Научная статья на тему 'Иммун тромбоцитопеник пурпурани даволашнинг инновацион ва ноанаьнавий усуллари'

Иммун тромбоцитопеник пурпурани даволашнинг инновацион ва ноанаьнавий усуллари Текст научной статьи по специальности «Естественные и точные науки»

CC BY
202
15
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Тромбоцитопоез иммунитет тизими / медитация / қон / даволаш / машқлар / энергия / овқатланиш / уйқу / стресс

Аннотация научной статьи по естественным и точным наукам, автор научной работы — Каттабек Махматович Абдиев, Феруза Хайдаровна Маматкулова, Худоёр Махмудович Шомирзаев

Ушбу мақола ёшларда иммун тромбоцитопеник пурурани даволашнинг хусусиятали, янги усулларини тавсифлаш ҳақида. Бундан ташқари, иммунитетни яхшилаш учун жуда кўп фойдали кўрсатмалар берилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по естественным и точным наукам , автор научной работы — Каттабек Махматович Абдиев, Феруза Хайдаровна Маматкулова, Худоёр Махмудович Шомирзаев

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «Иммун тромбоцитопеник пурпурани даволашнинг инновацион ва ноанаьнавий усуллари»

Иммун тромбоцитопеник пурпурани даволашнинг инновацион ва ноанаьнавий усуллари

Каттабек Махматович Абдиев Феруза Хайдаровна Маматкулова Худоёр Махмудович Шомирзаев Самарканд давлат тиббиёт университети

Аннотация: Ушбу макола ёшларда иммун тромбоцитопеник пурурани даволашнинг хусусиятали, янги усулларини тавсифлаш хакида. Бундан ташкари, иммунитетни яхшилаш учун жуда куп фойдали курсатмалар берилган.

Калит сузлар: Тромбоцитопоез иммунитет тизими, медитация, кон, даволаш, машклар, энергия, овкатланиш, уйку, стресс.

Innovative and unconventional methods of treatment of immune thrombocytopenic purpura

Kattabek Makhmatovich Abdiev Feruza Khaidarovna Mamatkulova Khudoyor Makhmudovich Shomirzaev Samarkand State Medical University

Abstract: This article is about describing a specific, new method of treatment of immune thrombocytopenic purpura in young people. In addition, many useful instructions are given to improve immunity.

Keywords: Thrombocytopoiesis immune system, meditation, blood, treatment, exercise, energy, nutrition, sleep, stress.

Тромбоцитопоез - бу тромбоцитларнинг шаклланиши ва чикарилиши жараёни. Бу жараён суяк илигида худди эритропоез ва гранулопоез каби содир булади. Тромбоцитлар формацияси икки боскични уз ичига олади: мегакарипоез ва тромбоцитопоез. Мегакариопоялар миелоид утмишдошлари хужайрасидан етук мегакариоцит хосил булишидан олдин бошланади. Бошка томондан, тромбоцитопоез мегакариоцитларга утадиган бир катор ходисаларни уз ичига олади. Бу хужайра жойлашишига караб турли сигналларни олади. Хужайра остеобластик строма ичида экан, у ингибирланади, аммо кон томир бушлетини тарк этганда, хужайрадан ташкари у стимуляторлар мавжудлиги билан фаоллашади. Ушбу моддалар фон Виллебранд омили, фибриноген ва кон томир

эндотелиал усиш омилидир. Фаоллашганда пропелетелет деб аталадиган мегакариоцитнинг цитоплазматик жараёнлари парчаланиб, пропелетелет ва тромбоцитларни хосил килади. Тромбоцитларни тартибга солиш жараёни туфайли тромбоцитлар кон айланиши буйича гомеостазни саклаб колиш мумкин. Тромбопоетин, интерлейкин 3 (ИЛ3), ИЛ 6 ва ИЛ 11 тромбоцитопоезни раFбатлантирувчи омиллар сифатида мавжуд.

Муаммонинг долзарблиги: Ушбу патологиянинг кам учраши, куплаб органлар ва тизимларни камраб олиши ва турли хил симптомлар билан намоён булиши, купинча бу касалликни ташхислашда шифокорларга кийинчиликларга дуч келишади. Иммун тромбоцитопеник пурпура (ИТП) мавжуд беморларда, уларнинг кони керакли даражада ивимаслигини англатади, бу беморда ортикча кон кетиш хавфига олиб келади. ИТП ни даволашнинг ягона усули-гематолог томонидан тайинланган аньанавий дорилар. Даволашнинг максади тромбоцитлар сонини купайтириш ва ичкаридан ва ташкаридан тусатдан кон кетиш хавфини камайтиришдир. Бирок, сизнинг дори-дармонингиз ИТП нинг барча таьсирини, шу жумладан кайфиятингиз ва энергия даражангиздаги хар кандай узгаришларни хал кила олмайди. Бу эрда кушимча даволаниш ёрдам бериши мумкин. Кушимча ва асосий усуллардан фойдаланиш хам соFликнинг асосидир. Кушимча ёндашувлар ТП дори-дармонларини алмаштириш учун мулжалланмаган, аммо улар соFлик учун биргаликда ишлатилиши мумкин. Кушимча терапия сизнинг ИТП даволаш режангиз билан кандай ишлашини биласизми? Ушбу туккизта усул сизни бошлашга ёрдам беради.

Медитатция

Нафас олиш машклари - айникса медитатция-кушимча даволашнинг марказида туради. Бу бемор организмини бушаштиришга, кайфиятини яхшилашга ва тетиклаштиришга ёрдам беради. Медитатциядан фойда олиш учун Зен устаси булиш шарт эмас. Агар бемор нафас олиш машкларини янги бошлаган булса, бир ёки икки дакикадан бошлаш керак. Чукур нафас олаётганда ва нафас чакаришга эьтибор бериш зарур. Хдкдкатан хам ижобий натижаларга эришиш учун кунига икки марта мунтазам равишда медитация килиш керак. Муоложани бажариш учун атиги 10-15 дакика вакт кетади.

Энергияни мувозанатлаш ишлари

ИТП билан касалланган беморларга оддий машклар каби энергия терапиясига вакт ажратиш тавсия этилади. Секин жисмоний томонидан назорат нафас харакатлар техникасини бирлаштиради. Бундай энергия баланслаш фаолияти танадаги кон айланишини яхшилаш оркали энергия даражасини яхшилайди. Малакали терапевт массаж ва бошкалар оркали энергияни тиклаш учун манипуляциялар куллайди.

Мунтазам машцлар

WWW.OPENSCIENCE.UZ / ISSN 2181-0842 229 LME^el

Машк килиш-вазн йукотиш ёки бошкаришнинг ажойиб усули. Шунингдек, у юрак-кон томир фаолиятини яхшилашга, мушакларинни кучайтиришга ва хар кандай депрессия ва/ёки ташвишларни камайтиришга ёрдам беради. Агар беморда ИТП булса, иш вактида шикастланиш хавфи хакида кучли ташвишланиши тушунарли. Уз-узидан машк килиш кон кетишига олиб келмаса-да, жисмоний машклар натижасида жарохатлар булиши мумкин. Шунга карамай, мунтазам машкларнинг зарари катта. Кам таьсирли машкларга эьтибор каратиш керак. Масалан, юриш ёки сузишга харакат килиш мумкин. Узи ёктирган машFулотни танлаш ва унга риоя килиш. Вакт утиши билан кучлирок булиши учун интенсивликни аста-секин ошириш керак.

Касалликларни назорат килиш ва олдини олиш марказлари мухим натижаларга эришиш учун хар хафта о'ртача камида 150 дакика машк килишни тавсия килади.

Овцатланиш буйича курсатмалар

ИТПни даволаш учун махсус пархез булмаса-да, баьзи озик-овкатларни истеьмол килиш (ва бошкалардан кочиш) бемор узини яхши хис килишига ва узок муддатли соFлиFингизни яхшилашга ёрдам беради. . Шифокорингиз куплаб сабзавотлар, ёFCиз оксилларга каратилган бутун пархезни тавсия килади. Яхши овкатланиш беморга кундалик машFулотлар ва машкларни камрок жисмоний машклар билан бажаришга ёрдам беради. Шунингдек, у овкатланиш журналини юритишга ёрдам беради, шунда бемор хар кандай узгарувчан ёки ёмонлашган симптомларга караб кандай овкатланаётганлигини кузатиб бориш мумкин. Шунда бемор овкатланишдан бош тортиши кераклигини билиш мумкин.

Керакли уйцу

ИТП билан касалланган беморлар кундузги чарчокни бошдан кечириш одатий холдир. Бу кон йукотиш билан боFлик. Албатта, кечаси етарли даражада ухламаслик кун давомида чарчокка олиб келиши мумкин. Тромбоцитлар касалликларини куллаб-кувватлаш ассотциацияси (ПДСА) хар куни камида етти соат ухлашни тавсия килади. Шунингдек, улар Аюрведа медиа эрталаб соат 10 дан олдин ухлашни тавсия килишини таькидлашади. Эрталаб соат 6 дан олдин уигониш ва яхши натижаларга эришиш учун одатдаги уйку режимига риоя килиш ва кундузги уйкудан сакланиш керак.

Ацлий ва жисмоний машцлар

Беморнинг онги ва танасини уз ичига олган машклар энг популяр кушимча даволаш усулларидан биридир, деб хабар беради Н^ИХ,. Эхтимол бемор иккита аклий тана машклари - йога ва тай чи хакида эшитган. Бонус сифатида ушбу машклар камрок таьсир килади ва мослашувчанлик ва мушак массасини шакллантиришга ёрдам беради.

Агар бемор аклий машкларни бажаришни истаса, аввал керакли техникани урганиш учун профессионал тайёргарликдан утиши керак. Бу беморга жарохатлардан кочишга ёрдам беради. Укитувчи билан вазият хакида иложи борича дарсда муваффакият козонишга ёрдам берадиган тарзда олдиндан гаплашиш керак [4. П. 18].

Стрессни камайтириш

Стресс-бу узок муддатли соFлик муаммоларини келтириб чикарадиган маьлум ялл^ланиш агенти, масалан, рухий касалликлар ва юрак-кон томир касалликлари. Стресс холати тромбоцитлар даражасига бевосита таьсир килмайди, доимий чарчок холати чарчокни кучайтиради ва беморни ташвиш ва тушкунлик хавфига олиб келиши мумкин. Медитатциянинг узи стрессни камайтириши мумкин, аммо бемор хаётида стрессни камайтиришнинг бошка усулларини топиш жуда мухимдир. Кундалик ишлар руйхатини куриб чикиш керак.

Тоза ва озода жойда яшаш

Аксарият одамлар учун нотинч мухитда яшаш стрессни кучайтиради ва кайфиятига таьсир килади. ПДСА бемор учун узи танлаган жойда даволанишни ва яшашни тавсия килади, бу беморга узини кулай хис килишига ёрдам беради. К,адимги Хитой амалиёти шовкин ва энди керак бо'лмаган нарсалардан халос булиш керак деб тушунтиради.

Агар бошка усуллар беморга тегишли булмаса, бемор рухини жонлантириш учун янги усимлик ёки девор коFOЗи сотиб олиш каби кичик нарсадан бошлаши мумкин. Ёки кайфиятини кутариш учун аллакачон эгалик килган нарсаларни тузатишга уриниб куришингиз мумкин.

Фойдаланилган адабиётлар

1. Vorobyèv A.I. Rukovodstvo po gematologii. Izdaniye tretye v 3-x t. - T. 1. -M.: Nyudiamed, 2002. - 280 s.

2. Abdiev K.M, et al. Modern methods of treatment of hemorrhagic syndrome at an early stage in patients with idiopathic thrombocytopenic purpura // Ученый XXI века — 2021, — № 1-1—P. 41-44 (72).

3. Abdiev K.M, et al. Comparative evaluatation of new treatments for immune thrombocytopenia // Nat. Volatiles & Essent. Oils, 2021; 8(5): 10160 - 10166.

4. Thrombopoiesis.Wikipedia, the free encyclopedia. 20:02, 5 September 2017 UTC. June 10, 2019, 02:05 Available at: es.wikipedia.org.

5. Абдиев К.М, Дадажанов У.Д.,, Фазлиев М.Ш. Гемостазиологические нарушения гестационного процесса и их коррекция у больных коагулопатиями и тромбоцитопенической пурпурой (Обзор литературы) Вестник врача общей практики 36 (4), 107-111

WWW.OPENSCIENCE.UZ/ISSN2181-0842 231 [Щ^^^И]

6. KM Abdiev, AG Madasheva, FK Mamatkulova. MODERN METHODS OF TREATMENT OF HEMORRHAGIC SYNDROME AT AN EARLY STAGE IN PATIENTS WITH IDIOPATHIC THROMBOCYTOPENIC PURPURA. УЧЕНЫЙ XXI ВЕКА, 41-44 .

7. UD DADAJONOV, KM ABDIEV, FX MAMATKULOVA. Innovative methods of treatment of immune thrombocytopenic purpura in young people Society and innovations, 52-56

8. Mamatkulova F. X. Mamatova N. T. Ruziboeva.O. N. Prevention Of Anemia In Patients With Tuberculosis. The American Journal of Medical Sciences and Pharmaceutical Research, 2(11), 62-65.

9. КМ Абдиев, ХХ Хамраев Современные аспекты диагностики, лечении, тактики, ведения родов у беременных с идиопатической тромбоцитопенической пурпурой (обзор). 2021.Journal of reproductive health and uro-nephrology research, 5-10.

10. Dadajanov U. D., Mamatkulova F. X., Ruziboeva O. N. Features Of Thrombophilia In Covid-19. European Journal of Molecular & Clinical Medicine ISSN 2515-8260 Volume 07, Issue 03, 202

11. Анажон Газхановна Мадашева, Уткир Дадажанович Дадажанов, Каттабек Махматович Абдиев, Феруза Хайдаровна Маматкулова, Азиза Джумановна Махмудова. Динамика электронейромиографических показателей и эффективность электрической стимуляции мышц у больных гемофилией с мышечными атрофиями. 2019 Достижения науки и образования10 (51)26-30

12. LS Makhmonov, AU Yigitov, DA Amerova, NN Temirov Coordination of treatment guidelines for iron deficiency and b12 deficiency anemia associated with helicobacter pylori Nveo-natural volatiles & essential oils Journal| NVEO, 1017510182

13. L. S. Makhmonov., F. Kh. Mamatkulova., M. B. Berdiyarova. , K.E. Shomurodov.THE MAIN CAUSES OF ANEMIA IN IRON AND VITAMIN B 12 DEFICIENCY ASSOCIATED WITH HELICOBACTER PYLORI

14. Makhmonov L. S., Mamatkulova F. Kh., Kholturaeva D. F., Muyiddinov Z. Z.IMPORTANCE OF DETECTION OF HEPSIDINE AND INTERLEUKINS IN IRON DEFICIENCY ANEMIA. Asian Journal of Multidimensional Research ISSN: 2278-4853 Vol. 11, Issue 4, April 2022

15. Mamatkulova F. X. Mamatova N. T. Ruziboeva.O. N. Prevention Of Anemia In Patients With Tuberculosis. The American Journal of Medical Sciences and Pharmaceutical Research, 2(11), 62-65.

16. ЖА Ризаев, ЛС Махмонов, АГ Гадаев, РИ Туракулов Helicobacter pylori билан ассоцияланган темир тан^ислиги кам^онлигига мойиллик туFдирувчи

ташки омилларни бахолаш. ЖУРНАЛ БИОМЕДИЦИНЫ И ПРАКТИКИ 7 (4).2022 й.

17. Makhmonov L.S., Mamatkulova F. Kh., Kholturaeva D. F., Muyiddinov Z. Z.IMPORTANCE OF DETECTION OF HEPSIDINE AND INTERLEUKINS IN IRON DEFICIENCY ANEMIA. AsianJournal Of Multidimensional ResearchISSN:2278-4853Vol. 11, Issue 4, April2022SJIF 2022 =8.179DOI: 10.5958/2278-4853.2022.00058.1.51-58

18. У Дадажонов, К Абдиев, Ф Маматкулова. .Инновационные методы лечения иммунной тромбоцитопенической пурпуры у лиц молодого возраста. Жамият ва инновациялар.4-2021.

19. Makhmonov L.S., Sh. Koraboev S.K., Gapparova N..Sh, Mamatkulova F. Kh.Early d Early diagnosis and treatment of funicular myelosis in v12 deficiency anemia. Asian Journal of Multidimensional Research Year : 2022, Volume : 11, Issue : 5.First page : ( 369) Last page : ( 373)Online ISSN : 2278-4853.

20. MAKHMONOV Lutfulla, RIZAEV Jasur, GADAEV Abdigaffor. The importance of helicobacter pylori in iron and vitamin b12 in deficient anemia. Journal of Biomedicine and Practice. 2021, vol. 6, issue 5, pp. 168-173

21. Махмонов Лутфулла Сайдуллаевич, Ризаев Жасур Алимжанович, Гадаев Абдигаффор Гадаевич HELICOBACTER PYLORI ВА УНИ ТЕМИР ХДМДА ВИТАМИН В12 ТАНКДСЛИГИ КАМ^ОНЛИГИ ЮЗАГА КЕЛИШИДАГИ АХ,АМИЯТИ. Проблемы биологии и медицины. 2021, №5 (130). с. 215-218

22. А.Г Гадаев, Л.С Махмонов, Ф.Х Маматкулова Helicobacter pylori билан ассоцияланган темир ва витамин в12 танкислиги камконликларида яллотланиш цитокинларининг айрим лаборатор курсаткичлар билан узаро боFликлиги. БИОЛОГИЯ ВА ТИББИЁТ МУАММОЛАРИ 2022, № 5 (139) 32-37

23. Mamatkulova F.Kh. Shomurodov K.E.,Temirov N. N. Significance. Of Helicobacter Pylori In Iron Deficiency. International Journal for Research in Applied.Science & Engineering Technology (IJRASET)ISSN: 2321-9653; Volume.9 Issue XII Dec.2021.https://doi.org/10.22. 214/ijraset.2021.39443. 1103-1106

24. Махмонов Л.С.,Маматкулова Ф.Х.,Х,оликулов Б.Ё.Тромбоцитопатия билан касалланган аёлларда тухумдон апоплексияси асоратини даволаш тамойиллари Биология ва тиббиёт муаммолари 2022, №1.УДК: 615.3:617.01.134 ISSN 2181-5674 61-67с.

25. Makhmonov L.S., Rizaev Jh. Alimjanovich,Gadayev A. Gadayevich,Turakulov R. Ismailovich. ASSESSMENT OF EXTERNAL FACTORS INVOLVED IN PREDICTION OF IRON DEFICIENCY ANEMIA ASSOCIATED WITH HELICOBACTER PYLORI Биомедицина ва амалиёт журнали.ISSN 21819300. №4.2022. 436-445бетТО! Journal 10.26739/2181-9300.

26. КМ Абдиев.Оптимизация тактики трансфузий концентратов тромбоцитов у больных с амегакариоцитарными тромбоцитопениями. Диссертации на соискание ученой степени кандидата ... Всесоюзный гематологический научный центр.1991 г.

27. ON Ruziboeva, KM Abdiev, AG Madasheva, FK Mamatkulova MODERN METHODS OF TREATMENT OF HEMOSTASIS DISORDERS IN PATIENTS WITH RHEUMATOID ARTHRITIS Ученый XXI века 78 (7), 8-11.

28. KM Abdiev, FK Mamatkulova, KM Shomirzaev. STRUCTURE OF COMORBIDITY IN IDIOPATHIC THROMBOCYTOPENIC PURPLE ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal 12 (12), 52-56

29. Маматова Н.Т. Опыт применения краткосрочных курсов лечения у больных туберкулёзом с множественной лекарственной устойчивостью в Самаркандской области. Вестник научно-исследовательского института туберкулёза,106-107, 2020.

30. Маматова Н. Силга карши даволаш чораларининг калконсимон безининг фаолиятига таъсири //Журнал вестник врача. - 2020. - Т. 1. - No. 4. - С. 31-35.

31. Маматова N., Ходжаева S., Ашуров A., Абдухакимов B. (2022). Влияние туберкулеза легких на психическое состояние подростков. Журнал гепатогастроэнтерологических исследований, 2(3.2), 114-117. извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/hepato-gastroenterological/article/view/2454

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.