Научная статья на тему 'XXI АСР АХБОРОТ-ТАЪЛИМ МУҲИТИНИ ТАШКИЛ ЭТИШНИНГ ПАРАДИГМАЛ АСПЕКТЛАРИ'

XXI АСР АХБОРОТ-ТАЪЛИМ МУҲИТИНИ ТАШКИЛ ЭТИШНИНГ ПАРАДИГМАЛ АСПЕКТЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
376
37
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
постглобаллашув / билимлар жамияти / таълим / концепция / парадигмаллик / аспект / ахборот-таълим муҳити / компетенциялар. / постглобализация / общество знаний / образование / концепция / парадигма / аспект / информационно-образовательная среда / компетенции.

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Холиқова Моҳира Кундибаевна

Ушбу мақолада постиндустриал ахборот ва билимлар жамиятининг жамиятнинг концептуал хусусиятларидан келиб чиқиб, XXI аср ахборот-таълим муҳитини яратишнинг базавий тамойиллари ва парадигмал аспектлари ҳақида сўз боради.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ПАРАДИГМАЛЬНЫЕ АСПЕКТЫ СОЗДАНИЯ ИНФОРМАЦИОННООБРАЗОВАТЕЛЬНОЙ СРЕДЫ XXI ВЕКА

В статье, исходя из концептуальных особенностей постиндустриального общества знаний, рассматриваются основные принципы и парадигматические аспекты создания информационнообразовательной среды XXI века.

Текст научной работы на тему «XXI АСР АХБОРОТ-ТАЪЛИМ МУҲИТИНИ ТАШКИЛ ЭТИШНИНГ ПАРАДИГМАЛ АСПЕКТЛАРИ»

Холи^ова Мох,ира Кундибаевна,

Узбекистан Республикаси Мах,алла ва оилани куллаб-кувватлаш вазирлиги хузуридаги «Мах,алла ва оила» илмий-тадкикот институти булим бошлиFи, фалсафа доктори, доцент

XXI АСР АХБОРОТ-ТАЪЛИМ МУ^ИТИНИ ТАШКИЛ ЭТИШНИНГ ПАРАДИГМАЛ АСПЕКТЛАРИ

УУК: 37.37.01

ХОЛИЦОВА М.Ц. XXI АСР АХБОРОТ-ТАЪЛИМ МУХИТИНИ ТАШКИЛ ЭТИШНИНГ ПАРАДИГМАЛ АСПЕКТЛАРИ

Ушбу маколада постиндустриал ахборот ва билимлар жамиятининг жамиятнинг концептуал хусу-сиятларидан келиб чикиб, XXI аср ахборот-таълим мух,итини яратишнинг базавий тамойиллари ва парадигмал аспектлари х,акида суз боради.

Таянч суз ва тушунчалар: постглобаллашув, билимлар жамияти, таълим, концепция, парадигмал-лик, аспект, ахборот-таълим мух,ити, компетенциялар.

ХАЛИКОВА М.К. ПАРАДИГМАЛЬНЫЕ АСПЕКТЫ СОЗДАНИЯ ИНФОРМАЦИОННО-ОБРАЗОВАТЕЛЬНОЙ СРЕДЫ XXI ВЕКА

В статье, исходя из концептуальных особенностей постиндустриального общества знаний, рассматриваются основные принципы и парадигматические аспекты создания информационно-образовательной среды XXI века.

Ключевые слова и понятия: постглобализация, общество знаний, образование, концепция, парадигма, аспект, информационно-образовательная среда, компетенции.

KHALIKOVA M.K. PARADIGMAL ASPECTS OF THE 21 CENTURY'S INFORMATION AND EDUCATIONAL ENVIRONMENT CREATION

In the article is discussed the conceptual features of the post-industrial knowledge society and analyzed the basic principles and paradigmatic aspects of creating an informational and educational environment for the 21st century.

Key words and concepts: post-globalization, knowledge society, education, concept, paradigm, aspect, information and educational environment, competencies.

3

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2021, 5 (102)

г

"Барча манфаатлар ичида энг гузали яхши тарбия олган инсондир ".

Эпиктет

4

Кириш.

Постиндустриал жамиятда ахборот ва билимлар мамлакат тараккиётини таъминлайдиган доминант к,иймат касб этди, барча сохаларга доир энг сунгги маълумотларни тезкор олиш ва улардан фойда-ланиш хамда бунинг учун зарур булган доимий равишда куникмаларни эгаллаш ва янгилаб бориш мамлакатнинг жахон хамжамиятидаги урнини бел-гиловчи, рак,обатбардошликнинг ва мехнат бозо-рини ривожлантиришнинг хал килувчи омилига айланди.

Мавзунинг долзарблиги.

Постиндустриал жамиятнинг глобал ижтимоий-иктисодий жараёнлари, инновацион-техник узгаришлари, илмий тафаккур динамикаси ва шахс фаолияти контекстида парадигмаллик-нинг методологик асослари, шаклланиш хусуси-ятлари, кадриятлар тизими масалалари илмий тахлил килинмаган. Шу муносабат билан замо-навий илмий тадкикотларда антропоцентрик ёндашув асосида инсонни билимларнинг яратув-чиси, ташувчиси ва транслятори сифатида узлук-сиз укитиш билан боFлик муаммолар долзарб ахамият касб этади.

Мавзу буйича илмий изланишларнинг к,иск,ача та^лили.

Жахонда ва мамлакатимизда юз бераётган ижтимоий-иктисодий жараёнлар миллий таъ-лимни ривожлантиришнинг янги тенденцияла-рини келтириб чикарди. Ижтимоий хаётнинг кон-цептуал тамойиллари, таълим моделлари, мехнат шароитлари узгарди.

Америкалик педагог, иктисодчи, менежмент асосчиларидан бири Питер Фердинанд Дру-кер асарларида келтирилган "билимга асос-ланган жамият" (knowledge-based society) кон-цепцияси постиндустриал жамиятнинг база-вий талабларига жавоб бера олмай колди1. Гло-баллашган дунё "янги билим ва компетенция-лар даври" га кадам куйди, бунинг натижасида жамият, иктисодиёт ва ижтимоий хаётда чукур узгаришлар юз берди. Компетенцияларга асос-

1 Друкер П. От капитализма к обществу знания // Новая постиндустриальная волна на Западе. Антология / Под ред. Л.В. Иноземцева. - М.: "Академия", 1999. С. 67-100.

ланган иктисодиёт ва жамиятга муваффакиятли утиш мамлакат тарак,к,иёти ва равнаки учун катта ахамиятга эга булган "умр давомида таълим" билан бевосита боFлик1лиги англашилмокда. 2005 йилда ЮНЕСКОнинг "Билимга асосланган жамиятларга" дастури нашр килинди. Унда билимга асосланган жамиятларда демократияни ривожланти-риш, инновацион иктисодиётни яратиш, таълим олишдан бепул фойдаланиш, хаёт давомида таълим олиш, лисоний ва маданий хилма-хилликни саклаш тамойиллари акс этади. ЮНЕСКО эксперт-ларининг фикрига кура, ушбу концепция ахборот жамиятидан янги турдаги кадриятлар тизими ва гуманистик устуворликларга асосланган жамиятга утиш истикболларини тавсифлайди2.

Замонавий педагогиканинг назарий-концептуал асосларига инсон ва унинг таълим-тарбиясига оид фалсафий, социологик, онтологик билимларнинг категориал аппарати киритилгани боис, педагогик тушунчалар ва тенденциялар таснифлаш ва тизим-лаштиришга мухтож эди. Шу муносабат билан тадк,ик,отчилар томонидан педагогик билимларни турли хил педагогик парадигмалар шароитида тизимлаштиришга уринишлар амалга оширилди. Таклиф этилаётган парадигматик тизимлар нафак,ат педагогик ходисаларни урганиш учун концептуал моделларни ишлаб чикиш, балки улар асосида замонавий таълим моделларини лойихалашга имкон берди.

Педагогика фанига оид лугатларда парадиг-маллик, илмий хамжамият томонидан педагогик ривожланишнинг муайян боскичида, педагогик муаммоларни хал килишда, намуна сифатида кабул килинган назарий, методологик курсатмалар туплами сифатида талк,ин килинади3. Н.А.Савотинанинг тадкикотларида парадигма муайян тарихий даврда билимлар тармоFидан катъий назар, дарсликларда, илмий ишларда кайд этилган ва илмий жамоатчилик томонидан тан олинган илмий дунёкарашнинг бошка категори-яларига нисбатан энг юкори даражадаги муаммо-

2 К обществам знания. Всемирный доклад ЮНЕСКО. -Париж: Издательство ЮНЕСКО, 2005. - 240 с.

3 Коджаспирова Г.М., Коджаспиров А.Ю. Педагогический словарь. - М.: "Академия". 2000.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2021, 5 (102)

5

ларни ечиш учун намуна сифатида к,абул к,илинган етакчи назария сифатида эътироф этилади1.

Педагогикада парадигмаллик хак,ик,атан хам илмий масалани тадкик этишнинг прагматик моделини яратади: «Педагогикага оид тадк,ик,отларнинг универсал тамойил ва ёндашув-ларга йуналтирилганлигини таъминлайдиган, хусу-сий назарияларга нисбатан услубий-методологик функцияни бажарадиган умумий ижтимоий-илмий назарияларнинг манбаси сифатида илмий ишларнинг услубий таъминоти таркибига кири-тилишининг максадга мувофик,лиги узок вак,тдан бери исботланган»2. Тадкикотчи А.Новиковнинг таъкидлашича, жамият ривожланишининг саноат боскичида етакчи парадигма "билимга йуналтирилган парадигма" булган. Постиндустриал ахборот боскичига утиш шароитида у таълимнинг концептуал тояси сифатида инкироз даврига кирди ва фаолиятга йуналтирилган парадигма назарий жихатдан асосланиб амалиётга татбик, этила бош-ланди3. Тадкикотчи И.Ильинский таълим-тарбия мухитидаги парадигмал жараёнлар жамиятнинг ижтимоий-ик,тисодий ва технологик узгаришлари билан узвий боFликлигини, "янги технологиялар ходимга нафакат билим, куникма, балки унинг ижодий кобилиятлари ва шахсий фазилатлари (ташаббускорлик, тадбиркорлик) жихатидан янги талаблар куйишини" таъкидлайди4.

Мацоланинг илмий мо^ияти.

Хар кандай билим сохасида янги Fоя ва кон-цепцияларнинг вужудга келиши илмий хамжамият томонидан муайян даврда тан олинган илмий назария рад этилиб, олдингисидан тубдан фарк киладиган бошка бир назария тан олиниши шаклида юз беради. Бу шуни англатадики, илмий инк,илоб мук,аррар равишда таълим сохасида хам жиддий узгаришларга, хусусан, педагогика фанида парадигмал узгаришларга олиб келади. Илмий инкилобларнинг амалга оширилиши мураккаб ва улкан вокеа, ушбу жараён, аввало, фаннинг назарий-методологик асосларини кайта куриш (масалан, Исаак Ньютоннинг механикаси, Аль-

1 Савотина Н.Л. Понятие «парадигма» и его статус в педагогике // Педагогика, 2012, № 10.

2 Краевский В.В. Общие основы педагогики: учеб. пособие для студ. высш. учеб. пед. заведений, 2- изд, -М.: 2006. с. 171-179.

3 Новиков А.М. Постиндустриальное общество. Монография. - М.: "Эгвес", 2011.

4 Ильинский И.М. Образовательная революция. -М.: Изд. Московской гуманитарной академии. 2002. -

592 с. 173 б.

берт Эйнштейннинг нисбийлик назариясига асос-ланган релятивизм, квант физикасининг вужудга келиши, технологик сингулярлик) ва ижтимоий-маданий кддриятларни тубдан узгартириш орк,али амалга оширилади.

Ижтимоий педагогика, андрагогика сохасида тадк,ик,отчилар томонидан педагогик билимларни турли хил педагогик концепциялар шароитида тизимлаштиришга уринишлар амалга оширилди. Таклиф этилаётган парадигматик тизимлар нафак,ат педагогик ходисаларни урганиш учун концептуал моделларни ишлаб чикиш, балки улар асосида замонавий таълим моделларини лойихалашга имкон беради.

Тадкицотнинг мацсади XXI аср ахборот-таълим мух,итини ташкил этишнинг парадигмал аспектларини таснифлаш асносида таълим жара-ёнини ташкил этиш буйича амалий таклиф ва тав-сиялар ишлаб чикишдан иборат.

Тадк,ик,отнинг объекти ахборот-таълим жара-ёнининг формал ва контекстуал аспектлари ташкил этади.

Тадкицотда солиштирма тах,лил, таркибий-тахлил усулларидан фойдаланилди.

Тадкикотнинг эмпирик манбаини сохага оид илмий-назарий ва социологик тадк,ик,отлар нати-жалари ташкил этди.

Асосий кисм.

Ижтимоий институт сифатида таълим сиёса-тининг стратегияси, педагогик хамжамият томонидан кабул килинган умумий илмий-назарий карашлар, Fоялар, курсатмалар таълим парадиг-масида уз ифодасини топади.

Таълим парадигмаси педагогик парадигманинг хусусий предикати (башорати) хамда педагогик вокеликнинг намунаси сифатида унинг мохияти, структураси (таркибий тузулиши), тизими хамда ривожланишининг тарихий боскичларини акс эттиради. Ушбу жараённи муваффак,иятли амалга ошириш учун педагогик назарияни амалиёт билан узаро ботлик,лигини таъминлаш, назарияни амалда такдим этиш, идеаллаштирилган назарий образни амалий педагогик фаолиятга айлантириш зарур.

Маълумки, анъанавий таълим модели даст-лабки индустриал жамият хамда ишлаб чик,аришни конвеер усулда ташкил этишнинг узига хос шакли эди. Ишлаб чик,аришнинг ушбу усулини бир маромда ишлашини таъминлаш учун одамлар оммавий тарзда ук,итилиши лозим эди.

Постиндустриал жамият мануфактура (кул мехнати) ва машиналарга техник хизмат курсатиш

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2021, 5 (102)

г

6

карамлигидан халос булиб, ижодкорлик учун кенг имкониятлар яратди хамда инсон саломат-лиги, унинг такрорланмас индивид, уникум сифа-тида узини узи англаши ва ривожланишини таъ-минловчи таълим парадигмасига утишни такозо этади. Постиндустриал ахборот жамияти шарои-тида билимга йуналтирилган парадигмани ком-петенциявий, фаолиятга йуналтирилган парадиг-мага алмашинувининг объектив конунийлигини ва фавкулодда заруриятини асослашда, парадиг-манинг ядроси билимга йуналтирилган модель куринишида экани, компетентли мутахассисни тай-ёрлаш жараёни аник шаклланган билимлар база-сига таяниши инкор этилмайди. Шунга карамай, ушбу базани олинган билимларни амалий хаётий вазиятларда муваффакиятли куллаш учун зарур булган бир катор энг мухим шахсий курсаткичлар билан самарали равишда тулдириш мумкин.

Компетенциявий, фаолиятга йуналтирилган парадигма таълим жараёнининг мантикий нати-жаси билим, куникма ва малакалар тизими эмас, балки хозирги замон шахсининг интеллектуал, ижтимоий-сиёсий, маданий, ахборот ва бошка сохаларда муваффакиятли фаолият юритиши учун зарур булган компетенциялар туплами эканини асослайди. Компетенциявий парадигма таълим-нинг амалий йуналтирилганлигини таъминлайди хамда назарий маълумотларга эга шахсни эмас, балки маълумотларни олиш усуллари ва техно-логияларига эга булган малакали шахсни тайёр-лашга интилади.

Компетенцияларни ривожлантиришга, фаолиятга йуналтирилган парадигмаллик постиндустриал таълимни шу ракурсдан бахолашга, тас-нифлашга, киёслашга, идрок этишга имкон яратади хамда даврнинг концептуал хусусиятларига, инно-вацион Fояларга, педагогик жамоатчилик томо-нидан кабул килинган тубдан янгиланган мето-дологияга асосланган булиб, амалий педагогик муаммоларни хал килишда намуна булиб хиз-мат килади. Унинг таркибий кисмлари сифатида куйидагиларни санаб утиш мумкин: укув жараёни иштирокчиларининг кадриятлари, мотивлари, меъёрлари, максадлари, позициялари, шакллари, таълим усуллари, воситалари, таълим сифатини назорат килиш ва бахолаш.

Ижтимоий институт сифатида таълим хозирги кунгача инсоният тафаккури ила барча замон-ларда тупланган билимларни умумлаштириш билан машFул булган ва оламнинг яралиши, инсоннинг мохиятига оид концептуал саволларга

жавоб топишга интилган. Таълим узлуксиз жараён булиб, унинг асосида нафакат тупланган билимларни урганиш, балки тафаккурни кенгайтириш вазифаси хам ётади. Жамият хаётининг узгариб бориши таълим-тарбияни харакатлантирувчи куч-дир, муваффакиятли таълимнинг энг мухим бел-гиси эса - жамият ва инсоният тараккиёти тала-бларига жавоб бера олишдир.

Эмпирик урганиш натижалари.

Учинчи мингйилликнинг ижтимоий-маданий вокелиги - глобаллашув, информатизация, фан-техника тараккиёти, инсониятнинг маънавий-ахлокий кадриятларини кайта куриб чикишга интилиши, фукаролик жамиятларининг тар-киб топиши - буларнинг барчаси таълим-тарбия методологиясини узгартиришни, янгича эстетик дунёкарашни шакллантиришни такозо этади.

Ижтимоий узгаришлар инсон, жамият хамда таълим олдига янги вазифаларни куяди. Замон-нинг ушбу концептуал хусусиятларига жавоб бера олиши учун бугунги кун таълимининг концептос-фераси (мазмунавий мухити) мухим ахамиятга эга.

Бугунги кунда дунё мамлакатларида таълим сохасида олиб борилаётган ижтимоий жараён-ларнинг тахлилидан келиб чиккан холда XXI аср таълимининг куйидаги концептуал жихатларини санаб утиш мумкин:

- Lifelong learning, шахсий имкониятларни муттасил ривожлантириш, узлуксиз ва хаёт даво-мида таълим олиш тамойилининг имплементаци-яси (жорий килиниши);

- инсонпарварлашув, антропоцентризм (инсон манфаатларига йуналтирилганлик), инсон шахсига хурмат, шахс камолоти, умумжахон ахамиятга молик муаммоларга эътибор, мута-хассисларнинг уз профессионал фаолияти учун ахлокий жавобгарлик туйтусини кучайтириш маса-лалари;

- ижодий потенциални ривожлантириш, креатив (ижодкор), ностандарт фикрлайдиган, фан, техника ва иктисодда янги усул ва йулларни топа оладиган, ташаббус курсатадиган изланув-чан кадрларни тайёрлаш масалалари;

- демократлашув, демократик жамиятда яшаш куникмалари, сиёсий-хукукий билимлар асосида фаол фукаролик позицияси, дунёвий онг, инсон хукукларига хурмат туЙFуларини шакллан-тириш масалалари;

- фан ва ишлаб чикаришнинг интеграци-яси, замонавий таълим жараёни, укув дастур-ларининг мазмунини давлатнинг инновацион

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2021, 5 (102)

7

узгаришларига, жамиятнинг ижтимоий-иктисодий хусусиятларига монандлигини таъминлаш маса-лалари;

- шахснинг билим, куникма ва малакаларини шахсий, касбий ва ижтимоий фаолиятида амалий куллай олиш имкониятини ошириш, жамиятда уз урнини эгаллаши, муаммоларнинг ечимини топа олиши, ракобатбардош булиши учун ижтимоий компетенцияларни шакллантириш масалалари.

Ушбу максадлардан келиб чикиб, бугунги кун таълими бир максадга - инсонларнинг маънавий-ахлокий ва профессионал киёфаси тез суръат-ларда узгариб бораётган дунёнинг концептуал талабларига мос булишига йуналтирилмокда.

Постиндустриал жамият тафаккурида техно-кратик ёндашув яккол кузга ташланмокда. Дунё хамжамиятини кийнаб турган глобал сиёсий, иктисодий, экологик муаммолар билан бирга маъ-навий хатарлар - гуманизм, дунёвий онг, толерант-лик туЙFуларининг сусайгани, ижтимоий интел-лектнинг йукола бошлагани тилга олинмокда. Буларнинг барчаси таълим-тарбияда устувор этиб гуманистик Fояларни химоя этиш, эзгулик, инсон-парварлик Fоялари остида бах,амжих,ат яшашни ургатиш, ижтимоий интеллект, экологик маданият, уз хатти-харакати ва карорлари учун жавобгар-лик хиси каби ижтимоий компетенцияларни тар-киб топтириш вазифасини куймокда.

Таълим-тарбия жараёнини ташкил этишда замоннинг ана шу базавий тамойил ва хусусият-ларидан келиб чикмок лозим.

Шунингдек, илм-фан ва техника тараккиёти, замон шиддати ва постглобаллашув жараёни укувчи ёшларга такдим этилаётган х,ар кандай манбага диккат билан ёндашишни талаб этади, зеро укувчиларнинг хаётий билим ва ижтимоий куникмаларини ривожлантиришда дарсликлар асосий манба вазифасини утайди.

Хулосалар.

Тадкикот натижаларидан келиб чикиб, хулоса килиб айтганда, XXI аср ахборот-таълим мухити укув жараёнининг формал ва мазмуний жихатларини, Fояларини акс эттирувчи парадигма-лизмга асосланиши, постиндустриал тамаддуннинг концептуал тамойилларидан келиб чикиши зарур.

Сохага оид илмий тадкикотларга таянган холда айтиш мумкинки, таълим парадигмасининг ижтимоий педагогика, андрагогика ва бошка турдош фанларнинг бошланFич концептуал асосларини кабул килиш укув-тарбия амалиётини ташкил этишнинг янги моделларини ишлаб чикиш билан

чекланмайди. Янги циклни бошлаш учун мавжуд парадигма ёрдамида хал килиб булмайдиган жид-дий муаммолар пайдо булиши керак. Ижтимоий вокелик узгариши билан х,ар кандай парадигма доирасида доминант парадигма доирасида ечиб булмайдиган мухим муаммолар мажмуаси шак-лланади ва ушбу муаммолар парадигма алма-шинувининг узига хос "катализатори" булиб хиз-мат килади. Бундан ташкари, педагогика фанида парадигмаларнинг шаклланиши, ривожланиши ва инкирозининг ижтимоий-тарихий боскичлари билан боFл и к х,олда парадигмализмни тасниф-лашни кузатиш мумкин.

Педагогик парадигма таълим тарихининг маълум бир даврига хос булган тафаккур тарзи, дунёкараш сифатида илмий педагогик жамоатчи-ликка таълим сох,асидаги амалий муаммоларни х,ал килиш моделини такдим этувчи, узида таъ-лимни ривожлантириш конуниятларини акс эттирувчи ижтимоий ах,амиятга эга Fоялар ва назари-яларнинг баркарор тизими сифатида эътиборга молик.

Тадкикот асосида сох,ани ривожлантиришга доир куйидаги таклифларни беришимиз мумкин:

XXI аср ахборот таълим мух,ити учинчи мин-гйилликнинг концептуал ижтимоий-маданий вокелиги (постиндустриал ахборот жамияти, экспоненциал ривожланиш даражаси, маънавий тахдидлар) дан келиб чикиб куйидаги мезонлар асосида ташкил этилиши лозим, деб хисоблаймиз:

- энг мухим хаётий компетенцияларни шак-ллантириш;

- шахсга йуналтирилган ёндашувни амалга ошириш;

- шахснинг индивидуал кобилиятларини ривожлантириш;

- умр давомида таълим олиш тамойилини таълим мазмунига имплементация (жорий) килиш;

- интерфаол ёндашув, лойихалаш техноло-гиялари ва кейс-методикаларини сохага татбик этиш;

- шахснинг Web 2.0. технологиялар, ахборот билан ишлаш куникмаларини ривожлантириш;

- таълим мазмунига Sustainable development (баркарор ривожланиш), экологик маданият, шахс экологияси тамойилларини татбик этиш;

- укувчи шахсида Global citizenship, глобал тафаккур, умуминсоний муаммоларга дахлдорлик хисини кучайтириш.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2021, 5 (102)

Адабиётлар руйхати:

1. Друкер П. От капитализма к обществу знания // Новая постиндустриальная волна на Западе. Антология / Под ред. Л.В. Иноземцева. - М.: "Академия", 1999. С. 67- 100.

2. К обществам знания. Всемирный доклад ЮНЕСКО. - Париж: Издательство ЮНЕСКО, 2005. - 240 с.

3. Коджаспирова Г.М., Коджаспиров А.Ю. Педагогический словарь. - М.: "Академия", 2000.

4. Савотина Н.Л. Понятие «парадигма» и его статус в педагогике // Педагогика, 2012, № 10.

5. Краевский В.В. Общие основы педагогики: учеб. пособие для студ. высш. учеб. пед. заведений, 2- изд. - М.: 2006. с. 171-200.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

6. Новиков А.М. Постиндустриальное общество. Монография. — М.: "Эгвес", 2011.

7. Ильинский И.М. Образовательная революция. - М.: Изд. Моск. гуманитарной академии. 2002. - 592 с.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2021, 5 (102)

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.