Научная статья на тему 'ВОЯГА ЕТМАГАНЛАРНИНГ ЖИНОЯТЛАРИ БЎЙИЧА ОДИЛ СУДЛОВНИ АМАЛГА ОШИРИШНИНГ ХУСУСИЯТЛАРИ: ХАЛҚАРО СТАНДАРТЛАР ВА МИЛЛИЙ ҚОНУНЧИЛИК'

ВОЯГА ЕТМАГАНЛАРНИНГ ЖИНОЯТЛАРИ БЎЙИЧА ОДИЛ СУДЛОВНИ АМАЛГА ОШИРИШНИНГ ХУСУСИЯТЛАРИ: ХАЛҚАРО СТАНДАРТЛАР ВА МИЛЛИЙ ҚОНУНЧИЛИК Текст научной статьи по специальности «Гуманитарные науки»

0
0
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Вояга етмаганлар / одил судлов / жазо / жавобгарлик ва жазодан озод қилиш / умрбод озодликдан маҳрум қилиш / ҳалқаро стандартлар / конвенция / қонун / ратификация / Juveniles / justice / punishment / responsibility and impunity / life imprisonment / international standards / convention / law / ratification.

Аннотация научной статьи по Гуманитарные науки, автор научной работы — Тиллабек Келдибекович Хужанов

Ушбу мақолада вояга етмаганларнинг жиноятлари бўйича одил судловни амалга оширишнинг хусусиятлари халқаро стандартлар ва миллий қонунчилик асосида ёритиб берилади. Бунда, вояга етмаганларнинг жиноятлари бўйича одил судловни амалга оширишдаги ўзига хос хусусиятларни, жазо ва уни тайинлаш тартиби ҳамда вояга етмаганларни жавобгарлик ёки жазодан озод қилиш асослари, вояга етмаганларнинг жиноятлари ҳақидаги ишларни юритиш борасидаги белгиланган тартиб, жазони ўташдан муддатидан илгари шартли равишда озод қилиш ёки тайинланган жазони енгилроғи билан алмаштириш борасидаги нормалар миллий ва ҳалқаро ҳужжатларни таҳлил қилиш орқали ўрганилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

This article highlights the features of juvenile justice on the basis of international standards and national legislation. In this case, the specific features of the implementation of justice for the crimes of minors, the order of punishment and its appointment, and the grounds for the release of minors from responsibility or punishment, the established procedure for the conduct of cases on the crimes of minors, conditional release from serving the sentence or the imposed sentence Norms on substitution with lighter have been studied by analyzing national and international documents.

Текст научной работы на тему «ВОЯГА ЕТМАГАНЛАРНИНГ ЖИНОЯТЛАРИ БЎЙИЧА ОДИЛ СУДЛОВНИ АМАЛГА ОШИРИШНИНГ ХУСУСИЯТЛАРИ: ХАЛҚАРО СТАНДАРТЛАР ВА МИЛЛИЙ ҚОНУНЧИЛИК»

ВОЯГА ЕТМАГАНЛАРНИНГ ЖИНОЯТЛАРИ БУЙИЧА ОДИЛ СУДЛОВНИ АМАЛГА ОШИРИШНИНГ ХУСУСИЯТЛАРИ: ХАЛКАРО СТАНДАРТЛАР ВА МИЛЛИЙ ЦОНУНЧИЛИК

Тиллабек Келдибекович Хужанов

Хукукни мухофаза килиш академияси магистранти E-mail: tillabekxoj anov@gmail.com

АННОТАЦИЯ

Ушбу маколада вояга етмаганларнинг жиноятлари буйича одил судловни амалга оширишнинг хусусиятлари халкаро стандартлар ва миллий конунчилик асосида ёритиб берилади. Бунда, вояга етмаганларнинг жиноятлари буйича одил судловни амалга оширишдаги узига хос хусусиятларни, жазо ва уни тайинлаш тартиби хамда вояга етмаганларни жавобгарлик ёки жазодан озод килиш асослари, вояга етмаганларнинг жиноятлари хакидаги ишларни юритиш борасидаги белгиланган тартиб, жазони уташдан муддатидан илгари шартли равишда озод килиш ёки тайинланган жазони енгилроFи билан алмаштириш борасидаги нормалар миллий ва халкаро хужжатларни тахлил килиш оркали урганилган.

Калит сузлар: Вояга етмаганлар, одил судлов, жазо, жавобгарлик ва жазодан озод килиш, умрбод озодликдан махрум килиш, халкаро стандартлар, конвенция, конун, ратификация.

ANNOTATION

This article highlights the features of juvenile justice on the basis of international standards and national legislation. In this case, the specific features of the implementation of justice for the crimes of minors, the order of punishment and its appointment, and the grounds for the release of minors from responsibility or punishment, the established procedure for the conduct of cases on the crimes of minors, conditional release from serving the sentence or the imposed sentence Norms on substitution with lighter have been studied by analyzing national and international documents.

Keywords: Juveniles, justice, punishment, responsibility and impunity, life imprisonment, international standards, convention, law, ratification.

АННОТАЦИЯ

В данной статье освещаются особенности ювенальной юстиции на основе международных стандартов и национального законодательства. При этом определяются особенности осуществления правосудия по делам о преступлениях несовершеннолетних, порядок наказания и его назначения, а также основания

April 24, 2024

1002

освобождения несовершеннолетних от ответственности или наказания, установленный порядок ведения дел о преступлениях несовершеннолетних, условно-досрочное освобождение от отбывания наказания или назначенного наказания. Нормы о замене зажигалкой изучены путем анализа национальных и международных документов.

Ключевые слова: несовершеннолетние, правосудие, наказание, ответственность и безнаказанность, пожизненное заключение, международные стандарты, конвенция, закон, ратификация.

Мамлакатимизда амалга оширилаётган ислохотларнинг асосий максади инсон кадри ва унинг манфаати учун хизмат килиш, шунингдек инсон хукуклари, эркинликлари ва конуний манфаатларини самарали химоя килинишини таъминлашдан иборатдир. Зеро, давлатнинг кудрати, аввало унда барча итоат этадиган тартиб- коидаларнинг урнатилганлиги, шунингдек инсон хукуклари ва манфаатларини хар томонлама ишончли химоя килишга каратилган конунларнинг мавжудлиги ва мавжуд конунларга амал килиниши каби катор мезонлар билан бахоланади. Шунингдек, инсон хукукларини таъминлашда алохида ёндашиш талаб этадиган вояга етмаганларни хукукларини химоя килиш зарурати хам борки, бу борада бир катор миллий ва халкаро хужжатлар кабул килинган.

"Бола хукукларининг кафолатлари" тугрисидаги Узбекистан Республикаси ^онунининг 3-моддасида ун саккиз ёшга тулгунга (вояга етгунга) кадар булган шахс "бола" ёки "вояга етмаган" хисобланишлиги кайд этилган [1]. Хдлкаро хукукда хам вояга етмаганлик ёши чегараси ун саккиз ёш билан белгиланган булиб, БМТ Бош Ассамблеяси томонидан 1989 йил 20 ноябрда кабул килинган "Бола хукуклари тугрисида Конвенция"нинг 1 -моддасида "ун саккиз

ёшга тулмаган хар бир инсон зоти, агар болага нисбатан кулланадиган конун буйича у эртарок балогатга етмаган булса, бола хисобланишлиги" [2] белгилаб куйилган.

Хдлкаро ва миллий конунчиликда ушбу белгиланган вояга етмаганлик (бола) ёшида, яъни ун саккиз ёшга тулмаган шахслар томонидан жиноят содир этилганда уларга нисбатан одил судловни амалга ошириш борасидаги нормалар ва ушбу нормаларда белгиланган коидаларнинг амалга ошириш механзимлари хакида фикр юритамиз.

Вояга етмаганларнинг жиноятлари буйича одил судловни амалга оширишдаги узига хусусиятларини миллий конунчилигимизда акс этганини куйидагиларда куришимиз мумкин: вояга етмаганларни жиноятлари хакидаги ишларни юритишда ишни ошкора курилиши, хакикатни аниклаш, айбсизлик презумцияси коидасига амал килиниши, вояга етмаганнинг шахсига хос хусусиятлар ва унинг саломатлиги холатини инобатга олиниши, унинг турмуш ва

April 24, 2024 |

https://nuu.uz/ International Conference

тарбияланиш шароитлари урганилиши, ишни юритишда конуний вакил, химоячи, педагог (зарур холларда психолог)нинг катнашиши шартлиги, юкори инстанцияга апелляция бериш хукуки, вояга етмаган шахсга нисбатан камокка олиш тарзидаги эхтиёт чораси тайинланишида "охирги зарурат" тамойили асосида амалга оширилиши, озодликдан махрум килиш билан боFлик жазо тайинланиши "фавкулодда таъсир чораси сифатида" бахоланиши, умрбод озодликдан махрум килиш билан боFлик жазо тайинланиши таъкикланганлиги, озодликдан махрум килинган вояга етмаган шахсни шу турдаги жазони утаётган вояга етган шахсдан ёки мукаддам жиноят содир этиб судланган бошка вояга етмаган шахсдан алохида сакланиши, жазо тайинлашнинг катъий белгиланган чегараси мавжудлиги, жазо ва жавобгарликдан озод килишдаги алохида коидаларнинг мавжудлиги ва бошка бир канча жихатларни айтишимиз мумкин.

Миллий конунчилигимизда акс этган ушбу коида ва эътиборга олиниши лозим булган жихатлар, бола хукукларига оид бир канча халкаро хужжатлар нормаларида уз аксини топган. Жумладан, БМТ Бош Ассамблеяси томонидан 1990 йил 14 декабрда 45/110 резолюцияси билан кабул килинган "^амокда саклаш билан боFлик булмаган чораларга доир минимал стандарт коидалари" ("Токио коидалари")да "балоFатга етмаган болалар хукукларининг асосий процессуал кафолатлари, хусусан, айбсизлик презумпцияси, айб куйилганлик хакида хабардор этилиш хукуки, гувохлик беришдан бош тортиш хукуки, адвокат олиш хукуки, ота-она ёки васийнинг хозир булиши хукуки, гувохлар билан юзлашиш ва уларнинг икки ёклама терговида булиш хукуки ва юкори инстанцияга апелляция бериш хукуки судлов харакатларининг барча боскичларида таъмин этилиши лозимлиги" [3], "Озодликдан махрум этилган вояга етмаганларни химоя килишга оид" БМТ коидалари (Гавана коидалари)да "вояга етмаган шахсларга нисбатан озодликдан махрум килиш чораси хукукни мухофаза килувчи органлар томонидан факат фавкулодда таъсир чораси сифатида ва минимал зарурий вакт давомида куллаш мумкинлиги белгиланганлиги (2-банд), ушбу коидаларнинг 17-банди талабларига кура эса "вояга етмаган шахс камокка олинган такдирда уни камокда саклаш муддатининг имкон кадар кискарок булиши учун ишнинг максимал даражада тез куриб чикилиши хамда унинг судланган бошка вояга етмаган шахслардан алохида сакланишини таъминлаш лозимлиги" [4], "Бола хукуклари туFрисида Конвенция"нинг 37-41-моддаларида: "содир этилган жиноятлар учун жазодан озод килиш имконияти булмаса улим ва умрбод озодликдан махрум килиш жазолари ун саккиз ёшга тулгунга кадар содир этилган жиноятларга нисбатан кулланилмаслиги, болаларга нисбатан кийнокка солиш ва кадр-кимматни камситувчи жазо таъкикланиши, жиноий хатти-харакатлар содир этишда айбланаётган боланинг хукуклари химоя килиниши шартлиги" [2] уз аксини топган.

April 24, 2024 |

https://nuu.uz/ International Conference

Куйида, вояга етмаганлар томонидан жиноятлар содир этилганда улар хукуклари кафолатлари ва одил судловни амалга оширишнинг узига хос хусусиятлари борасидаги айрим жихатларини маълум бир нормалар мисолида куриб чикамиз.

Узбекистан Республикаси ЖКнинг 17-моддасида, жисмоний шахсларнинг жавобгарлиги белгилаб куйилган булиб, унга кура жиноят содир этгунга кадар ун олти ёшга тулган, акли расо жисмоний шахслар жавобгарликка тортилишлиги, ушбу модданинг 2-кисмида эса жиноят содир этгунга кадар ун турт ёшга тулган шахслар ЖКнинг 97, 98, 104-106, 118, 119-моддалари, 1261-

моддасининг туртинчи- саккизинчи кисмларида, 137, 164- 166, 169-моддалари, 173-моддасининг иккинчи ва учинчи кисмлари, 220, 222, 247, 252, 263, 267, 271-моддалари, 277-моддасининг иккинчи ва учинчи кисмларида назарда тутилган жиноятлар учун жавобгарликка тортилишлиги белгиланган [5]. Шунингдек, ун саккиз ёшга тулгунга кадар жиноят содир этган шахслар факат юкорида курсатилган моддаларда назарда тутилган жиноятлар учун умумий коидаларга мувофик хамда ЖКнинг олтинчи булимида назарда тутилган хусусиятларни хисобга олган холда жавобгарликка тортилади.

Вояга етмаганлар томонидан жиноят содир этилганда, уларга нисбатан адолатли муносабатда булишни, кабул килинаётган карор унинг "энг яхши манфаатлари"га хизмат килишини хамда одил судлов амалга оширилишини таъминлаш максадида, Жиноят конунчилигида (олтинчи булим) ва Жиноят процессуал конунчилигида (ун учинчи булим, олтмишинчи боб) [6] алохида булим мавжуд булиб, унда вояга етмаганларга нисбатан кулланиладиган катъий белгиланган жазо турлари ва уни тайинлаш тартиби хамда вояга етмаганларни жавобгарликдан ёки жазодан озод килиш асослари, вояга етмаганларнинг жиноятлари хакидаги ишларни юритиш тартиби белгиланган.

Узбекистон Республикаси жиноят конунчилигига кура, ун саккиз ёшга тулмасдан жиноят содир этган шахсларга асосий жазо сифатида жарима, мажбурий жамоат ишлари, ахлок тузатиш ишлари, озодликни чеклаш, озодликдан махрум килиш каби жазолар кулланилишлиги, кушимча жазолар эса тайинланиши мумкин эмаслиги катъий белгилаб куйилган. Ун саккиз ёшга тулмасдан жиноят содир этган шахсларга нисбатан тайинланадиган ушбу жазоларнинг микдори ва муддатлари анча кискартирилган булиб, бунда жарима жазоси базавий хисоблаш микдорининг икки бараваридан йигирма бараваригача микдорда (ушбу жазо умумий тартибда, яъни вояга етганларга нисбатан базавий хисоблаш микдорининг беш бараваридан олти юз бараваригача) белгиланган. Шунингдек, ун саккиз ёшга тулмасдан жиноят содир этган шахсларга нисбатан кулланиладиган мажбурий жамоат ишлари факат мехнатга лаёкатли вояга етмаганларга нисбатан олтмиш соатдан икки юз кирк соатгача булган муддатга тайинланиши мумкинлиги (ушбу

April 24, 2024

1005

жазо умумий тартибда, яъни вояга етганларга нисбатан бир юз йигирма соатдан турт юз саксон соатгача), ахлок тузатиш ишлари жазоси эса факат мехнатга лаёкатли вояга етмаганларга нисбатан бир ойдан бир йилгача муддатга (ушбу жазо умумий тартибда, яъни вояга етганларга нисбатан олти ойдан уч йилгача муддатга), озодликни чеклаш жазоси вояга етмаган махкумларга нисбатан олти ойдан икки йилгача (умумий тартибда, яъни вояга етганларга нисбатан бир ойдан беш йилгача) муддатга тайинланиши мумкинлиги белгиланган [5].

Узбекистан Республикаси ЖК 85-моддасига кура, вояга етмаганлар, яъни ун саккиз ёшга тулмасдан жиноят содир этган шахсларга озодликдан махрум килиш жазоси олти ойдан ун йилгача муддатга (алохида холлар бундан мустасно) тайинланиши (умумий тартибда, яъни вояга етганларга нисбатан бир ойдан йигирма йилгача муддатга) мумкинлиги белгиланган [5] булиб, ушбу жазо тайинланганда, улар ушбу жазони тарбия колонияларида уташлик белгиланади. Лекин вояга етмай туриб ижтимоий хавфи катта булмаган жиноят содир этган, эхтиётсизлик окибатида жиноят содир этган ёхуд касддан унча OFир булмаган жиноят содир этган шахсларга нисбатан озодликдан махрум килиш тарикасидаги жазо тайинланмайди. ЖКнинг 85-моддаси туртинчи кисмида белгиланган

ушбу коида, вояга етмаганларга нисбатан озодликдан махрум килиш билан боFлик булган жазо тайинланиши "охирги зарурат" тамойили ва "фавкулодда таъсир чораси" сифатида кулланилишлиги мумкилигидан келиб чикади. Бу норма уз навбатида вояга етмаганларнинг хукуклари ва конуний манфаатларини таъминлаш сохасидаги халкаро хужжат хисобланган "Озодликдан махрум этилган вояга етмаганларни химоя килишга оид" БМТ коидалари (Гавана коидалари)нинг 2-банди яъни, "вояга етмаган шахсларга нисбатан озодликдан махрум килиш чораси хукукни мухофаза килувчи органлар томонидан факат фавкулодда таъсир чораси сифатида ва минимал зарурий вакт давомида куллаш мумкин"лиги [4] белгиланган ушбу коидасига тула мос келади. Мазкур нормани кулланилиши борасида, Узбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг "Вояга етмаганларнинг жиноятлари хакидаги ишлар буйича суд амалиёти туFрисида"ги карорининг 9-бандида куйидагича тушинтириш берилган: Суд вояга

етмаганларга жазо тайинлаш масаласини хал этаётганда, биринчи навбатда, содир этилган жиноятнинг хусусияти ва ижтимоий хавфлилик даражасини, ана шу шахсларга оид маълумотларни хамда жазони енгиллаштирувчи ва OFирлаштирувчи холатларни назарда тутиб, озодликдан махрум килиш билан боFлик булмаган жазони куллаш имкониятини мухокама килиши лозим. Суд айбдорни жамиятдан ажратмасдан туриб кайта тарбиялашнинг имконияти булмаган холлардагина озодликдан махрум килиш тарзидаги жазони тайинлаши мумкин. Айни вактда хукмда суднинг бу туFрисидаги хулосаси асослантирилиши шарт [7]. Бундан ташкари, ЖКнинг 86-моддаси талабларидан келиб чиккан холда

April 24, 2024 |

https://nuu.uz/ International Conference

суд вояга етмаганларга жазо тайинлашда жазо тайинлашнинг умумий асосларига амал килади ва вояга етмаганнинг ривожланганлик даражаси, турмуш шароити хамда тарбиясини, соглигини, содир этган жиноятининг сабабларини, катта ёшдагиларнинг ва бошка холатларнинг унинг шахсига таъсирини хисобга олади.

Узбекистон Республикаси Жиноят конунчилигида вояга етмаганларнинг жиноятлари буйича одил судловни амалга оширишдаги узига хос хусусиятлардан бири, ун саккиз ёшга тулмасдан жиноят содир этган шахсларга нисбатан умрбод озодликдан махрум килиш жазоси тайинланиши мумкин эмаслиги катъий белгилаб куйилганлигидир. Мазкур норма хам халкаро стандарт талабларига тула жавоб беради, яъни, "Бола хукуклари тугрисида Конвенция"нинг 37-моддаси талабларига кура "озодликка чикариш имкониятини кузда тутмаган умрбод камок жазоси ун саккиз ёшдан кичик булган шахслар томонидан содир этилган жиноятлар учун белгиланмайди"[5].

Бундан ташкари, вояга етмаганларга нисбатан адолатли муносабатда булиш ва унинг энг яхши манфаатларини хисобга олганда холда, ун саккиз ёшга тулмасдан жиноят содир этган шахслар ЖКнинг XVI бобида белгиланган тартибда жавобгарликдан ёки жазодан озод килиниши хам мумкин. Бунда, ижтимоий хавфи катта булмаган жиноятни биринчи марта содир этган вояга етмаган шахс, агар содир этган килмишининг хусусиятлари, айбдорнинг шахси ва ишнинг бошка холатларини эътиборга олиб, уни жазо кулламасдан туриб хам тузатиш мумкин деган хулосага келинса, жавобгарликдан озод килиниб, иш болалар масалалари буйича комиссияда куришга топширилиши мумкин. Ун саккиз ёшга тулмасдан жиноят содир этган шахсларни жазодан озод килиниш тартиби эса куйидагича, агар беш йилдан куп булмаган муддатга озодликдан махрум килиш жазоси тайинлаш назарда тутилган унча огир булмаган жиноятни биринчи марта содир этган ёки ижтимоий хавфи катта булмаган жиноятни такроран содир этган вояга етмаган шахсни, уни жазо кулламасдан туриб хам тузатиш мумкин деган хулосага келинса, суд жазодан озод килиши ва унга нисбатан мажбурлов чораларини куллаши мумкин. Бунда вояга етмаганларга нисбатан мажбурлов чоралари кулланиши мумкин булади ва бу мажбурлов чоралари куйидагилар хисобланади яъни, суд белгилайдиган шаклда жабрланувчидан узр сураш мажбуриятини юклаш; ун олти ёшга тулган шахс зиммасига етказилган зарарни уз маблаги хисобидан ёки мехнати билан тулаш ёки бартараф килиш мажбуриятини юклаш (ушбу чора агар етказилган зарар базавий хисоблаш микдорининг ун бараваридан ошиб кетмаган булса кулланилади); вояга етмаганни махсус укув-тарбия муассасасига жойлаштириш [5] кабилардир ва вояга етмаганларга нисбатан юкорида кайд этилганлардан бошка мажбурлов чоралари кулланилиши мумкин эмас.

1007

April 24, 2024

Шунингндек, ун саккиз ёшга тулмасдан содир этган жинояти учун озодликдан махрум килишга, озодликни чеклашга ёки ахлок тузатиш ишларига хукм килинган шахслар жазони уташдан муддатидан илгари шартли равишда озод килиниши ёки жазо енгилроги билан алмаштирилиши мумкин.

Бунда, ун саккиз ёшга тулмасдан жиноят содир этган шахс агар унга нисбатан тайинланган жазо турлари учун белгиланган тартиб-коида талабларини бажарган хамда мехнат ва укишга халол муносабатда булган булса, уни жазони уташдан муддатидан илгари шартли равишда озод килиш мумкин булади. Лекин жазони уташдан муддатидан илгари шартли равишда озод килишда юкорида келтирилган холатлар мавжуд булиши билан бирга конунчиликда белгиланган асослар мавжуд булиши керак, булар куйидагилар: яъни, ижтимоий хавфи катта булмаган ёки унча огир булмаган жиноят учун тайинланган жазо муддатининг камида туртдан бир кисмини; огир жиноят учун тайинланган жазо муддатининг камида учдан бир кисмини; ута огир жиноят учун, шунингдек касддан содир этган жинояти учун, агар шахс илгари касддан содир этилган жиноят учун озодликдан махрум этишга хукм килинган булса, тайинланган жазо муддатининг камида ярмини хакикатда утаб булган булиши шарт.

Агар шахс ун саккиз ёшга тулмасдан жиноят содир этганда ва унга нисбатан озодликдан махрум килишга, озодликни чеклашга ёки ахлок тузатиш ишларига хукм килинганда, ушбу тайинланган жазо куйидаги асослар мавжуд булганда енгилроги билан алмаштирилиши мумкин булади. Бунда, ун саккиз ёшга тулмасдан жиноят содир этган шахс агар унга нисбатан тайинланган жазо турларида белгиланган тартиб-коида талабларини бажарган ва мехнат ёки укишга халол муносабатда булиб келаётган холда ижтимоий хавфи катта булмаган ёки унча огир булмаган жиноят учун тайинланган жазо муддатининг камида бешдан бир кисмини; огир жиноят учун тайинланган жазо муддатининг камида туртдан бир кисмини; ута огир жиноят учун, шунингдек касддан содир этган жинояти учун, агар шахс илгари касддан содир этилган жиноят учун озодликдан махрум этишга хукм килинган булса, тайинланган жазо муддатининг камида учдан бир кисмини утаб булинганидан кейин кулланилиши мумкин [5].

Шу тарика, ун саккиз ёшга тулмасдан жиноят содир этган шахслар юкорида кайд этилган коидаларга тулик риоя килган холда жавобгарликдан ёки жазодан озод килиниши, жазони уташдан муддатидан илгари шартли равишда озод килиниши ёки тайинланган жазо енгилроги билан алмаштирилиши мумкин булиб, вояга етмаганларга нисбатан адолатли карор кабул килинишига эришилади.

Юкорида баён этилганлар фикрлардан келиб чикиб, хулоса киладиган булсак, вояга етмаганларнинг жиноятлари буйича одил судловни амалга оширилишига миллий конунчилигимизда белгиланган нормаларга огишмай амал килинган холда ва Узбекистон ратификация килган халкаро норматив-хукукий

April 24, 2024 |

https://nuu.uz/ International Conference

National University of Uzbekistan Current Issues and Modern Trends of Social and Humanitarian Sciences

Национальный университет Узбекистана Современные тенденции и актуальные вопросы социально-гуманитарных наук

^^zbekjStan^jlliy^niViiSiieii

хужжат талабларини хукукни куллаш амалиётида тула амалга оширилишини таъминлаш оркали эришиш мумкин булади. Шу билан бир каторда, мазкур сохадаги бир канча халкаро хукукий хужжатларда белгиланган нормаларнинг миллий конунчилигимизга имплементация килиниши лозим булган жихатлари кайта куриб чикилиши хамда амалдаги нормаларни туFри татбик этилишини таъминлаши лозим булади.

REFERENCES

1. "Бола хукуклари кафолатлари туFрисида", Узбекистон Республикаси ^онуни 07.01.2008 УР^-139-сон.

2. Бола хукуклари туFрисидаги Конвенция. // 1989 йил 20 ноябрда Бош Ассамблеянинг 44/25-сон резолюцияси билан кабул килинган. Узбекистон Республикаси мазкур конвенцияга Узбекистон Республикаси Олий Кенгашининг 1992 йил 9 декабрдаги 757-XII сонли "Бола хукуклари туFрисидаги конвенцияга кушилиш хакида"ги карорига мувофик кушилган. https://lex.uz/docs/2595913

3. БМТнинг "^амокда саклаш билан боFлик булмаган чораларга доир минимал стандарт коидалари" ("Токио коидалари"). // Бош Ассамблеянинг 1990 йил 14 декабрдаги 45/110 резолюцияси билан кабул килинган

4. Правила Организации Объединённых Наций, касающиеся защиты несовершеннолетних, лишённых свободы (Гаванские правила). Приняты резолюцией 45/113 Генеральной Ассамблеи от 14 декабря 1990 года на сайте: http://hrlibrary.umn.edu/instree/Rj1unrjdl.htm1

5. Узбекистон Республикасининг Жиноят кодекси. - Тошкент: Адолат, 2022. - 396

6.

6. Узбекистон Республикасининг Жиноят-процессуал кодекси. - Тошкент: Адолат, 2022.-672 б

7. Узбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 2000 йил 15 сентябрдаги 21-сонли "Вояга етмаганларнинг жиноятлари хакидаги ишлар буйича суд амалиёти туFрисида"ги карори. https://www. lex.uz/docs/1449720.

1009

April 24, 2024

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.