CC BY
2КУЛЬ ТУРОЛОГИЯ
УДК 316.77:008
ГЛАБАЛЬНЫ КАНТЭКСТ ПОСТКАЛАНШЛЬНЫХ Б1ЯГРАФШ
АД. КРЫВАЛАП (Полацк дзяржауны утверсгтэш)
Разглядаецца феномен посткалан1ял1зму у кантэксце разумення культурнай 1дэнтычнасц1 I рэпрэзентацы1. Прааналгзаваны наяуныя рамк1 (сама-)атсання культур з калангяльным мгнулым. Парауноуваюцца падыходы да праблемы здабыцця суб'ектнасц1 Э. Са1да, Г. Ствак I С. Хола. Асобна разглядаецца практыка канструявання рэпрэзентацы1 як здабыцця суб'ектнасц1, падкрэсл1ваецца знач-насць «пазщый выказвання» як маркерау сацыяльна-культурнай прыналежнасц1 актарау I вызначэння 1х культурнай 1дэнтычнасц1. Праводзщца думка, што падчас пераадолення посткалатяльнага стану у якасц1 ахвяры можа апынуцца культура, якая раней займала дам1нуючае месца у грамадстве.
Ключавыя словы:рэпрэзентацыя, культурныя 1ндустры1, глабалгзацыя, посткалан1ял1зм.
Уводзшы. Тэма пераадолення калашяльнай траумы мшулага дастаткова добра i падрабязна выкладзена у шматлшх тэкстах, яюя ужо сталi клаакай посткалашяльных i культурных даследаванняу. Тым не менш, нельга сказаць, што тэма вычарпана i дасягнуты кансэнсус у разуменнi вывучаемых фено-менау. Хутчэй наадварот, магчыма убачыць новыя прачытаннi тэкстау Э. Сада, Г. Ствак i iншых аута-рау, якiя задаюць новыя кантэксты i гарызонты разумення праблемы. У «Арыенталiзме» [1] Э. Саiд ар-гументавана паказау, якiм чынам еуропацэнтрызм навязвае разуменне i мову самаашсання нееурапейсюм культурам. У «Культуры i iмпэрыялiзме» [2] ён iдзе далей i разглядае механiзмы каланiзацыi праз спажыванне культуры i пераазначэнне культурных нормау. Пры гэтым у сваiх тэкстах ён «упарта не ад-казвае на натуральнае пытанне расшскага чытача: цi быу СССР 1мперыяй? З аднаго боку, гэтага пытання Э. Саiд пазбягае так старанна, што лёгка западозрыць яго у палiтычнай ангажаванасцi. З iншага боку, пытанне аб iмперскiм характары СССР даволi складанае для разгляду: нават даследчыю, якiя даказваюць iмперскi характар СССР, не абыходзяцца без агаворак аб нестандартным характары савецкай iмперыi [3]. Калi Э. Саiд не дае прамога адказу на гэтае пытанне, то гэта таксама не будзе задачай дадзенага артыку-ла, замест гэтага будзе прапанавана спроба зразумець мехашзмы i стратэгii пераасэнсавання сумеснага мшулага у сферы культуры. Бо менавиа гэта мiнулае i можа быць асэнсавана у выглядзе бiяграфiчнага апiсання перажытага iндывiдуальнага i калектыунага досведу, супольнай практыкi.
Мэта дадзенага тэксту - канцэптуалiзаваць практыю пераасэнсавання савецкага мiнулага у кантэксце посткалашяльных даследаванняу. Гэта праблема добра бачна на прыкладзе бiяграфiй, яюя былi створаныя у ХХ ст., калi у залежнасцi ад перыяду напiсання адбывалася элегантная змена «месца дзеяння» таго цi iншага аутара: Расiйская iмперыя, СССР, грамадства пераходнага перыяду, постсавецкая дзяржава, краша Еурапейскага саюза i iнш.
Асноуная частка. Дзеля таго каб захаваць даследчыцкую дыстанцыю i не абмяркоуваць падзеi у краiнах былога СССР, змены у стауленнi да савецкага мшулага, у артыкуле разгледзiм класiчныя прыклады пераадолення еуропацэнтрызму i каланiзацыi, яюя магчыма парауноуваць з наяунымi практы-камi дэсаветызацыi, дэкамунiзацыi i шшых дэ- актыунасцей. Сцюарт Хол у «Культурнай щэнтычнасщ i дыяспары» [4] адзначае адну прынцыпова важную асаблiвасць большасцi нацыянальных антыка-ланiяльных праектау - гэта арыентацыя на мшулае, на той «залаты век», дзе яшчэ нiчога не апаганена калашзатарамь На прыкладзе Iндыi як былой калонп Вялiкабрытанii можна убачыць, што чыгунка, унiверсiтэты, крыкет i англшская мова трывала звязвае сённяшнi дзень з калашяльным мiнулым. Спроба або заклш адмовiцца ад усяго гэтага i вярнуцца у «старыя добрыя часы» не больш чым утотя. Але цi азначае гэта, што для сённяшняга iснавання нацыянальнай культуры неабходна прынесщ у ахвяру культуру калашзатарау? Расiйскiя даследчыкi А. Гаваруноу i В. Кузьменка у артыкуле «Арыенталiзм i права казаць за 1ншага» адказваюць на гэтае пытанне: «Сащ з горыччу кажа пра шматлшя выдаткi нацыяна-лiзму. Прауда, ён лiчыць, што гэта непазбежная плата за пераходны перыяд. З пункту ж гледжання мет-раполii - i яе «цывшзатарскай мiсii» - усё гэта выглядае як чорная няудзячнасць тубыльцау, яюя проста у сiлу сваёй дзшасщ не у стане ацанiць тыя выгоды цывiлiзацыi, якiя раскрываюцца перад iмi у вынiку каланiзацыi» [5, с. 36]. Пры гэтым падобная «няудзячнасць» не адмяняе спець^чнай атуацьи нацыяна-
льных элпау i перакананасщ iх у тым, што развщцё нацыянальнай самасвядомасцi i вызваленне ад iмпе-рыи у цэлым - гэта iх заслуга. Ранаджыт Гуа адзначае: «У каланiяльнай або неакалашяльнай пста-рыяграфii гэтыя дасягненнi звязвалi з брытанскiмi каланiяльнымi уладам^ адмшютратарам^ ахоунiкамi парадку, iнстытуцыямi i культурай у цэлым; у нацыяналютычных i неакаланiяльных працах - з шдый-скiмi элiтнымi персаналiямi, iнстытуцыямi, рухамi i iдэямi» [6, с. 1].
Разуменне i здольнасць ацанiць культуру, якая сфармiравалася у вынiку калашзацьи, залежыць ад сацыяльнага месцазнаходжання таго, хто ацэньвае. Аб аб'ектыунасщ тут гаворка не щзе нi у якiм вы-глядзе, пытанне менавгта у суб'ектыуным успрыманнi i штэрпрэтацыь Для С. Хола мае значэнне: адкуль ствараецца наратыу i разгортваецца псторыя - усё гэта мае сэнс i павiнна быць асэнсавана. У тэрмшах яго канцэпцыi гэта можна назваць «пазщыямi выказванняу» [4, с. 222]. Як мшмум ад гэтай пазщыи выказванняу залежыць тое, яюя акцэнты у бiяграфii той цi iншай персоны могуць быць зроблены.
Усё, што натсана i агучана - было прамоулена з пэунага месца i у пэуны час, што у сваю чаргу заусёды кантэкстуальна i залежыць ад «пазщый выказвання». Iншымi словам^ у кантэксце постка-ланiяльных даследаванняу гэта магчыма зразумець у выглядзе пытання: хто мае права тсаць гiсторыю краiн, якi досвед маюць калашзацыи? Калi досвед каланiзацыi з'яуляецца зневажальным вызначэннем тых цi шшых культур, то у якасцi больш станоучага сiнонiма магчыма прапанаваць «маладыя» краiны, якiя адносна нядауна набылi сваю незалежнасць.
У якасцi прыкладу цяжкасцей канструявання нацыянальнай культуры ва умовах канца ХХ ста-годдзя С. Хол прыводзщь прыклады трансфармацыи былых саюзных рэспублiк пасля зшкнення СССР з палiтычнай мапы свету, калi спробы пабудаваць этнiчную i рэлiгiйную супольнасць вакол «гамагеннай культурнай щэнтычнасщ» [7, с. 312] не увянчалюя поспехам. Праблемы узнiкалi менавгга з разуменнем мяжы, калi памежныя (але далёка не маргiнальныя) меншасщ iдэнтыфiкавалi сябе з iншымi культурами Глабалiзацыя мае i адваротны бок глабальнай гамагегазацыи, калi адбываецца вяртанне да лакальнасщ i iмкненне да ушкальнасщ ператвараецца у сусветны працэс, калi адраджэнне этнiчнасцi прыходзiць на змену глабальнасцi.
Але адраджэнне - гэта не вяртанне да малага, перш за усё таму, што далёка не усё зафшсавана i асэнсавана, хутчэй гэта своеасаблiвая гульня з (пера)стварэннем псторыи i з дапамогай ператсвання бiяграфiй яна можа цягнуцца бясконца. Пошукi культурнай щэнтычнасщ - гэта не простае «аднауленне» мiнулага, якое ужо стамiлася чакаць, калi ж яго знойдуць i зауважаць. С. Хол мяркуе, што «щэнтычнасць грунтуецца не на археалогп, але на наратывах пра м^лае» [4, с. 224]. У гэтым сэнсе бiяграфiя можа быць адным з такiх наратывау, каб стварыць сябе. Такiм чынам, як на мшраузроуш гэту функцыю вы-конвае аутабiяграфiя, так i гiсторыя - на макраузроуш. Нам неабходны новыя наратывы для апiсання мiнулага, каб атрымаць магчымасць пра яго разважаць, у тым лшу i у аутабiяграфiчным ключы. Тым больш, што гэтае м^лае не будзе кнаваць у фармаце аднаго для уах. Фактычна такi падыход дазволiць шдывщам самiм расказаць аб сваiм мшулым, заявiць аб сваёй суб'ектнасцi i вызначыцца з тым, адкуль яны расказваюць пра сябе. А у якасцi падмурку для абгрунтавання уласнай версii можа выступiць на-цыянальная культура у тым сэнсе, як яе разумеу Франц Фанон: «Нацыянальная культура - гэта не фальк-лор, не абстрактны папулiзм, яю сцвярджае, што зможа выявiць сапраудную прыроду людзей. Нацыянальная культура - гэта усё цела намаганняу, яюя прыкладаюцца людзьмi у сферы мыслення, каб апiсаць, абгрунтаваць i ухвалiць дзеяннi, праз якiя чалавек сам стварыу сябе i падтрымлiвае уласнае iснаванне» [8, с. 320].
Стварэнне падобных рэпрэзентацый i будзе сведчыць пра пераадоленне каланiяльнай залежнасщ, тады як «найважнейшай прыкметай i iнструментам культурнай сiлы пераможцы у iмперскiм супрацьста-яннi з'яуляецца яго здольнасць i права казаць за шшага, самому фармаваць вобраз контрагента» [5, с. 41]. I гэта прамая адсылка да праблемы трансфармацыи суб'ектнасщ каланiзаванай культуры. Да права на са-мастойнае стварэнне уласных бiяграфiй i магчымасцi выбару кампанентау, з якiх яна i будзе складацца. Тэарэтык культурных даследаванняу Райманд Ушьямс адзначау: «Бiяграфiя або псiхабiяграфiя <...> калi кампаненты знаходзiлiся у жыццi чалавека, а твор мастацтва быу прадметам, у якiм былi выяуленыя гэтыя кампаненты» [9, с. 46]. I тут пытанне не толью у тым, наколькi асобы вольныя у фармулёуцы уласнай бiяграфii, але i накольк залежныя ад усталяваных рамак (культурных i сацыяльных падзей у жыццi), яюя абавязкова павшны быць адлюстраваныя у бiяграфii i асэнсаваныя як яе кампаненты. Напэуна, най-больш ярюм прыкладам такой фармальнай структуры можа быць шаблон для натсання аутабiяграфii пры прыёме на працу. З аднаго боку гэта чысты лкт паперы, дзе магчыма напiсаць усё, што заугодна, але з шшага - ёсць пункты, яюя павшны быць абавязкова ашсаны. Барацьба за права канструявання бiяграфii пачынаецца з высвятлення пытання, з якiх кампанентау можа быць складзена бiяграфiя, а затым ужо вы-рашаецца пытанне, хто мае права тсаць бiяграфiю.
Хто тша бiяграфiю?
Тут неабходна узгадаць тэкст Гайятры Ствак «Ц могуць прыгнечаныя гаварыць?» дзеля таго, каб паспрабаваць разабрацца у тым, якiм чынам прыгнечаныя могуць (калi могуць) здабыць суб'ект-насць. Як яна сама адзначыла у адным iнтэрв'ю: «Сказаць, што прыгнечаныя не могуць гаварыць, - усё роуна што прызнаць: справядлiвасцi не юнуе» [10]. I справа тут не у справядлiвасцi, а у рэпрэзентацыi, дакладней у шматзначнасцi гэтага тэрмша. На думку Г. Ствак, «нельга сабе дазволiць iгнараванне катэгорыи рэпрэзентацыi у двух яе сэнсах: Darstellung i Vertretung» [11, с. 660]. «Darstellung» -як стварэнне асобнага свету, шшай рэчаюнасщ, якая нагружана культурнымi сэнсамi i «Vertretung» -як прадстаунщтва i пасярэднщтва «герояу», якiя атрымоуваюць права выказвацца ад iмя iншых. I гэтыя складанасцi перакладу значэння тэрмiна рэпрэзентацыи Г. Спiвак разглядае у кантэксце падыходау М. Фуко i Ж. Дэлёза. Калi «рэпрэзентацыя як «гаворка замест» цi ад iмя шшых, як у палiтыцы, i рэпрэзентацыя як «прадстауленне» (re-presentation), як у мастацтве або фшасофп. Паколькi тэорыя ёсць таксама толькi «дзеянне», тэарэтык не рэпрэзентуе прыгнечаную групу (не выказваецца замест яе), а суб'ект не разглядаецца як рэпрэзентатыуная свядомасць (якая адэкватна адлюстроувае рэальнасць). Гэтыя два сэнсы рэпрэзентацыi - у рамках сютэмы дзяржавы i права, з аднаго боку, i у тэрмiнах характа-рыстык суб'екта, з шшага, - суадносяцца, але не зводзяцца адно да аднаго» [11, с. 655].
У вытку, на думку Г. Ствак, «прыгнечаныя не могуць гаварыць [самi за сябе]. Марныя усе доупя стсы глабальных праблем, у якiх непасрэдна уключана i «жанчына» на правах з тетэтам найважнейшага пункта. Рэпрэзентацыя не адмерла» [11, с. 667]. Калi экстрапаляваць агрументы Г. Спiвака на постка-ланiяльную сiтуацыю, то можна зрабщь выснову, што былыя калонп пазбауленыя магчымасцi сканстру-яваць сваю уласную рэпрэзентацыю, а залежаць ад прыунесеных культурных магчымасцяу, каб натсаць уласную культурную бiяграфiю, запоУнiушы у шаблоне папярэдне абраныя пункты.
Славой Жыжэк бачыць гэтую праблему прысваення права гаварыць ад iмя шшых яшчэ больш ра-дыкальна: «Яны гавораць ад iмя простых беднякоу, каб простыя беднякi не маглi гаварыць самi за сябе» [12, с. 37]. Ц iншымi словам^ выкарыстанне мовы каланiзатарау для пабудовы уласнага выказвання робiць немагчымым выхад за рамкi рэпрэзентацый, якiя прадугледжаны у дадзеным дыскурсе.
Але тады узнiкае пытанне, якiм чынам падыход С. Хола суадносiцца з бачаннем немагчымасщ здабыцця галасу прыгнечаным у Г. Спiвак? I у першым i у другiм выпадках щзе гаворка пра пераадолен-не калатяльнага мiнулага, але з рознымi перспектывамi i наступствамi. Аптымiстычны адказ можам знайсщ у тым, што гэтыя падыходы апiсваюць узаемадзеянне калонiй i метраполiй, але i унутры адной культуры можа быць сфармуляваны неабходны «1ншы». Менавiта дзеля гэтага С. Хол выкарыстоувае магчымасцi дыяспары у метафарычным сэнсе, не як нацыянальнай супольнасцi, а як незавершанага пра-екта культурнай мiграцыi: адкуль з'ехалi ужо - сталi чужымi, куды пераехалi - усё яшчэ чужыя. I неабходна пастаянна шукаць адказы для самаапiсання i разумення адрозненняу з iншымi. Тады як Г. Ствак паюдае магчымасць для дзеянняу, каб здабыць права кнаваць.
Адзначым, што у выпадку з выкарыстаннем найноушых тэхналогiй рэпрэзентацыi праблема скла-данасцi быць пачутым будзе толью узмацняцца. Фармальна усе могуць тсаць i публiкаваць у штэрнэце свае тэксты i думкi на любой мове, але калi вы хочаце, каб вас зауважылi i прачыталi, то вам неабходна вы^раць адпаведную мову. I гэта няпросты выбар, якая мова або якая культура можа быць прынесена у ахвяру у iмя таго, каб працягнуць рух па шляху мадвр^зацыи i выкарыстання новых тэхналогiй. У якасщ прыкладу можна узгадаць бум папулярнасщ «Жывога часопiса» (livejournal.com) у пачатку XXI ст., калi усе атрымалi магчымасць выступiць у ролi пiсьменнiка, забыушыся на ролю чытача.
У кантэксце самаапiсання i здабыцця права голасу щкавым падаецца тэкст Лауры Юнкан-Ашо «Цi могуць Саамi выказвацца зараз?», якi прысвечаны праблеме здабыцця уласнага голасу карэннымi жыхарамi Фiнляндыi. Здавалася б, якiя праблемы посткаланiяльнага кшталту могуць iснаваць у Фшляндыи? Але як пераканауча паказвае даследчыца, уключэнне тэмы карэнных народау у палiтычны парадак дня не гарантуе iм атрыманне уласнага голасу. Л. Юнкан-Ашо адзначае, што у яе тэксце выраз-на прасочваецца яе асабюты бiяграфiчны след, яе сацыяльная траекторыя як даследчыцы. Сам працэс дэкалашзацыи не абмяжоуваецца зменай шыльдау, але патрабуе «сапрауднага перавароту кнуючых iерархiй» [13, с. 225]. Iншымi словамi, калi на змену былым калатзатарам прыйдуць новыя элиы, але пры гэтым захаваюцца ранейшыя сацыяльныя структуры, то нi пра якую дэкалатзацыю казаць не прыходзщца. Стратэгй дэканструкцыi не нясуць у сабе адказу, што з'яуляецца этычна i палiтычна правiльным. Дзеля таго, каб вырашыць гэтую праблему, яна звяртае увагу на чатыры узаемазвязаныя сферы: «Кантэкст, прауду, справядлiвасць i палiтыку - якiя, магчыма, неабходна перагледзець сучасным крытычным даследаванням, каб аднавщь свае палiтычныя i этычныя здольнасцi» [13, с. 225]. Працэс крытычнага пераасэнсавання гэтых канцэптау ужо запушчаны. За час, якi прайшоу пасля публiкацыi узгаданага тэксту, ужо з'явшся такiя паняццi, як «постпрауда» i «альтэрнатыуныя факты».
Пераход ад традыцыйнага грамадства да шдустрыяльнага быу шчодра аплочаны axBMpaMi i паз-бауленням^ з яюм1 не лiчылiся, калi у ахвяру быу прынесены абшчынны уклад з традыцыйнай нацыяна-льнай культурай. Сёння спробы утсацца у спуацыю постсучаснасцi аплочваюцца штэнафшацыяй гла-балiзацыi. З аднаго боку, у грамадствах стану пост- (постмадэрну, постiндустрыяльнасцi, постпрауды i г. д.) немагчыма цалкам адмовiцца ад лакальнай непауторнасщ i цалкам растварыцца у глабальным пра-екце сучаснасцi. Але з шшага боку, гэтая самая лакальнасць непазбежна адсылае да актуалiзацыi наяунасщ нацыянальных адметнасцей, якiя былi уласщвы для традыцыйнай культуры. Нават таю новы феномен ХХ1 стагоддзя, як «Посткалашяльнае трацтва» [14], якi мае месца быць у лiчбавай прасторы у дачыненнi да аутарсюх правоу i iнтэлектуальнай уласнасцi, не пазбаулены лакальных адметнасцей. Глабальнасць распаусюджвання медыя i культурнай вытворчасцi падштурхоувае краiны Афрыю i Пауднёвай Амерыкi (i не толью ix) да спробы пераадолення лiчбавай няроунасщ з дапамогай трацтва.
Барацьба рэпрэзентацый будзе iсцi не за татальную перамогу цi прынясенне у ахвяру той цi шшай культуры, а за тыя самыя месцы (пазiцыi), на якix магчыма будаваць рэпрэзентацыю. Як пiсаy С. Хол, «У наш час гэта адбываецца бесперапынна, у складаных лшях супрацiву i прыняцця, адмовы i каттуля-цыi, якiя ператвараюць поле культуры у свайго роду пастаяннае поле бивы. Поле бiтвы, дзе няма пера-могi, якую можна атрымаць раз i назаужды, а ёсць толью стратэгiчныя пазiцыi, яюя можна заxапiць i страцiць» [15, с. 233]. 1ндыйская даследчыца Тэйжасвш Нiраiнджан працягнула iдэю С. Хола i дадала, што у вышку «культурная практыка становiцца сферай, дзе вы займаецеся палпыкай i распрацоуваеце палiтыку» [16, с. 7]. Магчыма, што разуменне важнасщ пазiцыйнай барацьбы на полi культуры за права рэпрэзентацый сябе i з'яуляецца тым самым меxанiзмам, якi дазволiць лакальным культурам захаваць сябе пад нащскам глабальных хваляу iнкультурацыi, якiя прыйшлi на змену каланiяльным практыкам. На мшраузроуш гэта адлюстроувае множнасць бiяграфiй як дакументальных сведчанняу.
Заключэнне. Стварэнне уласнай рэпрэзентацыi для самаапiсання з'яуляецца важным этапам у пе-раадоленш каланiяльнага мiнулага. Пачынаць гэты працэс неабходна з разумення значнасщ артыкуляцыи культурных сэнсау на той щ iншай мове, са стварэння (аута-)бпрафш. Гэта важна таму, каб не апынуцца проста у ролi лакальных шфармантау, якiя збiраюць iнфармацыю, эмтрычныя дадзеныя дзеля таго, каб недзе далёка невядомыя адмыслоуцы падумалi i прапанавалi тэорыю для апiсання таго, што у ix адбываецца. Задача у тым, каб не прыносщь сваю культуру у ахвяру, а павысщь шанцы на яе выжыванне у глабальным свеце праз стварэнне нечага ушкальнага, што мае сэнс менавиа у гэтым кантэксце, каб мець здольнасць тлумачыць лакальную культурную сiтуацыю лепш любых шшых тэорый.
Логiка рынку прадугледжвае паглынанне дробных гульцоу буйнымi. I у такiм выпадку, гэта не вельмi аптымiстычны прагноз для лакальных супольнасцяу, для якix выбар на карысць тэxналогiй новых медыя нясе не толью пазiтыyныя трансфармацыi, але i непасрэдную пагрозу iснавання. У эпоху постпрауды i альтэрнатыуных фактау крытычна важна прапаноуваць уласныя версii таго, што адбываецца. Падобна таму, як у бiяграфiчным метадзе этнаграфii, iнтэрв'юер толькi просiць рэспандэнта «раскажыце пра сябе...», i з гэтага наратыву вырастае yнiкальная бiяграфiя. Магчымасць расказаць пра сябе, пра уласны досвед, а не паутарыць атрыманае з масмедыя - крытычна важны навык у стварэнш бiяграфii як культурнай практыкi. Посткаланiяльны падыход культурных даследаванняу дапамагае больш глыбока асэнсаваць праблему iснавання i развщця нацыянальных культур ва умовах глабалiзацыi. Культурная iдэнтычнасць трактуецца як частка працэсу рэпрэзентацый i носiць перфарматыуны характар. Яна ствара-ецца не як спроба наблiзiцца да якога-небудзь щэальнага прыкладу у мiнулым, а як частка працэсу асэн-савання i канструявання сябе у працэсе рэпрэзентацый. Культура як практыка уключаецца у працэс сацыяльнага станаулення, а не проста заклшае да вяртання у славутае мiнулае.
Л1ТАРАТУРА
1. Саид, Э. Ориентализм. Западные концепции Востока / Э. Саид. - СПб. : Русский М1ръ, 2006. - 640 с.
2. Саид, Э. Культура и империализм / Э. Саид. -СПб. : Владимир Даль, 2012. - 247 с.
3. Туровец, М. Непознанный Саид... и столкновение с западной теорией [Электронный ресурс] / М. Туровец // Гефтер. - Режим доступа: http://gefter.ru/archive/8079. - Дата доступа: 26.04.2018.
4. Hall, S. Cultural Identity and Diaspora / S. Hall // Identity, community, culture, difference / editor J. Rutherford, London: Lawrence & Wishart, - 1990. - Р. 222-237.
5. Говорунов, А.В. Ориентализм и право говорить за Другого / А.В. Говорунов, О.П.Кузьменко // Международный журнал исследований культуры. - 2013. - № 11 (2). - C. 26-43.
6. Guha, R. On some aspects of the historiography of colonial India / R. Guha // Subaltern Studies I. Writings on South Asian History and Society / ed. byRanajit Guha - Delhi, 1984 - Р. 1-8.
7. Hall, S. The Question of Cultural Identity / S. Hall - Cambridge : Polity Press, 1992. - Р. 274-316.
8. Fanon, F. The Wretched of the Earth / F. Fanon, - New York : Grove Weidenfeld, 1963. - 320 c.
9. Williams, R. Base and superstructure in Marxist cultural theory / R. Williams // Culture and Materialism : Selected Essays, London : Verso, 2005 - Р. 31-49.
10. Критическая близость: интервью с Гаятри Чакраворти Спивак [Электронный ресурс] // Гефтер. - Режим доступа: http://gefter.ru/archive/19537. - Дата доступа: 26.04.2018.
11. Спивак, Г. Могут ли угнетенные говорить? / Г. Спивак // Введение в тендерные исследования : хрестоматия. Ч. II. - СПб. : ХЦГИ, 2001. - С. 649-670.
12. Жижек, С. Год невозможного. Искусство мечтать опасно / С. Жижек. - М. : Европа, 2012. - 272 c.
13. Junka-Aikio, L. Can the Sami speak Now? Deconstructive research ethos and the debate on who is a Sami in Finland / L. Junka-Aikio // Cultural Studies. - 2016. - № 2 (30). - Р. 205-233.
14. Eckstein, L. Postcolonial piracy: media distribution and cultural production in the global South / L. Eckstein, A. Schwarz. - London : Bloomsbury, 2014. - 300 р.
15. Hall, S. Notes on Deconstructing «The Popular» / S. Hall // People's History and Socialist Theory / editor R. Samuel, -London : Routledge, 2016. - Р. 227-241.
16. Niranjana, T. Introduction / T. Niranjana // Interrogating Modernity: Cultural and Colonialism in India / ed. by T. Ni-ranjana, P. Sudhir, and V. Dhareshwar, - Calcutta : Seagull, 1993 - Р. 1-18.
Пастуту 24.04.2018 THE GLOBAL CONTEXT OF THE POSTCOLONIAL BIOGRAPHIES
А. KRIVOLAP
The article discusses the consideration of the phenomenon of postcolonialism in the context of understanding cultural identity and representation. The article analyzes the existing framework for representation and self-representation of cultures with a colonial past. Approaches to the problem of finding subjectivity in the texts of E. Said, G. Spivak, and S. Hall are compared. Separately, the practice of constructing representation as the acquisition of subjectivity, as well as the importance of "the positions of enunciation", as markers of the socio-cultural affiliation of actors and the definition of their cultural identity, is considered separately. The observations and conclusions made in the article allow the author to formulate the idea that in the situation of overcoming the postcolonial state, a culture that previously occupied a dominant position in society may turn out to be a victim.
Keywords: postcolonialism, cultural industries, representation, globalization, biorgaphy.
