CC BY
4ЦИФРЛЬЩ Б1Л1М БЕРУДЩ ЗАМАНАУИ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ
Ж.З. ЖАНТАСОВА, Г. ЕРБОЛАТЦЫЗЫ
Сэрсен Аманжолов атындагы ШДУ, Эскемен к., ^азакстан
Ацдатпа. Бшм беру процест уйымдастырудыц цифрлыц технологиялары мен цуралдарын жобалау мен гске асырудыц озекттт, оныц гшгнде мемлекеттж бглгм беру саясаты децгешнде жалпыга б1рдей танылган. К,аз1рг1 уацытта материалды визуализациялауга жэне оцдеуге арналган коптеген тYрлi платформалар, орталар мен багдарламалар бар.
Казiргi бшм берудщ мацызды проблемаларыныц бiрi-цогамдыц омiрдiц негiзгi салаларын цифрландыру талаптарынан артта цалу. Осы мэселе бойынша жарияланымдардыц копттне царамастан, бул тацырып бшм беру процеЫне заманауи цифрлыц технологиялардыц Yздiксiз дамуы мен енгiзiлуiне байланысты озектi болып цала береди
Ty^h свздер: цифрлыц технологиялар, цифрлыц бшм беру ортасы, заманауи платформалар.
СОВРЕМЕННЫЕ ТЕХНОЛОГИИ ЦИФРОВОГО ОБРАЗОВАНИЯ
Ж. З. ЖАНТАСОВА, Г. ЕРБОЛАТКЫЗЫ
ВКУ имени Сарсена Аманжолова, г. Усть-Каменогорск, Казахстан
Аннотация. Актуальность проектирования и реализации цифровых технологий и средств организации образовательного процесса общепризнана, в том числе на уровне государственной образовательной политики. В настоящее время существует множество различных платформ, сред и программ для визуализации и обработки материалов.
Одна из важнейших проблем современного образования-отставание от требований цифровизации основных сфер общественной жизни. Несмотря на большое количество публикаций по данному вопросу, данная тема остается актуальной в связи с непрерывным развитием и внедрением современных цифровых технологий в образовательный процесс.
Ключевые слова: цифровые технологии, цифровая образовательная среда, платформы, средства обучения, техническое развитие, информация, качество образования, образовательная программа.
MODERN TECHNOLOGIES OF DIGITAL EDUCATION
ZH. Z. ZHANTASOVA , G . YERBOLATKYZY
Sarsen Amanzholov EKU, Ust-Kamenogorsk, Kazakhstan
Abstract. The relevance of designing and implementing digital technologies and means of organizing the educational process is generally recognized, including at the level of state educational policy. Currently, there are many different platforms, environments and programs for visualization and processing of materials.
One of the most important problems of modern education is lagging behind the requirements of digitalization of the main spheres of public life. Despite the large number of publications on this issue, this topic remains relevant due to the continuous development and implementation of modern digital technologies in the educational process.
Keywords: digital technologies, digital educational environment, platforms, learning tools, technical development, information, quality of education, educational program.
К1Р1СПЕ
^asipri уакытта цифрлык технологияларды eHri3y тужырымдамасы адам кызметшщ эpтYpлi салаларына белсендi тYPде енуде. Осыган байланысты муашмнщ кэсiби кызметi айтарлыктай eзгеpiстеpге ушырады, цифрлык жэне кашыктыктан бiлiм беру технологияларын шебер колдану ете езекп болып отыр.
Бул зерттеудщ максаты - eзектi цифрлык технологияларды карастыру, оларды колдану салаларын аныктау жэне олардьщ бiлiм сапасына эсеpiн аныктау.
Бiлiм беpyдегi цифрлык технологиялар окытудыц мYлдем жаца эдютершщ мYмкiндiктеpiн ашады. Бiлiм беруде цифрлык технологияларды колдану окыту сапасын арттыруга, тэpбиелiк ыкпалдыц жаца куралдарын жасауга, педагогтар мен бшм алушылардыц есептеу техникасымен тиiмдipек езара iс-кимылынa мYмкiндiк беpетiн акпараттык бiлiм беру технологияларыныц жаца буыныныц пайда болуына экелдi.
Стрелчук Е. Н. "Педагогикалык куралдар: орыс жэне шетелдш педагогикадагы тужырымдаманыц мэнi, колданылуы жэне peлi" атты ецбегiнде цифрлык технологияларды колдана отырып окытудыц дэстYpлi форматын карастырып, 10 жылдан астам уакыт бойы колданылып келе жаткан презентация, бейнероликтер жэне smart-такталар сиякты басым технологияларды атап era [1].
Аралас жэне кашыктыктан окыту форматы сабактарды кашыктан eткiзyге мYмкiндiк беретш эpтYpлi веб-куралдарды пайдалануды камтиды. Эдетте мундай веб-куралдардыц келесi функциялары бар: чат, форумдар, окушылармен белсендi eзapa эрекеттесуге арналган косымша багдарламалар [2].
Ахметжанова Г.В. жэне Юрьева А. В. "Бшм берудеп цифрлык технологиялар" макаласында цифрлык технологияларды колдану материалды сапалы визуализациялауга, кеpi байланысты уйымдастыруга, окушылардыц аумактык орналасуына карамастан аудиторияны жинауга кeмектеседi деген гипотезаны бекiтедi [3].
ЗЕРТТЕУ ЭД1СНАМАСЫ
"Цифрлык бшм беру ортасы" угымы бiлiм беру ортасыныц iшкi жYЙесiн, цифрлык технологиялар непзшде iске асырылатын жеке тулганы окытудыц, тэpбиелеyдiц жэне дамытудыц арнайы уйымдастырылган педагогикалык жагдайларыныц жиынтыгын бiлдipедi [8]. Цифрлык бiлiм беру ортасыныц ец кYPделi жэне мацызды курамдас бeлiгi цифрлык платформа болып табылады-бул адамдардыц шектеyсiз тобына Интернет желiсi аркылы eз мYмкiндiктеpiн пайдалануга жэне eздеpiнiц технологиялык немесе функционалдык мшдеттерш автоматтандырылган режимде шешуге мYмкiндiк беретш арнайы сыныпты автоматтандырылган акпараттык жYЙе.
Бiлiм беру уйымдары цифрлык платформаны курудыц эpтYpлi жолдарымен жYpедi. Бшм берудщ белгiлi бip децгейiне багытталган кэсiби шешiмдеp бар, бipaк сонымен бipге бiлiм беру уйымдарыныц кeпшiлiгi eз жYЙелеpiн куру немесе колданыстагы жYЙелеpдi eз кaжеттiлiктеpiне бейiмдеy аркылы онлайн курстарды эзipлеy жэне eткiзy Yшiн цифрлык платформаларды дербес жасайды [4], мысалы:
— Оку курстарыныц мазмунын (мазмунын) баскару жYЙелеpi . Бул жYЙелеpге максатка сэйкес уйымдастырылган беттер жиынтыгынан туратын веб-сайттарды куру жэне орналастыру жYЙелеpi жатады. ЖYЙелеp пайдаланушыларды баскару мYмкiндiктеpiн усынады, мысалы: есептш жазбаларды куру жэне жою, мазмун элементтеpiмен жумыс iстеy кукыктарын тагайындау.
— Окытуды баскару жYЙесi (LMS) бiлiм беру багдарламасын баскаруга, окытудыц багалауга кeмектеседi. LMS-кашыктыктан окыту жYЙесiн куруга арналган багдарламалык курал. Ец танымал шетелдiк эзipлемелеpдiц бipi-Moodle, ец танымал отандык платформа-Ispring.
— Оку мазмунын баскару жYЙелеpi. (LCMS). Мундай жYЙелеp оку мазмунын (мазмунын) куруга, сактауга жэне кeбейтyге багытталган, бул жYЙелеp оку материалдарын тиiмдi куруга мYмкiндiк беpедi [5].
Бул жумыста цифрлык бшм беру ортасыньщ ерекшелiктерiнен баска, оку материалдарын пысьщтау Yшiн бiлiм беру мекемелерiнде кещнен колданылатын цифрлык технологиялар да карастырылган. Ец танымал, eзектi куралдар: Classroomscreen, Kahoot.it, Wordwall.net, Leаming.apps.((((а в онлайн ойындар, онлайн тесттер, онлайн косымшалар [6].
платформаларыньщ тYрлерi
Prezi-креативтi интерактивт презентациялар к¥РУга арналган бултка непзделген кызмет онлайн режимiнде. Сiлтеме: https://prezi.com.
1-сурет - Prezi платформасы ОФ "Международный научно-исследовательский центр "Endless Light in Science"
Mentimeter.com -тегш жэне карапайым онлайн презентация куру кызмет форматында накты уакыттагы сауалнамалар мен дауыс беру. Сабактарда, конференцияда сейлеу аудиториядан керi байланыс кезшде колдануга ыцгайлы. Ci3 дайын мысалды пайдалана аласыз немесе ез презентацияцыз-сурактары бар интерактивтi такта жасай аласыз. Эрбiр сауалнамага сэйкестендiру немiрi, катысушылар режимде дауыс бере алады накты уакытка кызмет керсетедi.
Ш Mentimeter
Welch« ИмаЩдаиПеп jibi es?
2-сурет - Mentimeter платформасы
Ол Yшiн мына мекен-жайга ету керек menti.com жэне немiрдi сауалнама енпзщз. Жауап беру кезшде уялы телефонды пайдалану кезделедi сурактар. Сiлтеме: https://www.mentimeter.com/ [7].
Quizizz - сауалнамалар мен викториналар куруга арналган кызмет. Негiзгi мYмкiндiктер: м¥Fалiм ез компьютерiнде викторина жасайды, ал окушылар оган ездершш мобильдi курылгыларынан катысады. Викторина куру кезшде мугал1м ез суретiн компьютерден енпзе алады немесе интернеттен жYктей алады, окушыньщ койылган суракты ойластыру уакытын керсетедi. МуFалiмнш кукыгы бар баска викториналарды кешiрiп, ез калауы бойынша кайта евдейдг Викторинаны сыныпта немесе интернетте еткiзедi. Сiлтеме: https://quizizz.com/
3-сурет - Quizizz платформасы
Flippity-ойын жасауга мYмкiндiк беретiн онлайн кызмет Google Sheets непзшдеп жаттыгулар. ^ызмет кептеген нускаларды камтиды ойын жаттыгулары. Эр шаблонга арналган
нускаулык бар. Кешн жаттыгудыц калай аякталганын жаттыгу сiлтемесiмен бeлiсуге болады немесе басып шыгару. Сонымен катар, CÍ3 сертификат жасай аласыз. Сiлтеме: https://flippity.net/
4-сурет - Flippity платформасы
Padlet-командалык езара эрекеттесуге арналган виртуалды интерактивтi такта жэне эр тYрлi мазмунды орналастыру. Команданыц бiрлескен жумысына арналган кызмет, бeлiм, сынып. Оныц кeмегiмен аз орналастырылган акпарат, аудиторияга накты уакыт режимiнде тYсiнiктеме бере аласыз. Сштеме: https://ru.padlet.com/
5-сурет - Padlet тактасы Learningsapps- окытуды колдауга арналган Web 2.0 косымшасы жэне интерактивт модульдер аркылы окыту процесi. Бар Модульдер оку мазмунына тiкелей енгiзiлуi мYмкiн, сонымен катар онлайн режимiнде езгертуге немесе жасауга болады. МуFалiм дурысын блоктар жэне оларды жалпыга кол жетiмдi етудi тацдай алады. Дайын ресурстарга кол жетiмдiлiк тiркелмеген пайдаланушылар Yшiн де ашык.
LearningApps.org
"4jSr: II 1шт
hove an (ded pick а Гелтр^аг e HI ^ ccrt«rt
уаж fiçç> st*»«
6-сурет - Learningsapp платформасы
Тапсырмалар интерактивтi, окушылар ез бшмдерш ойын тYрiнде TeKcepin, беюте алады олардыц бeлгiлi пэш бойынша 6ip нэрсеге деген танымдык к;ызыгушылыгын калыптастыруга ыкпал eтeдi
Сiлтeмe: https://l earningapps.org/
Kahoot! - ойындар мен сурактарга нeгiздeлгeн бiлiм беру платформасы. Бул куралдыц кемeгiмeн муFалiмдep сауалнамалар, сыныптагы сабактарды толыктыратын пiкipталаcтаp немесе сауалнамалар викториналар жасай алады. ^олданба презентациялар, тесттер куру, ынтымактасты; пен ынтымактастьщты уйымдастыру cабактаFы ic-шаpалаpFа мYмкiндiк бepeдi. Kahoot! ойындаpFа нeгiздeлгeн окытуFа, бул окушылардыц бeлceндiлiгiн арттырады жэне динамикалы; ыкпал eтeдi. Элeумeттiк жэне бшм беру ортасын кецiлдi етедь ^ызмет муFалiмдi куру жэне куру мYмкiндiгiмeн камтамасыз eтeдi , окушылардыц назарын аудару Yшiн cыныптаFы ойын элементтерш колданыцыз
Kahoot!
7-сурет - Kahoot платформасы
Материал окушылар cуpактаpFа ойын уакытында жауап бepeтiндeй етш жаcалFан. Окушылар презентацияларды ортак экранда кере алады немесе жеке смартфондарды, планшeттepдi немесе ноутбуктepдi пайдаланыцыз. Сштеме: https://getkahoot.com
Classroomscreen - сабакка пайдалы виджeттepi бар онлайн такта. Оны Нидерландыдан келген жаратылыстану пэнiнiц муFалiмi Лоренс Коппер жаcаFан. Сабакта балалаpFа накты
нускаулар беру Yшiн оган сандык курал кажет болды. Classroomscreen-агылшын тiлiндегi кызмет. Параметрлерде тактаны icKe коскан кезде орыс тiлiн тацдауга болады[8].
8-сурет -Classroomscreen
платформасы
НЭТИЖЕЛЕЛЕР МЕН ТАЛЦЫЛАУ
Платформаныц кeмегiмен бiлiм алушыларды ужымдастыруга, сапалы бiлiм алуга, окыту нэтижелерш есепке алу, каушаздш мэселелерi шешшедь
Мен ез сабагымда цифрлык бшм беру платформаларын жиi пайдаланамын. Атап ететш болсам: Classroomscreen, Kahoot.it, Wordwall.net, Leаming.apps. Classroomscreen платформасыныц мYмкiндiктерi ете кеп. Окушыларды топка белу, таймер кою, керi байланыс жасау, жуптык тапсырмалар беру, QR code жасау, тактаныц орнына пайдаланамын. Kahoot.it, Wordwall.net, Leаming.apps плаформаларын сабактыц эр кезецдершде орындалатын тапсырмалар Yшiн колданамын. Бул бiлiм беру платформалары мен Yшiн ете тиiмдi эрi окушыларга кызыкты. Бiлiм беру платформаларын пайдалану нэтижесшде окушылардыц сабакка катысу белсендiлiктерi мен информатика пэнше деген кызыгушылыктары артты эрi бiлiм сапалары да жогарылады.
ЦОРЫТЫНДЫ
Цифрлык бiлiм беру технологияларын оку процесiнде колдану-бул оку процесш каркындатуга, оны оцтайландыруга, окушылардыц пэндi окуга деген кызыгушылыгын арттыруга, дамыта окыту идеяларын жYзеге асыруга, сабак каркынын арттыруга, eзiндiк жумыс келемш арттыруга мYмкiндiк беретiн жолдардыц бiрiн усынуга жол ашты. Цифрлык бшм беру технологиялары логикалык ойлауды, акыл-ой мэдениетiн дамытуга, окушылардыц eзiндiк жумыс дагдыларын калыптастыруга ыкпал еттi, сонымен катар оку процесiнiц мотивациялык саласына, оныц белсендiлiк курылымына айтарлыктай эсер етп. Мен ез тэжiрибемде цифрлык бшм беру техологияларын пайдалану аркылы жогарыда аталган нэтижелерге кол жеткiздiм. Ары карай бiлiм беру платформаларыныц тагы баска тYрлерiн зерттеп, оку YДерiсiнде колданып кана коймай оны эрiптестерiме де усынуды алдыма максат етiп койып отырмын.
ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1
1. 2.
3.
4.
5.
6.
7.
8. 9.
Ахметжанова Г.В., Юрьев А. В. 2018. Бшм берудеп цифрлык технологиялар. Балтык гуманитарлык журналы, 3 (24), 7 том: 335-336.
Карабельская И.В. 2017. Жогары мектептщ бшм беру процесшде цифрлык технологияларды колдану. УГНТУ хабаршысы. Еылым, бiлiм, экономика. Серия: Экономика, 1 (19): 127-131.
Касперская, Н. И. (2018) Цифрлык экономика жэне цифрлык отарлау тэуекелдерь Иван-шай, 12 наурыз. [Электрондык ресурс]. URL: https://ivan4.ru / ~ ZPDWy (кол жеткiзiлген кYнi 16.01.2023).
Козлова Н. Ш. (2019). Бiлiм берудегi цифрлык технологиялар. Майкоп мемлекетпк технологиялык университетшщ хабаршысы. №1,85-93.
Лисовская, Н.Б., Кузнецова, О.В. (2017). Акпараттык кузыреттшк жас маманныц кэсiби жет1сттнщ факторы ретiнде. Кггапта.: Т.А. Фленина Ашык педагогикалык бшм берудеп электрондык орта. Санкт-Петербург.: Басылым. А. И. Герцен, 132-136. Бултты технологиялар педагогтар мен бiлiм алушылардыц желiлiк езара iс-кимыл куралы ретшде: эдiстемелiк усынымдар / авт.- курамы.: Н. В. Шпарута, М. Б. Медведева, Л. И. Долинер. Екатеринбург: GAOU DPO "Iro", 2018. 60-61 бет.
Савинов Т. Т., Данилов Д. А., Басахранова Е. А. Акпараттык бшм беру саласындагы технологиялар. Оку куралы. - М.: "Академия", 2003. -256б.
Е. Г. Потапова, П.М. Потеева, М.С. Шклярук (2021). Цифрлык трансформация стратегиясы: орындау Yшiн жазу. 184.
Стрелчук Е. Н., Поначугин, А.В. (2019). Цифрлык технологияныц оку процесiне эсерi. Педагогикалык куралдар: орыс жэне шетелдiк педагогикадагы тужырымдаманыц мэнi, колданылуы жэне релi. Еылым мен бшмнщ болашагы, 1 (37): 10-19.
