Научная статья на тему 'ВКЛАД САМАРКАНДСКОЙ НАУЧНОЙ ШКОЛЫ В РАЗВИТИЕ МАТЕМАТИКИ'

ВКЛАД САМАРКАНДСКОЙ НАУЧНОЙ ШКОЛЫ В РАЗВИТИЕ МАТЕМАТИКИ Текст научной статьи по специальности «История и археология»

CC BY
210
17
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
КОШАНИ / УЛУГБЕК / КОЗИЗОДА РУМИ / АЛИ КУШЧИ / САМАРКАНД / ИСТОРИЯ НАУКИ / НАУЧНАЯ ШКОЛА / ОБСЕРВАТОРИЯ / МАТЕМАТИКА / АСТРОНОМИЯ

Аннотация научной статьи по истории и археологии, автор научной работы — Исмоилов Ёдгор Хофизович

Статья посвящена становлению и развитию математики в самаркандской научной школе и ее вкладу в развитие математических знаний в целом, включая алгебраические уравнения. Формирование алгебраических уравнений в средневековых странах исламского мира имеет большое научное, историческое и культурное значение для его дальнейшего развития в странах Европы. В статье автор подробно рассказывает о деятельности известного представителя самаркандской научной школы Гиёсиддина Джамшеда Кошани, Али Кушчи Самарканд, Казизода Руми, известных средневековых персидских и таджикских математиков, их роли в истории науки и развитие математики. Статья основана на достоверных источниках и точных исследованиях.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

CONTRIBUTION OF THE SAMARKAND SCIENTIFIC SCHOOL IN THE DEVELOPMENT OF MATHEMATICS

The article is devoted to the formation and development of mathematics in the Samarkand scientific school and its contribution to the development of mathematical knowledge in general, including algebraic equations. The formation of algebraic equations in the medieval countries of the Islamic world is of great scientific, historical and cultural significance for its further development in European countries. In the article, the author tells in detail about the activities of the famous representative of the Samarkand scientific school Giyosiddin Jamshed Koshani, Ali Kushchi Samarkand, Kazizod Rumi, famous medieval Persian and Tajik mathematicians, their role in the history of science and science. development of mathematics. The article is based on reliable sources and accurate research.

Текст научной работы на тему «ВКЛАД САМАРКАНДСКОЙ НАУЧНОЙ ШКОЛЫ В РАЗВИТИЕ МАТЕМАТИКИ»

оружия, обеспечение личного состава форменной одежды. В статьи приведены факты, свидетельствующие о двойном подчинении органов милиции.

Ключевые слова: милиция, орган, организация, обеспечение, условия, форменная одежда.

STRENGTHENING OF POLICE BODIES IN GBAO: ORGANIZATION AND SECURITY

The article Considering the question of the organization of the police authorities in Badakhshan, the organization of departmental h police in the area, as well as logistical issues provide me the police authorities in the area. It also provides information about pleasant measures for technical inspection of the gun, providing inform personnel. The article presentsfacts that indicate the double subordination of the police.

Keywords: militia, authority, organization, provision, conditions, form constant prices uniform.

Сведение об авторах:

Имомёрбеков Атобек кандидат исторических наук, доцент кафедры управления и самоуправления Академии управлени при Президента Республики Таджикистан Собирзода А. Дж. - Заместитель начальника Академии МВД Республики Таджикистан, полковник милиции

About the autors:

Imomyorbekov Atobek - сandidate of history Associate Professor of the Department of management and self- government of the Academy under the President of the Republic of Tajikistan

Sobirzoda A.J. - police colonel and Deputy Head of the Academy of the Ministry of Internal Affairs of the Republics and Tajikistan.

СА^МИ МАКТАБИ ИЛМИИ САМАРКАНД ДАР ИНКИШОФИ ИЛМИ МАТЕМАТИКА

Исмоилов Ё.Х.

Донишгощ давлатии омузгории Тоцикистон ба номи С. Айни

Донишх,ои риёзиву табий хусусан математика таърихи тулонй дошта, унсурх,ои ибтидоии онро муаррихони сохди илм дар кишварх,ои Шарки ^адим - Бобулистон, Мисру Эрони ^адим, Хрнду Чини ^адим пайдо намуда бошанд х,ам, вале дар рушду нумуи он донишмандони асрх,ои миёнагии ниёгони точикон сах,ми босазое гузоштаанд.

Дар он давра аз тарафи олимону донишмандон мавриди ситоишу таргиб карор гирифтани ин илм боис гашта буд, ки чандин марказх,ои илмй дар давлатх,ои Осиёи Марказй, Арабистону Хинду Чин таъсис ёбанд. Мактаби илмии Самарканд яке аз чунин марказх,ои илмие ба шумор меравад, ки донишмандони он осори гаронарзише аз худ ба мерос гузоштаанд. Аз ин ру, осори ба меросмондаи ниёгонамон ба монанди: Абуабдулло Мухдммад ибни Мусои Хоразмй, Еиёсуддин Абулфат^ Умар ибни Иброх,им Хайём, Насириддини Тусй, Еиёсиддин Чамшед ибни Масъуд ибни Махмуд Кошонй, Алй ^ушчии Самаркандй ва дигарон дар рушди донишх,ои риёзиву табий (математика ва физика) чойгох,и хосро касб намуда бошад хдм, ба назари мо, то х,ануз ба таври бояд тахкщ нагардидааст. Тах,кики пурраи осори донишмандон-риёзидощои ниёгонамон амри вокеист.

Аз чумлаи чунин донишмандон табиб, риёзидон ва ситорашинос Еиёсиддин Чдмшед ибни Масъуд ибни Мах,муд Кошонй мебошад, ки соли 1380 дар Кошони Эрон ба дунё омада, соли 1429 дар Самарканд вафот кардааст. Дар навиштах,ои аврупой бо номи «ал-Кошй» (al-Koshi) маъруф мебошад. Бояд ёдрас шуд, ки риёзидони дигаре бо номи Кошй дар таърихи риёзиёт маъруф аст, ки у Огюстен Луи Коши (1789-1857)-и фаронсавй мебошад.

Еиёсиддин Чамшеди Кошонй дар замоне умр ба сар бурдааст, ки Эрон та^ти тасаллути Темури ланг ва сипас писараш Шох,рух карор дошт. Дар ин даврон хотираи кушторхд вайроних,о ва тирарузих,ои ахди хдмлаи мугул зинда шуд ва дар пайи он чунбишх,ои кучак ва бузурги махдллй хдмчун ^уруфия ва нуктавия огоз гардид. Темур аз як суй ша^рх,ои ободеро, ки фатх, мекард, вайрон месохт ва аз суйи дигар мекушид то шах,рх,ои Осиёи Миёна, махсусан маркази кудрати худ -Самаркандро обод кунад. Бо ин сиёсат бисёре аз ^унармандон ва донишмандони Байнанна^райн, Осиёи Сагар, Сурия, Эрон ва Хивдро асир кард ва ба Мовароунна^р бурд. Хамин тавр, иддаи зиёде аз донишмандон ва ^унармандонро дар пойтахти худ - Самарканд гард овард. Аз ин ру, дар давраи у Самарканд равнаки бисёр ёфт.

Пас аз Темур писараш Шох,рух идораи Самарканд ва тамоми Мовароуннахрро ба писари худ Улугбек (набераи Темур) супурд ва худ дар Хирот ^укумат мекард. У х,ам сиёсати таквият ва такомули Самаркандро пеш гирифт. Ма^з бо дастгириву сарпарастии молии у дар Самарканд мактаби илмие бунёд карда шуд, ки дар таърихи илм бо номх,ои «Мактаби илмии Самарканд» ва ё «Мактаби илмии

Улугбек» сабт шудааст. Дар «Мактаби илмии Самарканд» донишмандони зиёде аз Хуросону Мовароуннахр ва хатто Руму Хинд фаъолият мекарданд, ки маъруфтаринхояшон Еиёсиддин Чамшеди Кошонй, Козизодаи Румй, Алй Кушчии Самаркандй, Муиниддин Кошонй ва Чалолуддин Усгурлобй буданд. Улугбек хамчун пуштибони дониш ва хунар гох-гохе ба фаъолиятхои нучумии донишмандони замонааш ширкат меварзид.

Улугбек пас аз сохтани мадрасаи Самарканд яке аз донишмандони барчаста ба номи Мухаммад Хофиро мударриси он мадраса кард [2, с. 40].

Муаллифи «Зубдат-ут-таворих» - Хофизи Абру [7, с.744] огози мадрасаро соли 823 хичрй ва Абулкосими Курбонй [6, с.8] соли 824 аз тарафи Улугбек бо дасти устохои Шероз, Кошон ва дигар манотики Мовароуннахр дар самти шимолу шаркии шахри Самарканд, бар фарози теппае бо номи «Кухак» ки имруз «Чупонота» ва бино бар нишондоди Барром Шермухаммадиён [1] «Чупонато» ва наздикии рудхонаи «Оби рахмат» вокеъ аст, бино шудааст.

Улугбек барои таррохй ва сохти расадхона ва бахрабардорй аз он гурухе аз донишмандони машхур, аз чумла Еиёсиддин Чамшеди Кошонй, Салохиддин Мусо ибни Мухаммад ибни Мах,муд Козизодаи Румй (1360-1437), Алоуддин Алй ибни Мухаммади Кушчии Самаркандй (ваф. 1474), Муиниддин Кошонй ва дигаронро ба Самарканд даъват кард. Максади даъвати ин донишмандон ба Самаркандро таснифи «Зич»-и чомеъи Саидй дар дебочаи «Зич»-и худ чунин овардааст: «.. .Султони шахид Мирзо Улугбек - Аноруллох бурхонаху дар Самарканд пешниходи иморати расад кард ва касоне ки дар ин илм мохир буданд, мисли Еиёсиддин Чамшеди Кошонй ва дигархо [6, с. 5].

Козизодаи Румй ки яке аз донишмандони кишвари Рум (Осиёи Сагир) буд, хангоми мусофират дар шахри Кошон тасодуфан ба Еиёсиддин шиносой пайдо карда, аз донишимандии у огох гашта буд, ба Улугбек расонид.

Улугбек чун аз холи Еиёсиддин огох шуд, кас фиристод ва уро аз Кошон ба Самарканд хост ва кори расадро ба у вогузор кард [6, с.2].

Хамин тавр соли 1417 бо даъвати Улугбек аз шахри Кошони Эрон ба Самарканд меояд.

Сабаби даъвати Кошонй ба Самарканд ин буда, ки вай каблан зичиеро, ки дар Кошон тадвин карда буд ба номи Шохрухи Темурй (падари Улугбек) мулаккаб ба Хокон, ки хокими Хирот буд, зичи Хоконй хонданд ва онро ба Мирзо Улугбек амири Самарканд такдим карда буд.

Гиёсиддин Чдмшеди Кошонй, ки кабл аз сафараш ба Самарканд «Батлимуси сонй» лакаб гирифта буд, пеш аз рафтан ба Самарканд осоре дар нучум таълиф карда ва шахсан ба расад мепардохта дар нусхаи нокисе аз як зичи худ, ки дар китобхонаи «Остони кудси разавй» мавчуд аст ва мархум Таботабой онро зичи тасхилот дониста ва ба гумони муаррихи илм ва шаркшиноси маъруф профессор Эдвард Стюарт Кеннеди (1912-2009) кисмате аз зичи хоконй аз уст, мегуяд: «Се хусуф расад кардем дар балдаи Кошон ва авсоти Камар аз он истихроч кардем.. .Аммо васати хусуфи саввум дар шаби хаждахуми шахревармохи кадим санаи ситу сабъину сабъмонаи (776) яздигурдй (809-810 хичрй) буда.» [5, с. 20].

Кошонй пас аз рафтан ба Самарканд дар эчоди расадхона ва тадвини зичи накши асосй дошт ва чунон ки Абдулалии Бирчандй дар шархи Зичи Улугбек овардааст «Асли расади Самарканд аз осори табъи латифи уст» [5, с.7; 6, с.6].

Бинои расадхонаи Самарканд дар соли 825 (ё 827) ба поён расид. Кошонй 5 то 7 сол пас аз шуруи кори расад, яъне то замони маргаш дар соли 832 дар он ширкат дошт. Зичи Улугбек 9 сол пас аз марги Кошонй, яъне дар соли 841 омода шуд. Улугбек дар мукаддимаи ин зичй аз хамкорон ва дастёрони хеш ёд карда ва бо ситоиш ва эхтиром аз Кошонй ном бурдааст. [2, с.31].

Аз корхои мухими Кошонй ихтирои касрхои дахй аст, ки солхои баъд аврупоиён зохиран мустакил аз у онро ихтироъ карданд. Вай ду карн пеш аз Кеплер дар илхокхои аввал ва дуюми нузхат-ул-хадоик мадори Мох ва Уторидро байзй (эллипсшакл - И.Ё.) донистааст. Кошонй микдори «п»-ро бо диккати камназире хисоб кард ва синуси зовияи як дарачаро бо истифода аз равиши такрори чолибе барои халли муодилаи дарачаи саввум бо диккати чашмгире тайъин кард. Вай хамчунин ду абзори нучумй бо номхои «Табакат-ул-манотик» ва «Лавхи итисолот» ибдоъ кард. Бино бар маълумоти андухтаи тарчумон ва шорехи рисолаи "Мифтох-ул-хисоб"- и Кошонй ба забони русй донишманди маъруфи шуравй, риёзидон, муаррихи илм ва шаркшиноси шинохта Борис Абрамович Розенфелд (1917 - 2008), Еиёсиддин Чдмшеди Кошонй бузургтарин риёзидон ва ситорашиноси садаи понздахуми милодй буд ва офаридахои уро дар баъзе аз заминахо бояд намунае аз хадди камоли дониш дар садахои миёна донист. Равишхои олй, ки Кошонй дар мусохибахои худ ба кор мебурд ва техникаи устодонае, ки дар баровардхо ва арзёбихои у дида мешуд, таваччухи хоси донишмандони замони моро ба худ чалб кардааст. [4].

Пажухишгари олмонй Пул Локки менависад: «Уро риёзидоне шинохтаам хушманд ва мухтареъ ва наккод ва сохибафкори амик ва вокиф бар осори риёзидонони пешин, ки бахусус дар фанни мухосиба ва ба кор бастани равишхои такрибии муттабахр ва чирадаст будааст». [5, с.11].

Профессор Кеннедй таърихнигори барчастаи риёзиёт ва нучум низ уро мухосибе забардаст мешуморад, ки дар ин фан махорати фавкулода дошт. Кошонй ба гайр аз математик ва ситорашиноси бузург буданаш, инчунин меъмор, таърихнигор ва табиб хам буд. Зиёда аз 20 асари у то замони мо расидааст, ки маъруфтарини онхо "Мифтоху-л-хисоб" (Калиди арифметика) мебошад. Китоб аз мукаддима ва панч боб иборат аст. Дар боби чори китоби панчум, дар фасли дуюм хафт масъалаи алгебравй баррасй гардидааст [3, с.244 - 254].

Хулоса, Еиёсиддин Чамшеди Кошонй дар фарогири халли муодилахои алгебравии хаттй ва квадратй яке аз риёзидонони маъруфи асримиёнагии форсу точик ба шумор рафта, накши он дар таърихи илм умуман ва инкишофи илми математика мухим мебошад.

Намояндаи дигари мактаби илмии Самарканд Салохуддин Мусо ибни Мухаммад ибни Махмуд Козизодаи Румй (1364-1437) мебошад, ки яке аз бузургтарин математик ва астрономи асримиёнагии Мовароуннахр дар давраи хукмронии Темуриён дар (асри XV) ба шумор меравад. У дар оилаи донишманди замон ва козии Бурс (Туркия) Хоча Афандй ба дунё омада, маълумоти ибтидоиро дар зодгохаш мадрасаи Бурс гирифтааст. Астрономия ва математикаро аз устодаш Шамсиддини Фанорй омухтааст. Соли 1404 ба Самарканд омада, дар дарбори Амир Темур дар назди Мавлоно Ахмад дониши худро такмил дод, дар байни олимон зуд ба лакаби Козизодаи Рум машхур гардид. Баъд аз вафоти Темур соли 1405 бо хамрохии Улугбек ба Хирот рафт. Дар он чо муаллими Улугбек аз илми астрономия буд. Баъди бозгашт ба Самарканд у бо хамрохии Еиёсиддин Чамшеди Кошонй, Алй Кушчии Самаркандй дар расадхона фаъолият намудааст. Солхои 1417-1420 ба муаллимони мадрасаи Самарканд, ки Улугбек таъсис дода буд, рохбарй мекард. Мирзо Улугбек, Фатхуллои Шервонй шогирдони у мебошанд.

Козизодаи Румй муаллифи чадвали астрономии Самарканд, тафсир «Дар бораи пешниходхои ас-Самаркандй», тавзех «Дар бораи баёнияи мухтасари астрономия аз чониби Ал-Чагмини», «Рисола дар бораи арифметика», «Рисола дар бораи муайян кардани синуси як дарача», Рисоладар бораи синус», «Рисола дар бораи синуси квадратй», «Рисола дар бораи азимути кибла», «Рисола дар бораи илми астрономия», ва гайрахо мебошад. Козизодаи Румй хамчун яке аз асосгузорони расадхонаи Улугбек дар Самарканд ба мо мероси бой гузоштааст. Аммо бисёре аз асархои у хануз мунтазири мухаккики худ хастанд.

Алоудин Абдул-Косим Алй ибн Мухаммад Алй Кушчй - математик ва астроном соли 1403 дар Самарканд таваллуд шуда, соли 1474 дар Истамбул вафот намудааст. Кушчй (вожаи туркй куш -лочин) лакаби Алй мебошад. Алй Кушчй шогирди Козизодаи Румй ва Еиёсиддин Чамшеди Кошонй мебошад. Пас аз марги Улугбек Алй Кушчй бо дархости Алишерй Навой ва Хусайн Бойкаро хуччати сафирй гирифта, осори хаттии расадхонаи Самаркандро ба Истамбул бурда, ба хидмати Махмадй II ворид шуда, дар он чо мактаби илмии Самаркандро идома дод. Олимони Византияро бо баъзе кашфиётх,ои мактаби Самарканд, алалхусус бо касрхои дахй ошно намуд. У дар назди масчиди Софияи Мукаддас мадрасае созмон дода, як катор олимони туркро тарбия намудааст.

Алй Кушчй «Рисола дар бораи илми арифметика» ва «Рисолаи илми астрономия» - ро навиштааст, ки дар таълими математика дар кишвархои Шарки Наздик ва Миёна дар асрхои XVI -XVII накши назаррас доштанд. Вай ба «Зичии Гургонй» -и Улугбек ва «Нардбони осмон» - и Ал-Кошй тафсир навиштааст.

Алй Кушчй рочеъ ба илмхои гуногун 21 асархои илмй навиштааст. «Рисолаи хисоб» (1425), «Рисолаи Кусур» (1430), «Китоб ал-Мухаммадия» (1472) ва f. китобхои математикианд. Китобхои «Рисола фи хал ал-шакл ал-камар», «Хайати форсй» (1437) , «Рисолаи фатхия» (1458), «Зичии чадиди курагонй» (1437), ва f. аз илми нучум маълумот медихад [3, с. 68].

Алй Кушчй дорои як катор асархо оид ба забоншиносй низ мебошад. Вай инчунин «Китоб дар бораи Чин» - ро навиштааст, ки дар он чо ба хайси сафири Улугбек сафар карда буд.

Хулоса, ташкил ва таъсиси мактаби илмии Самарканд барои рушди донишхои математикй дар мачмуъ ва аз чумла муодилахои алгебравй таъсири мухим расонидааст. Ташаккули муодилахои алгебравй дар кишвархои асримиёнагии олами ислом барои инкишофи минбаъдаи он дар кишвархои Аврупо ахамияти бузурги илмй, таърихй, фархангй дорад.

АДАБИЁТ

1. Бахром Шермухаммадиён. Адабиёти шифохии Самарканд // Гохномаи мардумгиёх, соли аввал, шумораи 1, / Ш.Бахром - Душанбе, 1372.

2. Восифй, Зайниддин Махмуд. Бадое-ул-вакоеъ, тасхехи А. Болдирев, Бунёди фарханги Эрон, 1349, чилди 1.

3. Гуломов, И. Таърих ва методологияи математика // Дастури таълимй / И. Гуломов. - Нашри дуюм бо тагйироту иловахо. - Душанбе: Промэкспо, 2014.

4. Джамшид Гиясэддин ал-Каши. Ключ арифметики трактат об окружности. Перевод с арабского Б.А. Розенфельда, комментарии А.П. Юшкевича и Б.А. Розенфельда. М: -1956.

5. Курбонй Абулкосим. Кошонинома. Тахкик дар ахвол ва осори F^e^hr Ч,амшеди Кошонй риёзидон ва муначчими бузурги Эрон. / А. Курбонй - Техрон, 1350 (1972), чопи дуюм.

6. Мухит Таботабой, F^ct^mr Чдмшеди Кошонй, мачаллаи омузиш ва парвариш, соли 10, шумораи 3, хурдоди 1319.

7. Хрфизи Абру. Зубдат-ут-таворих. Тасхехи Саидкамоли хочй Саид Ч,аводй, / АДофизи - Техрон, 1372, чилди 2.

ВКЛАД САМАРКАНДСКОЙ НАУЧНОЙ ШКОЛЫ В РАЗВИТИЕ МАТЕМАТИКИ

Статья посвящена становлению и развитию математики в самаркандской научной школе и ее вкладу в развитие математических знаний в целом, включая алгебраические уравнения. Формирование алгебраических уравнений в средневековых странах исламского мира имеет большое научное, историческое и культурное значение для его дальнейшего развития в странах Европы.

В статье автор подробно рассказывает о деятельности известного представителя самаркандской научной школы Гиёсиддина Джамшеда Кошани, Али Кушчи Самарканд, Казизода Руми, известных средневековых персидских и таджикских математиков, их роли в истории науки и развитие математики. Статья основана на достоверных источниках и точных исследованиях.

Ключевые слова: Кошани, Улугбек, Козизода Руми, Али Кушчи, Самарканд, история науки, научная школа, обсерватория, математика, астрономия.

CONTRIBUTION OF THE SAMARKAND SCIENTIFIC SCHOOL IN THE DEVELOPMENT OF MATHEMATICS

The article is devoted to the formation and development ofmathematics in the Samarkand scientific school and its contribution to the development of mathematical knowledge in general, including algebraic equations. The formation of algebraic equations in the medieval countries of the Islamic world is of great scientific, historical and cultural significance for itsfurther development in European countries.

In the article, the author tells in detail about the activities of the famous representative of the Samarkand scientific school Giyosiddin Jamshed Koshani, Ali Kushchi Samarkand, Kazizod Rumi, famous medieval Persian and Tajik mathematicians, their role in the history of science and science. development of mathematics. The article is based on reliable sources and accurate research.

Keywords: Koshani, Ulugbek, Kozizoda Rumi, Ali Kushchi, Samarkand, history of science, scientific school, observatory, mathematics, astronomy.

Сведения об авторе:

Исмоилов Ёдгор Хофизович - старший преподаватель кафедры методика преподавании истории и право Таджикского государственного педагогического университета имени С. Айни, кандитат исторических наук. тел.: (+992) 987665455. E-mail:ydqor.ismoilov@bk.ru

About the author:

Ismoilov Yodgor Hofizovich the senior teacher of the department methods of theaching the history and law of the Tajik State Pedagogical University named after Sadriddin Aini, the candidate of historical science тел.: (+992) 987665455. E-mail: ydqor.ismoilov@bk.ru

СОВЕТСКИЙ КИНЕМАТОГРАФ КАК ФЕНОМЕН СИНТЕЗА НАЦИОНАЛЬНЫХ КУЛЬТУР

Умарова З.Х

Российско-Таджикский (Славянский) университет

В Советском Союзе особое место в воспитании молодого поколения, в популяризации идей коммунизма, интернационализма, советских ценностей отводили такому жанру современного искусства, как кинематограф. Говоря о советском кино, мы, как правило, имеем в виду фильмы, созданные в советское время кинематографистами союзных республик, в том числе российские фильмы данной эпохи.

История советского кино началась с 1919 года, когда 27 августа был подписан декрет о национализации кинематографа. Процесс национализации означал полный переход киноиндустрии под монополию государства [3, с.35]. Подписание такого декрета было продиктовано стремлением контролировать деятельность киноиндустрии, так как руководство страны понимало, что кино, благодаря своим широким возможностям воздействия на сознание народа, является мощным инструментом для идеологической пропаганды. С этой целью ведомства, занимающиеся созданием фильмов и доведением их до зрителя, были отданы в подчинение отделов культуры региональных комитетов КПСС, которые, в свою очередь, были подчинены отделу агитации и пропаганды ЦК КПСС [3, с.37]

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.