Научная статья на тему 'Витамин В12 камқонлиги ва уни даволаш'

Витамин В12 камқонлиги ва уни даволаш Текст научной статьи по специальности «Естественные и точные науки»

CC BY
514
10
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
витамин В12 танқислиги камқонлиги / парестезиялар / гельминтозлар / рационал овқатланиш / алиментар фактор

Аннотация научной статьи по естественным и точным наукам, автор научной работы — Феруза Хайдаровна Маматкулова, Жахонгир Шерзод Ўғли Усмонқулов

Маколада витамин В12 танқислиги камконлигининг эпидемиологияси, келиб чикиш сабаблари, даволаш тактикаси келтирилган. Организмдаги уч муҳим функция асаб соғлиғини сақлаш, қон айланиши ва ДНК синтези B12 витаминида мавжуд. Агарда ушбу витамин етишмаса, одам кучли ҳолсизлик ва чарчоқни ҳис қилади, деб ёзади Express. Harvard Health маълумотларига кўра, B12 витаминининг танқислиги белгиларни секин-аста вужудга келтириб, уларни кучайтирган ҳолда жуда секин шаклланиши мумкин. Бироқ айрим ҳолатларда B12 витамини танқислиги нисбатан тез шаклланади. Мазкур озуқа танқислиги турли белгиларни юзага келтириши ҳисобга олинадиган бўлса, уни бошқа бирор касаллик билан адаштириб юбориш қийин эмас. B12 танқислигини юзага келтирадиган иккита асосий омил мавжуд хавфли анемия ва овқат рационида витамин етишмаслиги. Хавфли анемия бу аутоиммун касаллик бўлиб, у организмнинг ички факторларини ошқозонда синтез қилинадиган ва ичакларда B12 витаминининг сўрилиши учун керак бўлган оқсилни ишлаб чиқаришига халақит беради. Шунингдек, турли диеталар, хусусан, вегетариан ва веган диеталари B12 витамини танқислиги юзага келиш хавфини оширади. B12 витамини асосан ҳайвон маҳсулотларида ва бойитилган овқатларда мавжуд. Текширувлар Самарқанд шахар, Нуробод, Булунғур ва Нарпай туманларида ўтказилди. Текширувлар натижаси шуни кўрсатадики витамин В12 танқислиги камқонлиги қуйидаги ҳолатларда келиб чиқади: Норационал овқатланиш, алиментар фактор, витамин в 12нинг организмда сўрилишига қаршилик қиладиган махсулотларини мунтазам истеъмол қилиш. Қарияларда учрайди. Ошқозонни 2/3 қисмини резекциясида Гельминтозлар: кенг тасмасимон гижжа, яьни Diphyllobothriumlatum.каби гелминтозлар витамин В12 танқислиги камқонлигига олиб келади. Ошқозоничак трактидан қон кетишлар, диафрагмал чурралар, витамин B12 танқислиги камқонлиги ривожланади. Сурункали алкоголикларда Сурункали гепатит, жигар циррозларида.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по естественным и точным наукам , автор научной работы — Феруза Хайдаровна Маматкулова, Жахонгир Шерзод Ўғли Усмонқулов

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «Витамин В12 камқонлиги ва уни даволаш»

Витамин В12 камконлиги ва уни даволаш

Феруза Хайдаровна Маматкулова Жахонгир Шерзод угли Усмонкулов Самарканд давлат тиббиёт университети

Аннотация: Маколада витамин В12 танкислиги камконлигининг эпидемиологияси, келиб чикиш сабаблари, даволаш тактикаси келтирилган. Организмдаги уч мухим функция - асаб соглигини саклаш, кон айланиши ва ДНК синтези - B12 витаминида мавжуд. Агарда ушбу витамин етишмаса, одам кучли холсизлик ва чарчокни хис килади, деб ёзади Express. Harvard Health маълумотларига кура, B12 витаминининг танкислиги белгиларни секин-аста вужудга келтириб, уларни кучайтирган холда жуда секин шаклланиши мумкин. Бирок айрим холатларда B12 витамини танкислиги нисбатан тез шаклланади. Мазкур озука танкислиги турли белгиларни юзага келтириши хисобга олинадиган булса, уни бошка бирор касаллик билан адаштириб юбориш кийин эмас. B12 танкислигини юзага келтирадиган иккита асосий омил мавжуд -хавфли анемия ва овкат рационида витамин етишмаслиги. Хавфли анемия - бу аутоиммун касаллик булиб, у организмнинг ички факторларини - ошкозонда синтез килинадиган ва ичакларда B12 витаминининг сурилиши учун керак булган оксилни ишлаб чикаришига халакит беради. Шунингдек, турли диеталар, хусусан, вегетариан ва веган диеталари B12 витамини танкислиги юзага келиш хавфини оширади. B12 витамини асосан хайвон махсулотларида ва бойитилган овкатларда мавжуд. Текширувлар Самарканд шахар, Нуробод, Булунгур ва Нарпай туманларида утказилди. Текширувлар натижаси шуни курсатадики витамин В12 танкислиги камконлиги куйидаги холатларда келиб чикади: -Норационал овкатланиш, алиментар фактор, витамин в 12нинг организмда сурилишига каршилик киладиган махсулотларини мунтазам истеъмол килиш. -Карияларда учрайди. - Ошкозонни 2/3 кисмини резекциясида - Гельминтозлар: кенг тасмасимон гижжа, яьни Diphyllobothrium latum.каби гелминтозлар витамин В12 танкислиги камконлигига олиб келади. - Ошкозон- ичак трактидан кон кетишлар, диафрагмал чурралар, витамин B12 танкислиги камконлиги ривожланади. - Сурункали алкоголикларда - Сурункали гепатит, жигар циррозларида.

Калит сузлар: витамин В12 танкислиги камконлиги, парестезиялар, гельминтозлар, рационал овкатланиш, алиментар фактор.

Vitamin V12 anemia and its treatment

Feruza Khaidarovna Mamatkulova Jakhongir Sherzod oglu Usmankulov Samarkand State Medical University

Abstract: Data of epidemiology, the reason, tactics of treatment of an iron deficiency anemia are provided in article. The researches conducted prevalence of an iron deficiency anemia in Bulungur and by Narpay districts of the Samarkand region of the Republic of Uzbekistan showed that major factors of diffusion of this pathology is the following: - Metrorrhagias - the wrong use of endometrial contraceptives, thereof development of acute and chronic bleedings. - A nutritional factor, traditional, regular consumption of the foodstuff interfering an iron absorption - tea and dairy products. -Short interval between labors and frequent abortions. - Helminthiases and other reasons In the state of epidemiology, vitamin B12 deficiency, its causes, and treatment tactics are presented. Three important functions in the body-nerve health, blood circulation, and DNA synthesis-are performed by vitamin B12. In the absence of this vitamin, a person's feelings are weak and bad. According to Harvard Health, vitamin B12 deficiency can develop very slowly, causing symptoms to develop slowly and worsen. However, in some cases, vitamin V12 deficiency develops relatively quickly. Ego can easily be confused with any other disease given that this lack of nutrition causes different symptoms. There are two main causes of V12 deficiency - pernicious anemia and lack of vitamins in the diet. Pernicious anemia is an autoimmune disease in which the body's production of intrinsic factor, which is synthesized in the stomach and is necessary for the absorption of vitamin B12 in the intestine, is disrupted. In addition, various diets, especially vegetarian and vegan ones, increase the risk of vitamin B12 deficiency. Vitamin B12 is needed in foods and food fortified foods. The inspection was carried out in the cities of Samarkand, Nurabad, Bulungur and Narpais. Research results show that vitamin B12 deficiency anemia occurs in the following cases: - Irrational nutrition, regular consumption of food, prevention of absorption of the alimentary factor, vitamin B 12 in the body. - Occurs in the elderly. - Resection of 2/3 of the stomach - Helminthiases: helminthiases such as tapeworm, Diphyllobothrium latum, cause anemia caused by vitamin B12 deficiency. - Bleeding from the gastrointestinal tract, diaphragmatic hernia, vitamin B12 deficiency anemia develops. - He is a chronic alcoholic - Chronic hepatitis, cirrhosis

Keywords: iron deficiency anemia, chronic hepatitis, cirrhosis, helminthiasis, rational nutrition, nutritional factor

Витамин В12 танкислиги камконлиги - организмда витамин В12 моддасининг етишмовчилиги туфайли эритропоэзнинг бузилиши ва шунинг натижасида орган ва тукималарда, асосан орка миянинг сезувчи нервларида трофик ривожланишининг узгариши билан характерланадиган касаллик хисобланади. Витамин В12 танкислиги кенг таркалганлиги сабабли узок йиллардан буён мухим муаммо булиб колмокда. Жахон Согликни Саклаш Ташкилоти (ЖССТ) маълумотларига кура ер юзида 3 167 400 000 киши анемия билан касалланган, шундан 80-90% яъни 1 570 490 000 киши витамин В12 танкислиги камконлиги билан огриган. Ривожланган давлатларда ушбу курсаткич ривожланаётган давлатларга нисбатан паст. Дунёда кариялар, жигар касалликлари билан беморларнинг 70,5-87% витамин B12 танкислиги камконлигидан азият чекади. Витамин В12 - организмнинг купгина метаболитик жараёнларида катнашади. Организм витамин В12нинг асосий кисмини эндоген ва экзоген йули билан олади. Ундан ташкари витамин B12 овкат махсулотлари билан кабул килиниб ичакларда,махсус фермент- ички Кастл омили оркали сурилади. Ушбу фермент организмнинг виатминга булган эхтиёжини кондиришда мухим рол уйнайди, чунки анемия келиб чикиши купинча айнан шу фермент катта ахамиятга эга. Радиоактив темир билан текширувлар утказилганда витамин В12 ичакларнинг проксимал кисмида, "дуоденум+ ёнбош ичак" комплексида сурилиши аникланган - [1]. Витамин В12 овкат билан коболамин холатида (хайвон махсулотларида - гушт, балик, жигар, тухум кабилар таркибида булиб, бутун витамин В12нинг 30-40%ини ташкил килади ва яхширок узлаштирилади), шунингдек (мева, сабзавот, дон, ёнгок ва усимлик махсулотларида булиб, бутун витамин B12нинг 60% ини ташкил килади ва нисбатан ёмон сурилади) ун икки бармокли ичакка тушади. Овкат билан организмга тушган цианокоболамин ошкозон шиллик каватларида ишлаб чикиладиган Кастл омили билан бирикиб, хосил булган комплекс бирикма ёнбош ичакнинг шиллик каватлари рецепторлари билан узаро таьсирлашиб. Умумий кон окимига тушади. Сунг транспорт оксили булган транскоболамин куринишида суяк кумигига бориб кон хужайраларининг хосил булишида катнашади. Захирадаги витамин B12 жигарда турланиб боради - ферритин ва гемосидерин оксиллари булиб, жигарда, талокда ва мушакларда тупланади. Хужайравий витамин B12 етишмовчилиги холатида ишга тушади. В12 витамини парентерал кулланганида тизимли кон окимига тез тушади. Конда транскобаламинлар билан богланади. Асосан жигарда тупланади. Цианокоболаминни плазма оксиллари билан богланиши - 90%. Тери остига ёки мушак ичига юборилганидан кейин максимал концентрацияга эришиш вакти (ТСмах) тахминан 1 соатни ташкил килади. Жигардан ичакка сафро билан чикарилади ва конга кайта сурилади. Жигардан ярим чикарилиш даври (Т1/2) -

500 KyH.EyfipaKHHHr HopMaH ^yH^uacuga 7-10% öyfipaKHap opKaHH, TaxMHHaH 50% - axHaT ÖHHaH HHKapuHagu; öyfipaK ^yH^uacu nacafiraHHga - 0-7% ÖyfipaK opKaHH, 70-100% a^HaT ÖHHaH HHKapuHagu.

70 Kr hh cofhom ogaM KoHHga Metepga BHTaMHH B12 197-771 nr/MH hh TamKHH этagн Ba y opraHH3Mga MyxHM MoggaHap aHMamuHyBH ^apaeHHapuga Karnamagu. OBKaT opKaHH TymaguraH BHTaMHH B12 Moggacu opraHH3Mgaru yMyMHfi x,a»MHHHr 70-80%hhh TamKHH KHHagu. KoHraH khcmhhh эca TpaHCKoöonaMHH, KacTH omhhh Kaöu ^epMeuraap TapKHÖHgaru Ba 3axupagaru цнaнoкo6oнaмнн TamKHH KHHagu. TapKHÖuga энг Kyn BHTaMHH B12 caKHafiguraH MaxcyHoTHap (100 r xucoöuga) - moh ^Hrapu 90%, rpenKa epMacu - 8,0 r, moh thhh - 5,0 r, ynpafigu. OBKaT MaxcynoTnapugaH BHTÄMHH B12 MoggacHHH cypHHmu ynyH xaM 6at3H mapouTHap öyHHmu KepaK. O3HK MoggaHap TapKHÖHgaru acKopÖHH KucnoTacu, hhmoh KucHoTacH, $pyKTO3a, MeTHoHHH Ba цнcтeнн TeMHpHH cypHHHmHHH Te3HamTupca, $oc$araap, oKcaHaT, кaнцнfi caKHoBHH MoggaHap yHHHr cypuHumura MoHeHHK KHHagu. BHTaMHH B12HHHr oBKaT MaxcyHoTH ÖHHaH cypHHHm MHKgopu nerapanaHraH. OpraHH3M unaK mHHHHK KaBaragaru BHTaMHH B12hh KoHra yTHmuHH MycTaKHH öomKapagu. KoHga BHTaMHH B12 MHKgopu KaMafica muHHHK KaBaTgaru BHTaMHH B12 KoHra yTagu. TecKapu xoHaTga muHHHK KaBaTga caKHaHraH BHTaMHH B12 KacTH omhhh ÖHHaH KymHHHÖ opraHH3Mra TapKaranagu. cofhom oBKaraaHraHga 1 cyTKaga BHTaMHH B12 oBKaT MaxcyHoTHapu ÖHHaH Tymagu - [3]. CypuHaguraH BHTaMHH B12HHHr 1 cyTKaga cyMMap MHKgopu 35 Mr. BHTaMHH B12HHHr cap^naHumu: $H3uonorHK fiyKoTHmHap (axHaT, cufiguK, Tep, Tepu эnнтeннficн ÖHHaH 1 Mr). Arapga opraHH3Mga BHTaMHH B12 Tymumu Ba cap^naHumuga HoMyTaHocuÖHHKHap öyHMaca opraHH3Mra TymaguraH BHTaMHH B12 cap^HaHaguraH MHKgopHH TyHHK KonHafigu. BHTaMHH B12 TaHKucHuruHH KemupHÖ HHKapyBHH caöaÖHap KyfiugaruHap:

1. Мaнaa6cop6цнa cHHgpoMH^HTepHTHap, KpoH кacaнннгн.нocneцн$нк apaHH KoHHTHap.

2. HnaK ru^^a HHBa3Hacu: xycycaH gH^HHHo6oTpuo3

3. ATpo^HK racTpuT

4. AHHMeHTap eramMoBHHHHK

5. OpraHH3Mga BHTaMHH B12 3axupacuHHHr KaMHHru

6. BHTaMHH B12 HHHr TamHHumuHHHr 6y3HHHmu.

7. HnaKHap chhh eKH HHM^oMacu

8. OmKo3oHHH TyHHK eKH KHcMaH pe3e^Hacu

OBKaT ÖHHaH TymaguraH BHTaMHH B12 opraHH3M ynyH MyxHMgup, MatHyM caöaÖHapra Kypa ohhhk, oBKaT paцнoннga BHTaMHHra Öofi MaxcyHoTHapHHHr eTHmMoBHHHHru opraHH3Mgaru цнaнoкo6oнaмнн 3axupacuHHHr Tyraö KacaHHHK xoHaTHra ohhö KeHagu. 3koho™k MyaMMoHap aTpo$ MyxHTga, TynpoKga, cyBga

витамин B12 моддасини камайтиради. Бу уз навбатида истеъмол килинадиган усимлик ва хайвон махсулотларида витаимн B12 моддасининг кам булишига сабаб булади. Шундай экан рационал овкатланиш режими булган такдирда хам организмга етарли микдорда витамин B12 тушмаслиги мумкин. Маълумки вмтамин B12 моддаси ичаклардан махсус кастл омили ферменти оркали ташилади. Ушбу ферментнинг тугма етишмовчилиги витамин B12 моддасининг сурилиши бузилишига сабаб булади - [4]. Юкоридаги сабабларга олиб келувчи ошкозон-ичак трактидан кон кетиши, тез-тез тугруклар каби омиллар регионда минимумга якинлаштирилган булсада витамин B12 дефицити камконлиги хамон долзарблигича колмокда. Самарканд вилояти Нуробод, Булунгур ва Нарпай туманларида утказилган текширувлар виатмин B12ни келтириб чикарувчи омилларни куйидаги тартибини курсатган.(5;6)

- Биринчи уринда метрорагиялар булиб, купинча хомиладорликдан сакланиш учун бачадон ичи воситасидан уринсиз фойдаланиш туфайли уткир ва сурункали кон кетишлардан сунг витамин B12 танкислиги юзага келган.

- Иккинчи уринда алиментар фактор етакчи рол уйнайди. Ахолини витамин B12 моддасини организмда сурилишига каршилик киладиган чой,кахва махсулотларини мунтазам истеъмол килиши хам ушбу касалликка сабаб булади.

-Учинчи уринда жигар касалликлари: сурункали гепатит, жигар циррози ва -Туртинчи уринда сурункали алкогозизм туради.

Кейинги уринларда гелминтоз ва бошка сабаблар киради. Минтакамизда ахоли уртасида гелминтозлар ва турли ичак инфекциялари таркалганлиги витамин B12 юзага келиши учун замин яратади. Вилоятда утказилган 14-58 ёшгача булган ахоли текширувдан утказилганда гижжадан зарарланиш 42.8% ни ташкил килиб, ундан 93.2% энтеробиоз, 71% аскаридоз, 25,5% дифилоботриоз аникланган. Ушбу гелминтлар витамин B12 сурилиши бузилишига олиб келади

- [4].

Витамин B12ни даволашда уни келтириб чикарувчи асосий касаллик (ошкозон яраси, йугон ичак лимфомаси, жигар касалликлари ва х.к.) аникланиши керак. Асосий касаллик давосидан сунг ёки анемия мустакил касаллик сифатида аникланганидан сунг витамин B12 (йианокоболамин)препаратлари билан даволашни бошланиши керак -[5]. Цианокоболамин препаратлари парентерал кулланилади. Улар бир-биридан сурилиш даражаси, ножуя таъсирлари ва нархи билан фаркланади.

Юкоридагилардан келиб чикиб, айтиш мумкинки, ахолининг аёллар ва кариялар, жигар касалликлари билан огрийдиган беморлар катлами энг куп витамин B12 танкислиги анемиясидан азият чекади. Бугунги кунда Витамин B12 келиб чикишида жигар циррози, сурункали гепатитлар, алиментар омил ва даволашни тулик амалга оширмаслик мухим сабаблар каторига киради.

Маълумки витамин B12 танкислиги камконлиги сурункали касаллик эмас, лекин ахоли ундан узок йиллар азият чекади. Бу даволашнинг охиригача етказилмаслиги ва профилактика ишлари тулик йулга куйилмаганлиги ёки назорат килинмаслиги билан богликдир.

Фойдаланилган адабиётлар

1. Вестник гематологии. Шамов И.А., Гасанов Р.О. «Железо, абсорбсия, транспорт» Санкт-Петербург 2016.

2. Руководство по рациональному использованию лекарственных средств. Под ред. Чучалина А.Г., Белоусова Ю.Б., Хабриева Р.У., Зиганшиной Л.Е. - М.: ГЕОТАР-Медиа,2006.

3. Красновский А.Л., Цибульская М.М., Ежова И.С., Золкина И.В. ва б.к. Современнве возможности диагностики и лечения дефицита витамин В12. Клиницист .2016.№3.

5. Махмонов Лутфулла Сайдуллаевич, Ризаев Жасур Алимжанович, Гадаев Абдигаффор Гадаевич HELICOBACTER PYLORI ВА УНИ ТЕМИР ДАМДА ВИТАМИН В12 ТАНКИСЛИГИ КАМКОНЛИГИ ЮЗАГА КЕЛИШИДАГИ АДАМИЯТИ. Проблемы биологии и медицины. 2021, №5 (130). с. 215-218

6. А.Г Гадаев, Л.С Махмонов, Ф.Х Маматкулова Helicobacter pylori билан ассоцияланган темир ва витамин в12 танкислиги камконликларида яллигланиш цитокинларининг айрим лаборатор курсаткичлар билан узаро богликлиги. БИОЛОГИЯ ВА ТИББИЁТ МУАММОЛАРИ 2022, № 5 (139) 32-37

7. U.D DADAJONOV, KM ABDIEV, FX MAMATKULOVA. Innovative methods of treatment of immune thrombocytopenic purpura in young people Society and innovations, 52-56 Society and innovations, 52-56

8. Mamatkulova F. X. Mamatova N. T. Ruziboeva.O. N. Prevention Of Anemia In Patients With Tuberculosis. The American Journal of Medical Sciences and Pharmaceutical Research, 2(11), 62-65.

9. L. S. Makhmonov., F. Kh. Mamatkulova., M. B. Berdiyarova. , K.E. Shomurodov.THE MAIN CAUSES OF ANEMIA IN IRON AND VITAMIN B 12 DEFICIENCY ASSOCIATED WITH HELICOBACTER PYLORI

10. Makhmonov L. S., Mamatkulova F. Kh., Kholturaeva D. F., Muyiddinov Z. Z.IMPORTANCE OF DETECTION OF HEPSIDINE AND INTERLEUKINS IN IRON DEFICIENCY ANEMIA. Asian Journal of Multidimensional Research ISSN: 2278-4853 Vol. 11, Issue 4, April 2022

11. Mamatkulova F. X. Mamatova N. T. Ruziboeva.O. N. Prevention Of Anemia In Patients With Tuberculosis. The American Journal of Medical Sciences and Pharmaceutical Research, 2(11), 62-65. 12. L. S. Makhmonov., F. Kh. Mamatkulova., M. B. Berdiyarova., K.E. Shomurodov.THE MAIN CAUSES OF ANEMIA IN IRON

AND VITAMIN B 12 DEFICIENCY ASSOCIATED WITH HELICOBACTER PYLORI

13.Makhmonov L. S., Mamatkulova F. Kh., Kholturaeva D. F., Muyiddinov Z. Z.IMPORTANCE OF DETECTION OF HEPSIDINE AND INTERLEUKINS IN IRON DEFICIENCY ANEMIA. Asian Journal of Multidimensional Research ISSN: 2278-4853 Vol. 11, Issue 4, April 2022

14. Dadajanov U. D., Mamatkulova Feruza Xaydarovna, R. Oyjamol N. Features Of Thrombophilia In Covid-19 European Journal of Molecular & Clinical Medicine2020/12/26. 07/03

15.У Дадажонов, К Абдиев, Ф Маматкулова. .Инновационные методы лечения иммунной тромбоцитопенической пурпуры у лиц молодого возраста. Жамият ва инновациялар.4-2021.

16.ON Ruziboeva, KM Abdiev, AG Madasheva, FK Mamatkulova MODERN METHODS OF TREATMENT OF HEMOSTASIS DISORDERS IN PATIENTS WITH RHEUMATOID ARTHRITIS Ученый XXI века 78 (7), 8-11.

17. KM Abdiev, FK Mamatkulova, KM Shomirzaev.STRUCTURE OF COMORBIDITY IN IDIOPATHIC THROMBOCYTOPENIC PURPLE ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal 12 (12), 52-56

18. Маматова Н.Т. Опыт применения краткосрочных курсов лечения у больных туберкулёзом с множественной лекарственной устойчивостью в Самаркандской области. Вестник научно-исследовательского института туберкулёза,106-107, 2020.

19. Makhmonov L.S., Sh. Koraboev S.K., Gapparova N..Sh, Mamatkulova F. Kh.Early d Early diagnosis and treatment of funicular myelosis in v12 deficiency anemia. Asian Journal of Multidimensional Research Year : 2022, Volume : 11, Issue : 5.First page : ( 369) Last page : ( 373)Online ISSN : 2278-4853.

20. MAKHMONOV Lutfulla, RIZAEV Jasur, GADAEV Abdigaffor. The importance of helicobacter pylori in iron and vitamin b12 in deficient anemia. Journal of Biomedicine and Practice. 2021, vol. 6, issue 5, pp. 168-173

21. ON Ruziboeva, KM Abdiev, AG Madasheva, FK Mamatkulova MODERN METHODS OF TREATMENT OF HEMOSTASIS DISORDERS IN PATIENTS WITH RHEUMATOID ARTHRITIS. Ученый XXI века • 2021 • № 7 (78). 7-11.

22. KM Abdiev, AG Madasheva, FK Mamatkulova MODERN METHODS OF TREATMENT OF HEMORRHAGIC SYNDROME AT AN EARLY STAGE IN PATIENTS WITH IDIOPATHIC THROMBOCYTOPENIC PURPURA. УЧЕНЫЙ XXI ВЕКА, 41-44 .

23. Mamatkulova F.Kh. Shomurodov K.E.,Temirov N. N. Significance. Of Helicobacter Pylori In Iron Deficiency. International Journal for Research in

Applied.Science & Engineering Technology (IJRASET)ISSN: 2321-9653; Volume.9 Issue XII Dec.2021.https://doi.org/10.22. 214/ijraset.2021.39443. 1103-1106

24. Махмонов Л.С.,Мамащулова Ф.Х.Доликулов Б.Ё.Тромбоцитопатия билан касалланган аёлларда тухумдон апоплексияси асоратини даволаш тамойиллари Биология ва тиббиёт муаммолари 2022, №1.УДК: 615.3:617.01.134 ISSN 2181-5674 61-67с.

25. KM Abdiev, AG Madasheva, F Kh Mamatkulova. MODERN METHODS OF TREATMENT OF HEMORRHAGIC SYNDROME AT AN EARLY STAGE IN PATIENTS WITH IDIOPATHIC THROMBOCYTOPENIC PURPURA. УЧЕНЫЙ XX

26. LS Makhmonov, FK Mamatkulova, MB Berdiyarova, KE Shomurodov. The main causes of anemia in iron and vitamin b 12 deficiency associated with helicobacter pylori.Nveo-natural volatiles & essential oils Journal| NVEO, 10167-10174I ВЕКА. Ст.41

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.