Научная статья на тему 'The problems of agroindustrial complex and economical development branches'

The problems of agroindustrial complex and economical development branches Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
65
12
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
КОМПЛЕКСИ АГРОСАНОАТї / КИШОВАРЗї / ХОљАГИДОРї / ДЕњќОНї / ХОљАГИњОИ ДАВЛАТї / САНОАТ / њАШАРОТ / АССОТСИАТСИЯ / АГРОЛИЗИНГ / АГРОПРОМЫШЛЕННЫЙ КОМПЛЕКС / AGRICULTURE / НАРОДНОЕ ХОЗЯЙСТВО / NATIONAL ECONOMY / РАЗГОСУДАРСТВЛЕНИЯ ХОЗЯЙСТВУЮЩИХ СУБЪЕКТОВ / МЕХАНИЗМ ХОЗЯЙСТВОВАНИЯ / MANAGING MECHANISM / РЫНОЧНЫЕ ОТНОШЕНИЯ / MARKET RELATIONS / ПРОДУКЦИИ СЕЛЬСКОГО ХОЗЯЙСТВА / АССОЦИАЦИЯ / ASSOCIATION / PRIVATIZATIONS OF MANAGING SUBJECTS / AGRICULTURE PRODUCTION / AGRO LEASING

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — Азимов Абдурахим Джалолович

Агропромышленный комплекс Республики Таджикистан является одной из основных отраслей народного хозяйства и вносит определенную лепту в социально экономическое состояние страны. Автор статьи рассматривает проблемы, возникшие в последние годы из за разгосударствления хозяйствующих субъектов в этой отрасли, в том числе по обеспечению техникой, минеральными удобрениями, ядохимикатами, ГСМ, орошаемой водой и др. Для успешного развития отрасли в условиях рыночных отношений необходимо наладить механизм хозяйствования в условиях рынка, а также оказать материальную поддержку при обеспечении хозяйствующих субъектов техникой и материалами по выращиванию и переработке продукции сельского хозяйства на местах. Создание структурных подразделений ассоциации агробизнеса Республики Таджикистан в городе Худжанде намного облегчит те трудности, которые стоят перед тружениками села, и будет способствовать развитию отрасли по производству продукции сельского хозяйства.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

The agroindustrial complex of the republic of Tajikistan is one of the basic branches of the public facilities property and contributes determined in social-economic condition of the country. At the last years because of managing of subject to this branches had appeared the row of the problems, including on provision by technology, mineral by fertilizers, than pure water and others. For successful development of the branches in condition of the market relations, necessary to adjust the mechanism of the management in condition of market, as well as material support and provision managing subject technological action on growing and conversion of products of agriculture on places.

Текст научной работы на тему «The problems of agroindustrial complex and economical development branches»

АХБОРИДДЫБСТ№2(42), 2010

ВЕСТНИК ТГУПБП№2(42), 2010

6. Семенюк Э.Л. Информационная культура общества и прогресс информатики // НТИ, №7, 1994.- с.3.

Ходжаева Д.А.

Роль информации в повышении конкурентоспособности выпускника вуза

Информация превратилась в неистощимый глобальный ресурс человечества, вступившего в новую эпоху развития цивилизации - эпоху освоения этого информационного ресурса. ИКТ порождают новый длительный цикл экономического развития, приводящий в социальном плане к информационному обществу. В подобной ситуации образование призвано выполнять социостроительную функцию, и важнейшим условием развития и воспроизводства человеческого капитала является его востребованность. Автор статьи обосновывает мнение о том, что тенденции развития общества требуют безотлагательного решения проблемы опережающего развития системы образования на основе информационных технологий, что соответствует образовательным стандартам второго поколения

Khojaeva D.A.

The role of information in promotion of competitiveness among university

graduators

The author considers that information turned into inexhaustible global mankind resource, the new epoch of civilizations development appeared - an epoch of mastering information resource. informational -communicative technology generates the new long cycle of economic development, providing in social plan to information society. In such a situations education executes socio-constructing function, and the most important condition of human capital development and reproducing the human is his(its) necessity.

Author of the article motivates his opinion that society development tendency requires immediate decision of overtaking system developments on the base of information technology that corresponds to educational standard of the second generation.

Азимов Абдурахим Лалолович,-

дотсенти кафедраи Маркетинг ва агробизнеси ДД^БСТ.

МУАММОШОИ КОМПЛЕКСИ АГРОСАНОАТ1 ВА РУШДИ ИКТИСОДИЁТИ СОША

Соааи комплекси агросаноат! яке аз соаааои асосии Лумаурии Толикистонро ташкил дода, дар рушди иктисодиёту илтимоиёти кишвар саами босазо мегузорад. Баъди пошхурии собик давлати пуриктидори Иттиаоди Шурав! истеасолоти кишоварзии кишвар ба як катор мушкилиао дучор гардид. Тагйироти кулл! ба сохти холагидории гайридавлат!, яъне табдилдиаии холагиаои давлат! ба шакли ламъият!, хусус!, оилав!, холагиаои деакон! - фермер'! аз як тараф ба беабуд! ва пешравии соаа мусоидат намояд, аз тарафи дигар мушкилоти дигар элод намуд.

Аз ин ру, бесабаб нест, ки Сарвари давлатамон Президенти Лумаурии Толикистон дар Паёми худ ба Маллиси Олии Лумаурии Толикистон (аз 24.04.2010) ишора намуда гуфтанд: «йукумати Толикистон, Вазорати кишоварз!, Кумитаи давлатии заминсоз! ва геодез!, инчунин Академияи

ИКТИСОДИЁТ

ЭКОНОМИКА

илмшои кишоварз'' ва Макомоти илроияи машаллии шокимияти давлат'' вазифадоранд, ки андешидани тадбиршои иловагиро доир ба таъмини амнияти озукавории мамлакат идома дишанд, инчунин дар бораи дастгирии давлатии холагишои кишоварз'' ва корхонашои саноати хурокворие, ки бо истешсолу коркарди машсулоти истеъмолии мавриди ниёзи мардум ва таъмини бозори дохил'1 машгуланд, чорашо андешанд».

Рошбарони макомоти илроияи шокимияти давлатии вилоятшо ва шашру нохияшо вазифадор карда шуданд, ки доир ба таъминоти кишоварзон бо техника, тухмиву нуришои маъдаш тадбиршои дахлдор андешанд. Ин беасос нест, чунки робиташои шамкориву алокаманд'1 байни холагишои кишоварз'1 ва ташкилотшои ёрирасони он ба монанди ташкилоти обтаъминкун'1 ва барк «Селхозтеника», «Селхозхимия» идораи мубориза бар зидди шашаротшои заррасон аз лумла малах катъ гашта, дар баробари он фаъолияти оншо кошиш ёфт. Дарёфти техникаи холагии кишлок, кисмшои эштиёт! ва дар ин самт таъмин бо об, нуришои минерал'', зашрдору ва дигар навъшои доруворишо сардорони холагии дешкон'' дигар шаклшои холагидориро ба кучаи сарбаста оварда расонид. Бар замми он, ташкилотшои мутазаккира хусис'1 гардонида шуда, рисолати пешинаи худро ба пуррап аз даст доданд. Чунин тарзи корбар'1 минбаъд окибатшои манфиро пеш оварданд. Маблаггузорон аз шароити ба вулудомада истифода намуда, шарту шароитшои худро ба ушдаи дешконон вогузор карданд ва башри шарч' бештар фоида ба даст овардан кушиш ба харл доданд. Бо талаби айём шарчанд шаклшои гуногуни холагидор'! руи кор омада бошанд шам, лекин натилашо назаррас нагаштанд.

Дар соли 2009 -ум дар шамаи шаклшои холагидории вилояти СуГд ба майдони 272 шазору 391 гектар кишти зироатшои кишоварз'1 гузаронида шуд. Аз ин микдор галладонагишо дар майдони 125 шазору 360 гектар гузаронида шуда, аз он 211,5 шазор тонна шосил ламъовар'! гардид, ки ин нисбати соли 2008-ум 186,7 фоиз мебошад. Пахта дар майдони 54 шазору 596 гектар кишт карда шуда, шосили интизор' яъне 80 шазор тонна чида нашуд. Дар микёси вилояти Сугд нисбати соли 2008 -ум пахта зиёда аз 15 шазор тонна кам ламъовар'' карда шуд. Кишти сабзавот дар майдони 12 шазору 685 гектар гузаронида шуда, аз он лумла картошка 112,2 шазор тонна, нисбати соли 2008 -ум 16,6 шазор тонна зиёд ва дигар намуди сабзавотшо ба микдори 197,6 шазор тонна истешсол карда шуд, ки ба микдори 19,2 шазор тонна нисбати соли гузашта зиёд мебошад. Баробари ин кайд намудан лозим аст, ки дар микёси шашру ношияшои вилояти Сугд дар соли 2009-ум 7 шазору 212 гектар замин кишт нашуда монд. Аз ин микдор 6090 гектарро заминшои об'' ва 1122 гектарашро заминшои лалм'' ташкил медишад. Инчунин кайд намудан лозим аст, ки шосилнокии зироатшои кишоварз' аз кабили галладонашо, пахта, ангур, мевашои донакдор хело паст буда, истешсоли он ба даралаи солшои 90-ум нарасидааст.

Камшавии истешсоли пахта, машсулоти галладонап, полезишо ва машсулоти чорводор'' зарурати ислошоти сошаро ба миён оварданд. Дар

АХБОРИДДЫБСТ№2(42), 2010

ВЕСТНИК ТГУПБП№2(42), 2010

чунин шароити барои дешкон душвор гуруши мутахассисон ва сошибкорони ба кавле гармию сардишоро аз сар гузаронида, бояд барои шалли мушкилоти баамаломада тадбиршои мушаххас андешанд. Нишоят дар маркази вилояти Сугд Ассотсиатсияи агробизнесони Толикистонро таъсис ёфт. Ин икдоми нек зуд дар байни кишоварзон пашн гашт ва бо истифода аз имкониятшои бавулудомада, дашшо холагишои дешкош аъзои Ассотсиатсия шуданд. Ин ташкилот таншо ба бештар гардонидани вазъи иктисодиву илтимоии ашли зашмат нигаронида шудааст. Ассотсатсияи агробизнесони Толикистон бо дастгирии ташкилотшои байналхалк' ва як катор фирмашои хорил'' ба вилояти Сугд аз Холланду Амрико ва Чин тухмишои хушсифатро ворид ва дастраси дешконон намуд. Фаъолияти агромагозашо, таъмини сузишвориву равганшои молидан'', техникашои кишоварз'1 ва дигар талшизотшо ба воситаи фирмашову компанияшои агролизинг" аз бисёр лишат мушкилоти кишоварзонро осон намуда, оншоро аз ташвишшои зиёдатии дигар озод намуд. йамзамон он бобати харидории тухмишои хушсифат, фурухтани машсулоти кишоварз'1, дастрас намудани шама гуна маводшои зарурии кафолатнок ба дешконон мадад расонид.

Ин имкон медишад, ки солшои наздик мушкилоти баамаломада бартараф карда шуда, дешконон ба натилашои назаррас ноил шаванд. 4ï тавре ки дар боло зикр гардид, яке аз сабабшои аз кишти зироатшо мондани микдори муайяни замини кишт, ин норасоии об дар давраи нашъу намо ва шосилбандии зироатшои кишоварз'' ба шисоб меравад. Ин муаммо бо шабакашои обтаъминкун'', ташкилотшои ирригатсиониву мелиоратив'' ва таъминоти кувваи барк зич алокаманд мебошад.

Ба шамагон маълум аст, ки дар лумшур'' машдудкунии истифодаи кувваи барк ва лимити истифодаи он дар микёси шашру ношияшои вилоят лор'' карда шудааст ва ин омил лишати саривакт ва дар мушлатшои муайян бо об таъминкунии зироатшои кишоварз'' таъсири худро мерасонад.

Яке аз муаммошои мушкил, аммо шалшаванда ин маблаггузории сошашои истешсолоти кишоварз' ба шисоб меравад, ки ба ин бояд сошибкорони ватаниву хорил' шарчи бештар лалб гарданд.

Умуман таъсисёбии Ассотсиатсияи агробизнеси Толикистон дар шашри Хуланди вилояти Сугд ба шалли як катор муаммошои кишоварзон боис гардида, ба рушди минбаъдаи сошаи комплекси агросаноат' мусоидат менамояд.

Вожашои калидк комплексы агросаноат', кишоварз', холагидор', дешкош, холагишои давлат', саноат, шашарот, ассотсиатсия, агролизинг.

Ключевые слова: агропромышленный комплекс, народное хозяйство, разгосударствления хозяйствующих субъектов, механизм хозяйствования, рыночные отношения, продукции сельского хозяйства, ассоциация, агролизинг.

Key words: agriculture, a national economy, privatizations of managing subjects, the managing mechanism, market relations, agriculture production, association, agro leasing.

ИКТИСОДИЁТ

ЭКОНОМИКА

Адабиёт:

1. Паёми Президенти Лумаурии Толикистон Эмомал! Раамон ба Маллиси Олии Лумаурии Толикистон дар бораи сиёсати дохил! ва хорилии Лумаурии Толикистон аз 25.04.2010 сол.//руз: Минбари халк, № 16(737), аз 29 апрели соли 2010.

2. Нишондиаандааои истеасолии кишоварзони вилояти СуГд. //Ахбори Кумитаи омори вилояти Сугд. -Хуланд, 2010.

Азимов Абдурахим Джалолович,-доцент кафедры маркетинга -агробизнеса ТГУПБП.

Проблемы агропромышленного комплекса и экономическое развитие

отрасли

Агропромышленный комплекс Республики Таджикистан является одной из основных отраслей народного хозяйства и вносит определенную лепту в социально - экономическое состояние страны.

Автор статьи рассматривает проблемы, возникшие в последние годы из - за разгосударствления хозяйствующих субъектов в этой отрасли, в том числе по обеспечению техникой, минеральными удобрениями, ядохимикатами, ГСМ, орошаемой водой и др. Для успешного развития отрасли в условиях рыночных отношений необходимо наладить механизм хозяйствования в условиях рынка, а также оказать материальную поддержку при обеспечении хозяйствующих субъектов техникой и материалами по выращиванию и переработке продукции сельского хозяйства на местах.

Создание структурных подразделений ассоциации агробизнеса Республики Таджикистан в городе Худжанде намного облегчит те трудности, которые стоят перед тружениками села, и будет способствовать развитию отрасли по производству продукции сельского хозяйства.

Azimov A.D.

The problems of agroindustrial complex and economical development branches.

The agroindustrial complex of the republic of Tajikistan is one of the basic branches of the public facilities property and contributes determined in social-economic condition of the country. At the last years because of managing of subject to this branches had appeared the row of the problems, including on provision by technology, mineral by fertilizers, than pure water and others. For successful development of the branches in condition of the market relations, necessary to adjust the mechanism of the management in condition of market, as well as material support and provision managing subject technological action on growing and conversion of products of agriculture on places.

Орипов Равшан Абдуллоджонович,-

кандидат экономических наук, доцент ТГУК, Ахмедова Мукаддас Абдухамидовна,-

соискатель кафедры менеджмента ТГУПБП.

ИСТОЧНИКИ ДОХОДОВ НАСЕЛЕНИЯ

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.