Научная статья на тему 'ЁШЛАР ОНГИНИ ШАКЛЛАНТИРИШДА ҚАДРИЯТЛАРНИНГ ЎРНИ'

ЁШЛАР ОНГИНИ ШАКЛЛАНТИРИШДА ҚАДРИЯТЛАРНИНГ ЎРНИ Текст научной статьи по специальности «История и археология»

CC BY
52
4
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ЖАМИЯТ / ИСЛОҲОТЛАР / қАДРИЯТЛАР / УМУМИНСОНИЙ қАДРИЯТЛАР / МИЛЛИЙ қАДРИЯТЛАР

Аннотация научной статьи по истории и археологии, автор научной работы — Маманазаров С.И.

Қадриятлар мавзусини фалсафий тадқиқотларнинг илмий объекти сифатида ўрганиш ва мазкур йўналишда тўпланган билимларни ўзлаштириш замонавий дунёқараш ва илмий тафаккурни шакллантиришга ёрдам беради.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE ROLE OF VALUES IN FORMING THE MIND OF YOUTH

Studying the topic of values as a scientific object of philosophical research and mastering the accumulated knowledge in this direction contributes to the formation of a modern worldview and scientific thinking.

Текст научной работы на тему «ЁШЛАР ОНГИНИ ШАКЛЛАНТИРИШДА ҚАДРИЯТЛАРНИНГ ЎРНИ»

УДК 321

Маманазаров С.И.

"Ижтимоий фанлар" кафедраси уцитувчиси Жиззах политехника институты

ЁШЛАР ОНГИНИ ШАКЛЛАНТИРИШДА ЦАДРИЯТЛАРНИНГ

УРНИ

Аннотация: Цадриятлар мавзусини фалсафий тадцицотларнинг илмий объекти сифатида урганиш ва мазкур йуналишда тупланган билимларни узлаштириш замонавий дунёцараш ва илмий тафаккурни шакллантиришга ёрдам беради.

Калит сузлар: жамият, ислоуотлар, цадриятлар, умуминсоний цадриятлар, миллий цадриятлар.

Mamanazarov S.I.

teacher

"Social Sciences" department Jizzakh Polytechnic Institute

THE ROLE OF VALUES IN FORMING THE MIND OF YOUTH

Annotation: Studying the topic of values as a scientific object of philosophical research and mastering the accumulated knowledge in this direction contributes to the formation of a modern worldview and scientific thinking.

Keywords: society, reforms, values, universal values, national values.

Цадриятлар тизими ва у билан боглик мавзулар инсоннинг узи каби олис тарихий жараёнларнинг таркибий кисми, жамиятнинг пайдо булиши билан шакллана бошлаган ижтимоий вокеликнинг узига хос феноменидир. Х,ар бир тарихий боскич, инсоният хаётининг хар кандай даври узига хос кадриятлар ва кадриятлар тизимларига эга булиши, бу омилнинг давлатлар ва миллатлар тарихи хамда такдирида улкан ахамиятга эга эканлиги тараккиётнинг умумий конуниятидир. Ушбу конуният утмишда хам, хозирги замонда хам алломалар ва мутафаккирлар, олимлар ва мутахассисларнинг диккатини узига тортиб келмокда. Бу борада куплаб таълимотлар ва назариялар яратилган, хилма-хил карашлар ва ёндашувлар шаклланган.

Ушбу сохадаги турли назариялар ва ёндашувларни умумлаштириш, уз навбатида ижтимоий тараккиёт жараёнида жамиятнинг бир ривожланиш боскичидан бошкасига утиши билан бирга, хаётнинг барча сохалари катори, мавжуд кадриятлар тизимида хам узига хос узгаришлар ва

янгиланишлар руй бериши ушбу жабхага оид умумий жараён эканидан далолат беради. Дунё глобаллашиб бораётган ва у билан боглик турли муаммолар кулами кенгаяётган бугунги кунда хам ана шу умумаксиологик конуният амалга ошмокда ва бир томондан бутун инсоният тараккиётининг, иккинчи томондан эса, тобора янгиланиб бораётган Узбекистан хаётининг мухим таркибий кисми сифатида намоён булмокда. Уз навбатида, бундай мураккаб ижтимоий-аксиологик жараёнларнинг глобал кадриятлар тизими ва мамлактимиздаги мавжуд кадриятлар мажмуига нисбатан интенсив таъсирини таъминлайдиган умумий конуниятлар ва унинг миллий хусусиятлари билан боглик илмий изланишларга эътибор ортиб бормокда.

Президентимизнинг БМТ Бош Ассамблеясининг 72-сессиясидаги нуткида алохида таъкидлангани каби, "Бугунги кунда Узбекистон жадал ривожланмокда. Биз аждодларимизнинг донишмандлик анъаналарига амал килиб, теран англаган холда, катъий ислохотларни амалга оширмокдамиз, мамлакатимизнинг янги киёфасини шакллантириш йулидан бормокдамиз. Жамиятимизда сиёсий фаоллик ортиб бормокда, барча сохаларда чукур ислохотлар амалга оширилмокда. Улардан кузланган максад - "Инсон манфаатлари хамма нарсадан устун" деган оддий ва аник-равшан тамойилни амалга ошириш устувор ахамиятга эга булган демократик давлат ва адолатли жамият барпо этишдан иборат" Ушбу йуналишда бугунги жамиятимизга хос кадриятлар тизимининг янгиланиши ва хаётимизнинг барча сохаларида амалга оширилаётган ислохотларнинг ушбу жараёнга таъсири билан боглик масалалар тахлилида мухтарамПрезидентимиз Шавкат Мирзиёевнинг "Эркин ва фаровон, демократик Узбекистон давлатини биргаликда барпо этамиз" (Т.: "Узбекистон", 2016), "Танкидий тахлил, катъий тартиб-интизом ва шахсий жавобгарлик - хар бир рахбар фаолиятининг кундалик коидаси булиши керак" (Т.: "Узбекистон", 2017), "Миллий тараккиёт йулимизни катъият билан давом эттириб, янги боскичга кутарамиз" (Т.: "Узбекистон", НМИУ, 2017), "^онун устуворлиги ва инсон манфаатларини таъминлаш -юрт тараккиёти ва халк фаровонлигининг гарови." (Т.: "Узбекистон", 2017),"Буюк келажагимизни мард ва олижаноб халкимиз билан бирга курамиз." (Т.: "Узбекистон", 2017.- 488 б.) каби асарлари, шунингдек, "Узбекистон Республикасини янада ривожлантириш буйича Хдракатлар стратегияси тугрисида"ги Фармони мухим ахамиятга моликдир. Бу нуктаи назардан, халкимизнинг истиклолга эришиши, миллий давлатчилигини тиклаши ва мустакилликни мустахкамлаши натижасида жамиятимиз маънавий-маърифий кадриятлар тизимида руй берган янгиланишлар жараёнининг йуналишлари ва асосий тамойилларини урганишда давлатимиз рахбарининг асарлариижтимоий инновацион кадриятлар тизимини янада такомиллаштириш учун методологик асос булиб хизмат килади.

Бу жихатдан,дунё микёсида нихоятда мураккаб тарзда руй бераётган глобал аксиологик жараёнларнинг бугунги Узбекистан жамиятига хосмаънавий-маърифий кадриятлар тизимига таъсирини чукур урганиш, бу сохада пайдо булаётган муаммоларнинг самарали ечимларини топиш эхтиёжикучайиб, ушбу йуналишдаги масалаларни тизимли тадкик килиш вазифалари нихоятда долзарблашиб бормокда. Мамлакатимизнинг янги киёфасини яратиш йулида амалга оширилаётган ислохотларнинг бу йуналишдаги самарасини янада ошириш учунхозирги даврдаги мавжуд кадриятлар тизимини янада такомиллаштириш ва унинг янгиланиш механизмини оптималлаштиришга доир яхлит концептуал илмий ишланмаларга эхтиёж пайдо булмокда.

Хрзирги даврда мамлакатимизда кадриятлар мавзусининг турли масалаларини урганишга багишланган тадкикотлар орасида Х.Шайхова, У.Абилов, Т.Комилова, К.Назаров, М.Жакбаров, А.Эркаев, Б.Очилова, Р. Рузиева, Ш.Орипов, А.Хдйдаров каби олимлар ва мутахассисларнинг изланишлари хам мухим ахамиятга эга булмокда.

Бу жабхада айникса, Т.Абдуллаевнинг "Турмуш сохасида умуминсоний ва миллий кадриятлар диалектикаси", А.Юнусовнинг "Демократик жамият ва маънавий кадриятлар ривожида миллийлик ва умуминсонийликнинг узаро алокаси", КНазаровнинг "Кадриятлар тизими: баркарорлик ва узгаришлар диалектикаси", Р. Рузиеванинг "Жамиятнинг маънавий янгиланишида миллий ва умуминсоний кадриятлар уйгунлигини шакллантириш масалалари" мавзуидаги докторлик ва А. Хайдаровнинг "Узбекистан жамияти сиёсий маданиятида миллий маънавий кадриятларнинг урни", А.Абдираззоковнинг "Миллий маънавий кадриятлар ва уларни халкнинг узлигини англашидаги урни ва ахамияти" ва А.Муратбоеванинг "Халкнинг ахлокий кадриятлари ва уларни Узбекистоннинг маънавий тикланишидаги ахамияти" мавзуидаги номзодлик диссертацияларини алохида таъкидлашимиз лозим.

Ушбу мавзунинг мустакиллик йилларида шаклланган кадриятлар тизимининг истиклол даврида амалга оширилган ислохотлар ва бугунги кундаги туб узгаришлар таъсиридаги узгаришлари, ушбу жараённинг самарали йуллари ва узига хос воситаларини излаб топиш масалаларининг халигача махсус тадкикот объекти булмагани хам бу борадаги изланишларнинг долзарблигини янада оширади.

Фойдаланилган адабиётлар:

17. Мирзиёев Ш.М."Миллий тараккиёт йулимизни катъият билан давом эттириб, янги боскичга кутарамиз" Т.: "Узбекистан", НМИУ, 2017.

18. Назаров КН. Кадриятлар фалсафаси (Аксиология). -Т.: УФМЖ, 2011.

19. Tajibaev, M. A., & Rashidova, B. Y. (2022). Content of the concept of synergetics. Scientific progress, 3(3), 938-941.

20. Kulmatov, P. M., & Tajibaev, M. A. (2022). Synergetic aas a factor for the development of modern science. Scientific progress, 3(3), 925-929.

21. Kholbekova, M. A. T. U. (2022). Applications and developments of synergetics. Scientific progress, 3(3), 942-945.

22. Tajibaev, M. A., & Kholbekova, M. U. (2022). Synergetic methodology serves humanity. Scientific progress, 3(3), 934-937.

23. Tajibayev, M. A., & Axmedov, J. T. (2022). Sinergetik yondashuv-yoshlarning yangi dunyoqarashini shakllantirishning asosiy jihatlaridan biri sifatida. Scientific progress, 3(3), 527-532.

24. Tajibaev, M. A., & Rashidova, B. Y. (2022). The concepts of sustainability and instability in synergetics are an important principle. Scientific progress, 3(3), 930-933.

25. Abdurashidovich, T. M. (2022). Yoshlarda sinergetik dunyoqarashni shakllantirish omillari. Integration of science, education and practice. scientific-methodical journal, 3(3), 203-207.

26. Abdurashidovich, T. M. (2022). Sinergetika-yoshlarning yangi dunyoqarashini shakllantiruvchi bilim sifatida. fan, ta'lim, madaniyat va innovatsiya, 1(2), 69-73.

27. Azimova, S. Y., & Tojiboev, M. A. (2021). Improvement of spiritual and educational work it is our important task. Scientific progress, 2(5), 544-548.

28. Melikuziyevich, K. P., & Abdurashidovich, T. M. (2021). State and community management-as a priority task in the appeal. International journal of discourse on innovation, integration and education, 2(2), 133-136.

29. Quvanovich, R. Q. (2021). The Moral Importance of Humanity and Patriotism in Chistiya and Kubraviya. International Journal on Orange Technologies, 3(3), 98-103.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.