Научная статья на тему 'ЎҚУВЧИЛАРНИ ВАТАНПАРВАРЛИК РУҲИДА ТАРБИЯЛАШДА МАКТАБ ВА ОИЛАНИНГ АҲАМИЯТИ'

ЎҚУВЧИЛАРНИ ВАТАНПАРВАРЛИК РУҲИДА ТАРБИЯЛАШДА МАКТАБ ВА ОИЛАНИНГ АҲАМИЯТИ Текст научной статьи по специальности «Психологические науки»

576
73
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Ватан / ватанпарварлик / муҳаббат / хафсизлик / маданият / хизмат қилиш / Ватанга мухаббат / ҳимоя қилиш

Аннотация научной статьи по психологическим наукам, автор научной работы — О. К. Мирзорахимов, И. Б. Мадрахимова

Мақолада ўқитувчининг ва оиланинг ўқувчиларни ватанпарварлик руҳида тарбиялашдаги моҳияти ҳақида сўз юритилган

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ЎҚУВЧИЛАРНИ ВАТАНПАРВАРЛИК РУҲИДА ТАРБИЯЛАШДА МАКТАБ ВА ОИЛАНИНГ АҲАМИЯТИ»

УЦУВЧИЛАРНИ ВАТАНПАРВАРЛИК РУХ^ИДА ТАРБИЯЛАШДА МАКТАБ ВА ОИЛАНИНГ АХДМИЯТИ

О. К. Мирзорахимов И. Б. Мадрахимова

Тошкен вилояти Чирчик давлат педагогика институти

АННОТАЦИЯ

Маколада укитувчининг ва оиланинг укувчиларни ватанпарварлик рухида тарбиялашдаги мохияти хакида суз юритилган.

Калит сузлари: Ватан, ватанпарварлик, мухаббат, хафсизлик, маданият, хизмат килиш, Ватанга мухаббат, химоя килиш.

КИРИШ

Ёшларнинг маънавий-ахлокий тарбия мавзуси жамиятда доимо мухимдир. Ахир, мамлакатнинг келажаги кейинги авлодлар хаётларида кандай кадриятларга олиб келади. Ёшларга уз мамлакатининг иктисодий ва маданий хусусиятларини чукуррок тушунишга, табиатнинг гузаллиги ва узига хослигини ва унинг фукароси томонидан муносиб ва фойдали булиш хакида уйлашга ёрдам бериш учун мулжалланган.

Ёш авлоднинг ватанпарварлиги хакидаги саволлар ватаннинг садокати, давлатнинг конунга буйсунадиган фукаролари инсон тараккиёти тарихидаги олимларнинг диккат марказида туришарди. Буюк файласуфлар, укитувчилар кадимги замонлардан бу масалага жиддий этибор беришди.

АДАБИЁТЛАР ТА^ЛИЛИ ВА МУ^ОКАМА

Бугунги кунда ватанпарварлик ва уз Ватанига мухаббат туйгуларини саклаш ва ривожлантириш давлат ва жамиятнинг стратегик вазифасидир. Чунки айнан ватанпарварлик, айнан Ватани севадиган кенг халк оммаси давлат ва унинг барча ахолиси хавфсизлиги ва баркарорлигининг гаровидир. Сунгги йилларда сифатли узгаришлар юз берди. Мамлакатимизда ватанпарварликнинг кучайиши куп жихатдан мухим ва мухим вокеалар билан боглик: Галаба кунига багишланган байрам тадбирлари, "Хотира ва кадрлаш куни".

Шу муносабат билан, хозирда болалигида болаларда ватанпарварлик туйгулари, асослари ва узини тутиш маданиятини тарбиялашга шошилинч эхтиёж мавжуд ва

February, 2022

https://t.me/ares uz Multidisciplinary Scientific Journal

шунинг учун она маданияти, ота ва онага ухшаб, бола калбининг ажралмас кисмига, фукаронинг ва ватанпарварнинг шахсини яратадиган бошлангичга айланиши керак.

Мактабгача таълим стандартининг "Ижтимоий ва коммуникатив ривожланиш" таълим йуналишларининг таркибий кисмларидан бири мактабгача ёшдаги болаларни ватанпарварлик тарбияси, мактабгача ёшдаги болаларни ижобий социализацияси, болаларни ижтимоий-маданий меъёрлар, оила, жамият ва бошка анъаналари билан таништиришдир. Ватанпарварлик - бу Ватанга мухаббат, уз Ватанига садокат, унинг манфаатлари ва тайёрлиги учун хизмат килишга интилиш, фидойиликка кадар, уни химоя килиш. «Ватанпарварлик - бу ватанга, она заминга, уз маданий мухитига булган мухаббатдир. Ватанпарварликнинг ушбу табиий асослари табиий туйгу сифатида хар бир болада бурч ва фазилат сифатида унинг ахлокий маъноси билан бирлаштирилган. "

МУ^ОКАМА ВА НАТИЖАЛАР

Бугунги кунда жамиятни ёшларни ватанпарварлик рухида тарбиялаш муаммоси айникса ташвишланмокда ва бу муаммонинг мавжудлиги уни хал этиш йулларини интенсив излашга олиб келди. Давлатимиз томонидан мактаб укувчиларида ватанпарварликни шакллантиришга жиддий эътибор каратилаётгани бунинг далилидир; бу бизнинг давлатимизнинг бир катор меъёрлари ва конунчилик тизимларида уз аксини топган.

Ватанпарварлик таълими - бу давлат органлари, жамоат бирлашмалари ва ташкилотларининг ёшлар орасида юкори ватанпарварлик онгини, Ватанига содикликнинг юксак туйгусини шакллантириш, уз фукаролик бурчини бажаришга тайёрлик, энг мухим конститутсиявий Ватан манфаатларини химоя килиш буйича мажбуриятлар.

Ватанпарварлик тарбияси жараёнини она заминни урганмасдан тасаввур этиб булмайди. Вилоятнинг турли музейларига экскурсиялар, сайёхлик саёхатлари ва пиёда саёхатлар, Ватан ва она замин тарихи, фольклор мероси, табиат бойлигини урганиш - буларнинг барчаси кизикувчан боланинг онги учун жуда кизик, шунингдек, мактаб укувчиларига ёшлигидан имкон беради уларнинг Ватани ер юзидаги энг яхши жой эканлигини, бу ерда тугилганлигингиздан чинакам фахрланишингизни англаш.

Мактаб маъмурияти мактаб атрофини ободонлаштириш, кишлок ёдгорликларини парвариш килиш

https://t.me/ares uz

February, 2022 Multidisciplinary Scientific Journal

386

SyHuna TagSupnapHu TamKun этagн. BaHuxoaT, aHa Sup KusuKapnu TagSup - 6y Typnu xun TaHnoBnap. MacanaH, 6y y^urn TaHnoBu, BaTaHnapBapnuK KymuK^apu TaHnoBH, BaTaH xuMoanunapuHuHr экcппyaтaцнacнгa SarumnaHraH HHmonap TaHnoBH eKH pacMnap TaHnoBH Synumu MyMKuH - SyHgan TagSupnapga y3 ucTetgognapuHu HaMonum этнmнн ucTaraH Sonanap geapnu xap gouM MaB^yg.

Y^yBHunapHUHr yMyMHH uHTenneKTyan puBO^naHumu, gyHe^apamuHH KeHraHTupum Ba ^aHHuHr Typnu coxanapugaH SomnaHrun SunuMnapHu onum SunaH Sup Karopga, aHtaHaBun paBumga MaKTaSnapga ynapHuHr u^tumouh, ^yKaponuK Ba MatHaBun puBo^naHumu Macananapura эtтнSop Kaparanagu. By HuxoaTga MyxuM, HyHKu uHguBugyan K&np-KuMMar Ba y3 BaraHura MyxaSSaT Tynrycu, yHuHr SyroKnuru Ba KygparaHu aHraam TymyHHanapu 6нp-6нpн SunaH naMSapnac SorauKgup. ByHgaH TamKapu, MyHocuS BaraHnapBapnuK TapSuacuHu onraH Sonanap, KaTranapgaeK, y3 BaraHuHuHr Kena^aK TaKgupu ynapra SornuKguruHu TymyHagunap.

MaKTaSnapga BaraHnapBapnuK TapSuacuHuHr MaKcagra MyBo^uKguru энgн xeH KuMga mySxa TyrgupMangu, HyHKu BaraHnapBapnuK $aKaT y3 gaBnarara SynraH Kyp-KypoHa MyxaSSaT SunaH nerapanaHMangu - Sy Kena^aKga y3u эpнmгaн nynga MatnyM MappanapHu 3aST этнmгa epgaM SepaguraH u^oSuh ^asunaraapHuHr SyTyH Ma^Myacugup, HuHaKaM MyHocuS UHCOH Ba ^yKapoHu TaHnagu Ba annaHgu. Ba, anSarra, TanaSaHuHr ynryH puBo^naHumu Ba TapSuacuHu BaTaHnapBapnuK TapSuacro TacaBByp kuhuS SynMangu:

• BaTaHnapBapnuKHu TapruS Ku^umga, BaraHnapBapnuK HyHanumugaru MaxcynoraapgaH ^onganaHumga TanaSanapHuHr KeHr umTupoKu ynyH mapouT aparam;

• oMMaBun axSopoT BocuTanapuga, agaSueT Ba caHtaT acapnapuga BaTaHnapBapnuK roacuHu oSpУcнзпaнтнpнm, KagpcusnaHTupum ypuHumnapura Kapmu Kypamum;

• MaKTaSHuHr "Kena, SyryH, эpтaгaм gaBpun Hampuga BaraHnapBapnuK MaB3ycuHu KeHraHTupumra KyMaKnamum Ba epgaM Sepum;

• BaTaHnapBapnuK TapSuacu coxacuga TanaSanapHuHr u^ogun canoxuaTuHu puBo^naHTupumra KyMaKnamum;

• BaTaHnapBapnuK TapSuacura SarumnaHraH TagSupnapra TaneprapnuK Kypum ^apaeHuga TanaSanapra KyTySxoHaHuHr axSopoT pecypcnapugaH ^onganaHum uMKoHuaTuHu TatMuHnam.

Y3 ounacura, oTa-oHacura Ba ounaBun yp^-ogaraapura xypMaT xaM MyxuMgup, HyHKu SapKaMon MexpuSoH ouna WKcaK

February, 2022

https://t.me/ares uz Multidisciplinary Scientific Journal

axnoK^H, MyBa^aKuaTnu Ba $ap0B0H ^aMuarauHr xy^afipacugup. AfiHaH MaKTaSga BaTaH MaH^aaraapura xH3MaT Kunumra KaparanraH h^THMOHH ^aonuaT ynyH acoc aparanagu. By epga Sonanap xanon MexHarnuHr MyxuMnuruHH aHraafigunap, yHH xaeTga MyBa^aKuaTra эpнmнmнннг acocufi Kanura geS ÖHnurnHH ypraHagunap.

BaTaHnapBapnuK TapSuacuga ounaHuHr ponuHu TatKugnamHu ucTapguM.

BaraHnapBapnuK TapSuacura SarumnaHraH cuh$ coaraapu KaHnanuK axmu yTKasunMacuH, MaKTaS KaHna um KunMacuH, gyHeKapamHuHr энг MycTaxKaM acocnapu afiHaH ounaga Kyfiunagu. OTa-OHanap $ap3aHggapuga BaraHnapBapnuK TyfirycuHu puBO^naHTupum ynyH xaM Kyn um Kunumnapu MyMKuH. Ynap SunaH MaMnaKaTHuHr KrouKapnu Tapuxufi ^ofinapura экcкypcнaгa SopuHr, ypym nafiTuga SoSo Ba SyBunapHuHr ^acoparaapu xaKuga afiTuö SepuHr, ounaBufi apxuBgaH ^oTocyparaapHu KypcarnHr. Bat3u oTa-oHanap y3 $ap3aHgnapura Tapuxufi BoKeanap Tyrpucuga KrouKapnu xy^^arau ^uhmhu ToMoma KunumHu TaKnu^ Kunumnapu MyMKuH, KuMgup eTuM Ba HorupoH Sonanap SunaH KufiuM-KenaK eKu SomKa HapcanapHu SaxaM Kypum opKanu cu3 KaHnanuK KyBoHHra эгa 6yпнmннгнзнн KypcaraS Sepagu. BywK maxcHu maKmaffrapum fiynugaru Sy kuhuk KagaMnapHuHr Sapnacu ^yga KaTTa axaMuaTra эгa. BonanapHu BaTaHnapBapnuK TapSuacu MaKTaSga xaM, yHuHr geBopnapu TamKapucuga xaM, ouna Sarpuga yTumu KepaK. OaKaT my xonarga Sona y3 axaMuaTuHu aHraafi onagu Ba энг MyxuM axnoKufi Ba MatHaBufi ^asunaraapHu ysnamrapa onagu.

ByryHru KyHga yKyBnunapra BaTaHnapBapnuK TapSuacu coxacuga MaKTaSHuHr acocufi MaKcagu yKyBnuHuHr Kyn Kuppanu, axroKufi Ba umuMoufi ^uxargaH eTyK, u^ogufi maxcuHu maKmaffrapumHu TatMuHnafiguraH TatnuM tusumuhu cu^aT ^uxaragaH puBo^naHTupumgup.

fflyHgafi KunuS, KaTTa emgaru MaKTaSrana emgaru SonanapHu BaTaHnapBapnuK SunaH TapSuanam - Sy kuhuk BaTaHra, oHa Tunura, ogaMnapra, yHuHr yp^-ogaraapura^oanapura yMyMuHcoHufi Kagpuaraap TynnaMu cu^arnga xuccufi Ba Saxonam MyHocaSaraHu maK^naHTupumHuHr MaKcagra MyBo^uK, y3nyKcu3 Ba ronan, negaroruK ^uxaTgaH TamKun этнпгaн ^apaeHu. SonaHuHr BaraHnapBapnuK puBo^naHumuHu TatMuHnafiguraH.

XOTHPA

https://t.me/ares uz

Multidisciplinary Scientific Journal

February, 2022

REFERENCES

1. Программа нравственно - патриотического воспитания дошкольников ( Текст)/ Под ред.Н.А.Арипова-Пискарёва. - М.. Мозаика - Синтез, 2015.- 48с,

2. Как научить детей любить Родину: руководство для воспитателей и учителей. Л.В.Левина. М..АРКТИ,2013.

3. Печень.Н. Патриотизм-источник духовных сил //Армейский сборник.1994.

№ 1.

https://t.me/ares uz

Multidisciplinary Scientific Journal

February, 2022

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.