Научная статья на тему 'The influence of the leading regime on the State of blood circulation in preschool children'

The influence of the leading regime on the State of blood circulation in preschool children Текст научной статьи по специальности «Науки о здоровье»

CC BY
27
5
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ДЕТИ ДОШКОЛЬНОГО ВОЗРАСТА / ЦИРКАДНЫЙ РИТМ / ДВИГАТЕЛЬНАЯ АКТИВНОСТЬ / МЕКТЕПКЕ ДЕЙіНГі БАЛАЛАР / ТәУЛіКТіК РИТМ / қЫЙМЫЛ қОЗғАЛЫС / PRESCHOOL CHILDREN / THE DAILY RHYTHM OF MOVEMENT / QıYMıL

Аннотация научной статьи по наукам о здоровье, автор научной работы — Кусайынова Э.И., Текманова А.К., Нұрланқызы А.Н., Нүсіпбекова А.Э., Ислямова М.Т.

Сослов Президента РК Н.А. Назарбаева «Основной задачей народа является, вырастить современное,обладающих высокой нравственностью всесторонне развитое, здоровое поколение» поэтому нам неоходимо уделять особое внимание состоянию здоровья детей. Незавершонность и гетерохронность развития у них отдельных органов и систем обусловили необходимоть научного обоснования специального двигательного режима в целях предупреждения переутомления и отклонении состояния здоровья детей. В связи сэтим в представленной работе проведена оценка влияния двигательного режима детей дошкольного возраста на систему кровообрашения.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ВЛИЯНИЕ ДВИГАТЕЛЬНОГО РЕЖИМА НА СОСТОЯНИЕ КРОВООБРАЩЕНИЯ ДЕТЕЙ ДОШКОЛЬНОГО ВОЗРАСТА

As it was said by N.A. Nazarbayev “ The main task of the people is, to grow up modern, possessing a high morality comprehensively developed, healthy generation” so we need to pay special attention to the health of children. Unfinished and heterochronicity development of their individual bodies about the systems necessitated the scientific substantiation of a special leading regime in order to prevent fatigue and rejection of the state of children's health. In this regard, the present work assesses the impact of the leading regime of pre-school children on the circulatory system.

Текст научной работы на тему «The influence of the leading regime on the State of blood circulation in preschool children»

Вестник Ка^ЖМУ №4-2018 ПЕДИАТРИЯ PEDIATRICS

УДК 796.378.172

Э.И.Кусайынова, А.К. Текманова, А.Н. Нурланкызы, А.Э. Hycin5eKOBa, М.Т. Ислямова, Х.Б. Сарсенбай, Н.Ы. СейсенFазы

С.Ж. Асфендияров атындагы К,азщ ¥лттыц медицина уныверситет1

МЕКТЕПКЕ ДЕЙ1НГ1 БАЛАЛАРДЫН БАЛА БАКШАДАГЫ КРЗГАЛЫС ТЭРТ1Б1НЩ

КАН АЙНАЛЫМ ЖУЙЕС1НЕ ЭСЕР1

Ел басымыз Н.Назарбаевтыц «H¡азiргi заман талабына сай, жан - жацты жетлген, дет сау урпац тэрбиелеу, ecipy, барша елдщ халыцтыц мшдетЬ дегендей болашагымыз балалардыц денсаулыгына улкен мэн беуiмiз керек.Денсаулыц жагдайын жацсарту мен цажудыц алдын алу мацсатында мектепке дейiнгi жастагы балалардыц эртyрлi жуктеме нэтижесшде олардыц агзаларымен жуйелершщ толыц жетммеуше эсеретуше байланысты арнайы цыймыл цозгалыс тэртiбiн гылыми тургыда негiздеудi цажет етедь Осыган байланысты бiз мектепке дейiнгi балалар арасында белсендi цыймыл цозгалысыныц цан айналым жуйесше эсерш тексердж.

TyrnHdi свздер: Мектепке дейiнгi балалар, тэулжтж ритм, цыймыл цозгалыс

бзектШп: Тэрбие мен бшмнщ алгаш;ы дэш -мектепке дешнп тэрбие ошагында берыедь XXI-гасыр бЫмдыер гасыры болгандык;тан 6YriHri тацда заманымызга сай зердел^ой- eрiсi жогары, жан-жа;ты дамыган урпа; ;алыптастыру мемлекетiмiздiц алга ;ойган аса мацызды мiндетi болып тур.Бала денсаулыгыныц мы;ты болып, ;озгалыс, дене ;урылысыныц дурыс жетiлуi мектепке дешнп кезецде ;алыптасады. Сонды;тан,бала организiмiнщ ;ызметш жетiлдiру, ;абыетш арттыру ец басты мiндетiмiз.Kан айналым жYесiнiц реттелуi эр тYрлi факторлармен байланысты.Оныц шшдеп мацыздысы жYрек жумысыныц согу реттЫгШ. И.Евсюкованыц тужырымдауы бойынша жYрек жумысыныц реттыт бала туылганнан бастап ;алыптасады.Жаца туылган денi сау нарестеде жYрек жумысыныц на;ты согу реттiлiгi оныншы кYнi ;алыптаса бастайды.Сол кезден бастап дем алу жшлЫпне ;арай жYрек согысы ;алыптасады.Берыген мэлiметтер бойынша, шала туылган нэрестелерде немесе жYктiлiк кезшдеп а;ауы бар балаларда жYрек жумысыныц согу реттiлiгiнiц ;алыптасуы тежеледi.Бiрiншi кезекте биологиялы; ырга;тылы; тэулiктiк болып есептеледШл -;оршаган ортага бейiмделу.Kандайда болмасын бiр жYктеме берiлгенде жYрек согуыныц реттiлiгi есептелiнедi.ЖYрек жумысыц на;ты согу реттiлiгi ауыспалы ;оршаган ортада жYректiц согу диапазоныныц кецдiгiне байланысты. бсш келе жат;ан агзаныц бейiмделу мYмкiндiгiне жэне жYрек

жумысыныц согу реттыт мен тыныс алу жYЙесiнiц ;алыптасуына ;имыл ;озгалыс белсендiлiгi жауап бередь

Зерттеу максаты: Мектепке дейiнгi жастагы балалардыц ;ыймыл ;озгалысыныц белсендiлiгiнiц ;ан айналуына эсерiн зеттеу. Зерттеу нэтижелер^ Кимыл ;озгалысы шектелген мектепке дешнп балалар арасында езшдж жYрек жумысыныц согу реттiлiгiнiц дамуы зерттелдi.Ол Yшiн екi топ алынды:бiрiншi топта ^н тэртiбi ;алыпты жагдайдагы балалар,ал екiншi топта - тэжiрибе жасалатын топ (онда балаларга бiрiншi сынып багдарламасы бойынша 2,5-3,5 сагат саба; жYргiзiледi,яFни белсендi ;имыл ;озгалыс уа;ытында олар саба; о;ып отыруга мэжбYр).25 бала зерттеуге ;атысты,оныц 12-сi логопед тобыныц балалары,13-i тэжiрибе тобындагы балалар.Эр балада о;у жылыныц басында (;ыр^йек),ортасында (желто;сан-;ацтар) жэне аягында 3 кYн аралыгында ертецгiсiн жэне кешке артериялы; ;ысымы мен дене ;ызуы,жYрек согысыныц жшлЫп аны;талды. Бiрiншi оц ;ол сосын сол ;ол бойынша 30 секунд аралыгындагыкорсетюштер аны;талды. Осы кeрсеткiш нэтижесшде баларда ;алыпты физиологиялы; жагдайыныц ауыткуы мен артериялы; ;ысымныц ассиметриясы тiркелдi (Кесте-1).30секунд аралыгында артериялы; ;ан тамырын бас;анда жYрек согуыныц жиiлiлiгi рефлекторлы тYPде арта тYседi,ал екiншi ;олын бас;анда рефлекторлы тYPде тeмендеудi бай;аймыз.

Vestnik KazNMU №4-2018

KecTe 1 - Tэжipибe жэнe лcгcпeд TOebi^aFbi мeктeпкe дeйiнгi жacтaFы бaлaлapдыц оpтaшa физиcлcгиялы; кepceткiштepi_

Зepттeлyшi топ Зepттey ЖYpгiзiл Зepтт ey АЦ мм ш^п бaFaнacы бcйыншa ЖСЖ минутым ЖСЖ acимeтp ^шы c aлy ЖСЖ/ TЖ

^н aй ya^^ ы cиcтcликaл ы; д^етл ы; пульстч он мл ияш жШЛКГ i мин.

Лcгcпeд K^ip-KYЙeк Ta; Keш 97,5 90 55 58 42,5 31,7 73 78 73.6 79.7 8,3 5,7 24,3 24,0 3,2 3,5

Mai^bip Ta; 117 61,7 55,0 81 0,6 2,0 30,6 2,6

Tэжipи-бeлiк K^ip-KYЙeк Ta; ^ш 89 93 54,5 65,4 34.5 27.6 72 77 74 76 2 1 27 25 2,7 3

Maмыp Ta; Keш 110,7 11,0 60 60 50,0 51,0 79,5 75 81 78 1,5 3 29,5 26 2,7

Оpтaшa ^pce^ кiш 100,5 60 40,8 5,9 77,2 1,9 27,4 2,8

Зepттeлy бapыcындa физиологиялы; пapaмeтpлeдiн caлыcтыpмaлы eзгepici жылдыц бacы мeн aяFындa бaйк;aлды.Ал жылдыц оpтacындa к;aлыпты бcлды.Бepiлгeн кecтe бойыншa c;y жылыныц бipiншi aйыныц ;ccaл;ы нэтижeлepiн кepceттiк.Kecтeнiн нэтижeci бcйыншa АК мeн ЖСЖ бcйыншa кepceткiштepдe eзгepicтep жо;.Ал eзгepicтep тeк жYpeк ccFybmbi; accимeтpияcы бcйыншa бaйк;aлFaн.Сcнымeн ;aTap тэжipибиe жaFдaйындaFы бaлaлapдын кepceткiштepi лcгcпeт тобындaFы бaлaлapFa к;apaFaндa тeмeн кepceткiштepдi кepceттi(жYpeк ccFыcынын accимeтpиacы бaйк;aлмaFaн, физиологиялы; к^лыпты жaFдaйдa к;aлыптacк;aн 4:1

apaк;aтынacтaн ЖСЖ мeн дeмaлy жYЙeлiгiндe eдэyip aйыpмaшылы;тap бap).ОcыFaн

бaйлaныcты бaлa cpгaнизiмiн к;aлыптacтыpy мYмкiндiктepiн кepceтeтiн зepттey нэтижeci бойыншa, бapлы; мeзгiлдepдe лcгcпeд тcптapынын кepceткiштepi тэжipбиeлiк

тcптapFa к;apaFaндa жcFapы нэтижe кepceттi. ОcыFaн cpaй ;ызы; cypa; тyындaйды: нeгe бул ayыт;yлap к;ыpкYЙeк aйындa бipдeн бaйк;aлa бacтaды? Tэжipибиeлiк тcптapынын кYнiнe 2,53 caFaт ;имыл ;cзFaлыc бeлceндiлiгiнiн шeктeлyi к^н aйнaлy жYЙeciнiн peттeлy жaFдaйынын нaшapлayы,жYpeк ^н тaмыp мeн тыныc aлy жYЙeciнiн peттeyшici болып тaбылaтын,к;имыл к;озFaлыc бeлceндiлiгiнiн тcмeндeyiнe бaйлaныcты 6ОЛУЫ мYмкiн дeп eceптeймiз.Жылдын aяFыны тaмaн em топтын кepceткiштepi тeнeceдi cFaн ceбeп, кыc мeзгiлiндe бaлaлapдын ;имыл к;озFaлыcы тeмeдeйдi.

К^орытынды: ЖcFapыдa aйтылFaн мэлiмeттep бcйыншa бaлaлapдa ^н aйнaлымынын peттeлy мeхaнизымын дaмытy Yшiн бaлaлapFa бepiлeтiн физикaлык жYктeмeнi aнык;тay к;aжeт, cондык;тaн бaлaбaк;шaлapдa кимыл

кcзгaлыcынын жeтicпeyшiлiгiн к;оcымшa эдicтepмeн тcлтыpып cтыpy

ЭДЕБИЕГГЕР TI3IMI

1 Элiмcвa M. Дeнcayлык — бacты бaйлык;. Eгeмeн K;aзaк;cтaн гaзeтi. - Б. 4-5.

2 ^ядкин О.Л. Двигaтeльнaя aктивнccть в дошкольном возpacтe. Учeбник. - M.: 2012. - 167 c.

3 Якишим Г.У. Движeниe - жизнь. - Алмaты: 1992. - 154 c.

4 Антонов, Ю. Е., Ивaнcвa, Е. Ю. Оcнcвныe положeния пpcгpaммы «3дcpcвый дошкольник» // Обpyч. -1996. - №1. - С.5-6.

5 Дcpcнcвa, T. H. npaBc нa cхpaнy здоpовья / / Дcшкcльнce вccпитaниe. - 2001. - №9. - С.5-8.

Вестник Ка^ЖМУ №4-2018

Э.И.Кусайынова, А.К. Текманова, А.Н. Нурланкызы, А.Э. ^сшбекова, М.Т. Ислямова, Х.Б. Сарсенбай, Н.Ы. СейсенFазы

Казахский Национальный медицинский университет им.С.Д. Асфендиярова

ВЛИЯНИЕ ДВИГАТЕЛЬНОГО РЕЖИМА НА СОСТОЯНИЕ КРОВООБРАЩЕНИЯ ДЕТЕЙ ДОШКОЛЬНОГО ВОЗРАСТА

Резюме: Сослов Президента РК Н.А. Назарбаева «Основной задачей народа является, вырастить современное,обладающих высокой нравственностью всесторонне - развитое, здоровое поколение» поэтому нам неоходимо уделять особое внимание состоянию здоровья детей. Незавершонность и гетерохронность развития у них отдельных органов и систем обусловили необходимоть научного обоснования специального двигательного режима в целях предупреждения переутомления и отклонении состояния здоровья детей. В связи сэтим в представленной работе проведена оценка влияния двигательного режима детей дошкольного возраста на систему кровообрашения. Ключевые слова: Дети дошкольного возраста, циркадный ритм, двигательная активность

E.I. Kusayinova, A.K. Tekmanova, A.N. Nurlankyzy, A.E. Nusipbekova, M.T. Islyamova, H.B. Sarsenbai, N.Y. Seysenggaz

Asfendiyarov Kazakh National medical university

THE INFLUENCE OF THE LEADING REGIME ON THE STATE OF BLOOD CIRCULATION IN PRESCHOOL CHILDREN

Resume: As it was said by N.A. Nazarbayev " The main task of the people is, to grow up modern, possessing a high morality comprehensively - developed, healthy generation" so we need to pay special attention to the health of children. Unfinished and heterochronicity development of their individual bodies about the systems necessitated the scientific substantiation of a special leading regime in order to prevent fatigue and rejection of the state of children's health. In this regard, the present work assesses the impact of the leading regime of preschool children on the circulatory system.

Keywords: pre-school children, the daily rhythm of movement, qiymil

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.