Ba TatnuM-TapSua, gaBnaT Ba axonu canoMarnuru, gaBnaT Ba xoraH-Kronap, gaBnaT Ba emnap KaSu y3apo anoKagop н^тнмоfi-снeснн BOKeanapHuHr ronun, xaMHa^ac Ba Sup-SupuHu TyngupyBHu cuecufi KarropuanapgaH uSopargup. ffly SunaH Supra, gaBnaT y3 cuecaraHu aManra omupap экaн, TaSuufi paBumga, emnap KarnaMuHu yHuHr TaaHHu Ba ucTuKSonuHu SenrunaS SepyBHu acoc cu^aruga KaSyn Kunagu. 3epo, emnap gaBnarnuHr энr MyxuM н^тнмонfi-ннсоннfi KagpuaTnapugaH xucoSnaHagu.

^eMaK, emnap cuecarn - geMOKparuK xyKyKufi gaBnaT Kypum Ba uHCOHnap эpкннн TatMuHnam Sopacugaru xap Sup ycTyBop fiyHanumnapga y3 KyH-KyBBaru, SunuMu, canoxuaTu, ugpoK xaMga ^yptaraHu Kynafirapumra KaparunraH снeсaтgнp.Аfiтнm MyMKuHKu, MycTaKunnuK fiunnapuga Y3SeKucTOH KOHyHHunura emnap MaH^aarnapuHu xuMoa Kunumga Kyfiugaru fiyHanumnapga puBO^naHMOKga.

BnpHHHHgaH, gaBnarnunuK acocnapuHu aparum ^apaeHuga Maxannufi mapouTgaH KenuS HuKKaH xonga xycycufi Ta^puSa Ba aManueTgaH, Munnufi Tapuxufi KagpuaTnap тнзнмнgaн ^ofiganaHum;

HKKHHHHgaH, ^axoHHuHr ^yMnagaH, M^X, MaMnaKarnapuHuHr unrop Ta^puSanapugaH, BMT Ba yHuHr TamKunoTnapu TOMOHugaH umnaS HuKunraH uhcoh xyKyKnapuHu TatMuHnam Sopacugaru xyKyKufi Foanap MetepnapugaH ^ofiganaHum;

KypuS TypraHuMu3geK, pecnySnuKaMroga emnapra oug gaBnaT cuecarn y3 MoxuaTura Kypa, xaM Munnufi Ba xaM yMyMuHCOHufi KagpuaTnapra TaaHunraH xonga aManra omupuS SopunMOKga.

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

o

R

VOLUME 2 | ISSUE 8 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

XY^OCÄ

roKopuga SungupunraH ^HKpnapgaH KenuS hhkhS, Terumnu xynocanap xaM SaeH KHHHHgu. ^yMnagaH:

— yMpry3apoHHHK KU^aeTraH gaBpHMH3ga emnapHHHr HHTenneKyTan canoxuflTHHH roKcanTupum HHxoaTga MyxHM axaMHaT KacS этнS SopaeTraHHHH XHcoSra onuS, oMMaBHfi axSopoT BocuTanapu ToMoHHgaH HHTenneKTyan SofinHKKa HHTunum KyHHKManapuHH emnapHMH3 xy^K-aTBopuga Ba Ta^aKKypuga nyKyp Kapop TonTupum Macananapura ^uggufi эtтнSop KaparnnMoFH no3HMgup;

— emnapuMH3 xy^K-aTBopuga Ta^aKKypuga geMoKparna KagpuaraapuHH, эpкнн maxc MatHaBuaTHHH maKrnaHTHpum Macananapura eTapnu axaMHaT Sepunumu no3HM;

-emnapuMH3HH ^axoH MHKecuga pyfi SepaeTraH xa^Kapo raoSarnamyB ®;apaeHnapgaH Myxo$a3a Ku^um Macananapura SaFHmnaHraH HampnapHH KynafiTupum no3HM;

-emnapHHHr xyKyKHfi MagaHuaTHHH maKrnaHTHpumga TatnHM ch^thhh puBo^naHraH gaBnaraapHHHr Ta^puSacugaH KenuS HHKKKaH xonga omupum MaKcagra MyBo^HKgup.

3epo, xyKyKHfi TatnuMHHHr MaKcagu xap Sup KHmura aManufi ^aonuaTga 3apyp SynaguraH xyKyKHfi SunuMnapHH SenrunaHraH gaBnaT CTaHgapraapugaH KaM SynMaraH xa^Mga onum hmkohhathhh SepumgaH uSopaTgup. TapSuaBHfi Ba yKyB umnapu maxcHHHr xyKyKHfi oHr gapa^acHHH hhcoh, ^aMHaT, gaBnar MaH^aaraapura ^aBoS SepaguraH энг yMyMHfi ropuguK пpннцнппap Ba HopManapHH aHraaS eTHmra Kagap omupumra fiyHarrapHnHmH no3HM. XyKyKHfi TapSuaHHHr yTMHmgaH KonraH $aKaT Sup ToMoHnaMa axSopoT Sepum -Matpu^aTHHHHKKa fiyHamupHnraHnHrHHH SapTapa^ этнS, yHH KoHyHHfinuKHH MycTaxKaMnam, ^yKaponapHHHr xyKyKgapu Ba эpкннпнкпapннн Myxo$a3a Kunum Ba3H^anapH SunaH y3BHfi SoFnam 3apyp. fflyHH Ha3apga TyTHm KepaKKH, emnapHHHr xyKyKHfi oHruHH maKrnaHTHpumga ynapHH xyKyK, KoHyHHfinHK pyxuga TapSuanam, xyKyKHfi Matpu^aT, KoHyHra xaMga xyKyKKa HucSaTaH h^oShh MyHocaSaTHH maKmaHTHpuSrHHa KonMafi, SanKH maxcHHHr H^THMoufi-xyKyKHH ^aonnuruga, yHHHr xyKyKHfi MagaHHaTHga y3HHHHr Tyran H^ogacHHH Tonagu. EmnapHHHr xyKyKHfi TapSuacu Ba TatnuMHHH TaKoMunnamTHpumra TatnHM Ba TapSuaHHHr xanu ^ofiganaHHHMaraH MexaHH3MnapuHH aparnm, ynapgaH caMapanu ^ofiganaHHm, TapSua Ba TatnHMHHHr aHru maKrnapu Ba BocuTanapuHH ^opufi этнm, Moggufi-TexHHKa Heru3HHH KynafiTHpum fiynu SunaH эpнmнпaцн.

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

VOLUME 2 | ISSUE 8 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

REFERENCES

1. BonSeKOB B. Emnap - ropraMro TaaHHu. https://vakillik.uz/2017/10/27/yoshlar-yurtimiz-tayanchi.

2. Y3SeKucTOH npe3ugeHTu fflaBKar Mup3ueeB BMT Bom AccaMSneacuHuHr 72-ceccuacuga HyTK cy3nagu. http://uza.uz/oz/politics/zbekiston-prezidenti-shavkat-mirziyeev-bmt-bosh-assambleyasi-20-09-20

3. Y3SeKucTOH PecnySnuKacuHuHr Emnapra oug gaBnaT cuecara Tyrpucuga. http://lex.uz/docs/3026246.

4. KySaTOB ffl. Y3SeKucTOHga emnapra oug gaBnaT cuecara: Ha3apua Ba aManueT. http://buxoro-yoshlari.uz/2016/01

5. MaMaTKoSunoB T. ^aMuaT TapaKKueTuga emnap OMunu. http://fikr.uz/blog/1920/17921 .html

6. PecnySnuKa KeHramuHuHr Tatcuc кон$epeнцнaсн. http://old.xs.uz/index.php/homepage/zhamiyat/item/10518-respublika-kengashining-ta-sis

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.