Научная статья на тему 'УЛТРАТОВУШ АППАРАТИ ОПЕРАЦИОН СИСТЕМАСИ ВА ФУНКЦИЯЛАРИНИ ЎРГАНИШ'

УЛТРАТОВУШ АППАРАТИ ОПЕРАЦИОН СИСТЕМАСИ ВА ФУНКЦИЯЛАРИНИ ЎРГАНИШ Текст научной статьи по специальности «Медицинские науки и общественное здравоохранение»

CC BY
140
15
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Ултратовуш / операцион система / монитор / функция / сенсор / датчиклар / конвекс / линеер / режим. / Ultrasound / operating system / monitor / function / sensor / sensors / convex / linear / mode.

Аннотация научной статьи по медицинским наукам и общественному здравоохранению, автор научной работы — Базарбаев, Муратали Ирисалиевич, Қиёмова, Маржона Муродхўжа Қизи

Тиббиёт муассасаларида ултратовуш текширувидан фойдаланиш умумий амалиёт шифокорлари орасида кенг тарқалган ва клиник кўрсаткичларнинг кенг доирасини қамраб олади. Ушбу мақолада ултратовуш теҳникасининг асосий қисмлари ва функцияларига тўхталиб ўтамиз.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по медицинским наукам и общественному здравоохранению , автор научной работы — Базарбаев, Муратали Ирисалиевич, Қиёмова, Маржона Муродхўжа Қизи

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

LEARNING THE OPERATION SYSTEM AND FUNCTIONS OF THE ULTRASOUND DEVICE

The use of ultrasound in medical institutions is widespread among general practitioners and covers a wide range of clinical indications. In this article we will focus in detail on the main parts and functions of ultrasound diagnostics.

Текст научной работы на тему «УЛТРАТОВУШ АППАРАТИ ОПЕРАЦИОН СИСТЕМАСИ ВА ФУНКЦИЯЛАРИНИ ЎРГАНИШ»

Oriental Renaissance: Innovative, p VOLUME 21 ISSUE 11

educational, natural and social sciences -------- JtV ISSN 2181-1784

Scientific Journal Impact Factor Q SJIF 2022:5.947

Advanced Sciences Index Factor ASI Factor = 1.7

УЛТРАТОВУШ АППАРАТИ ОПЕРАЦИОН СИСТЕМАСИ ВА ФУНКЦИЯЛАРИНИ УРГАНИШ

Муратали Базарбаев Ирисалиевич

Тошкент тиббиёт академияси Биотиббиёт мухдндислиги, биофизика ва информатика кафедраси мудири, физика-математика ф.н. доц. ^иёмова Маржона Муродхужа цизи Тошкент тиббиёт академияси Биотиббиёт мухдндислиги йуналиши 2-боскич

талабаси

АННОТАЦИЯ

Тиббиёт муассасаларида ултратовуш текширувидан фойдаланиш умумий амалиёт шифокорлари орасида кенг тарцалган ва клиник курсаткичларнинг кенг доирасини цамраб олади. Ушбу мацолада ултратовуш теуникасининг асосий цисмлари ва функцияларига тухталиб утамиз.

Калит сузлар. Ултратовуш, операцион система, монитор, функция, сенсор, датчиклар, конвекс, линеер, режим.

АННОТАЦИЯ

Использование ультразвука в медицинских учреждениях широко распространено среди врачей общей практики и охватывает широкий спектр клинических показаний. В этой статье мы подробно остановимся на основных частях и функциях ультразвуковой диагностики.

Ключевые слова. Ультразвук, операционная система, монитор, функция, датчик, датчики, выпуклый, линейный, режим.

ABSTRACT

The use of ultrasound in medical institutions is widespread among general practitioners and covers a wide range of clinical indications. In this article we will focus in detail on the main parts and functions of ultrasound diagnostics.

Keywords. Ultrasound, operating system, monitor, function, sensor, sensors, convex, linear, mode.

КИРИШ

Тиббиёт ривожланиб борган сари, тиббиёт техникалари, технологиялари янгиланиб боради. Бу эса уз навбатида тиббиёт аппаратларини чукуррок урганиш ва ургатишни, яратиш ва сервис хизмат курсатишни талаб килади. "Тиббиётдаги ислох,отлар инсон кадри учун" очик мулокотида "Тиббиёт техникаси олиб келяпмиз, лекин сервис йук, республика буйича сервис йук"

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

VOLUME 2 | ISSUE 11 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

деб кайд килди, Президент Ш.М.Мирзиёев. Сунгги йилларда ултратовуш илмий-амалий тадкикотларда мухим ахамият касб этмокда, жумладан акустик оким, ултрасоник кавитация сохасида экспериментал ва назарий тадкикотлар, жаррохлик операциялари, стоматология, гинекология сохаларида алохида ахамият касб этмокда. ТуFма ва ирсий касалликларни барвакт аниклашда замонавий скрининг хизматидан фойдаланишни таъминлаш, хомиладор аёлларни ултратовуш текширувидан тулик утказиш тизими йулга куйилган булиб, бунда ултратовуш допплер хизмати самарали натижа бермокда. Замонавий анестезиология беморни турли наркознинг салбий окибатларидан асраш тарафдори булиб бунда, "регионар анестезия" шиддат билан ривожланмокда. Ултратовуш аппарати эса бажариладиган амалиётни аник ва самаралигини таъминлаб бера олади. Ривожланган мамлакатларда анестезиологлар факат операция жараёнида эмас, балки амбулатор шароитда хам сурункали OFрик синдроми бор булган беморларга алголог сифатида ёрдам курсатишади. Алгологиянинг вазифаси факат OFрикни колдирибгина колмай, интенсив даволаш булимларида ишловчи реаниматологларнинг ултратовушдан окилона фойдалана олишлари инвазив амалиётлар: магистрал томирлар катетеризацияси, турли пунксияларни амалга оширишда кул келади ва ёмон окибатлардан саклайди, OFир ахволга тушган беморни тезкор ташхислашда ултратовушдан фойдаланиб керакли маълумотларни осон билиб олади. Замонавий тиббиётда ултратовуш техникасининг амалий ахамияти ортган сайин, тизим ва функцияларини чукуррок урганиш ва татбик килиш мухимдир.

Стационар ултратовуш беморлар ташриф буюриши учун мулжалланган. Курилманинг "юраги" ултратовушли трансдусер булиб, ултратовуш аппарати пиезоелектрик эффект асосида ишлайди. Монокристалли датчиклари 90% самарадорликни намойиш этади. Монокристалли технологиядан фойдаланиш Б режими тасвирининг сифатини ва нурга кириш чукурлигини тубдан яхшилайди, датчик ичида кварц, титаниум ёки барийнинг микрокристаллари мавжуд. Электр токи кулланилганда, кристаллар ичида механик тебранишлар пайдо булиб, ултратовуш тулкинларини хосил килади.

Портатив. Сканерлар ноутбукга ёки букланадиган клавиатура билан конфетга ухшайди. Бундан ташкари, бир кул билан ушлаб туриш осон булган мобил портативлари, текис сканерлари мавжуд. Уй шароитида, шунингдек хоналар (палаталар) уртасида тез утиш, ётокда ётган беморларнинг ётоFида диагностика килиш ва уйга ташриф буюриш учун мулжалланган.

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

VOLUME 2 | ISSUE 11 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

Дисплей туфайли текширилган орган ва унинг атрофидаги тукималар ва тузилмалар расмини куришингиз мумкин. Тасвирни янада сифатли килиш учун ултратовуш аппаратида радио частотали кучайтиргич, видео ва овоз кучайтиргич мавжуд. Курсор ва клавиатура ёрдамида мутахассис маълум параметрларни киритади ёки олинган маълумотларни кайта ишлайди, ултратовуш тулкинлари трансдусерга кайтарилади ва марказий процессорга узатилади.

1. Монитори -19 дюм, ва монитор ричаги.

2. МОНИТОР ОПТИОНАЛ - N/А хар бир гурух учун билдиришнома. Билдиришномаларни фойдали контекст билан динамик равишда тулдириш учун куп огохлантиришда бахоланган хар бир гурух учун ёрлик узгарувчилари мавжуд.

3. Touch screen - Сенсорли экран булиб, кириш ва чикиш мосламаси, бу унга тегиш оркали таъсир киладиган экран.

4. Weight - вазни.

5. Probe connector Улагичлар, тиббий улагичлар ва кабеллар ултратовуш ускуналари каби ракамли тиббий

технологияларнинг мухим таркибий кисмидир. Ултрасоник зонд кабели агрегатлари одатда ускунанинг OFирлиги ва улчамларини камайтириш ва кабелнинг мослашувчанлигини таъминлаш учун 10-14 дюмгача 42-36(AWG) булган, нозик калибрланган микрокоакс кабелидан фойдаланади.

6. Height adjustment control panel - Бошкарув назорат панели.

7. Battery - Ултратовуш аппарати кувватлагичи. (80 минут давомида)

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

VOLUME 2 | ISSUE 11 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

8. Hard disk - qattiq disk. 500GB HDD(1TB optional).

9.Gel warmer - Гел бурнерлари одатда беморларни кулайлигини ошириш ва текширишни енгиллаштириш учун кулланилади.

10.USB - 6 та.

11. ARTICULATED ARMS - Иккита буFинли кул мослашувчан озиклантириш тизими сифатида ишлатилади, бу ерда режим сифатини саклаб колиш мухимдир. Сонограф кенгайтмалари ва бошка ноёб функциялар мавжуд. Эх,тиёткорлик билан ишлаб чикилган компонентлар аник кул билан бошкариладиган хдракатлар учун инерция, и ш калан и ш ва айланишнинг энг яхши комбинациясини таъминлайди.

12. Х,еро Кит - туплам беморнинг хавфсизлигини яхшилайди. Янада мураккаб муаммо бартараф килиш учун.

13. Image Technology

Ah™ TexHö^orMH^ap: FHI - Family health international

(Oa^a ca^OMaT^nrHHH My^o$a3a KH^HB xa^apo areHT^nrn)

image(tasvir)+Q-flow(oqim)+Q-beam+X-contrast+AIO

+Q-

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

VOLUME 2 | ISSUE 11 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

14. DCFT Technology - Ушбу model асосида дискрет Chirp-Fourier Transform (ДФТ) усули кулланилди, ДСФТ ДФТга ухшайди.

15. Курсатиш тартиби: Б, 26, 4Б, Б/М, М, СФМ, ПВС, Мвт курсатиш режими (ихтиёрий), Trapezoidal режими, Б/БС режими (option), Triplex режими (option), ТДИ (option), СПА (ПД) режими (option), Б Режими икки улчовли учун асосий режими хисобланади, 4Б режимида тасвир куриш учун. Лекин факат битта тасвир мавжуд. Уни яна бир марта босиш холатни реал вактда туртта расм уртасида алмаштиришга имкон беради. X, / М Режими [М] тугмасини босинг, реал вактда тасвир Б ва реал вактда тасвир М бир вактнинг узида курсатилади. Ва расм майдонида б режимида танлов катори пайдо булади, бу расм учун фаол танлов холатини курсатади М тасвир сохасида Б. трекбол ёрдамида намуна олиш чизиFини харакатлантиринг. М режимида тасвир намуна олиш чизиFидаги тукима харакати холатини курсатади. М режимидаги тасвир вакт утиши билан узгаради, шунинг учун у асосан кардиологик дастурлар учун ишлатилади. СФМ режими СФМ-бу нисбий тезлик билан боFлик юкори сифатли ранг кодли маълумотларни кушиш учун мулжалланган Допплер режими ва суюклик харакатининг б режимидаги тасвирга йуналиши.

Трансдусер деб хам аталадиган ултратовуш текшируви ултратовуш тизимининг беморнинг танасига тегадиган кисмидир. Унда товуш импулсларини юборадиган ва кабул киладиган кристаллар мавжуд. Конвертор энергияни бир шаклдан бошкасига узгартирадиган курилма сифатида тавсифланади масалан, лампочка ёки телевизион антенналар. Худди шундай, проб электрни товушга айлантиради ва аксинча, кейин маълумотларни кайта ишлаш ва намойиш килиш учун ултратовуш машинасига юборади.

Линеер датчиклар текис матрица ва куринишга эга. Чизикли зонднинг пиезоелектрик кристаллари туFридан-туFри товуш тулкинини яратиш учун чизикли тарзда жойлаштирилган. Линеер датчиклар кон томир, кукрак, калконсимон без бошкалар каби кенг куламли дастурлар учун ишлатилиши мумкин. Ушбу датчиклар одатда майдонга якин улчамлари юкори булган туртбурчаклар нурга эга ва тасвирнинг яхширок улчамларини олиш учун юкори частотада ишлайди.

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

VOLUME 2 I ISSUE 11 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

Конвекс датчиклар (К,аварик) кенгрок куриш майдонини таъминлайдиган эгри матрицага эга. К,аварик матрицали пробиркадаги пиезоэлектрик кристалларнинг таркиби эгри тартибда жойлаштирилган. Ушбу турдаги ултратовуш датчиклар мураккаб ва уларнинг кристалли таркибида 500 дан ортик элементларни уз ичига олиши мумкин. К,оида тарикасида, улар янада чукуррок текширувлар учун жуда яхши. Ушбу сенсорлар турли максадларга хизмат килади ва кон томирлари, корин бушлоти аъзолари,_акушерлик_ва гинекология, асаб ва мушак-скелет тизимини текшириш учун жуда яхши. Шакли туфайли конвекс датчиклар асосан кенгрок ва чукуррок куриниши туфайли корин бушлотини сканерлаш учун ишлатилади.

Бир боскичма-боскич П3 - Е билан текшириш, 1,5-5,3 Мгц частота диапазони бор кардиология юрак

Phased агтау probe РЗ-Е for cardiological ultrasourd examinations

текширишда фойдаланиш учун мумкин, турли бурчак ва марказида чукурлиги билан ултратовуш нурларини х,осил килади.

Функцияла ри

Elastography. Турли тукималарнинг эластиклигини турли хил рангларда курсатиб беради. (эластография).

Купрок клиник маълумотларни такдим этади, айникса кукрак, калконсимон без, жигар ва простата усмалари, деформация коеффициентини улчаш микдорий жихатдан нисбатни беради. Урта деформация уртасида танланган худуд ва якин

оддий тукималарнинг жойлари курсатилади.

4D (Virtual HD)

Triplex. Ранглар оким тасвири (триплекс ултратовуш деб хам аталади) Dопплер ултратовуш технологиясининг ривожланган шакли. Дуплекс ултратовуш текширувига ухшаш процедура кон окимининг йуналишини таъкидлаш учун рангдан фойдаланади. К,он окадиган томирлар бир йуналишда оким учун кизил рангга, иккинчисида оким учун кук рангга, оким тезлигини акс эттирувчи ранг шкаласига

248

Oriental Renaissance: Innovative, p VOLUME 21 ISSUE 11

educational, natural and social sciences -------- JtV ISSN 2181-1784

Scientific Journal Impact Factor Q SJIF 2022:5.947

Advanced Sciences Index Factor ASI Factor = 1.7

эга. К,он окимининг йуналишини курсатиш учун турли хил ранглардан фойдаланилганлиги сабабли, ушбу Допплер усули ултратовуш маълумотларини талкин килишни осонлаштиради.

Дуплекс ултратовуш кон окимининг тезлигини ва оёк томирларининг тузилишини аниклаш учун юкори частотали товуш тулкинларидан фойдаланишни уз ичига олади. "Дуплекс" атамаси иккита ултратовуш режимидан фойдаланилганлигини англатади: допплер ва Б режими. Режимдаги конвертор (микрофон каби) урганилаётган кеманинг тасвирини олади. Doppler пробаси томирдаги кон окимининг тезлиги ва йуналишини бахолайди. Масалан, буйин ёки каротис артерия шохларининг каротис артерияларининг окклюзиясини (блокланишини) ёки стенозини (торайишини) бахолаш учун каротис артерияни дуплекс сканерлаш мумкин. Ушбу турдаги Доплер тадкикотлари артерияларнинг 2 улчовли (2-Д) тасвирини беради, шунинг учун артерияларнинг тузилишини ва окклюзиянинг жойлашишини, шунингдек кон окимининг даражасини аниклаш мумкин.

ХУЛОСА

Х,озирги кунда кузи ожизлар юрганда олдидаги тусик мавжудлиги ва канча масофада жойлашганлигини аниклашда хам ултратовуш курилмалардан кулланилиши жадал ривожланиб бормокда. Ултратовушдан нафакат диагностика, балки терапевтик агент сифатида хам ишлатилади. Ултратовуш таъсирида моддаларнинг утказилиши эпидермис ва тери безлари, хужайра мембраналари ва деворлари оркали фонорез килиш кулайдир, чунки бунда терапевтик модда йук килинмайди.

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

VOLUME 2 | ISSUE 11 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

Бизнинг бу курилмани тулик урганишимизга сабаб, курилма ёрдамида олинган барча бирламчи тиббий маълумотларни математик кайта ишлаш учун, курилманинг хдр бир функцияларидан олинган маълумотларни узаро боFликлиги, боFликлик кучи ва бу эса олиб борилаётган изланишларнинг канчалик аник бажарилганлиги, жараённинг хакконийлиги ва хатоликларига бах,о беришда фойдаланиш учун асос булиб хизмат килади. Курилманинг функциялараро боFликлиниги канчалик яхши ургансак, шунчалик аник маълумот оламиз, улардан фойдаланиб хулоса киламиз ва бирор бир карорга келамиз, оддий жараёнлардан фаркли мураккаб жараёнларни урганишга интеграл ва дифференциал ёндашамиз. Бу эса уз навбатида олдимизга куйилган максадга эришишнинг энг макбул йули булиб хизмат килади.

REFERENCES

1. Борсуков А. В. Малоинвазивные вмешательства под ультразвуковым контролем при заболеваниях желчного пузыря и поджелудочной железы /А. В. Борсуков, А. В. Мамошин /Под ред. В. Г. Плешкова. - М.: Медпрактика-М, 2007. - 128 с.

2. Жамоат саломатлиги. №8 (12) 2-3 стр.

3. Митьков В.В., Чубарова К.А., Заболотская Н.В., Митькова М.Д. и др. Эластография сдвиговой волной в мультипараметрической ультразвуковой диагностике злокачественных опухолей молочной железы различных размеров//Ультразвуковая и функциональная диагностика. 2015. №2. с. 9-18

4. Васильев А. Ю. Ультразвуковая диагностика в детской практике /А. Ю. Васильев, Е. Б. Оль-хова. - М.: ГЭОТАР-Медиа, 2007. - 160 с.

5. Васильев А. Ю. Ультразвуковая диагностика в детской андрологии и гинекологии /А. Ю. Васильев, Е. Б. Ольхова. - М. : ГЭОТАР-Медиа, 2008.-152

с.

6. www.Ziyonet.uz Уз - ахбарот таълим ресурслар интернет портали.

7. wikipedia.org

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.