Научная статья на тему 'ЁШЛАР ТАШКИЛОТЛАРИ ВА МАҲАЛЛА ВА ОИЛАНИ ҚЎЛЛАБ-ҚУВВАТЛАШ БОШҚАРМАЛАРИНИНГ ТАДБИРКОРЛИКНИ РИВОЖЛАНТИРИШДАГИ ЎРНИ'

ЁШЛАР ТАШКИЛОТЛАРИ ВА МАҲАЛЛА ВА ОИЛАНИ ҚЎЛЛАБ-ҚУВВАТЛАШ БОШҚАРМАЛАРИНИНГ ТАДБИРКОРЛИКНИ РИВОЖЛАНТИРИШДАГИ ЎРНИ Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
96
24
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Science and innovation
Область наук
Ключевые слова
кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик / “боқимандалик” / бандликни таъминлаш / касбга йўналтириш / ёшлар тадбиркорлигини қўллаб-қувватлаш / меҳнат бозори / оилавий бизнесни ташкиллаштириш ва ривожлантириш / ёшлар туризмини ривожлантириш / ёшларнинг ижтимоий-иқтисодий фаоллигини ошириш. / small business and private entrepreneurship / "guardianship" / employment / career guidance / support for youth entrepreneurship / labor market / organization and development of family businesses / development of youth tourism / increasing the socio-economic activity of young people.

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — M. Raupova

Ушбу мақолада бугунги кунда Ўзбекистон Республикасида ёшларни иш билан таъминлаш ва улар ўртасида тадбиркорлик фаолиятини кенг йўлга қўйиш чора тадбирларини амалга оширишда Ёшлар ташкилотлари ва Маҳалла ва оилани қўллабқувватлаш бошқармаларининг ўрни, уларнинг мақсад ва вазифалари тўғрисида фикрлар билдирилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE ROLE OF YOUTH ORGANIZATIONS AND MAHALLA AND FAMILY SUPPORT DEPARTMENTS IN THE DEVELOPMENT OF ENTREPRENEURSHIP

This article deals with the role of Youth Organizations and Mahalla and Family Support Departments, their goals and objectives in the implementation of measures to ensure youth employment and the widespread development of entrepreneurship among them in the Republic of Uzbekistan today.

Текст научной работы на тему «ЁШЛАР ТАШКИЛОТЛАРИ ВА МАҲАЛЛА ВА ОИЛАНИ ҚЎЛЛАБ-ҚУВВАТЛАШ БОШҚАРМАЛАРИНИНГ ТАДБИРКОРЛИКНИ РИВОЖЛАНТИРИШДАГИ ЎРНИ»

UIF-2022: 8.2 SCIENCE AND INNOVATION 2022

ISSN: 2181-3337 INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL №4

ЁШЛАР ТАШКИЛОТЛАРИ ВА МА^АЛЛА ВА ОИЛАНИ ЦУЛЛАБ-ЦУВВАТЛАШ БОШЦАРМАЛАРИНИНГ ТАДБИРКОРЛИКНИ РИВОЖЛАНТИРИШДАГИ УРНИ

Раупова Махбуба

Наманган вилояти касбий таълимни ривожлантириш ва муофиклаштириш худудий бошкармаси Туракургон туман 2-сон касб-хунар мактаби Махсус фан укитувчиси

https://doi.org/10.5281/zenodo.6969345

Аннотация. Ушбу мацолада бугунги кунда Узбекистон Республикасида ёшларни иш билан таъминлаш ва улар уртасида тадбиркорлик фаолиятини кенг йулга цуйиш чора тадбирларини амалга оширишда Ёшлар ташкилотлари ва Ма^алла ва оилани цуллаб-цувватлаш бошцармаларининг урни, уларнинг мацсад ва вазифалари тугрисида фикрлар билдирилган.

Калит сузлар: кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик, "боцимандалик", бандликни таъминлаш, касбга йуналтириш, ёшлар тадбиркорлигини цуллаб-цувватлаш, ме^нат бозори, оилавий бизнесни ташкиллаштириш ва ривожлантириш, ёшлар туризмини ривожлантириш, ёшларнинг ижтимоий-ицтисодий фаоллигини ошириш. РОЛЬ МОЛОДЕЖНЫХ ОРГАНИЗАЦИЙ И ОТДЕЛОВ ПОДДЕРЖКИ МАХАЛЛИ И СЕМЬИ В РАЗВИТИИ ПРЕДПРИНИМАТЕЛЬСТВА

Аннотация. В данной статье речь идет о роли Молодежных организаций и Отделов поддержки махалли и семьи, их целях и задачах в реализации мероприятий по обеспечению занятости молодежи и широкому становлению среди них предпринимательства в Республике Узбекистан на сегодняшний день.

Ключевые слова: малый бизнес и частное предпринимательство, «опека», обеспечение занятости, профориентация, поддержка молодежного предпринимательства, рынок труда, организация и развитие семейного бизнеса, развитие молодежного туризма, повышение социально-экономической активности молодежи.

THE ROLE OF YOUTH ORGANIZATIONS AND MAHALLA AND FAMILY SUPPORT DEPARTMENTS IN THE DEVELOPMENT OF ENTREPRENEURSHIP

Abstract. This article deals with the role of Youth Organizations andMahalla and Family Support Departments, their goals and objectives in the implementation of measures to ensure youth employment and the widespread development of entrepreneurship among them in the Republic of Uzbekistan today.

Keywords: small business and private entrepreneurship, "guardianship", employment, career guidance, support for youth entrepreneurship, labor market, organization and development of family businesses, development of youth tourism, increasing the socio-economic activity of young people.

КИРИШ

Фойдаланилган адабиёт ва интернет сайтлари Узбекистон республикаси мустакилликка эришгандан сунг тадбиркорликка катта эътибор каратди. Мамлакатимизда кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик, айникса, ёшлар тадбиркорлигини ривожлантириш устувор вазифалардан бири булиб, соха ривожида ёшларнинг мухим ва салмокли хиссаси бор. Бугунги кунда ёшларда тадбиркорлик куникмаларини шакллантириш, уларнинг бизнесгояларини куллаб-кувватлаш хамда имтиёзли микрокредитлар билан таъминлашга

UIF-2022: 8.2 SCIENCE AND INNOVATION 2022

ISSN: 2181-3337 INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL №4

кумаклаши, уларни тадбиркорлик фаолиятига кенг жалб этиш оркали кулай ишбилармонлик мухити яратилмокда. Бу эса ёшлар бандлигини таъминланиши, моддий фаровонлик ва иктисодий мустакилликка эришилишига, "бокимандалик" кайфиятининг "замон биланхамнафаслик" рухига узгаришига олиб келмокда.

ТАДЦЩОТ МАТЕРИАЛЛАРИ ВА МЕТОДОЛОГИЯСИ

Ёшлар жамиятнинг энг фаол катлами хисобланиб, улар ижтимоий хаётдаги узгаришларга сабаб буладиган, бунёдкорлик гояларини хаётга татбик этувчи энг салохиятли кучдир. Х,аракатлар стратегияси доирасида "Ёшлар - келажак бунёдкори", "Обод кишлок", "Обод махалла", "Аклли шахар" каби кенг камровли дастурларни амалга оширишда ташаббускор, хар бир масалага янгича ёндашадиган ёшларнинг иштирокининг таъминланиши хам бежиз эмас.

Маиший хизмат курсатиш, сервис хизмати, трикотаж махсулотлари ишлаб чикариш, кандолат ва озик-овкат махсулотлари ишлаб чикариш технологияларини ривожлантириш, асаларичилик, паррандачилик, баликчилик ваа бошка турли хизмат курсатиш тармокларини ривожлантириш сохалари ривожига катта эътибор каратилмокда. Амалга оширилаётган ишларнинг икки мухим жихати эътиборли, яъни биринчидан, ёшларни касбга йуналтириш, хар томонлама замонавий, малакали кадрлар сифатида тарбиялаш, иккинчидан, ёшлар бандлиги, уларни иш билан таъминлаш, уз бизнесларини юритишлари учун кулай шарт-шароит яратиш.

ТАДЦЩОТ НАТИЖАЛАРИ

Ёшларни таълим билан тулик камраб олиш оркали бандликни таъминлаш мухим урин тутадики, замонавий техника ва технологияларни эгаллаган, бозор иктисодиёти, хукукий давлат мазмун-мохиятини тушунган малакали кадрлар эртанги куннинг хал килувчи кучига айланади. Ёшларни касбга йуналтириш оркали ёшлар уртасида хукукбузарликнинг олди олинади, шунингдек, ёшларнинг келажакка ишончи мустахкамланади.

Ёшлар бандлиги ижтимоий баркарорликнинг мухим шартидир. Ахолисининг 60 фоизини ёшлар ташкил этган мамлакатимизда ишсизлик муаммосини бартараф этиш, ёшларни хар томонлама куллаб-кувватлаш, ёшлар бандлигини таъминлаш, кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни янада ривожлантириш учун хукумат микёсида амалга оширилиши лозим булган долзарб масалалар куйидагилардир:

--- ёшлар тадбиркорлигини куллаб-кувватлаш, уларнинг бандлигини таъминлаш янги иш уринларини яратиш сохасида иш олиб бораётган давлат ва нодавлат ташкилотлари билан ижтимоий хамкорлик алокаларини йулга куйиш;

---кичик тадбиркорлик субъектларига, фермер ва дехкон хужаликларига, оилавий тадбиркорлик билан шугулланувчи ёшларнинг шахсий томорка ва дехкон хужаликларида ишлаб чикаришни ривожлантириш максадида иссикхоналар ташкил этишлари, уругликлар, кучатлар, чорва моллари ва паррандалар, кишлок хужалиги асбоб-ускуналари, сугориш мосламалари (насослар, артезиан кудуклари ва бошка.) харид килишлари учун микрокредитлар ажратиш;

—Ишсиз ва банд булмаган ёшларни мехнат бозорида талаб юкори булган касблар ва мутахассисликларга профессионал укитиш учун киска муддатли курслар сонини купайтириш ва сифатини ошириш;

UIF-2022: 8.2 SCIENCE AND INNOVATION 2022

ISSN: 2181-3337 INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL №4

--- оилавий бизнесни ташкиллаштириш ва ривожлантириш, бозор, талаб ва таклифни урганиш, шунга караб махсулот ишлаб чикариш, маиший хизматнинг янги турларини жорий килиш, ички бозорни юртимизда ишлаб чикарилган махсулот билан тулдириш, оила бюджетини шакллантириш, оилавий тадбиркорликни куллаб-кувватлаш оркали ёшлар ва аёллар, мехнат билан банд булмаган ахоли катламининг тадбиркорлик ишини йулга куйишлари учун кулай шарт-шароит яратиш;

—ёшлар туризмини ривожлантириш, туризм сохасига инновацияларни амалиётга жорий этиш, туризмнинг замонавий турларини ривожлантириш буйича ёшлар ташаббусини куллаб-кувватлаш;

---ёшларнинг ижтимоий-иктисодий фаоллигини ошириш, уларни туризм сохасига кенг жалб этиш, ёшларнинг туризм сохасидаги истикболли гоялари ва лойихаларини амалга ошириш, хусусий тадбиркорлар, миллий хунармандлар, гидлар, экскурсоводлар ва йул курсатувчи инструкторлар тайёрлаш асосида ёшлар бандлигини таъминлаш;

—коллеж ва олий укув юртлари битирувчилари, ёш аёллар, Ватанга кайтиб келаётган мехнат мигрантлари ва ахолининг заиф катламлари орасида ёшлар бандлигини куллаб-кувватлаш ва амалий кумак бериш;

---ёш тадбиркорлар ва янги бизнес бошлаш ташаббуси билан чиккан ёшларни куллаб-кувватлаш;

—ёш тадбиркорлар уртасида узаро тажриба алмашиш ва хамкорликда фаолият олиб боришда бир-бирига кумаклашиши учун шароит яратиш;

—ёшларга имтиёзли кредит олиш, уз бизнес лойихаларини яратиш ва уни амалга ошириш буйича махорат дарслари ташкиллаштириш, ёшларга хунар ургатиш, "Устоз-шогирд" анъанасини таргиб этиш, мехнат ярмаркалари, "Бизнес саёхат"лар, укув-семинарлари ташкил этиш. МУ^ОКАМА

Эътироф этиш уринлики, мамлакатимизда олиб борилаётган ёшларга доир давлат сиёсати ва унинг амалий натижалари жахон хамжамиятида катта кизикиш уйготмокда.

Ёшлар - эртанги кун давомчилари. Ёшлар билан боглик муаммолари мавжуд булган хар кандай миллат ва давлатнинг келажаги йук. Ёшлар муаммоларини хал этиш мамлакатнинг ижтимоий-иктисодий ривожланиши билан бирга мамлакат хавфсизлигининг кафолати хамдир.

Республикамизда мустакиллик йилларида бошка сохалар катори иктисодиётимизнинг таянчи ва суянчигига айланиб улгурган кичикбизнес ва хусусий тадбиркорликни куллаб-кувватлаш, уларнинг фаолиятини рагбатлантиришга катта эътибор бериб келинмокда ва бу борада ёшларга каратилган эътиборнинг урни булакчадир.

Ёшлар тадбиркорлиги кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликнинг мухим сегменти хисобланади. Зеро, бугунги кундаги ёшлар, ёшлар тадбиркорлиги мамлакатимизнинг келажакдаги киёфасини яратиб берадилар, бугунги ёшлар бизнесининг ривожланиши мамлакатимизнинг эртанги иктисодий усиши ва ривожланишини таъминлайди.

UIF-2022: 8.2 SCIENCE AND INNOVATION 2022

ISSN: 2181-3337 INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL №4

Шунингдек, ёшларга каратилган эътибор далили сифатида 2018 йил 27 июнь куни Президентимиз Ш.М.Мирзиёев томонидан имзоланган "Ёшлар - келажагимиз" Давлат дастури тугрисида"ги Узбекистон Республикаси Президентининг ПФ-5466-сонли Фармонини келтиришимиз мумкин.

Унга кура, мамлакатни баркарор ривожлантиришнинг энг мухим шарти замонавий билим ва куникмаларга эга, мамлакатнинг муносиб келажаги учун жавобгарликни уз зиммасига ола биладиган баркамол, максадга интилувчан ва сергайрат ёшларни тарбиялаш эканлиги таъкидлаб утилган. ХУЛОСА

Халк фаровонлигини ошириш максадида "Х,ар бир оила - тадбиркор", "Ёшлар -келажагимиз", "Обод кишлок", "Обод махалла", томоркани ривожлантириш каби дастурлар кабул килинди. Бу дастурлар ахоли бандлигини таъминлаш, оилалар учун даромад манбаи яратишга хизмат килмокда.

Узбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 17 ноябрдаги «Хунармандчиликни янада ривожлантириш ва хунармандларни хар томонлама куллаб-кувватлаш чора-тадбирлари тугрисида»ги ПФ-5242-сон, 2018 йил 27 июндаги ««Ёшлар-Келажагимиз» Давлат дастури тугрисида»ги ПФ-5466-сон Фармонлари, 2018 йил 26 апрелдаги «Фермер, дехкон хужаликлари ва томорка ер эгалари фаолиятини такомиллаштириш буйича кушимча чора-тадбирлар тугрисида»ги П^-3680-сон, 2018 йил 7 июндаги «Х,ар бир оила — тадбиркор» дастурини амалга ошириш тугрисида»ги П^-3777-сон ва 2018 йил 14 июлдаги «Ахоли бандлигини таъминлаш борасидаги ишларни такомиллаштириш ва самарадорлигини ошириш чора-тадбирлари тугрисида»ги П^-3856-сон карорлари асосида имтиёзли кредитлар оилавий тадбиркорлик, даромад топишга каратилган муайян мехнат фаолияти билан шугулланиш ва фаолият турини кенгайтириш истагини билдирган ахоли хамда тадбиркорлик субъектларига йиллик 8 фоиз ставкада 3 -6 ойгача булган имтиёзли давр билан 3 йилдан куп булмаган муддатга ажратилади. Бунда, 2020 йил 1 январдан бошлаб кредитлар АТ Халк банки, «Микрокредитбанк» АТБ ва «Агробанк» АТБ оркали Узбекистон Республикаси Марказий банкнинг кайта молиялаштириш ставкасида ажратиш имкониятлари яратилди.

REFERENCES

1. My.gov.uz

2. Lex.uz

3. Ш.Мирзиёев. "Буюк келажагимизни мард ва олийжаноб халкимиз билан бирга курамиз".

4. Oliy Majlis Qonunchilik palatasi "O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasiga o'zgartish va qo'shimchalar kiritish to'g'risida"gi qonun loyihasi. 25.06.2022.

5. O'zbekiston Respublikasi Prezidentining Farmoni, 30.10.2019 yildagi PF-5863-son.

6. Turdalievich T. A., Gulyam Y. Morphological features of pedolytical soils in Central Ferghana //European science review. - 2016. - №. 5-6. - С. 14-15.

7. Valijanovich M. O. et al. Biogeochemistry Properties of Calcisols and Capparis Spinosa L //Annals of the Romanian Society for Cell Biology. - 2021. - С. 3227-3235.

8. Turdaliev, A., Yuldashev, G., Askarov, K., & Abakumov, E. (2021). Chemical and biogeochemical features of desert soils of the central Fergana. Agriculture, 67(1), 16-28.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.