Научная статья на тему 'УЗУМ МЕВАСИГА ДАСТЛАБКИ ИШЛОВ БЕРИШ ВА ТАЙЁРЛАНГАН МАЙИЗ ТАРКИБИДАГИ МАКРО ВА МИКРО ЭЛЕМЕНТЛАР МИҚДОРИНИ АНИҚЛАШ'

УЗУМ МЕВАСИГА ДАСТЛАБКИ ИШЛОВ БЕРИШ ВА ТАЙЁРЛАНГАН МАЙИЗ ТАРКИБИДАГИ МАКРО ВА МИКРО ЭЛЕМЕНТЛАР МИҚДОРИНИ АНИҚЛАШ Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

CC BY
130
18
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
виноград / изюм / витамины / макрои микроэлементы. / grapes / raisins / vitamins / macroand microelements.

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — Муҳаббат Хонкелдиева, Акмал Исломов, Малика Абророва

В данной статье представлена информация о способах приготовления изюма из винограда, также способы сушки на солнце, способ обжоша, метод Штабеля. Приведена информация о химическом составе изюма, выявлены качественные и количественные показатели макро и микроэлементов.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

This article provides information the methods of making raisins from grapes, also methods of drying on the sun, methods of roasting and Stack’s method. Provided information chemical composition of raisins, identified qualitative and quantitative indicators of macro and microelements.

Текст научной работы на тему «УЗУМ МЕВАСИГА ДАСТЛАБКИ ИШЛОВ БЕРИШ ВА ТАЙЁРЛАНГАН МАЙИЗ ТАРКИБИДАГИ МАКРО ВА МИКРО ЭЛЕМЕНТЛАР МИҚДОРИНИ АНИҚЛАШ»

яъни a= -2 к;ийматини берди. Мевалар кргоз к;опча би-лан химояланганда куёш нурининг утиши камаяди ва к;изгиш рангни хосил килувчи антоциан моддаларининг синтези чекланади.

Меваларни ;огоз ;опча билан химоялаш нафа;ат унинг сифатига, балки теримдан кейинги са;лаш жара-ёнларига хам ижобий таъсир курсатади.

Фойдаланилган адабиётлар:

1. Val Falcon J., Aznar Antonanzas Y., Monge Pacheco E., Blanco Brana A. Nutritional study of an apple orchard as endemically aff ected by bitter-pit // ActaHort- 2000. - N 502. - Рр. 493-502.

2. Conway W., Sams C., Hickey K. Pre-and postharvest calcium treatment of apple fruit and its eff ect on quality // ActaHorticSinica - 2002. - N 594. - Рр. 413-419 [Электронный ресурс]. - Режим доступа: http://dx.doi.org/10.17660 / Acta Hortic. 2002.594.53.

3. Vang-Petersen O. Calcium nutrition of apple trees: A review // SciHortic. - 1980. - N 12 (1). - Рр. 1-9 [Электронный ресурс]. - Режим доступа: http://dx.doi.org/10.1016/ 0304-4238(80)90032-1.

4. Mahouachi J., Socorro A., Talon M. Responses of papaya seedlings (Carica papaya L.) to water stress and rehydration: growth, photosynthesis and mineral nutrient imbalance // Plant Soil. - 2006. - N 281 (1-2). - Рр. 137-146 [Электронный ресурс]. - Режим доступа: http://dx.doi. org/10.1007/s11104-005- 3935-3. 2006.

5. McAinsh M.R., Pittman J.K. Shaping the calcium signature // New Phytol. - 2009. - N 181(2). - Рр. 275-294 [Электронный ресурс]. - Режим доступа: http://dx.doi.org/10.1111/j.1469-8137. 2008.02682.x.

6. Napier D., Combrink N. Aspects of calcium nutrition to limit plant physiological disorders // V Int Pineapple Symp. - 2006. - N 702. - Рр. 107-116.

7. Weibel F., Beyeler C., Hauert C. Agronomic strategies to prevent bitter-pit of apple // Rеv Frutic Ortofloric. -2001. - N 63 (1). - Рр. 67-70.

УУТ: 634.8:58.1

ТАДЦИЦОТ

УЗУМ МЕВАСИГА ДАСТЛАБКИ ИШЛОВ БЕРИШ ВА ТАЙЁРЛАНГАН МАЙИЗ ТАРКИБИДАГИ МАКРО ВА МИКРО ЭЛЕМЕНТЛАР МЩДОРИНИ АНЩЛАШ

Му^аббат ХОНКЕЛДИЕВА,

доцент,

Тошкент давлат аграруниверситеты, Акмал ИСЛОМОВ, катта илмий ходим, УзР ФА Биоорганик кимё институти, Малика АБРОРОВА, талаба,

Тошкент давлат аграруниверситети.

Аннотация. В данной статье представлена информация о способах приготовления изюма из винограда, также способы сушки на солнце, способ обжоша, метод Штабеля. Приведена информация о химическом составе изюма, выявлены качественные и количественные показатели макро и микроэлементов.

Ключевые слова: виноград, изюм, витамины, макро- и микроэлементы.

Annotation. This article provides information the methods of making raisins from grapes, also methods of drying on the sun, methods of roasting and Stack's method. Provided information chemical composition of raisins, identified qualitative and quantitative indicators of macro and microelements.

Key words: grapes, raisins, vitamins, macro- and microelements.

Кириш. Узумдан тайёрланган - куритилган майиз организм томонидан тез узлаштириладиган глюкозага бой

юкори калорияли озука хисобланади. Майиз тайёрлашда уругсиз узум навларидан асосан ок сарик кишмиш ва кора

1-жадвал.

Сояда ёйиб куритилган майиз таркибидаги макро ва микро элементлар микдори.

№ Кимёвий бирикмалар Кимёвий бирикмалар номланиши Сояда куритилган майиз концентрацияси % да Нисбий хатолик

1 MgO Магний оксиди < 0.019 -

2 Mg Магний < 0.011 -

3 A12O3 Алюминий оксиди 2.932 0.029

4 Al Алюминий 1.552 0.015

5 SiO2 Кремний оксиди 7.253 0.024

6 Si Кремний 3.390 0.011

7 P2O5 Фосфор оксиди 0.7296 0.0049

8 P Фосфор 0.3184 0.0021

9 SO3 Сулфоксид 0.5149 0.0025

10 S Олтингугурт 0.2062 0.0010

11 Cl Хлор 0.09096 0.00046

12 K2O Калий оксиди 1.190 0.001

13 K Калий 0.9880 0.0008

14 CaO Кальций оксиди 0.1522 0.0003

15 Ca Кальций 0.1088 0.0002

16 MnO Марганец оксиди 0.ЛЛ43 0.00002

17 Mn Марганец 0.00111 0.00001

18 FeA Темир оксиди 0.02,8 41 0.00016

19 Fe Темир 0.01987 0.00011

20 Co Кобальт < 0.00010 -

21 Ni Никель 0.00070 0.00002

22 CuO Мис оксиди 0.00232 0.00003

23 Cu Мис 0.00186 0.00002

24 ZnO Рух оксиди 0.00119 0.00001

25 Zn Рух 0.00095 0.00001

26 Br Бром 0.000041 0.000003

27 Rb Рубидий 0.00111 0.00001

28 SrO Стронций оксиди 0.00167 0.00001

29 Sr Стронций 0.00141 0.00001

30 ZrO2 Цирконий оксиди 0.00008 0.00001

31 Zr Цирконий 0.00006 0.00001

32 Nb Ниобий 0.00003 0.00001

33 Мо03 Молибден (У1)-оксид 0.00004 -

34 Mo Молибден 0.00002 -

35 Ru Рутений 0.00001 -

36 Rh Родий 0.00001 -

37 Pd Палладий 0.00001 -

38 Ag,0 Кумуш (1)-оксид 0.00002 -

39 Ag Кумуш 0.00002 -

40 IA Йод (У)-оксиди 0.00029 0.00006

41 I, Йод 0.00022 0.00004

42 Ir Иридий 0.00002 -

43 Pt Платина 0.00005 -

44 Au Олтин 0.00012 0.00001

кишмиш куп ишлатилади. Уругли навлардан эса Катта-кургон султони, Ризамат мускати, Хусайни узумлари ишлатилади. Узумни куритиб майиз килишнинг оммалашган усуллари мавжуд булиб, улар куйида келтирилган [1,2].

Тадкикотни олиб бориш шароити ва услуби. Офтобда ёйиб курутиш усули очи;, офтоб яхши тушадиган майдон-ларда ёйиб куритиш усули. Бу усулда куритиш 20-30 кун давом этади. Майизни са;лаш учун бир йил яхши, иккинчи

MAXSUS SON [1] 2021 AGRO INFORM

39

йил эсa офтобгa ёйиб олиш ^a^ aгapдa мaxсyс совуткич бор xонaдa сa;лaнсa 3-5 йилгaчa яxши тypaди [1-3].

Обжуш усули узумни иш;орли ^йно; сyвгa ботириб, офтобгa ёйиб куритиш усулидир. Kypитишдaн олдин узум нaвлapгa aжpaтилиб, 2-3 кг ли элaклapгa солиниб 0.3-0,4 ли ^йно; иш;ор, яъни нaтpий гидроксид (NaOH) эpитмaсигa 4-5 секунд мyддaтгa ботириб олитади. Бу мевaдaги нaмнинг тез бyFлaнишини тaъминлaйди Ba ;уритиш жapaёни тезлa-шaди. Узум 13-15 кyндa ;уриб, мaйиз тaйёp бyлaди.

Штaбелл yсyлдa aсосaн о; paнгли yзyмлap ;уритилиб, олтингугурт билaн дyдлaнaди. Олтингугурт билaн дуд-лaшдaн aввaл узум бошлapини 0.3-0.4 ли ^йно; иш;ор нaтpий гидроксид (NaOH) эpитмaсигa 5-6 секунд мyддaтгa ботириб олинaди. Сун^ yзyмлap мaxсyс пaтнислapгa ёйи-либ, дyдлaш xонaлapигa териб кyйилaди. О; yзyмлap 1-1,5 соaт, пушти yзyмлap 30-40 минут олтингугуртли дyдлaш xонaсидa yшлaнaди Ba xэp бир кг узум учун 0,6-0,8 гр олтингугурт тугатилиши тaвсия этилaди. Узумни ;уритиш мyддaти 15-20 кун.

Сояки мaйизни ;уритиб тaйёpлaш yсyлдa сapик; Ba к;оpa кишмишни мaxсyс соя xонaлapдa кypитилaди. Сояки усул шaмол утиб тypaдигaн, yзyмгa ;уёш тyFpидaн-тyFpи туш-мaйдигaн жойлapдa узунлиги 6-8, эни 4-5, бaлaндлиги 3-3,5

метр килиб курилган шамол айланиб турадиган биноларда куритилади. Бинонинг ичига сим паралел килиб торти-либ, узум бошлари шу симга илиб куритилади. Узумнинг куритиш муддати 1,5-2 ой давом этади.

Тадцицот натижалари. Сояда ёйиб курутилган майиз таркибидаги макро ва микро элементлар микдорини аниклаш усуллари «Рентгенофлюресентли спектрометр Spectro Xepos 111, техник курсаткичи: 120/230В, куввати 150 Вт курилмаси (Германия) ёрдамида амалга оширилди.

Тахлил учун намунавий майиз майда хрлда тугралади ва хона хароратида кун тегмайдиган жойда 2 хафта давомида куритилади. Бу каби жараён узумни сувсизлантириш учун амалга оширилади. Тарозида куритилган майдаланган майиздан 5 г тортиб олинади ва Рентгенографик тахлил учун майиз махсус идишчаларга жойлаштирилади. Ушбу тахлил натижалари 1-жадвалда келтирилган.

Хулоса:

Олинган тахлил натижалари асосида куритилган майиз таркибидаги макро ва микро элементлар эркин ва оксид холда учраши аникланди. Шу билан биргаликда, майиз таркибидаги макро ва микро элементларнинг микдорий курсаткичи майизнинг озукавийлик кийматини хамда табиий шифобахш махсулот эканлигидан далолат беради.

Фойдаланилган адаоиётг.п.

1. Мирзаев М.М., Ризаев Р.М. Рекомендации по сушке вч.трада т фермерских хозяйствах. Ташкент, 2011 г. Б. 6-21.

2. Е. А. Шредер, К. И. Байметов, Ш. М. Ахмедов Узбеки^тон фермер хужаликларида узум кучатларини купайтириш технологияси буйича тавсиялар. Тошкент, 2015.Й. Б. 4-11.

3. Islаmov A.Kh., Smanova Z.A., Matchanov A.D., Аь^иПа^а о/а N.G., Saidova V.A., Gaybullaeva.O.O., Ishmuratova. A.S., Raхimov R.N., Khushvaqtov Z.Sh. // Technology o production of active applications with natural capsulla against diseases caused by iodine deficiency// World journal of engineering research and technology. 2020, V. 6, issue 4, 91-104.

УУТ: 631.24+631.56+634A

ТЛАКИКРТ

"АНДИЖОН ЦОРА" УЗУМ НАВИНИ СОВУТГИЧЛИ ОМБОРЛАРДА САЦЛАШДА КИМЁВИЙ ТАРКИБИНИНГ УЗГАРИШИ

Актам АЗИЗОВ,

профессор, Нурали ЮСУПОВ,

мустацил тадцицотчи, Тошкент давлат аграруниверситети, Шахноза ДЕХЦОНОВА,

мустацил тадцицотчи, Андижон цишлоцхужалиги ва агротехнологиялар институти.

Аннотация: В данной статье представлена научно обоснованная информация о химическом составе сорта винограда Андижанский черный, широко распространенном в республике, об изменении в химическом составе винограда при длительном хранении в холодильных камерах и организации качественного хранения путем выявления факторов, влияющих на него.

Ключевые слова: botrytis cinerea, двойное высвобождение, метабисульфит натрия, относительная влажность, соленость, индекс pH, повреждение серой.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.