Научная статья на тему 'ВНЕДРЕНИЕ ЗАКОНА РЕСПУБЛИКИ УЗБЕКИСТАН “О СОЦИАЛЬНОМ ПАРТНЕРСТВЕ”: СУЩЕСТВУЮЩИЕ ПРОБЛЕМЫ И ПУТИ ИХ РЕШЕНИЯ'

ВНЕДРЕНИЕ ЗАКОНА РЕСПУБЛИКИ УЗБЕКИСТАН “О СОЦИАЛЬНОМ ПАРТНЕРСТВЕ”: СУЩЕСТВУЮЩИЕ ПРОБЛЕМЫ И ПУТИ ИХ РЕШЕНИЯ Текст научной статьи по специальности «История и археология»

CC BY
74
24
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Review of law sciences
Область наук
Ключевые слова
социальное партнерство / закон / реализации закона / негосударственные некоммерческие организации / государственные органы / институты гражданского общества. / social partnership / law / implementation of the law / non-governmental non-profit organizations / government bodies / civil society institutions.

Аннотация научной статьи по истории и археологии, автор научной работы — Якубов Шухрат Умматалиевич

в статье предложен анализ Закона Республики Узбекистан «О социальном партнерстве» и его реализация. Выдвинуты конкретные предложения и рекомендации по некоторым проблемам, возникающим при реализации данного закона и пути их решения.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

IMPLEMENTATION OF THE WELFARE OF THE REPUBLIC OF UZBEKISTAN ON SOCIAL PARTNERSHIP: CURRENT ISSUES AND WAYS TO SOLVE THEM

this article analyzes the Law of the Republic of Uzbekistan “On Social Partnership” and its implementation. Specific proposals and recommendations on certain problems arising in the execution of this law and the measures of their solution have been suggested.

Текст научной работы на тему «ВНЕДРЕНИЕ ЗАКОНА РЕСПУБЛИКИ УЗБЕКИСТАН “О СОЦИАЛЬНОМ ПАРТНЕРСТВЕ”: СУЩЕСТВУЮЩИЕ ПРОБЛЕМЫ И ПУТИ ИХ РЕШЕНИЯ»

IMPLEMENTATION OF THE WELFARE OF THE REPUBLIC OF UZBEKISTAN ON SOCIAL PARTNERSHIP: CURRENT ISSUES AND

WAYS TO SOLVE THEM

SH.YAKUBOV

Tashkent state University of law, Tashkent, 100047, Uzbekistan

ВНЕДРЕНИЕ ЗАКОНА РЕСПУБЛИКИ УЗБЕКИСТАН "О СОЦИАЛЬНОМ ПАРТНЕРСТВЕ": СУЩЕСТВУЮЩИЕ ПРОБЛЕМЫ

И ПУТИ ИХ РЕШЕНИЯ

Ш.ЯКУБОВ

Ташкентский государственный юридический университет, Ташкент, 100047, Узбекистан

" ИЖТИМОИЙ ШЕРИКЛИК ТУГРИСИДА'ТИ УЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ЦОНУНИНИНГ АМАЛДА ТАТБЩ ЭТИЛИШИ: МАВЖУД МУАММОЛАР ВА УЛАРНИ ХДЛ ЭТИШ ЙУЛЛАРИ

Ш.ЯКУБОВ

Тошкент давлат юридик университети, Тошкент, 100047, Узбекистон

Аннотация: мазкур мацолада "Ижтимоий шериклик тугрисида"ги Узбекистон Республикаси Цонуни, унинг амалда татбиц этилиши тащил этилади. Ушбу Цонунни амалга оширишда юзага келаётган айрим муаммолар уамда уларни уал этиш йуллари уацида аниц таклиф ва тавсиялар илгари сурилган.

Калит сузлар: ижтимоий шериклик, цонун, цонунни амалда татбиц этиш, нодавлат нотижорат ташкилотлари, давлат органлари, фуцаролик жамияти институтлари.

Аннотация: в статье предложен анализ Закона Республики Узбекистан «О социальном партнерстве» и его реализация. Выдвинуты конкретные предложения и рекомендации по некоторым проблемам, возникающим при реализации данного закона и пути их решения.

Ключевые слова: социальное партнерство, закон, реализации закона, негосударственные некоммерческие организации, государственные органы, институты гражданского общества.

Annotation: this article analyzes the Law of the Republic of Uzbekistan "On Social Partnership" and its implementation. Specific proposals and recommendations on certain problems arising in the execution of this law and the measures of their solution have been suggested.

Keywords: social partnership, law, implementation of the law, non-governmental non-profit organizations, government bodies, civil society institutions.

Узбекистонда давлат ва нодавлат ташкилотлари уртасидаги узаро ^амкорликнинг ^у^у^ий асосларини махсус ^онун ор^али тартибга солиш борасидаги амалий ислох,отларнинг мантилий давоми сифатида 2014 йилда "Ижтимоий шериклик тугрисида"ги Узбекистон Республикаси Крнуни ^абул ^илинди. Мазкур ^онун 2015 йилнинг 1 январидан эътиборан кучга кирди.

Икки йилдан ортикрок вакт давомида жамиятдаги янгиланишларни, демократик ислодотларни дисобга олган долда мазкур Конунга бир катор узгартиш ва кушимчалар дам киритилди.

Умуман, "Ижтимоий шериклик тугрисида'ги Узбекистон Республикаси Конунини амалда татбик этиш уз самарасини бердими? Давлат ва нодавлат ташкилотлари уртасидаги шерикликни амалга оширишда янги натижалар кулга киритилдими? Шериклик натижасида адоли дукук ва манфаатларини димоя килишнинг ижобий курсатгичларига эришилдими? Бу конундаги кайси нормалар самарали ишлади, кайси бири эса ишламади? Конунга амалиётдан келиб чикиб яна кандай нормалар киритиш мумкин? Ушбу саволларга мазкур маколада жавоб топишга даракат киламиз.

Узбекистонда "Ижтимоий шериклик тугрисида"ги Конунни амалда татбик этиш борасида куйидаги тизимли ишлар амалга оширилди:

Биринчидан, конуннинг мазмун-модиятини кенг жамоатчиликка етказиш борасида. Мазкур Конун кабул килинмасидан аввал дам карийб турт йил давомида кенг жамоатчилик иштирокида уч юздан ортик мудокамалар ташкил этилган, лойиданинг турли мукобил вариантлари яратилиб, атрофлича мудокама килинган эди. Ушбу Конун кабул килинганидан сунг дам унинг модиятини тегишли субъектларга етказиш борасида тизимли чора-тадбирлар амалга оширилди. Унга якин халкаро конференциялар, элликдан ортик миллий форум ва анжуманлар, минглаб семинар ва давра судбатлари ташкил этиш оркали конуннинг модияти ижрочиларга етказилди.

Иккинчидан, "Ижтимоий шериклик тугрисида"ги Конунни амалга оширишга хизмат киладиган конуности дужжатларини ишлаб чикиш ва амалда татбик этиш борасида. 2015 йилда ундан ортик конуности дужжатлари ишлаб чикилиб, амалга киритилди. Хусусан, Узбекистон Республикаси Олий Мажлиси дузуридаги ННТ ва фукаролик жамиятининг бошка институтларини куллаб-кувватлаш буйича Жамоат фонди Низомининг янги тадрири кабул килинди. Шунингдек, НТТ, ОАВ ва фукаролик жамиятининг бошка институтларига давлат гранти, ижтимоий буюртмаси ва субсидияларини ажратиш тартибини белгиловчи низомлар ишлаб чикилди.

Учинчидан, "Ижтимоий шериклик тугрисида"ги Конунда белгиланган комиссияларни ташкил этиш ва улар фаолиятини йулга куйиш. Узбекистон Республикаси Олий Мажлиси дузуридаги ННТ ва фукаролик жамиятининг бошка институтларини куллаб-кувватлаш буйича жамоат фонди маблагларини бошкариш буйича Парламент комиссиясининг янги таркиби шакллантирилди. Шунингдек, Конуннинг 18-моддасида белгиланган нормалар асосида Коракалпогистон Республикаси Жукорги Кенгеси, халк депутатлари вилоятлар ва Тошкент шадар Кенгашлари дузуридаги ижтимоий шериклик буйича жамоат комиссиялари ташкил этилди. Ушбу комиссияларга аъзо сифатида жойлардаги давлат ва нодавлат ташкилотларининг 211 нафар вакиллари сайланди. Барча аъзоларнинг 56 %ини ННТ вакиллари ташкил этади [1].

Туртинчидан, конунда белгиланган шакл ва усулларда ижтимоий шерикликни амалга ошириш йуналишида. Конунда белгиланган асосларга кура, нодавлат нотижорат ташкилотлари конун лойидалари мудокамасида, давлат ва дудудлар даражасида ижтимоий-иктисодий ривожлантириш дастурларини ишлаб чикиш дамда амалга оширишда иштирок этмокда.

Хусусан, 2014 йилнинг узида "Ижтимоий шериклик тугрисида'ги ва "Жамоатчилик назорати тугрисида'ги конун лойидаларининг мудокамасида 1500дан ортик ННТ фаоллари иштирок этган. Ёки

2014 йилдаги Давлат дастури ижросини таъминлашда 370дан ортик ННТ фаол иштирок этган булса,

2015 йил Давлат дастури ижросида уларнинг иштироки 612 нафарни ташкил этган.

Хдракатлар стратегиясининг 2017 йилдаги "Халк билан мулокот ва инсон манфаатлари йили"да амалга оширишга оид Давлат дастури [2]нинг унта бандида ННТлар иштироки кузда тутилган булса, 2018 йилдаги "Фаол тадбиркорлик, инновацион гоялар ва технологияларни куллаб-кувватлаш йили" Давлат дастурининг 14та йуналиши фукаролик жамияти институтларининг фаолиятига багишланган [3].

Шунингдек, нодавлат ташкилотлари фаолларининг давлат ва дукумат радбари карорлари билан ташкил этилган доимий фаолият юритувчи идоралараро комиссиялар (кенгашлар, ишчи гурудлар) фаолияти жалб этиш дам кенгайиб бормокда. Биргина 2015 йилда 50дан ортик ННТ фаоллари бундай комиссияларга жалб этилган булса, 2017 йилда бу курсатгич 70дан ортиккни ташкил этган.

2015 йилда ННТларнинг давлат органлари билан дамкорлиги доирасида молиялаштирилган грант маблаглари дисобидан турт мингдан ортик тадбирлар (конфенренция, мастер-класс, учрашув, давра судбати ва семинарлар) утказилиб, уларда 165 мингдан ортик кишилар иштирок этган. Хусусан, 210та укув курслари, 53та марказлар ташкил этилиб, уларга 7694 киши жалб этилди [4].

Худудлар микёсида ижтимоий шерикликнинг амалга оширилиши эътибор каратсак, натижалар марказдагидек булмасада, жойларда ^ам конун ижроси доирасида муайян чора-тадбирлар амалга оширилаётгани кузатилмокда. Масалан, Тошкент вилоятида Ижтимоий шериклик сохдсида ННТ ва фукаролик жамиятининг бошка институтлари билан узаро ахборот алмашиш борасида жисмоний ва юридик шахслардан Тошкент вилояти Монополиядан чикариш бошкармасига тушаётган мурожаатларни урганиш давомида белгиланган тартибда, фукароларнинг узини узи бошкариш органлари, истеъмолчилар жамиятларидан ва бошка жамоатчилик назоратини амалга оширувчи ташкилотларидан расмий суров йули билан тегишли маълумотлар олиниши йулга куйилган [5].

Самарканд вилоятида ^ам ушбу конун ижроси доирасида катор амалий ишлар йулга куйилган. Хусусан, Халк депутатлари вилоят кенгаши сессияларида ННТлар фаолиятига доир масалалар 2013 йилда 3 марта, 2014 йилда 4 марта, 2015 йилда 4 марта, 2016 йилнинг биринчи чорагида 1 марта куриб чикилиб уларнинг фаолиятида ижтимоий шерикчиликни ривожлантириш масалалари мух,окама килинган. Шунингдек, вилоятдаги Халк депутатлари туман ва шах,ар Кенгашлари сессияларида х,ам ижтимоий шериклик масалалари 12 марта мух,окама килиниб, тегишли карорлар кабул килинган.

Давлат дастурларининг ижросига ННТларнинг жалб килинганлиги йилдан йилга ортиб борганлигини кузатиш мумкин. Масалан, вилоятда 2013 йилда 6 ННТ - Давлат дастурининг 18 бандидаги вазифани, 2014 йилда 8 ННТ - 42 банддаги (2013 йилга нисбатан 5,2 баробар купрок) вазифани, 2015 йилда 15 ННТ - 52 банддаги (2014 йилга нисбатан 2,3 баробар куп) вазифани уз зиммасига олиб фаоллик курсатган.

2013-2016 йилларда Самарканд вилоятидаги бир катор ННТлар узаро хдмкорлик тугрисида 30 дан ортик шартнома ва меморандумлар х,амда хдмкорлик дастурлари имзолаган [6]. Бу каби ижобий курсаткичларни мамлакатимизнинг бошка вилоятларида х,ам кузатиш мумкин.

Юкоридагилар билан бирга, "Ижтимоий шериклик тугрисида'ги Конуннинг амалга оширишда айрим камчиликлар, х,озирча фойдаланилмаган имкониятлар х,ам мавжуд.

Мазкур сох,ада фаолият олиб бораётган экспертлар, конун юзасидан амалга оширилган назорат та^лил ишлари юзасидан тупланган материаллар ва уларнинг натижалари х,амда кузатувларимизга асосан, ушбу Конуннинг амалга татбик этилишида, унинг кабул килинишидан аввал кузланган юксак максадларга тулик эришилди, дея олмаймиз. Чунки бу Конуннинг амалга оширилиши билан нодавлат нотижорат ташкилотларининг давлат органлари билан шериклиги ривожланиб, унинг натижасида инсонлар хдётида сезиларли даражадаги ижобий курсатгичлар кузатилди дейиш кийин.

Мазкур Конун факатгина Олий Мажлис ^узуридаги Нодавлат нотижорат ташкилотлари ва фукаролик жамияти институтларини куллаб-кувватлаш жамоат фонди билан нодавлат ташкилотлари уртасидаги муносабатларни тартибга соладиган, тор максадлар учун фойдаланиладиган, самарали ишламаётган конунга айланиб колди.

Бунинг сабаблари нимада? Аввало, мазкур Конунда факат икки субъект (давлат ва нодавлат сектори) шериклиги акс этганлигида. Унда бизнес тузилмаларининг иштироки етарлича х,исобга олинмаганида. Иккинчидан, ушбу Конундаги айрим коидаларда белгиланган вазифалар бажарилмаганида.

Фикрларимизнинг тасдигини Олий Мажлис Конунчилик палатасидаги Демократик институтлар, нодавлат ташкилотлар ва фукароларнинг узини узи бошкариш органлари кумитаси томонидан "Ижтимоий шериклик тугрисида'ги Конуннинг Тошкент вилоятидаги ижросини назорат-тахлил асосида урганиш натижалари ^ам тасдиклайди.

Мазкур урганишлар "Ижтимоий шериклик тугрисида'ги Конуннинг Тошкент вилоятида ижросини таъминлаш борасида амалга оширилган ишлар билан биргаликда, бу борада куйидаги катор камчиликлар мавжудлигини курсатди:

- халк депутатлари Тошкент вилоят Кенгаши ^узурида тузилган Ижтимоий шериклик буйича жамоат комиссиясининг фаолияти, унинг вазифалари хдкида ^удуддаги ННТлар ва фукаролик жамиятининг бошка институтлари етарлича тасаввурга эга эмас. Хусусан, вилоятдаги ННТлар вакиллари билан сух,бат утказилганда, уларнинг аксарияти Ижтимоий шериклик буйича жамоат комиссиясининг тузилганлигидан, унинг таркиби ва унга юклатилган вазифалардан хабардор эмас;

- Ижтимоий шериклик буйича жамоат комиссиясининг иш режасида курсатилган тадбирларнинг аксарияти амалга оширилмаган.

Шунга ухшаш долат Тошкент шадрида дам кузатилган. Хусусан, 2016 йилда иш уринлари ташкил этиш ва адоли бандлигини таъминлаш дастурининг ижроси доирасида шадар меднат бош бошкармаси бошлигининг ахборотини эшитиш режалаштирилган булсада, бу тадбир ташкил этилмаган. 2016 йилда Жамоат комиссиясининг очик мажлисларида минтакавий ОАВ вакиллари иштироки тулик таъминланмаган. Шунингдек, ННТ фаолияти, уларнинг жамият тараккиётига кушаётган диссаси лозим даражада ёритилмаган [7].

Тошкент вилояти халк депутатлари Кенгаши дузурида тузилган Ижтимоий шериклик буйича жамоат комиссиясининг айрим аъзолари комиссия зиммасига юклатилган вазифларни тулик амалга ошириш имкониятига эга эмас. Хусусан, урганишлар шуни кусатмокдаки, комиссиянинг айрим аъзолари ННТ фаолияти, "учинчи сектор"нинг узига хос хусусиятлари тугрисида тулик маълумотга эга эмас. Комиссия радбари "Мадалла" хайрия жамоат фондининг вилоят булими раисидир. Унинг зиммасига бошка масалаларда юклатилган вазифалар кулами жуда куп булиб, бу эса комиссия ишини самарали ташкил этишда салбий таъсир курсатмокда. Хусусан, вилоятдаги ННТларнинг фикрига кура, ушбу радбар комиссия фаолиятини самарали бошкариш имкониятига эга эмас.

Ижтимоий шериклик буйича жамоат комиссияси вазифаларини амалга оширишда давлат органлари вакилларининг салмоги паст булиб, улар купинча расмиятчилик учун комиссия йигилишларида иштирок этиш билан чекланмокда. Натижада дал этилиши давлат органларига боглик булган муаммолар уз ечимини топмасдан колмокда.

Ижтимоий шериклик буйича жамоат комиссияси "Ижтимоий шериклик тугрисида'ги Конуннинг 18-моддасига асосан унинг зиммасига юклатилган вазифаларни бажармаган. Жумладан, Ижтимоий шериклик буйича жамоат комиссияси:

ННТ ва фукаролик жамияти бошка институтларининг мадаллий давлат докимияти органлари билан социал ва ижтимоий адамиятга молик дастурлар дамда лойидаларни куллаб-кувватлашга, уларни амалга ошириш учун маблагларнинг зарур дажмларини аниклашга доир тавсиялар ишлаб чикмаган дамда тегишли буюртмаларни Парламент комиссиясига юбормаган;

вилоятда ижтимоий ва социал-иктисодий ривожлантириш масалаларини дал этишда ижтимоий шериклик долатининг мониторингини ва бадоланишини амалга оширмаган;

Конуннинг 7-моддаси талаблари ижро этилмасдан колмокда. Вилоят Согликни саклаш, Монополиядан чикариш бошкармалари дамда бошка давлат органлари томонидан ижтимоий-иктисодий ривожлантириш дастурлари ва норматив-дукукий дужжатлар лойидаларининг жамоатчилик экспертизасини утказиш, уларнинг жамоатчилик мудокамасини утказиш ташаббуси билан чикиш, лойидалар юзасидан таклифлар ишлаб чикиш борасида фукаролик жамияти институтлари билан дамкорлик йулга куйилмаган;

вилоятдаги давлат органлари ННТлар билан ижтимоий шерикликнинг айрим шаклларини (биргаликда тадбирлар утказиш, тузилган ишчи гурудлари ва комиссиялар таркибида иштирок этиш) амалга оширган булсада, ушбу ишларга аксарият долларда факат республика микёсида фаолият курсатаётган йирик ННТлар ёки уларнинг таркибий тузилмалари жалб этилиб, уз ташаббуси билан ташкил этилган, чекка дудудларда фаолият олиб бораётган ННТлар билан дамкорлик ишлари олиб борилмаган;

Конуннинг 12-моддаси талаблари ижро этилмасдан келинмокда. Хусусан, ННТ ва фукаролик жамиятининг бошка институтларига моддий ёрдам курсатаётган юридик ва жисмоний шахсларга соликлар ва бошка мажбурий туловларни тулаш буйича имтиёзлар берилмаган;

Тошкентвилоятида 666 нафар ННТ ва фукаролик жамиятининг бошка институтлари давлат мулкидан ижара асосида фойдаланиб келаётган булсада, Конуннинг 13-моддаси талаблари бажарилмасдан уларнинг бирортасига дам давлат мулки текин ёки имтиёзли шартларда фойдаланишга берилмаган.

Фикримизча, юкоридаги каби муаммоларни уз вактида бартараф этиш, "Ижтимоий шериклик тугрисида'ги Конунни амалга самарали татбик этиш учун куйидаги масалалар дал этилиши лозим:

Биринчидан, конун амалдаги реал вазиятдан келиб чикиб, давлат ва нодавлат ташкилотлари уртасидаги муносабатларни янада ривожлантириш заруратини дисобга олган долда

такомиллаштирилиши лозим. Бунда шериклик субъектлари доирасига хусусий тижорат тузилмаларини кушиш ва уларнинг ижтимоий шерикликдаги фаолиятни молиявий жихатдан куллаб-кувватлашдаги иштирокининг шакллари ва хукукий механизмларини аник белгилаш алохида ахамиятга эга.

Бунинг учун, аввало, "Ижтимоий шериклик тугрисида"ги Конуннинг 3-моддасида курсатилган ижтимоий шериклик субъектлари таркибига тадбиркорлик субъектларини киритиш ва уларнинг ижтимоий шерикликдаги иштирокининг тартиби янги моддаларда ёритиб берилиши керак. Хусусан, ушбу конуннинг 3-моддаси иккинчи кисмидаги "Давлат органлари, нодавлат нотижорат ташкилотлари ва фукаролик жамиятининг бошка институтлари ижтимоий шериклик субъектларидир" мазмунидаги нормага "давлат органлари" деган сузлардан кейин "тадбиркорлик субъектлари" жумласи киритилиши лозим. Шунингдек, "Ижтимоий шериклик тугрисида"ги Конунга "Ижтимоий шерикликни тадбиркорлик субъектлари томонидан куллаб-кувватлаш" тизимини акс эттирувчи янги боб киритилиши керак. Ушбу бобда "Ижтимоий шерикликни тадбиркорлик субъектлари томонидан куллаб-кувватлаш турлари", "Тадбиркорлик субъектлари томонидан моддий ва мулкий ёрдам курсатиш", "Ижтимоий шериклик сохасидаги тадбирларни молиялаштиришда тадбиркорлик субъектларининг иштироки" ва шу каби бошка моддалар уз аксини топиши лозим.

Яна бир мухим масала, агар тадбиркорлик субъектлари ижтимоий шериклик субъектлари таркибига киритилса, "Ижтимоий шериклик тугрисида'ги Конунда ижтимоий шериклик муносабатларида иштирок этувчи тадбиркорлик субъектларининг хукук ва мажбуриятлари хам аник белгилаб куйилиши лозим булади. Бунинг учун мазкур Конуннинг амалдаги тахририда акс этган "Ижтимоий шериклик субъектларининг хукук ва мажбуриятлари" номли 4-боби "Тадбиркорлик субъектларининг ижтимоий шериклик сохасидаги хукуклари" ва "Тадбиркорлик субъектларининг ижтимоий шериклик сохасидаги мажбуриятлари" мазмунидаги иккита янги модда билан тулдирилиши лозим.

Иккинчидан, конунда белгиланган комиссияларни ташкил этиш ва унинг самарали фаолиятини таъминлашда комиссияларни ташкил этиш ва уларнинг ишига давлат бошкаруви органлари мансабдор шахсларининг аралашувини кескин камайтириш лозим. Бу борада Халк депутатлари махаллий Кенгашлари ва улардаги партия гурухлари, махаллий Кенгаш депутатлари, худудлардаги нодавлат ташкилотларининг роли ва иштирокини кенгайтириш алохида ахамиятга эга.

Учинчидан, нодавлат нотижорат ташкилотларини давлат томонидан молиявий куллаб-кувватлаш тизимини марказлаштирмаслик зарур. Бунда уларга факат марказ оркали эмас, балки махаллий давлат хокимияти оркали молиявий кумак берилишини ташкил этиш мухим ахамиятга эга. Зеро, худудлардаги нодавлат ташкилотлари фаолияти самарадорлигини, уларнинг куч ва имкониятларини, жойларда ахоли турли катламлари манфаатларини химоя килишдаги роли ва фаоллигини махаллий давлат хокимияти органлари, худуддаги фаол жамоатчилик яхши билади.

Туртинчидан, конунни амалда самарали татбик этилишида ундаги вазифаларни уз вактида ва сифатли амалга ошириш, ундаги хаволаки нормаларда белгиланган коидаларни ишлаб чикилиши алохида ахамиятга эга. Шундан келиб чикиб, конуности хужжатлари уз вактида ишлаб чикилишини назорат килиш лозим. Фикримизча, бу борада мазкур Конуннинг амалга самарали татбик этилишига масъул булган ваколатли орган белгилаб куйилиши лозим.

Бешинчидан, конун мохиятини кенг жамоатчилик, айникса, давлат ва нодавлат ташкилотлари рахбар ходимларига етказиш учун замонавий ахборот технологияларидан самарали фойдаланиб, махсус укув семинарлари ташкил этилиши лозим. Бунда уларга конунда белгиланган ваколатлардан фойдаланиш тартиби тушунтирилиши лозим. Бу борада мутахассислар томонидан мазкур Конунга шарх тайёрлаш ва чоп этиш, унинг тегишли субъектларга таркатилиши максадга мувофикдир.

Олтинчидан, ваколатли давлат органлари ёки Узбекистон Республикаси Президенти хузуридаги ташкил этилиши режалаштирилган "Фукаролик жамиятини ривожлантириш буйича маслахат Кенгаши" [8] томонидан "Ижтимоий шериклик" номли махсус веб-сайт яратиш ва унда давлат ва нодавлат ташкилотлари ижтимоий шериклигига оид конун хужжатлари, янги лойихаларни жойлаштириб борилиши, турли танловлар ташкил этилиши хакида, шунингдек жойлардаги фаол нодавлат нотижорат ташкилотлари фаолиятидан намуналар жойлаштириб борилиши максадга мувофикдир.

Еттинчидан, дудудларда фаолият курсатаётган нодавлат нотижорат ташкилотларини максад ва вазифалари дамда низомлари белгиланган асосий йуналишидан келиб чиккан долда тегишли давлат органларига дамкорлик килиш масалалари буйича бириктириш, уларни бир-бири билан таништириш дамда биргаликдаги чора-тадбирлар режаси тузиб олиш ва шу асосда ишнинг ташкил этилиши максадга мувофикдир.

Саккизинчидан,нодавлат ташкилотлари фаолиятида маънавий рагбатнинг урни ва адамияти мудимлигидан келиб чикиб, турли адоли катламлари манфаатларни димоя килишда жонбозлик курсатган, ижтимоий шерикликка оид конун дужжатларини амалга оширишда ижобий натижаларга эришган ташкилот вакилларини давлат мукофотларига тавсия этиш тизимини жорий этиш мудим адамиятга эга. Шунингдек, бундай фаол жамоат ташкилотлари тажрибасини оммалаштириш, бошка дудудларда дам уларнинг иш усулларини жорий этиш лозим.

References:

1. O'zbekistonda fuqarolik jamiyatining rivojlanishi. -T.: Fuqarolik jamiyati shakllanishini monitoring qilish mustaqil instituti, 2016. -B.10-12.

2. 2017-2021 yillarda O'zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo'nalishi bo'yicha Harakatlar strategiyasi // O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 7 fevral. PF-4947-sonli Farmoniga 1-ilova; 2017-2021 yillarda O'zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo'nalishi bo'yicha Harakatlar strategiyasini "Xalq bilan muloqot va inson manfaatlari yili"da amalga oshirishga oid Davlat dasturi // O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 7 fevraldagi PF-4947-sonli Farmoniga 8-ilova. www.lex.uz.

3. 2017-2021 yillarda O'zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo'nalishi bo'yicha Harakatlar strategiyasini "Faol tadbirkorlik, innovatsion g'oyalar va texnologiyalarni qo'llab-quvvatlash yili"da amalga oshirishga oid Davlat dasturi // O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 22 yanvardagi PF-5308-son Farmoniga ilova. www.lex.uz.

4. O'zbekistonda fuqarolik jamiyatining rivojlanishi. - T.: Fuqarolik jamiyati shakllanishini monitoring qilish mustaqil instituti. - T., 2016. - B.10-12.

5. O'zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi Demokratik institutlar, nodavlat tashkilotlar va fuqarolarning o'zini o'zi boshqarish organlari qo'mitasi tomonidan "Ijtimoiy sheriklik to'g'risida"gi O'zbekiston Respublikasi Qonunining Toshkent viloyatida ijrosini nazorat-tahlil tarzida o'rganish bo'yicha hujjatlar to'plami // Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi Devoni arxivi.

6. O'zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi Demokratik institutlar, nodavlat tashkilotlar va fuqarolarning o'zini o'zi boshqarish organlari qo'mitasi tomonidan "Nodavlat notijorat tashkilotlari faoliyatining kafolatlari to'g'risida"gi O'zbekiston Respublikasi Qonunini Samarqand viloyatida ijrosini nazorat-tahlil tarzida o'rganish bo'yicha hujjatlar to'plami // Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi Devoni arxivi.

7. Karimova M. Ijtimoiy sheriklik masalalariga jiddiy yondashuv zarur // Jamiyat. - 2016. - №87 (1123).

8. Ushbu kengashni tashkil etish 2017-2021 yillarda O'zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo'nalishi bo'yicha Harakatlar strategiyasining 2018 yil - "Faol tadbirkorlik, innovatsion g'oyalar va texnologiyalarni qo'llab-quvvatlash yili"da amalga oshirishga oid Davlat dasturining 39-bandida o'z aksini topgan // O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 22 yanvardagi PF-5308-son Farmoniga ilova. www.lex.uz.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.