CC BY
12Туризм
ЭеЖ 433.91.796.5
Э. С. Бейсенова1, Д. Т. Алиаскаров2, Г. в. Жандосова3
1КР ¥ГА академигi, география жэне экологиядан гылыми-эдютемелж орталыгынын жетекшга (Абай атындагы Казак ^лттык педагогикальщ yHHBepcHTeTÍ, Алматы, Казакстан)
2PhD докторанты, ага гылыми кызметкер (Абай атындагы Казак ^лттык педагогикалык yниверситетi, Алматы, Казакстан) 3Ага гылыми кызметкер (Абай атындагы Казак ^лттык педагогикалык университет^ Алматы, Казакстан)
ТУРИСТ1К КЛАСТЕР НЕГ1З1НДЕ ЭКОЛОГИЯЛЬЩ ТУРИЗМДЫ ДАМЫТУДЫЦ МУМК1НД1КТЕР1 МЕН БОЛАШАГЫ (АЛМАТЫ КЛАСТЕР1)
Аннотация. Макалада тyристiк кластерлердiн негiзiнде экологиялык туризмнщ калыптасуы жэне онын даму мYмкiндiктерi сипатталган. Экологиялык багыт тyризмнiн баска да салаларымен салыстырганда взiндiк ерекшелтмен айкындалады. Элемдж туризм индустриясында экологиялык багыттыц дамуы жетекшi рвлге ие, бiрак Казакстан Yшiн жанашыл, толык менгерiлмеген туризм багыты болып калуда. Мемлекеттiк баг-дарламалар шенберiнде, Казакстанда тyристiк кластерлердi ендiрy бойынша бiрнеше каулылар жYзеге асты, ондай кластердщ бiрi болып Алматы кластерлерi саналады. ЖYргiзiлген зерттеулер экологиялык тyризмнiн дамуы Алматыныц жэне онын твнiрегiндегi бай табиги ландшафттардын элеyетiн сактайтынын дэлелдед^ оларга ^лттык саябактар, ^лттык корыктар, табиги ескертк1штер жатады.
ТYЙiн сездер: экологиялык туризм, тyристiк кластер, инфрок¥рылым, туризм индустриясы, экономи-калык табыс, ^лттык экономикалык табыс, табиги ландшафтар.
К1р1спе. Казiргi заманнын туризм индустриясы аса 1р1 жогары табысты жэне элемдш ша-руашылыктын серп1нд1 дамып жаткан салаларына жатады. Туризм саласынын взектшпне бай-ланысты Казакстан ДYниежYзiлiк туриспк ¥ймнын мYшелiгiне енш, элемдш туризмнщ нарыгына катысуда. Осы орайда алгашкы туриз1м саласындагы мемлекетпк т^ргыда кабылданган багдарлама туристш кластерлерд1 дамыту деп бектлген. Ал каз1рг1 элемдш туризм нарыгында жылдан-жылга вркендеп жаткан экологиялык туризмнщ багыты бойынша мемлекетте айтарлыктай ю-шаралар байкалмайды.
Мэселенщ койылуы. Туриспк кластерлердщ басты максаты жогары бэсекелестiктегi mypucmiK цызмет кврсету. Сонымен катар кластерлш топка юретш кэсшорындарда иннова-циялык жYЙелер мен технологияларды енпзу талабынын кYшейюi аркылы олардын кызметшщ тшмдшш арта тYседi. Мемлекеттщ ^лттык экономикасын дамытудагы козгаушы ретшде
кластерлер (ол кай саладагы кластер болмасын): жана ж^мыс орындарын квбейтуге, ^лттык табысты квтеруге, жергшкп инфрок¥рылымды дамытуга жэне жергшкт жердщ халкынын т^рмыс денгешн квтеруге мYмкiндiк береди Туризм кластер1 жогары денгейдеп тшмдшкпен, салынган инвестициянын жылдам епмдшшмен, ягни мемлекет экономикасында пайдалы гана эсер1мен сипатталады [1]. "Казакстан Республикасынын туристш саласын дамытудын 2020 жылга дешнп т^жырымдамасын беюту туралы" каулысында б1р1нш1 кезекте Казакстаннын бай табиги-климат-тъщ, тарихи, мздени элеуетш непзге ала отырып жэне отандык туризм Yшiн тшсп эюмшшк-аумактык к¥рылымнын бэсекеге кабiлеттiлiгiн арттыру максатында кластерлердi калыптастыру мiндетiнiн взектiлiгi айтылган [2]. Жоба бойынша 2020 жылга дешн инвестицияларга кажеттшк
География жэне геоэкология Macenenepi / Вопросы географии и геоэкологии / Issues of Geography and Geoecology
шамамен 9785, 3 млн АКШ долларын ^рады. Жоспарланган 2020 жылга дешн Казахстан Респуб-ликасында туризм индустриясын дамытудын басты мiндеттерiне: туристiк дестинация реннде бYкiл элемге танымал Казахстан бейнесi ^алыптастыру; ^ажетп инновациялыщ, энергия тиiмдi инфра^рылымды дамыту; жаца туриспк «тэжiрибелердiн» жYЙесiн жасау жэне хальщаральщ внiмдер мен жергiлiктi жэне шетелдш туристерге арналган бэсекеге кзбшетп ^ызметтер эзiрлеу.
Казiргi танда туристiк кластерге юренн кэсiпорындар мен ^йымдар ж^мысыныц тиiмдiлiгiн арттыру; инновацияларды ынталандыру жэне жана туристiк багыттарды дамыту ма^саттында мемлекетте 2020 жылдарга арналган бес туриспк кластерлер К¥ру мYмкiндiгi жоспарланып бею-тiлген. Сол внiрлердiн ен алгаш^ыларынын бiрi Алматы паласы. Эрине, табиги ландшафтар квлемiнде Алматы паласы эр^ашан Алматы облысымен бiрге бвлшбейтш нысандардан тирады.
Алматы паласы мен онын маны бiрден-бiр табиги-климаттыщ ерекшелшмен, мэдени, тарихи ^ндылыщтармен, сонымен ^атар жогары денгейлi болмаса да инфро^рылыммен елiмiзде туризм индустриясын дамытудагы ^озгаушы кYш болып ^алыптас^ан. Алматы ^аласында внiрiмен ^ос^анда туристiк кластерлердi дамыту ма^сатында ^абылданган багдарламалар б^л вщрдщ тек республика шегiнде гана емес сонымен ^атар Орталыщ-Азия аймагында да туризмнщ орталыгы болып ^алыптасуга жол ашады деген жорамал жасалуда.
Сондыщтан Алматы кластерте - кластердегi басты туристж кызь^шылык; орында-рына: Алматы паласы - кластердiн орталыгы болады жэне онда мынадай басты туриспк ^ызы-гушылыщ орындары ащындалып, жоспарланган, оган: петроглифтерi бар Тамгалы археологиялыщ ландшафты, «Алтынемел» М¥ТП, Шарын шат^алы, Капшагай су ^оймасы, 1ле-Алатау М¥ТП-мен Алматы паласы манындагы тау шангысы айма^тары, «Жана 1ле» туристiк орталыгы жоспарланган. Туризм кластершщ жоспары бойынша Алматы паласы халыщаралыщ тау туризм^ тау-шангысы туризмi жэне iскерлiк туризмнщ орталыгы болып орныгып, орта^ «Каладагы жэне таудагы ойын-сауыщ» кластерi ретiнде сипатталады. Кластерлерде эзiрленетш непзг туристiк внiмдер: М1СЕ-туризм, мэдени туризм жэне турне, таулардагы жэне квлдердеп демалыс жэне ^ыс^а мерзiмдi демалыс жатады [3].
Зерттеу эдiстерi мен дерек квздерi. Элемдегi туризм нарыгындагы экологиялъщ туризмнщ ^алыптасуы, даму взектшпмен ерекшеленедi. Онын себебi, ^азiргi танда экологиялыщ туризм жалпы туризм нарыгынын 10% иемденiп, ал всу ^ар^ыны 2-3 есе жогары кврсетюшке ие болды. Экологиялыщ туризмнын туризм нарыгында пайда болуы ХХ гасырдын 70-80 жылдарынан бастау алады. Ен алгаш «экотуризм» терминiн 1983 жылы мексикан экологы Эктор Себельос-Ласкурайн ^олданган. Онын К¥рылымы табигаттын рекреациялыщ элеуетшен экономикалыщ пайда тенгерiмi мен рекреациялыщ территориялардын экологиялыщ ^аушшздшн са^тау [4]. Онын жалпы аныщта-масынын бiркатар н^с^аларына: табигат ретурстарын тиiмдi пайдаланудын негiзiнде демалудын белсендi формасы; антропогендш эсер болмаган, бYлiнбеген, ластанбаган табигаттын ^айталанбас айма^тарына сол табигатты, ^оршаган ортаны ^оргау негiзiнде саяхат жасау. Экологиялыщ туризм адамнын бойында табигат^а деген жанашырлыщ, CYЙiспеншiлiк ^ндылыщтар жYЙесiн байытуга эдеттендiрудi квздейдi жэне вз алдына туризм индустриясынын iшiндегi взшщ басты ресурсы -табиги ^оршаган ортаны са^тап калуга мYДделi жалгыз багыты болып саналады.
Элемде экологиялыщ туризмнiн дамуы жогары елдерге эйгш Латын Америка елдерiнен: Коста-Рика, Аргентина, Эквадор, Бразилия, Перу; салыстыруга келмейтш Австралия мен Жана Зеландия елдерь Еуропада квбiнесе солтYCтiктегi Исландия, Норвегия жэне Финляднияда эйгiлi, ал Орталыщ Еуропада Yлкен с^раныс^а ^орыщтар жатады. Квршi Ресей мемлекетiнде: таулы Алтай, Кавказ, Камчатка, ата^ты Байкал квлi сия^ты табиги нысандар жетерлiк.
Казiргi танда халыщаралыщ экотуризм нарыгында басты с^ранысты Батыс Еуропа мен СолтYC-тiк Америка елдерi ^атарын ^¥райды. Азиялыщ аймащъщ экологиялыщ туризмiнiн квшбасшысы Кытай, Yндiстан, Тайланд, Индонезия, Шри-Ланка т.б. Мысалы, Непал территориясынын азды-гына ^арамастан табиги ландшафтылардын бiрiгей жэне эртYрлYгiмен ерекшеленедi. Онын аума-гында 16 ^лттыщ парктер, ^орыщтар мен ^орыщшалар жэне бiрнеше ^оргалатын табигат зоналары бар. 2 ^лттыщ практерi ЮНЕСКО-нын тiзiмiне кiрген [5].
Зерттеу нэтижелерь Экологиялыщ туримнiн болаша^тагы даму Yрдiсiн ДYниежYзiлiк Туристiк ¥йым (ВТО) аныщтаган. Олардын болжамы бойынша 2020 жылга дешн экологиялыщ туризм элем-нiн стратегиялыщ даму багытынын бестiгiне кiредi делiнген [6].
Экологияльщ тypизмдi дaмытyFa eq aддымeн epeкшe ^pF^ararn тaбиFи aймa^тap жaтaды. Одap, rçaйтaдaнбaйтын, бipeгeй тaбиFи дaндшaфтapды, жaнyapдap мeн eсiмдiктepдiц эpтYpдiгiн, тaбиFи жэнe мэдeни м¥pa нысaндapын caкгayFa apнaдFaн aймaкгap. Еpeкшe ^pF^ararn тaбиFи aймa^тap жглпы ^лттыщ игiдiкктep нысaнынa жaтaды. Бepiдгeн aймa^тapдыц нeгiзгi кaтeгоpия-дapынa:
- мeмлeкeттiк тaбиFи rçоpьщтap;
- ^лтты^ naprcrep;
- тaбиFи пapктep;
- мeмлeкeттiк тaбиFи rçоpьщшaдap;
- тaбиFи eскepткiштep;
- дeндpодогиядьщ пapктep мeн ботaникaдьщ 6a^rap;
- eмдey-cayьщтыpy оpындapы мeн шипaжaйдap жaтaды.
Aймa^тapдa экологияльщ тypизмдi дaмытyдьщ тиiмдiдiгi тeк rçоpшaFaн оpтaFa rçодaйды жaFдaй тyFызып rçarn rçоймaй, сонымeн ^rap шaFын бизнeстi дaмытyFa мYмкiндiк бepeдi. Kaзarçcтaн Тypистep Aссоциaциясыньщ (KTA) Kaзarçcтaн тypизiмiнiц нapыFынa жaсaFaн capaптaмacыньщ rçоpытындыcы бойыншa K^a^CTa^^ ^ол тимeгeн кeптeгeн ртгтьщ пapктep мeн rçоpьщтapдaн т¥pa-тын тaбиFaттыц оpaсaн зоp эдeyeтi ^îipri кeздe экологияльщ тypизмдi дaмытyдьщ бaсымдыдыFын кepсeттi.
KaзarçстaнFa тэн epeкшe тaбиFaт жaFдaйымeн, ^ш^ген тaбиFи, тapихи eскepткiштep, ^лттьщ rnpKrep, rçоpьщтap, rçоpьщшaдap, жepгiдiктi хглы^тыц мэдeни жэнe этникглы^ м¥pacы экотypизм-нщ бaсты нысaндapынa жaтaды.
Kaзipгi кeздe Kaзaкcтaнныц эдeмдiк тypизм нapыFынa бодaшaкгa дaмyындa Yдкeн эдeyeтi 6ap тypизмнiц eKi тYpiн ^сыта aдaды, олap: iскepдiк жэнe экотypизм eнiмдepi. Осылapдьщ iшiндe экотypизмгe xami^apami^ т¥pFыдa c^pamic кeп дeсeк тe, экотypизмнщ хaльщapaльщ нapьщтaFы бэcкeдecтiгi эдciз кepceткiштepгe ж болып отыp.
Нэтижeлeрдi талкылау. Жaлпы Aдмaты обдыcындa тypизмдi дaмытyFa мeмлeкeт тapaпынaн ^pF^ararn 18 epeкшe ^pF^ararn тaбиFи aймa^тap (ООПТ), 1519 жepгiлiктi мaцызы 6ap ecKep-тiкштep, оньщ iшiндe 1250 apхeодогиядьщ ecкepткiштep, 7 тaбиFи ecкepткiштep мeн 262 rçanarç^-pыдыcы мeн cэyдeт ныcaндapы 6ap. Оcыдapдьщ iшiндeгi экологияльщ тypимдi дaмытyFa жaтaтын epeкшe ^pF^ararn тaбиFи aймa^тapдыц rçaзipгi жaFдaйынa Aдмaты облысыньщ тypизм 6ac^ap-мacыньщ «Aдмaты облысыньщ 2020 apнaлFaн тypизмдi дaмытyдьщ» icкep-жоcпapындa жacaFaн ayrçымды зepттeyдepiнiц нэтижeciн rçapacтыpaтын бодcarç, мынaдaй нэтижeдepдi кepyгe болады.
Мысглы, «Iдe-Aдaтay мeмдeкeттiк ^лттьщ тaбиFи mprcriR» нeгiзгi кepiктi жepдepiнiц 18 ту-pиcтiк мapшpyттapы 6ap, одapдьщ бapлыFы экологияльщ тypизм бaFытындa, «Aдтынeмeд» мeмлeкeттiк ^лтты^ raprarnq 6 тypиcтiк мapшpyтыньщ 3-eyi экологияльщ тypизм бaFыты, «ЖоцFap Aдaтayы» мeмдeкeттiк улгтьщ mp^i^iR 4 тypиcтiк мapшpyтыньщ бapдыFы экологияльщ тypизм бaFытындa ж^мыс a^apa^i. AтaдFaн пapктepдiц тypиcтepгe тapтымдыдыFы жaFынaн жоFapы rap-ceткiштep иe, an инфpок¥PыдымFa ^лген^ кepceткiштepi тeмeндeйдi [7].
Aлмaты мeн Aдмaты обдыcындa инфpоrç¥Pыдым мYлдe тeмeн дeп aйтyдaн ayдarçпыз, 6iparç одapдьщ инфpо^pыдымыньщ ^îipri жaFдaйыньщ eзi мэз eмec. Сонды^ган, epeкшe ^pF^ararn тaбиFи aймa^тapдa (ООПТ) экологияльщ тypизмдi дaмытyдьщ бacты кeмшiдiгiнe:
- инфpок¥Pылымньщ жоктыцы бacым aймa^тapдa,
- жолдapдыц caпacыныц тeмeндiгi,
- caпaды кeлiктepмeн ^mana^n eтiдмeyi,
- ^aparamm rçызмeт тYpiнe жaтaтын су, эдeктp жeлiлipi, коммyнaкaция сия^ты ^p^ram-тepдiц тeмeндiгi.
ЖоFapыдaFы aйтыдFaн тypиcтiк кдacтep жYЙeciнiц бacты мarçcaты жогары бэсeкeлeстiктeгi mypucmiK K^bUMem Kopcemy. Ол - бepiлгeн aймaкгa, мeмдeкeттe эдeмдiк тaдaптapFa caй инфpо-^¥Pыдым жYЙeciн дaмытy. Aл, экологияльщ тypизмнiц дaмyыньщ бacты кeдepгici инфpок¥Pы-лымньщ жоктыгы. ТaбиFaт лaндшaфтapы rçaншaдьщты бipiгeй, rçaйтaдaнбac бодca дa, эколдогияльщ тypизмнiц дaмyы тypизм caлacыньщ rçызмeт кepceтy дeцгeйiнe Faнa бaйлaныcты.
KaбыддaнFaн тypиcтiк кдacтepдep экологияльщ тypизмнiц дaмyыньщ кeшбacшыcы дeп тольщ т^жьфым жacaй aдaмыз. Ce6e6i, тypиcтiк клacтepлep нeгiзгi мarçcaтынa:
География жэне геоэкология мэceлeлepi / Вопросы географии и геоэкологии / Issues of Geography and Geoecology
- туриспк нарыщта аймакгыц бэсекелестшн кетеру, эшресе ^лтты^ туристiк eHiMHiR бэсе-кeлecтiгiн кетеру;
- аймакга маманданган туpиcтiк инфро^рылымныц шогырлануы;
- жергшкн ецбек нарыгы мен бас^а да ат^арымды шаруашылыщ ^рылымдарын пайдалану;
- экологиялыщ туpизмдi жарнамалау, а^параттандыру;
- экологияльщ туpизмдi дамыту мэceлeлepi бойынша халыщаралыщ ^йымдармен ынтымакгасу;
- ^оршаган ортага экотуpиcтiк ^ызметтщ шын мэшиндеп эcepiн ба^ылау.
^орытынды. ^аза^станныц туризм нарыгы Yшiн экологиялыщ туризм салалар жас жэне дамуды талап етедь Ка^рп тагда элeмдiк туризм нарыгына Каза^станныц ^сынатыны кереметтей табиги ландшафтары. Осындай экологиялыщ eнiмдi элeмдiк туризм нарыгында жарнамалаудыц децгей жогары болганда гана eлiмiздeгi экологиялыщ туризмнщ дамуына Yлкeн мYмкiндiктep ашылар eдi. Осы мэселе т^ргысында экологиялыщ туризм саласы кец етек алган жэне даму децгей жагынан жогары кepceткiштepгe ие мемлекттердщ тэжipибeciн Yйpeнуiмiз керек деп санаймыз. Б^л саланы ез децгешнде сауатты, жYЙeлi жэне сапалы дамыту ар^ылы eлiмiздщ экономикалыщ, элeумeттiк жэне экологиялыщ мэceлeлepiн шешуде Yлкeн Yлeciн досады деп т^жырымдай аламыз. К^рп жаца гасырда туpиcтiк индустрия элемдш нарыщта бас^а салалармен салыстырганда ец ^ар^ынды, cepпiндi дамып жат^ан шаруашылыщ саласы. Жылдан жылга туристердщ келушшершщ саны артуда жэне оган ^оса туpиcтiк ресурстарга тYceтiн жYктeмeнiц артуы мен оныц сар^ылуы да ^атар жYpeтiн YPДic ^алыптасты. Эciп жат^ан туpиcтiк с^ранысты Yнeмi ^анагаттандыру туриспк ресурстарды тиiмдi пайдалануга ^айшы келедь Сондыщтан заман талабынай сай элемде эко-логиялыщ туризмнщ к;алыптасуы орын алды. Жогарыда бepiлгeн мэлiмeттep непзшде экологиялыщ туpизмдi дамыту табигатты тиiмдi пайдалануга, айма^тыц т^рмыс децгешн кeтepушi фактор ре-тiндe eлдeгi шю жэне сырт^ы багыттагы туpиcтiк агымдарды ынталандыруга ыщпал eтeдi жэне елдщ табиги байлагын са^тауда басты роль ат^арады. Экологиялыщ туризмнщ дамуы ^азipгi элем-дeгi б^зылмаган табиги ландшафтардыц ^андай К¥нды байлыщ eкeндiгiн, олардыц мацыздылы-гыныц жылдан жылга арта беренндтн тYciнугe жэне мемлекеттщ табигат байлыщтарыныц планетарлыщ ресурстардыц бeлiгi реннде са^тауга баулыйды.
ЛИТЕРАТУРА
[1] Информация с сайта Премьер-министра: https://primeminister.kz/ru/news/aU/15380 30 сентября 2017 г..
[2] «Об утверждении Концепции развития туристской отрасли Республики Казахстан до 2020 года" Постановление Правительства Республики Казахстан от 19 мая 2014 года № 508.
[3] «Концепция развития туристской отрасли Республики Казахстан до 2023 года» Постановление Правительства Республики Казахстан от 30 июня 2017 года № 406.
[4] Kalpana Agrawal, Harshit Baranawal. Environmental sustainability of ecotourism // The International Journal's, Research Journal of Economics & Business Studies. - 2012. - Vol. 1(9). - P. 1-7.
[5] Gayle C., Contreas J., Krantz D. The market for responsible tourism products with special focus on Latin America and Nepal. - 2009. - 17(1). - P. 101-102.
[6] 4th UNWTO World Forum on Gastronomy TourismK. http://www2.unwto.org/ru 30 Мая 2018 - 1 Июня 2018 Bangkok - Thailand.
[7] Информация с сайта Управления туризма Алматинской области: Мастер-план развития туризма Алматинской области от 02.07.2015 http://turizm-zhetysu.gov.kz
REFERENCES
[1] Information from the site of the Prime Minister: https://primeminister.kz/ru/news/all/15380 30 September 2017 (in
Rus.).
[2] "On approval Of the concept of development of the tourism industry of the Republic of Kazakhstan until 2020". Resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan dated may 19, 2014, № 508 (in Rus.).
[3] The concept of development of the tourism industry of the Republic of Kazakhstan until 2023. Resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan dated June 30, 2017 № 406 (in Rus.).
[4] Kalpana Agrawal, Harshit Baranawal. Environmental sustainability of ecotourism // The International Journal's, Research Journal of Economics & Business Studies. 2012. Vol. 1(9). P. 1-7.
[5] Gayle C., Contras J., Krantz D. The market for responsible tourism products with special focus on Latin America and Nepal. 2009. 17(1). P. 101-102.
[6] 4th UNWTO World Forum on Gastronomy Tourism. May, Bangkok - Thailand. http://www2.unwto.org/ru
[7] Master-plan of tourism development of the Almaty Region. Department of Tourism Almaty region. http://turizm-zhetysu.gov.kz (in Rus.).
А. С. Бейсенова1, Д. Т. Алиаскаров2, Г. О. Жандосова3
1 Академик НАН РК, руководитель научно-методического центра по географии и экологии
(Казахский национальный педагогический университет имени Абая, Алматы, Казахстан) 2Докторант PhD, стариший научный сотрудник (Казахский национальный педагогический университет им. Абая, Алматы, Казахстан)
3Старший научный сотрудник (Казахский национальный педагогический университет им. Абая, Алматы, Казахстан)
ВОЗМОЖНОСТИ И ПЕРСПЕКТИВЫ РАЗВИТИЯ ЭКОЛОГИЧЕСКОГО ТУРИЗМА НА ОСНОВЕ ТУРИСТИЧЕСКИХ КЛАСТЕРОВ (КЛАСТЕРЫ АЛМАТЫ)
Аннотация. Рассматриваются вопросы формирования экологического туризма и перспективы его развития на основе туристических кластеров. Экологическое направление среди других отраслей туризма отличается своеобразной спецификой. В мировой индустрии туризма развитие экологического направления играет ведущую роль, но для Казахстана остается тем видом туризма, который еще не полностью освоен. В рамках государственной программы был принят ряд постановлений по внедрению в Казахстане турис -тических кластеров, одним из которых являются кластеры Алматы. Проведенное исследование подтвердило, что развитие экологического туризма дает возможность сохранить богатый потенциала природных ландшафтов Алматы и его окрестностей, к которым относятся национальные природные парки, национальные заповедники, природные памятники.
Ключевые слова: экологический туризм, туристский кластер, инфраструктура, индустрия туризма, экономический доход, национальный доход, природные ландшафты.
A. S. Beisenova1, D. T. Aliaskarov2, G. O. Zhandosova3
Academician of NAS RK, head of scientific and methodical center for geography and ecology (Kazakh national pedagogical University named after Abai, Almaty, Kazakhstan) 2PhD doctoral student, senior researcher (Abai Kazakh national pedagogical University, Almaty, Kazakhstan) 3Senior researcher (Abai Kazakh national pedagogical University, Almaty, Kazakhstan)
OPPORTUNITIES AND PROSPECTS OF ECOLOGICAL TOURISM DEVELOPMENT ON THE BASIS OF TOURISM CLUSTERS (ALMATY CLUSTERS)
Abstract. In the article are considered questions of formation and development of ecological tourism based on tourism clusters. The ecological direction in the sphere of other branches of tourism is characterized by a peculiar specificity. In the world tourism industry, the modern development of the ecological direction of tourism is a leading industry, but for Kazakhstan it remains the kind of tourism that is not fully developed. In the tourism market of Kazakhstan under the state program a number of resolutions on the introduction of tourism clusters were adopted. One of which is the cluster of Almaty. On the basis of the tourism cluster, the development of ecological tourism makes it possible to preserve the rich potential of the natural landscapes of Almaty and the region, which include national parks, national reserves, natural monuments.
Keywords: ecological tourism, tourist cluster, infrastructure, tourism industry, economic income, national income, natural landscapes.
