Научная статья на тему 'ТЕЛЕВИДЕНИЕ ВА ЖАМИЯТ'

ТЕЛЕВИДЕНИЕ ВА ЖАМИЯТ Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

CC BY
52
11
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ТЕЛЕВИДЕНИЕ / ТЕХНОЛОГИЯ / ЭКРАН / СОЦИОМАДАНИЯТ / ЖАМИЯТ

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — Ниетуллаев Р.

Мақолада телевидениенинг ижтимоий-гуманитар ҳаётнинг муҳим соҳаси эканлиги, у маънавий ишлаб чиқариш воситаси ва оммавий маданиятни намоён этиши билан унинг таркибий қисмлари бирлиги сифатида кўринганлиги айтилади.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

TELEVISION AND SOCIETY

The article says that television is an important area of socio-humanitarian life, it is seen as a means of spiritual production and a unit of its components, reflecting mass culture.

Текст научной работы на тему «ТЕЛЕВИДЕНИЕ ВА ЖАМИЯТ»

Ниетуллаев Р. уцитувчиси УзДСМИ Нукус филиали

ТЕЛЕВИДЕНИЕ ВА ЖАМИЯТ

Аннотация. Мацолада телевидениенинг ижтимоий-гуманитар уаётнинг мууим соуаси эканлиги, у маънавий ишлаб чицариш воситаси ва оммавий маданиятни намоён этиши билан унинг таркибий цисмлари бирлиги сифатида куринганлиги айтилади.

Калит сузлар: Телевидение, технология, экран, социомаданият, жамият.

Nietullaev R. teacher UzDSMI Nukus branch

TELEVISION AND SOCIETY

Annotation: The article says that television is an important area of socio-humanitarian life, it is seen as a means of spiritual production and a unit of its components, reflecting mass culture.

Keywords: Television, technology, screen, socioculture, society.

Телевидение синтетик саньат. Телевидение технологик аср махсули сифатида экран образлари билан вокеликни техник воситалар оркали узатиши ТВ мохиятини ташкил этади, унинг хусусиятлари билиш объектлари (инсон, табиат, мухит) билан изохланади. «Кичик экран»нинг оммавийлиги ва социомаданий маконда фаолият юритиш шарт-шароитлари матбуот, радио, техника воситаларини уЙFунлаштириши, санъат ва журналистиканинг синтези тарзида нисбатан мустакилликка эгалиги, коммуникатив хусусиятлари билан белгиланади. Дунёда санъатшунослик сохасида телевидение санъат тури хамда ОАВ сифатида устувор йуналишга айланиб, жамиятнинг маданий хаёти ва коммуникатив сохасида томошабинларни интеллектуал, бадиий ахборот билан таъминлаши жихатидан етакчи макомга эгалигини саклаб колмокда. Телевидение социомаданий институт сифатида фаоллашиши бевосита унинг самарадорлигини, бадиий захиралари ва миллийлик ахамиятини урганиш ва тадкик этиш билан боFлик булиб, у тобора долзарблик касб этмокда. Социомаданий самарадорлик телевидениенинг техник, тасвирий ва ифодавий воситаларини уЙFунлаштириб, маданий-ахборот майдон ва таъсир доирасини кенгайтиришига ёрдам беради.

Жахонда санъатшунослик телевидениенинг социомаданий эхтиёжлар билан боFлик бадиий телевидениега оид тадкикотларга алохида эътибор каратилмокда. Бу борада маънавий ва маданий кадриятларда телевидение, образли тили, шаклланиш ва ривожланиш боскичлари, жанрлар каби масалалар камраб олинган. Уз навбатида миллий телевидениенинг социомаданий самарадорлигини аниклаш ва бадиий ресурслар (сахналаштириш маданияти, ижро маданияти, умуман телевидениенинг ижодий-техник имкониятлари, жумладан, тасвирий-ифодавий воситалари) хамда хусусиятларини урганиш зарурати ортиб бормокда. Бу миллий телевидениенинг ривожланишига, унда сифат узгаришлари ва бадиий изланишларни раFбатлантиришга таъсир килади.

Истиклол йилларида Узбекистонда телевидениени ривожлантириш учун катор чора-тадбирлар амалга оширилиб, жумладан, кейинги йилларда ракобат мухитини шакллантириш йули билан махсулотларнинг сифатини ошириш, профессионализмни кучайтириш максадида юкори технологияларга асосланган ракамли узатиш тизимига утиш, каналлар ихтисослашуви, нодавлат аудиовизуал ОАВни кенгайтириш ишларига алохида эътибор каратилмокда.

Х,озирда телевидениенинг жамиятни ижтимоий-муомала, дунёкараш, ахлокий-этик асосларини шакллантиришдаги роли ошиб бораётгани аён.

Мехнатсеварлик, интизом, сафарбарлик мисолларида томошабинни уз максадларини руёбга чикаришига йуналтириш, узаро ёрдам, баFрикенглик, олижаноблик намуналари билан узаро хурматни тарбиялаш оркали телевидение жамиятнинг ижтимоий ва ахлокий киёфасига таъсир этади. К,ачонки томошабин узини куп жихатдан экран персонажлари билан тенглаштирса, узининг дунёкараши ва килмишлари билан солиштирса, бу ТВнинг бадиий-техник захиралари воситасида оламга ижобий караши ва маънавий негизини мустахкамлайди. Бу эса, K,оракалпоFистон телесанъатининг мухим ахлокий ва фукаролик вазифасидир (бу борада «K,оракалпоFистон телерадио» каналининг «Оила ва жамият», «Бугинги кун ёшлари» лойихасини алохида кайд этиш мумкин, унинг максади -усмир ёшларда фаол позицияни шакллантириш, ижодий кобилиятларини, инновацион FOяларга кизикишини ривожлантиришдир).

Инсон билимлари, малакалари ва куникмалари, маданиятини хар томонлама бойитиб, телевидение узининг универсал, шу жумладан, ижтимоий, интеллектуал, эстетик ва бунёдкорлик функцияларини намоён этади, айни вактда уз методлари билан маданиятни ишлаб чикариш воситасига айланади.

Х,озирда телевидение куп улчамли тасвир, дизайн, фотомонтаж, график расм, суз, мусика воситаларига эга. Оламни кузатиш билан томошабин хар томонлама билимни хосил килади, уз-узига таълим бериш ва тарбиялаш билан шуFулланадики, бу жамиятни факатгина интеллектуаллашувига эмас, балки эстетлашиш жараёнига хам раFбат

этадиган замонавий телевидениени социомаданий институт сифатидаги фаолияти фойдасига хал этади.

ТВнинг социомаданий фаолият сохаси шунингдек, ишлаб чикариш -ижодий жамоанинг барча иши истеъмолчи аудиториясини максимал камраб олишга, мулокотда ахборот тенглигига эришишга, ахолининг барча ёш ва маданий катламларини зарур ахборот билан таъминлашга йуналтирилади. Бу шахсиятни тарбиялашга, холислик, материални ёритиш технологияси ва сифати юкори булишига интиладиган медиа вокеликка туFри муносабат билдиришни ифода этадиган "медиа туЙFуси"ни шакллантиришга хизмат килади. Телевидениенинг ушбу имкониятлари унинг функциялари билан узвий боFлик.

Жахон да, илм-фаннинг ривожланишида хам инсон фактори, биринчи уринда туради. К,анаканги янгилик булмасин, у биринчи навбатда инсан уйлаши, унинг аклий идрокининг натижаси. Шу сабабдан хам замонавий телевидение узининг хизматини толик ва сафали ижро этиши учун, малакали мутахассислар зарурлиги аник.

Давлатимиз мустакилликга эришгандан сунг, туртинчи Х,акимят-деб белгиланган ОАВ ходмларига янги максат ва вазифалар белгиланиб, уларнинг ишлаш жараёнлари тубдан узгарди. Давлатимизнинг Миллий телерадио компанияси ва унга карашли K,оракалпоFистон Республикаси телерадио компанияси, вилоятлардаги телерадио каналлар тулик, жахон стандартларига жавоб берадиган замонавий техникалар билан жихозланди. Бунга жавобан телевидение курсатувлари хам жамият талабига жавоб берадиган даражага етишмокда.

Давлат даражасида ишлаб чикилган «Кадрлар таёрлашнинг миллий дастури» телевидение сохасида узгаришлар олиб келди. Ушбу дастур асосида, телевидение ва радио учун олий ва урта махсус маълумотга эга мутахассисларни таёрлаш йулга куйилди. Узбекистон давлат саньат ва маданият институтида (шунинг ичида Нукус филиалида хам) кино, телевидение ва радио буйича олий маълумотли бакалавр ва магистрларни тайёрлайдиган факультет, соха буйича таълим йуналишлари (режиссёрлик, операторлик, овоз режиссёрлиги) очилди. Махсус таълим йуналишида телевидение ва радио режиссёрлари, тележурналистлар таълим олмакда. Касб-хунар колледжларида ушбу соха буйича техник ходимларни тайёрлаш йулга куйилган.

Биз, телевидениенинг янги эрасида яшамокдамиз. Бугинги телевидение инсаният жамиятининг ривожланишида, унинг эстетик завк олиши билан обадан турмишида, гуманизмнинг янгидан-янгиа боскичларида хизмит килишида ишонишимиз комил.

Фойдаланган адабиётлар: 1.М.Ромм. Изб.произ-я в 3-х т. "Пед.наследие" М., «Искусство»1982 г.

2.М.Мухамедов "Устозлар изидан" Тошкент 2006 йил

3. Акбаров Х. Кино ва телевидение оламида. - Т.: Г.Гулом. 1999 йил

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.