YOSH TARJIMONLARGA TARJIMA JARAYONIDA KUZATILADIGAN XATOLAR HAQIDA TAVSIYALAR

Juraali Kamoljonovich Solijonov; Husniddin Mengaliyevich To’Laganov

Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)

www.carjis.org DOI: 10.24412/2181-2454-2022-11-13-16

YOSH TARJIMONLARGA TARJIMA JARAYONIDA KUZATILADIGAN

XATOLAR HAQIDA TAVSIYALAR

Juraali Kamoljonovich Solijonov

Termiz davlat universiteti o'qituvchisi E-mail: solijonov94@gmail.com ORCID: 0000-0001-6394-295X UDK 81.2/.4481.25

Husniddin Mengaliyevich To'laganov

Termiz davlat universiteti 1-kurs talabasi E-mail: khusniddinbek7703@gmail.com

ANNOTATSIYA

Maskur maqola yosh tarjimonlar anglashi uchun ta'sir qiluvchi omillarni hisobga olgan holda tahlil qilingan va umumiy muammolar mavzusi yoritillgan.

Tarjimon tarjima chog'ida uchratadigan xatolar va ularni tahlil qilish uchun taklif qilingan va ba'zi tavsiyalar berilgan.

Kalit so'zlar. Chog'ishtirma metod, qiyosiy metod,deplom,so'z boyligi,qobiliyat,terminlar.

RECOMMENDATIONS FOR YOUNG TRANSLATORS ON ERRORS OBSERVED IN THE TRANSLATION PROCESS

ABSTRACT

This article is analyzed taking into account the factory affecting the understanding of young translators and the topic of general problems is covered. The translator was invited to analyze the mistakes encountered during translition and gave some recommendations.

Keywords. Cross-sectional method, comparative method, degree, vocabulary, ability, terms.

KIRISH

Bugungi kunda, zamon rivojlanayotgan paytda yozuvchilar to'xtab qolayotgani yo'q. kundan kunga yangidan-yangi yozuvchilar chiqmoqda. Ularning asarlarini

Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)

www.carjis.org DOI: 10.24412/2181-2454-2022-11-13-16

butun jahon bo'yicha targ'ib qilish uchun tarjimonlarga talab oshib bormoqda. buning uchun tarjimonlarni hozirdan tarjima jarayonida duch keladigan xatolarga tayyorlab borish va ularning oldini olish maqsadida ularga to'g'ri ishlash o'rgatilishi lozim. Bundan tashqari hozirgi kunda davlatlar o'rtasidagi madaniy aloqalar rivojlanishi uchun ham katta hissa qo'shadi. Bu biz og'zaki tarjimani ham yaxshi o'rganishimiz kerak deganidir. yana tarjima chog'ida tarjimon leksik xatolarga ahamiyat berishi lozim va xatolar ustida ishlashi kerak.

ADABIYOTLAR TAHLILI VA METODOLOGIYASI

Tarjimonlik birinchi navbatda qanday sohaligini bilib olaylik. Bu soha bir tildan ikkinchi tilga tarjima qilish faoliyatidir. Bunda biz tarjima qilayotgan tilimiz va tarjima qilinayotgan tilimiz haqida bir qancha ma'lumotlarga ega bo'lishimiz lozim. Va biz tarjima qilish metodini tanlashimiz kerak. Tarjima 2 xil metodda tarjima qilamiz. 1. Chog'ishtirma metod 2. qiyosiy metod.

-chog'ishtirma metod bu bir til oilasiga kiradigan(qardosh) tillarni tarjima qilish metodidir.

-qiyosiy metod bu bir til oilasiga kirmaydigan(qardosh bo'lmagan) tillarni tarjima qilish usulidir.

Tarjimonlar yana tarjima qilayotgan asarini ilmiy yoki badiiy asarligiga katta e'tibor berishi lozim. Agar ilmiy asar bo'ladigan bo'lsa usha ilmiy nazariya asosida tarjima qilishi kerak. Yana tarjimonlar yo'l qo'yadigan ba'zi xatolardan biri bu tarjima qilayotgan asarining muallifi hayotiga qiziqmasligidir. Bu asar yozuvchining harakteriga bog'liq holda yoziladi. Yana xatolardan biri bu tarjima qilinayotgan tilingizdagi so'z tarjima qilayotgan tilingizdagi ma'noga qarashingiz kerakligidir. Masalan o'zbek tilida mahalla degan so'z ingliz tilida yo'q ekan. Shuning uchun biz tarjima qilayotgan tilimizga moslashtirib olamiz.Bu tarjimonning mahoratiga bog'liq. Keyin sizning diplomingiz yo'q lekin siz tarjimonlik qilishga qobiliyatingiz bor, ammo tarjimonlik qilish uchun diplom kerak deb o'ylayapsiz. Bu fikrni miyangizni chiqarib tashlang sizga tarjimonlik qilish uchun diplom yoki tajriba bo'lishi shart emas. Siz shunchaki tarjima sohasiga qiziqishingiz bo'lsa, va bu sohada buyuk ishlar qilish istagi bo'lsa siz bu yo'ldan qaytmang. Yo'ldagi to'siqlarni olib tashlang va uzingiz ustingizda ishlang, diplom siz uchun shunchaki qog'oz bo'lib qoladi. Yosh tarjimonlar qiladigan yana bir xato bu tarjimasini haddan ziyod ko'p buyoqdorlik berib yuborish. Bu siz tarjima qilayotgan asaringizni o'qiyotgan odamga to'g'ri yetkaza olmasligingiz mumkin. Shuning uchun xalq tushunadigan sodda va ravon

Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)

www.carjis.org DOI: 10.24412/2181-2454-2022-11-13-16

tarjima qilishingiz kerak. Bunga ham ko'p baho berib yubormaslik kerak chunki ba'zi joylar borki o'quvchini zeriktirib qo'yadi. O'sha joylarni qo'ldan kelgancha badiiy buyoq berish lozim lekin juda ma'nodan chetlashib ketish ham bo'lmaydi.

Tarjimonlarga kerak bo'ladigan qobiliyatlar.

-tarjima qilayotgan til va tarjima qilinayotgan tillarning grammatik, fonetik, leksikologik,simantik o'zgarishlarni bilish.

-ilmiy va texnik tarjima qilish usullari(hammada o'zining uslubi bo'yicha).

-gaplarni bir-biriga bog'lash qobiliyati va gap hosil qilish qobiliyati.

-jumlalardagi ma'nolarni chiqarib berish qobiliyati .

- tarjimonlarda yetarlicha so'z bilish (bu ko'p muhim emas)

Tarjimonlar tarjima qilayotgan tildagi terminlar va ibora va birikmalarni munosib ravishda tarjima qilish lozim. Shunda sizda savol tug'iladi agar o'sha ibora ma'nosi o'sha tilda yo'q bo'lsa nima bo'ladi?

Javob.Siz tarjima qilayotgan tilda siz tarjima qilayotgan termin bo'lmasa siz shunga yaqin termin yoki so'zma so'z tarjima qilganingiz yaxshi.

Tarjimonlar yana so'zlarni tarjima qilayotgan tilida qanday ma'no anglatishini bilishi lozim.

MUHOKAMALAR

Bir odam o'zi qiziqmagan sohaga yo'naltirilsa o'sha sohaga sovuqqonlik bilan qaraydi. Bu esa sidqi dildan tarjima qilmaslikka olib kiladi. Ko'ngildagidek tarjima qilmaslik esa bu kitobdagi ma'noni yetkazib bera olmaslikdir. Shuning uchun o'zingiz qiziqqan sohani olib borganingiz yaxshiroq.

NATIJA

Barcha ulg'ayib kelayotgan yoshlar uchun tarjima sohasida yetuk kadr bolib yetishishi uchun tarjima sohasidagi xatolar va kamchiliklarini to'girlash va ularga ba'zi tarjima sohasidagi g'oyalarni berish kelajakda mana shu xatolarni takrorlamaslik uchun ishlab chiqildi.

XULOSA

Bu maqolani yozishdan maqsad yosh tarjimonlarda uchrab turadigan xato va kamchiliklari ustida ishlashga yo'naltirish va ularni to'g'irlash. Biz ularni tarjimonlik sohasida mana shu jarayonlarga qat'iy amal qiling demaymiz shunchaki ularga kichkina bo'lsa ham ko'mak berish. Agar tarjimon mana shu jarayonlarga amal qilsa

Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)

www.carjis.org DOI: 10.24412/2181-2454-2022-11-13-16

va tarjimonlik sohasida malaka va qiziqish bo'lsa o'zingiz o'ylagan tarjimon bo'lasiz. Va biz sizga tarjimonlik sohasida yordam bera olgan bo'lsak xursandmiz. Tarjimonlik yo'lidan hech qachon chekinmang.

REFERENCES

1. http://www.academic.uz/resource/blog/5

2. http://www.academic.uz/resource/blog/6\

3. http://www.academic.uz/resource/blog/9

4. http://www.academic.uz/resource/blog/12

5. http://www.academic.uz/resource/blog/15

6. J.K.Solijonov Tarjimonlarga Tavsiyalar

7. Solijonov Juraali Kamoljnovich. (2022). Lingua-perspective Problems and Solutions of Translating the Plant and Food Names in the "Harry Potter" books from English into Uzbek. ASEAN Journal on Science & Technology for Development, Vol 39(No 4,), 221-229. doi: 10.5281/zenodo.6607317 https://doi.org/10.5281/zenodo.6607317

8. Kamoljnovich, S. J. (2022). JK ROULINGNING FANTASTIK ASARLARIDAGI ANTROPONIMLARNING LINGVO-PERSPEKTIV MUAMMOLARI. Central Asian Research Journal for Interdisciplinary Studies (CARJIS), 2(1), 334-343. https://doi.org/10.24412/2181-2454-2022-1-334-343

9. Kamoljonovich, S. J., & O'G, Y. N. U. B. (2022). BADIIY TARJIMA UCHUN TARJIMA USULLARI TAHLILI (IAN TUHOVISKIY ASARLARI MISOLIDA). Ta'limfidoyilari, 18(5), 32-37.

10. Jo'ramurodova, Z., & Solijonov, J. (2022, April). JK ROULINGNING "BIDL QISSANAVIS ERTAKLARI"("THE TALES OF BEEDLE THE BARD") ASARIDAGI ANTROPONIMLARNING O'ZBEK TILIDAN INGLIZ TILIGA TARJIMA QILISHDAGI MUAMMOLARI. In МЕЖДУНАРОДНАЯ НАУЧНАЯ КОНФЕРЕНЦИЯ:" СОВРЕМЕННЫЕ ФИЛОЛОГИЧЕСКИЕ ПАРАДИГМЫ: ВЗАИМОДЕЙСТВИЕ ТРАДИЦИЙ И ИННОВАЦИЙ II" (Vol. 2, No. 18.03, pp. 554560). https://doi.org/10.47100/nuu.v2i18.03.115

11. Qodirovna, A. Z., & Kamoljonovich, S. J. (2022). JK ROULINGNING, GARRI POTTER VA AFSUNGARLAR TOSHF'ROMANIDAGI SEHRGARLAR OBRAZINI INGLIZ TILIDAN O'ZBEK TILIGA TARJIMA QILISHNING LINGVO-PERSPEKTIV TAHLILI. Central Asian Research Journal for Interdisciplinary Studies (CARJIS), 2(3), 176-180. https://doi.org/10.24412/2181-2454-2022-3-176-180

YOSH TARJIMONLARGA TARJIMA JARAYONIDA KUZATILADIGAN XATOLAR HAQIDA TAVSIYALAR Текст научной статьи по специальности «Науки о Земле и смежные экологические науки»

Аннотация научной статьи по наукам о Земле и смежным экологическим наукам, автор научной работы — Juraali Kamoljonovich Solijonov, Husniddin Mengaliyevich To’Laganov

Похожие темы научных работ по наукам о Земле и смежным экологическим наукам , автор научной работы — Juraali Kamoljonovich Solijonov, Husniddin Mengaliyevich To’Laganov

Текст научной работы на тему «YOSH TARJIMONLARGA TARJIMA JARAYONIDA KUZATILADIGAN XATOLAR HAQIDA TAVSIYALAR»