CC BY
1ISSN 2181 Irnpakt faktor
WWW '"aoowy*
XX ASR O'ZBEK KINOFILMLARIDAGI QOSHIQLARINING MILLIY ESTRAMIZDAGI ORNI
Meldebekov Akjol Meldebekovich
O'zbekiston davlat konservatoriyasi huzuridagi Botir Zokirov nomidagi Milliy estrada san'ati instituti Estrada xonandaligi kafedrasi katta o'qituvchisi
ARTICLE INFO
ABSTRACT
Qabul qilindi: 20-June 2024 yil Ma'qullandi: 24- June 2024 yil Nashr qilindi: 28- June 2024 yil
KEY WORDS
o'zbek filmlari, milliy estrada,
madaniy meros, musiqiy innovatsiyalar, iste'dodlar kashfi,
emotsional ta'sir, xalq musiqasi,
qo'shiqlar, zamonaviy uslublar, an 'anaviy musiqalar.
Ushbu maqolada o'zbek filmlarining milliy estrada musiqasiga ta'siri o'rganiladi. O'zbek filmlari milliy musiqiy merosni saqlash va targ'ib qilish, yangi talantlarni kashf etish, musiqiy innovatsiyalarni joriy etish, xalqning qalbiga yo'l topish va emotsional ta'sir ko'rsatish orqali milliy estrada musiqasining rivojlanishida muhim rol o'ynaydi. Filmlarda ishlatiladigan qo'shiqlar xalq musiqasi va an'anaviy uslublarga asoslanib, yosh avlodni milliy madaniyat bilan tanishtiradi. Shu bilan birga, filmlar orqali ko'plab iste'dodli qo'shiqchilar va bastakorlar taniladi. O'zbek filmlaridagi qo'shiqlar estrada musiqasiga yangi uslublar va texnologiyalar olib kirib, uning boyishiga hissa qo'shadi. Maqola, shuningdek, filmlardagi qo'shiqlarning emotsional ta'sirini kuchaytirishdagi rolini ham ta'kidlaydi.
O'zbek filmlaridagi qo'shiqlar milliy estrada musiqasining ajralmas qismiga aylanib, o'zining madaniy va badiiy boyligi bilan xalqimizning musiqa ta'mini shakllantirib kelmoqda. Ushbu qo'shiqlar nafaqat filmlarning estetik qiymatini oshiradi, balki keng auditoriyaga yetib borib, xalqning qalbida chuqur iz qoldiradi. O'zbek kinofilmlaridagi qo'shiqlar milliy estrada musiqasida muhim o'ringa ega. Ushbu qo'shiqlar, o'zining madaniy va badiiy boyligi bilan xalqning ma'naviy hayotini boyitib, ularning musiqa ta'mini shakllantiradi. Ular ko'pincha filmning mavzusiga va hissiyotlariga mos ravishda kompozitsiya qilinadi, bu esa tomoshabinlar uchun katta ta'sir ko'rsatadi. O'zbek filmlari milliy estrada musiqasiga sezilarli ta'sir ko'rsatib, uning rivojlanishi va shakllanishida muhim rol o'ynaydi. Filmlar orqali estrada musiqasi keng ommaga yetib boradi va yangi yo'nalishlar, uslublar paydo bo'ladi.
O'zbek filmlari milliy musiqiy merosni saqlash va targ'ib qilishda muhim rol o'ynaydi. XX asr o'zbek filmlarda ishlatiladigan qo'shiqlar ko'pincha xalq musiqasi va an'anaviy uslublarga asoslanadi. Bu qo'shiqlar yosh avlodni milliy madaniyat bilan tanishtiradi va ularda milliy g'urur tuyg'usini oshiradi. Masalan, "O'tgan kunlar", "Mahallada duv-duv gap", "Maftuningman" kabi filmlar milliy musiqiy merosimizni keng ommaga yetkazish va saqlashda muhim rol o'ynagan. O'zbek filmlaridagi qo'shiqlar ko'pincha milliy musiqiy an'analarga asoslanadi. Bu qo'shiqlar xalq qo'shiqlari va an'anaviy uslublarni zamonaviy
estrada musiqasi bilan uyg'unlashtiradi. Masalan, "Maftuningman", "Mahallada duv-duv gap" kabi filmlarda ishlatilgan qo'shiqlar xalq qo'shiqlarining zamonaviy talqinlari bo'lib, yosh avlodni madaniy meros bilan tanishtiradi.
O'zbek filmlari estrada musiqasiga yangi uslublar va yo'nalishlarni olib kiradi. Filmlarda qo'llaniladigan qo'shiqlar yangi texnologiyalar va musiqiy uslublarni sinab ko'rish uchun platforma yaratadi. Bu esa estrada musiqasining boyishi va rivojlanishiga olib keladi. "Abdullajon" va "Armon" filmlaridagi qo'shiqlar yangi musiqiy innovatsiyalarga misol bo'la oladi. Kinofilmlarda ishlatiladigan qo'shiqlar yangi uslublar va texnikalarni sinab ko'rish uchun imkoniyat yaratadi. Bu esa yangi yo'nalishlarni kashf qilish va estrada musiqasini boyitish imkonini beradi. Misol uchun, "Abdullajon" filmidagi qo'shiqlar o'zbek milliy musiqasiga yangicha ovoz va janrlar olib kirgan.
Filmlar orqali qo'shiqlar xalqning ongiga va qalbiga yaqinroq bo'lish imkoniyatiga ega. Filmlarning ommaviyligi tufayli, ulardagi qo'shiqlar keng auditoriyaga yetib boradi va mashhurlikka erishadi. "Tohir va Zuhra", "Yor-yor" kabi filmlardagi qo'shiqlar xalq orasida katta mashhurlikka erishgan. "Tohir va Zuhra" filmidagi "Yalla" guruhining qo'shiqlari bunga yaqqol misol bo'la oladi.
Filmlardagi qo'shiqlar sahnalarning emotsional ta'sirini kuchaytiradi va tomoshabinlarning filmga bo'lgan qiziqishini oshiradi. Bu esa qo'shiqlarning o'zini ham esda qolarli qiladi. Misol uchun, "Shum bola" filmlaridagi qo'shiqlar tomoshabinlarga chuqur emotsional ta'sir ko'rsatgan. Kinofilmlardagi qo'shiqlar sahnalarning hissiy ta'sirini kuchaytiradi. Bu esa tomoshabinlarning filmga bo'lgan qiziqishini oshiradi va qo'shiqlarning o'zini ham esda qolarli qiladi. Film qo'shiqlari bir zumda kuldirib, keyingi daqiqalarda esa yig'latishga qodir.
O'zbek kinofilmlaridagi qo'shiqlar milliy estrada musiqasining bir qator jihatlarida muhim rol o'ynaydi:
1. Madaniy merosni saqlash va tarqatish: Ko'plab kinofilmlarda ishlatilgan qo'shiqlar milliy musiqiy an'analarga asoslangan. Ular xalq qo'shiqlari va an'anaviy uslublarni zamonaviy estrada musiqasi bilan uyg'unlashtiradi. Bu esa madaniy merosni saqlash va yangi avlodga yetkazish imkonini beradi.
2. Musiqiy innovatsiya: Kinofilmlarda qo'llaniladigan qo'shiqlar ko'pincha yangi uslublar va texnikalarni sinab ko'rishga imkon beradi. Bu yangi yo'nalishlarni kashf qilish va estrada musiqasini boyitish imkoniyatini yaratadi.
3. Xalqning qalbiga yo'l topish: Filmlar orqali qo'shiqlar xalqning ongiga va qalbiga yaqinroq bo'lish imkoniyatiga ega. Filmlarning ommaviyligi tufayli, ulardagi qo'shiqlar keng auditoriyaga yetib boradi va mashhurlikka erishadi.
4. Emotsional ta'sir: Kinofilmlaridagi qo'shiqlar sahnalarning hissiy ta'sirini kuchaytiradi. Bu esa tomoshabinlarning filmga bo'lgan qiziqishini oshiradi va qo'shiqlarning o'zini ham esda qolarli qiladi.
5. Yangi iste'dodlarni kashf etish: Filmlarda qo'llaniladigan qo'shiqlar yangi qo'shiqchilar va bastakorlarni kashf etish uchun platforma yaratadi. Bu esa milliy estrada musiqasining doimiy rivojlanishini ta'minlaydi.
O'zbek filmlaridagi qo'shiqlar milliy estrada musiqasining ajralmas qismi bo'lib, ularning rivojlanishiga va boyishiga katta hissa qo'shadi. Ular madaniy merosni saqlash va tarqatish, musiqiy innovatsiyalarni kashf qilish, xalqning qalbiga yo'l
topish, emotsional ta'sir ko'rsatish va yangi iste'dodlarni kashf etish kabi muhim vazifalarni bajaradi. Shu bois, o'zbek kinofilmlaridagi qo'shiqlar milliy estrada musiqasining rivojlanishida muhim rol o'ynaydi va xalqimizning madaniy hayotini boyitishda davom etadi. O'zbek kinofilmlaridagi qo'shiqlar milliy estrada musiqasining ajralmas qismi bo'lib, ularning rivojlanishiga va boyishiga katta hissa qo'shadi. O'zbek filmlarining milliy estrada musiqasiga ta'siri katta va keng qamrovli. Ular milliy musiqiy merosni saqlash va targ'ib qilish, yangi talantlarni kashf etish, estrada musiqasiga yangi uslublar olib kirish, xalqning qalbiga yo'l topish va emotsional ta'sir ko'rsatish kabi ko'plab jihatlarda muhim rol o'ynaydi. Shu bois, o'zbek filmlari milliy estrada musiqasining rivojlanishida va xalqimizning madaniy hayotini boyitishda davom etmoqda.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1. O'zbekiston Respublikasi Prezidentining "Madaniyat va sport sohasida boshqaruv tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to'g'risida" 2017-yil 15-fevraldagi PF-4956-son Farmoni.
2. Mirziyoev Sh.M. 2017-2021 yillarda O'zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo'nalishi bo'yicha harakatlar strategiyasini to'grisidagi farmoni.
3. Mirziyoev Sh.M. Yoshlar ma'naviyatini yuksaltirish va ularning bo'sh vaqtini mazmunli tashkil etish bo'yicha 5 ta muhim tashabbus. 2019 yil.
4. Amanullaeva D.D. Estrada xonandaligi||. Musiqa va san'at oliy ta'lim muassasalari uchun O'quv qo'llanma. T., 2007.
5. Amanullaeva D.D. Estrada va djaz vokalizlari|| Musiqa va san'at oliy ta'lim muassasalari uchun o'quv qo'llanma - T., —Musiqa||, 2014
6. Jabborov A. O'zbekiston Bastakorlari va Musiqashunoslari||. — T., 2004.
7. Madaniyat.uz sayti
8. Lex.uz sayti
NOVATIVE VCADEIVY
