Научная статья на тему 'ВАЖНОСТЬ ОБЕСПЕЧЕНИЯ БЕЗОПАСНОСТИ НАЗЕМНЫХ ТРАНСПОРТНЫХ СРЕДСТВ'

ВАЖНОСТЬ ОБЕСПЕЧЕНИЯ БЕЗОПАСНОСТИ НАЗЕМНЫХ ТРАНСПОРТНЫХ СРЕДСТВ Текст научной статьи по специальности «Социальная и экономическая география»

CC BY
55
21
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
БЕЗОПАСНОСТЬ / НАДЗЕМНЫ ТРАНСПОРТ / ПЕШЕХОДЫ / СВЕТОДИОДНЫЕ ФОНАРИ / СОЛНЕЧНЫЕ ПАНЕЛИ / ИНТЕЛЛЕКТУАЛЬНЫЕ ТРАНСПОРТНЫЕ СИСТЕМЫ / SAFETY / ELEVATED TRANSPORT / PEDESTRIANS / LED LIGHTS / SOLAR PANELS / INTELLIGENT TRANSPORT SYSTEMS / ХАВФСИЗЛИК / ТРАСПОРТ / ЕР УСТИ / ПИЁДАЛАР ЙўЛАКЧАЛАР / LED ЁРИТГИЧЛАР / ҚУЁШ ПАНЕЛЛАРИ / ИИНТEЛEКТУАЛ ТРАНСПОРТ ТИЗИМЛАРИ

Аннотация научной статьи по социальной и экономической географии, автор научной работы — Турсунов Хамдам, Алибаев Махаммадилло Акбаралиевич

В статье описаны меры по обеспечению безопасности наземной техники

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по социальной и экономической географии , автор научной работы — Турсунов Хамдам, Алибаев Махаммадилло Акбаралиевич

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

REQUIREMENTS TO ENSURE THE SAFETY OF GROUND VEHICLES

This article describes the measures to ensure the safety of ground vehicles.

Текст научной работы на тему «ВАЖНОСТЬ ОБЕСПЕЧЕНИЯ БЕЗОПАСНОСТИ НАЗЕМНЫХ ТРАНСПОРТНЫХ СРЕДСТВ»

DOI: 10.24411/2181-0761/2020-10131

ВАЖНОСТЬ ОБЕСПЕЧЕНИЯ БЕЗОПАСНОСТИ НАЗЕМНЫХ ТРАНСПОРТНЫХ СРЕДСТВ

Турсунов Хамдам Алибаев Махаммадилло Акбаралиевич

Андижанский машиностроительный институт

Андижан Узбекистан

В статье описаны меры по обеспечению безопасности наземной техники.

Ключевые слова: безопасность, надземны транспорт, пешеходы, светодиодные фонари, солнечные панели, интеллектуальные транспортные системы.

ЕРУСТИ ТРАНСПОРТ ВОСИТАЛАРИНИ ХАВФСИЗЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШ - ДАВР ТАЛАБИ

Ушбу мацолада ер усти транспорт воситаларини хавфсизлигини таминлаш чора-тадбирлари ёритиб берилган.

Калит сузлар: хавфсизлик, траспорт, Ер усти, Пиёдалар йулакчалар, LED ёритгичлар, Куёш панеллари, Иинтелектуал транспорт тизимлари.

REQUIREMENTS TO ENSURE THE SAFETY OF GROUND VEHICLES

This article describes the measures to ensure the safety of ground vehicles.

Key words: safety, elevated transport, pedestrians, LED lights, solar panels, intelligent transport systems.

Автомобил траспорт тизими хацида суз очилар экан барчанинг хаёлидан утадиган нарса бу жамоат транспорти булиши мумкин. Узбекистон Республикаси худудида транспорт тизими алохида эътибор билан царалиб, давлат томонидан тартибга солинган. Инсон хаёти ва турмуш тарзида алохида урин тутувчи тизим сифатида уз урнига эгадир. Хукуматимиз томонидан цабул цилинаётган царор ва фармоишлар хам ривожланиш йулида янгиланиб бормоцда. Хозирги кунда йуловчи ва юкларни ташиш фаолияти буйича

шутулланаётган транспорт

корхоналари тизимида хам янгиланишлар кузатилмоцда.

Ахолини хавфсизлиги, сотлиги ва уларга намунали транспорт хизмати ташкил цилиш мацсадида транспорт воситаларини бошцариш ва улар орцали ташишларни амалга ошираётган ташувчилар, яъни транспорт корхоналари фолиятини назорати буйича хам бир цанча ишлар амалга оширилиб келмоцда. Улар учун алохида малакага эга булган, бошцарув органлари томонидан сертификат берилган ва махсус аттестациядан утган ходимларга бошцариш ваколати берилади. Давлат ва Транспорт корхоналарини бугиниги кунги муаммоси ноцонуни лицензиясиз фаолият юритаётган транспорт воситалари булмоцда. Бу холат эса

фукаролар хавфсизлигини

таъминлаш буйича муаммолар келтириб чикармокда.

Автотранспорт хизматлари билан таъминлаш сох,асини янада ривожлантириш, худудларни

комплекс ижтимоий-иктисодий ривожлантиришга эришиш х,амда мамлакат, шах,ар ва ;ишло;ларида ах,оли бандлиги муаммоларини х,ал этишда автотранспорт хизматлари курсатишнинг рулини кучайтириш, йуловчилар ташиш хавфсизлигини ошириш транспорт логистикасини бошкариш, транспорт сохасида ишловчи ишчи ходимлар ва фойдаланувчилар яъни,

йуловчиларга шарт-шароитлар хамда енгилликлар яратиш, колаварса хавфсиз иш ташкил ;илиш масаласида муаммоларни хал этишимиз лозим. Колаверса булар хозирги кун замон талабидир.

Узбекистон Республикасида мустакилликка эришгандан буён ер усти транспорт воситаларини ишлаб чи;иш ривожланиб кетди. Андижондаги енгил автомобиллар ишлаб чикариш корхонаси хозирги кунда нафа;ат Узбекистонда чет давлатларда хам узининиг харидорларини топди. Ушбу корхона хозирги давирга келиб 130000000 дан орти; енгил автомобиллар ишлаб чи;арди Гwww.gmuzbekistan.uz)сайт ор;али берилган маълумотларига кура 2000 йилларга нисбатан 120 баравар транспорт воситалари ортганлигини билдиради). Бу усиш йул х,аракатини хавфсизлигини ортишига олиб келиши натижасида транспорт воситалари билан вужудга келадиган бахтсиз ходисалар техноген хавфлар ичида биринчи уринни эгалламокда. Биргина Андижон вилоятида юз бераётган авто халокатлар бир суткада уртача 5 тани ташкил

этмокда. Буни ортида 5 та оила ва уларни етим колаётган фарзандлари турибди республика буйича олиб курсак 14 та вилоят, Кора;алпо; автоном Республикаси, Тошкент шах,ридаги фожияли йул автомобил транспорт аварияларини жамласак бу жуда катта х,авф эканлиги аёндир. Шунинг учун хозирги кунда хавфсизликни таъминлашга катта этибор ;аратиш зарурдир. Бунинг учун пиёдалар х,аракатини хавфсизлигини таъминлаш

зарурдир. Шуларни х,исобга олган х,олда, шах,ар ва унга я;ин худудларда янги йул усти пиёдалар х,аракатланиш йулакчаларини куриш ма;садга мувоффик (1а, 1б-расмлар). Йул усти пиёда йуллари ер ости пиёда йулларидан курилиш жих,атидан арзон ва замонавий йулларимизга гузаллик бахш этиб туради. Ер усти транспорт воситаларидан пиёдалар

йулакчасида пиёдаларни утказиб юбориш учун тухтаб туриши натижасида атмосферага чи;аётган зарарли газларни экологияга таъсири х,ам камаяди. Бу ер усти пиёдалар йулакчаларини куриш х,ар тарафлама фойдалидир. Куйидаги 1с-расмда пиёдалар

йулакчаларининг бир неча турлари тасвирланган [1].

Хозирги даврга келиб пиёдалар хавфсизлигини таъминлаш учун а;илли пиёдалар йулакчасини куриш ва;ти етиб келди. Бундай йулакчалар курилиши вилоятимиз ми;ёсида х,ар куни булаётган фожияли ходисалар олдини олиш имконини беради. Янги турдаги пиёдалар йулакчалари а;ллий бош;арилувчи курилмаларга,

масалан, х,аракат датчикли кизил ва яшил рангли ёритгичларга асосланган булиб, пиёдалар утиш жойларида урнатилиб х,аракатга

келган пиёдага керакли хабарини беради.

а)

с)

1-расм. Пиёдалар йулакчалари турлари, а) ва б) йул усти куприклари, с) пиёдалар йулакчалари.

Бу инсонларда

иккиланишларни олдини олади, шу билан бир каторда йулни кесиб утишга кам вакт сарифлаш имконини беради. Шунингдек, пиёдалар утиш жойида транспорт воситаларини узок; туриб колишини олдини олади ва атмосферага

чи;аётган газлар микдорини камайтиради. Чоррахалардаги

светофорларни энергия манбайи сифатида куёш панелларидан фойдаланиш максадга мувоффик (2-расм). Куёш панелларининг кулланилиши чоррахдда доимий транспорт харакатини яхшилаш, шунингдек, харакат датчикли кизил ва яшил рангли ёритгичлар сифатида LED ёритгичларининг кулланилиши

энергиярессурстежамкорликни оширади.

Ф>к

2-расм. Хавфсизликни

таъминлашга мулжалланган куёш гелиопанели.

Бугунги кунда, Россия ва бош;а бир ;анча ривожланган давлатларда ушбу тизимга утилган булиб, у керакли куёш кувват модуллари туплами-куёш нурини электр энергиясига айлантириш;

батареяни зарядлаш - сузувчи куёш модулларини баркарор х,олга келтиради зарядлаш; батареялар -энергияни туплаш ва саклаш; траффиктор - транспорт нури режимини урнатиш; LED чироклар -чоррахдда харакатланиш навбатини назорат килиш каби кисмлардан ташкил топган (3-расм) [2]. Куёш панеллари йулнинг турига караб 4,5-7 метр, LED чироклар эса 2,5-3 метр баландликда жойлаштирилган.

3-расм. Куёш панели

Замонавий юкори

самарадорликга эга энергияни тежайдиган LED ёритгичлари автоном куёш панели билан кувватланиши, LED ёритгичлари нури йул х,аракатини тартибга солиш имконини бериши билан ажралиб туради. Бундай турдаги х,аракат х,авфсизлигини таъминлаш чора-тадбираларини ишлаб чикиш ва жорий этиш учун албатта малакали кадрлар тайёрлаш мух,им ах,амиятга эга.

Хулоса килиб айтганда, бугунги кунда, ушбу сох,а буйича институтда интелектуал

асосии цисмлари схемаси.

транспорт тизимлари

йуналишида янги авлод

мух,андисларини тайёрлаш учун инфратузилма ва тизим яратишга мулжалланган "Иинтелектуал

транспорт тизимлари: АКТга асосланган Узбекистон учун янги магистратура дастури" лойих,аси иш олиб бормокда. Ушбу лойих,а

Андижон вилояти транспорт бошкариш, чораларини курит масалалари сох,асида кенг камровли изланишлар йулга куйилди.

доирасида худудларида тизимларини х,авфсизлик

Адабиётлар:

1. К.Х.Азизов Харакат хавфсизлигини ташкил этиш асослари. Т.: "Фан ва технологиялар", 2009-244 б.

2. В.И.Конопленко и др. Организация и безопасность дорожного движения: Учеб. Для вузов/ В.И.Конопленко. М.: "Высш.шк.", 2007-383 стр.

3. 2011 йил 18 май, 139-сон Узбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг 139 сонли кароридан.

4. https://uzbektourism.uz

5. 2017 йил 10 январь, ПК-2724-сон «Ах,олига транспорт хизмати курсатиш х,амда шах,арлар ва кишлокларда автобусларда йуловчилар ташиш тизимини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тутрисида»

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.